Giáo án Ngữ văn 10TỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌCI.MỤC TIÊU1. Kiến thức: Cách nhìn tổng quát về nội dung và hình thức nghệ thuật củatừng bộ phận văn học.2. Kĩ năng: So sánh giữa các bộ phận văn học ; hệ thống hóa những kiến thứcđã học.3. Về thái độ: [KNS: nhận thức, tư duy sáng tạo, giao tiếp]II.III.CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS :TIẾN TRÌNH :1. Ổn định:2. Kiểm tra bài cũ:3. Bài mới:a. Đặt vấn đề: Để nhìn lại một cách tổng quát nhất về toàn bộ chương trìnhvăn học chúng ta đã học.b. Triển khai bài:HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HSNỘI DUNG CẦN ĐẠT? VHVN bao gồm mấy bộ phận ? Đó làI. Khái quát về văn học Việt nam:những bộ phận nào.- VHVN có hai bộ phận: + VHDG+ VH viếtTỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌCPage 1Giáo án Ngữ văn 10? đặc điểm truyền thống của VHVN.- Đặc điểm: + Yêu nước.+ Nhân đạo.1. Văn học dân gian:? VHDG là gì ? đặc trưng cơ bản củaVHDG.- Đặc trưng:+ TP n/ thuật ngôn từ truyềnmiệng.+ S/tác tồn tại lưu truyền tập thể.+ Gắn bó với những hoạt độngkhác nhau trong đời sống cộng? VHDG bao gồm mấy thể loại ? Đó lànhững thể loại nào.đồng.- Thể loại:+ Tự sự dân gian: TT, ST, CT, TT,TC, NN, Vè.+ Trữ tình dân gian: CD-DC, TN,câu đố.+ Sân khấu dân gian: chèo, tuồng,múa rối.? Trình bày những giá trị của VHDG.- Giá trị: + Nhận thức.+ Giáo dục.+ Nghệ thuật.2. Văn học viết:? Đặc điểm chung của văn học viết Việt- Đặc điểm chung của văn học VN:Nam.TỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌCPage 2Giáo án Ngữ văn 10+ Thể hiện tư tưởng, t/c của conngười Vn trong 5 mối quan hệ đadạng: với thế giới tự nhiên, quốcgia, dân tộc, xã hội, bản thân.+ Hai nội dung cảm hứng lớn vàxuyên suốt: yêu nước và nhân đạo.+ Ảnh hưởng truyền thống và tiếpbiến văn học nước ngoài.- Thành phần văn học:? VH viết VN từu thế kỉ X – XIX bao+ VH chữ Hán.gồm những thành phần nào ? phát triển+ VH chữ Nôm.qua mấy giai đoạn ? đặc điểm lớn vềmặt nội dung và nghệ thuật.- Giai đoạn phát triẻn:+ Từ TK X – hết TK XIV.+ Từ TK XV – hết TK XVII.+ Từ TK XVIII – nửa đầu TKXIX.+ Từ nửa sau TK XIX.- Nội dung:- Cho hai nhóm hs soạn -> thảo luận+ Yêu nước: gắn với trung quân áiquốc.+ Nhân đạo: chịu ảnh hưởng củaNho, Phật, Đạo.TỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌCPage 3Giáo án Ngữ văn 10- Tác giả tác phẩm tiêu biểu.II. văn học nước ngoài:- So sánh đặc điểm chung của thơ? Tiểu thuyết chương hồi “TQDN” ?Đường và thơ Hai cư.chủ đè ý nghĩa của TQDN ? ý nghĩa của- Đoạn trích khái quát nhân vậtđoạn trích.Quan công và Trương phi -> ca ngợitình bạn bè, anh em chung thuỷ,sống chết vì lí tưởng lên án sự đầuhàng giả trá.- Lối kể chuyện theo sự việc, khắchoạ nhân vật bằng hành động, lốikết cấu chương hồi.-> Tam quốc với câu chuyện dài vềchiến tranh thời trung đại với âmvang hồi trống cổ thành.III. Lí luận văn học:- Tiêu chí của văn bản văn học.- Cấu trúc của văn bản văn học.- Nội dung hình thức của văn bảnvăn học.IV. luyện tập tổng hợp:- Thuyết minh về một tác giả hoặctác phẩm văn học trong chươngTỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌCPage 4Giáo án Ngữ văn 10trình mà em tâm đắc.4. Củng cố:5. Dặn dò : Chuẩn bị bài mới: Ôn tập Tiếng Việt.RÚT KINH NGHIỆM:…………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….TỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌCPage 5
Giáo án Ngữ văn 10TỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌCA. Mục tiêu: Giúp HS- Nắm lại toàn bộ kiến thức cơ bản của chương trình văn học lớp 10, từ văn học dân gianđến văn học viết, từ văn học Việt Nam đến văn học nước ngoài- Có năng lực phân tích văn học theo từng cấp độ, từ sự kiện văn học đến tác giả, tácphẩm văn học từ ngôn ngữ đến hình tượng nghệ thuật- Biết vận dụng những kiến thức đã học để tiếp thu những kiến thức sẽ học trong chươngtrình văn học lớp 11B. Phương tiện thực hiện và cách thức tiến hành bài dạy1. Phương tiện thực hiện:- GV: SGV, SGK, STK, giáo án- HS: SGK, vở ghi, vở soạn2. Cách thức tiến hành bài dạy - Phương pháp vấn đáp- Thảo luận trao đổi củng cố kiến thứcC.Tiến trình bài dạy1. Ổn định lớp2. Kiểm tra bài cũ: Trình bày các thao tác nghị luận mà em biết3.Dạy bài mới3.1 Lời vào bài: Hôm nay, chúng ta tiến hành tổng kết phần văn học nhằm ôn lại kiếnthức cơ bản về chương trình văn học lớp 103.2 Bài dạyHOẠT ĐỘNGCỦA GV & HSNỘI DUNG BÀI DẠY1Giáo án Ngữ văn 10.Hoạt động 1: I. Tổng kết khái quát về văn học Việt NamTổng kết khái- VHVN bao gồm hai bộ phận: văn học dân gian và văn học viếtquát về vhvnTT1: VHVN bao - Lập bảng so sánhgồm những bộphận nào?TT2: So sánh đặcđiểm của hai bộphận vh này?ĐẶC ĐIỂMVHDGVH VIẾTẢnh hưởng truyền thống dân tộc và tiếp thu tinh hoa văn hoá vh nướcngoài; hai nội dung lớn xuyên suốt là yêu nước và nhân đạoThời điểm ra Ra đời sớm từ khi chưađờicó chữ viếtRa đời khi có chữ viếtHình thứclưu truyềnTruyền miệngChữ viếtHình thứctồn tạiGắn liền với những hoạtđộng khác nhau trong đờisống cộng đồng[gắn vớimôi trường diễn xướng]Cố định thành văn bản viết,mang tính độc lập của một tácphẩm văn họcVai trò, vị trí Vai trò nền tảng của vhdân tộcTác giảsáng tác tập thểTT3: VHDG có1. Tổng kết bộ phận văn học dân gianđặc trưng nào?2Nâng cao và kết tinh nhữngthành tựu nghệ thuậtSáng tác cá nhânGiáo án Ngữ văn 10- Đặc trưng: tính truyền miệng, tính tập thểTT4: Nêu các thể - Các thể loại vhdgloại vhdg mà embiết?TT5: Với mỗi thểloại hãy kể têncác văn bản màem đã được học?Truyện dân gianCâu nói dân gianThơ ca dân gianSân khấudân gianThần thoại, sử thi,truyền thuyết, truyệncổ tích, truyện cười,truyện thơTục ngữ, câu đốCa dao, vèChèo, tuồng2. Tổng kết bộ phận văn học viếtTT6: Vh viết bao - có hai loại hình vh: vh trung đại và vh hiện đạigồm những bộ- lập bảng so sánhphận nào?TT7: So sánh đặcđiểm của hai bộphận văn họcnày?ĐẶC ĐIỂM VHVN TỪ TK X-HẾT XIXVHVN TỪ ĐẦU TK XXĐẾN NAYPhản ánh hai nội dung lớn là yêu nước, nhân đạo; thể hiện tư tưởng, tìnhcảm của con người Việt Nam trong những mối quan hệ đa dạng như quanhệ với thế giới tự nhiên, quan hệ với quốc gia, với dân tộc, quan hệ xã hội,ý thức về bản thânChữ viếtChữ Hán và chữ Nôm3Chủ yếu là chữ quốcngữGiáo án Ngữ văn 10Thể loại- tiếp thu từ TQ: cáo, hịch…- sáng tạo trên cơ sở tiếp thu:thơ ĐL bằng chữ Nôm- Tiếp thu vh trung đại:thơ ĐL, câu đối…- thể loại vh hiện đại:thơ tự do, truyện ngắn,- thể loại vh dân tộc: lục bát, hát kịch…nói…Tiếp thu từ - tiếp thu văn hoá, văn học TQnước ngoài- tiếp nhận ảnh hưởngvh TQ, phương tây, Nga,Mỹ La-tinh…* Củng cố:- nắm đặc điểm chính của VHVN bao gồm hai bộ phận vh dân gian và vhviết- nắm được đặc điểm của VHDG và VH viết- Kể một truyện dân gian mà em biếtD. Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài mới- học bài cũ: nắm những đặc điểm chính của VHDG và vh viết- xem lại các văn bản thuộc bộ phận vhdg đã được học trong hk1- soạn bài mới+ xem lại phần vhvn từ thể kỉ X đến hết thế kỉ XIX+ trả lời câu hỏi 4 và 5 sgk/147,148TIẾT 21. Ổn định lớp2. Kiểm tra bài cũ: So sánh hai bộ phận vh: vh trung đại và vh hiện đại4Giáo án Ngữ văn 103.Dạy bài mới3.1 Lời vào bài: Hôm nay, chúng ta tiến hành tổng kết phần văn học VN thời kì từ thếkỉ X đến hết thế kỉ XIX3.3 Bài dạyHOẠT ĐỘNGCỦA GV & HSNỘI DUNG BÀI DẠY.Hoạt động 1:II.Tổng kết văn học viết Việt Nam thời kì từ thế kỉ X đến hếtTổng kết vănthế kỉ XIXhọc viết ViệtNam thời kì từ 1. Lập bảng tổng kếtthế kỉ X đếnhết thế kỉ XIXTT1: Lập bảngtổng kết đặcđiểm nội dungvà nghệ thuậtcủa vh trungđạiVănThànhphầnvănhọcĐặc điểm nôidungĐặcđiểmnghệthuậtGiai đoạn VHhọcTT2: kể tên cáctác phẩm vhtrung đại đãđược họcTT3:Nhữngtác phẩm nàotập trung thểhiện nội dungyêu nướctrungđạiVănhọcchữHánVănhọcchữChủ Ch Cả Tính Thế Thnghĩ ủmquy kỉ X ế kỉang hứn phạ đến XVhĩagmhết đếnyêu nhâ thếthế hếtnướ nsựkỉ thếTínhc đạoXIV kỉtrangXVnhã5Thế kỉXVIIIđếnnửađầuthếNửacuốithế kỉXIXGiáo án Ngữ văn 10NômTiếpthu,dântộchoáVhnnViệtTT4: Ôn tậpvề tác phẩmPhú sôngBạch ĐằngTrương HánSiêuNamIIkỉXIX2. Tác phẩmA. Nội dung chủ nghĩa yêu nướca. Phú sông Bạch Đằng- Trương Hán Siêu- thể phú:gồm 4 đoạn: đoạn mở, đoạn giải thích, đoạn bìnhluận, đoạn kết- mục đích dạo chơi của nhân vật khách: thưởng thức vẻ đẹpthiên nhiên, nghiên cứu cảnh trí đất nước, bồi bổ tri thức- các địa danh: Trung Quốc qua sách vở, địa danh của đất Việt- cảnh vật nơi tác giả dừng chân: hùng vĩ, hoành tráng; ảmđạm, đìu hiu- cảm xúc của nhân vật “khách”• vui, tự hào trước dòng sông từng ghi bao chiến tíchTT5: Ôn tập• buồn đau, nuối tiếc vì chiến trường oanh liệt ngày xưa giờvề tác phẩmđây trơ trọi, hoang vuĐại cáo bìnhNgô-Nguyễn 1. - Các bô lão kể về “Trùng Hưng nhị thánh bắt Ô Mã”Trãi- chỉ ra nguyên nhân ta thắng, địch thua: “nhân tài”- nhân tàiphải có “đức cao, đức lành”6Giáo án Ngữ văn 10b. Đại cáo bình Ngô-Nguyễn Trãi- Lập trường chính nghĩa của cuộc kháng chiến+ Tư tưởng nhân nghĩa+ quyền độc lập tự chủ của dân tộc- Tố cáo tội ác của giặc Minh- Quá trình kháng chiến chống giặc Minh và thắng lợi+ Lược thuật buổi đầu của cuộc khởi nghĩaTT6: Ôn tậpvề văn bảnTựa tríchdiễm thi tậpHoàng ĐứcLương+ Lược thuật các trận chiến thắng+ Cảnh tượng thảm bại của quân giặcc. Tựa trích diễm thi tập-Hoàng Đức Lương- Nguyên nhân khiến thơ ca không được truyền lại đầy đủ+ Nguyên nhân chủ quan• thơ ca khó tiếp nhận• những người có khả năng làm văn thơ đều không đủ điềukiện thời gian để sáng tác• người sáng tác không đủ kiên nhẫn• thơ văn chịu sự quản lí của triều đình+ Nguyên nhân khách quan• thời gian lâu dài đã huỷ hoại sách vở• trải qua mấy lần binh lửa7Giáo án Ngữ văn 10TT7: Ôn tậpvề văn bảnHiền tài lànguyên khíquốc giaThân NhânTôngd. Hiền tài là nguyên khí quốc gia- Thân Nhân TôngVai trò quan trọng của hiền tài↓Khuyến khích hìên tàiViệc đã làmViệc tiếp tục làm:khắc bia tiến sĩTT8: Ôn tậpvề văn bản↓Hưng Đạo ĐạiVương TrầnQuốc Tuấn,Ý nghĩa tác dụng của việc khắc bia tiến sĩThái sư Trầnca ngợi những nhân tàiThủ Độ,của đất nướcChuyện phánchức sự đềne Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc TuấnTản Viênf. Thái sư Trần Thủ ĐộTT9: Ôn tậpvề đoạn trích g. Chuyện phán chức sự đền Tản ViênTình cảnh lẻB. Nội dung chủ nghĩa nhân đạoloi của ngườichinh phụa. Tình cảnh lẻ loi của người chinh phụ}- ngâm khúcTT10: Ôn tậpvề tác phẩmTruyện KiềuNguyễn Du- tâm trạng khắc khoải chờ đợi của người chinh phụ.- khát khao được sống trong tình yêu và hạnh phúc lứa đôi8Giáo án Ngữ văn 10Hs thảo luận, b. Truyện Kiều-Nguyễn Dugợi nhắc lại- Đoạn trích “Trao duyên”: bi kịch của Kiều-người phụ nữ rơikiến thứcvào tình huống bi kịch lựa chọn hiếu và tình- Đoạn trích “Nỗi thương mình”: Tâm trạng đau đớn, xót xa, tủinhục của Kiều khi sống giữa chốn lầu xanh- Đoạn trích “Chí khí người anh hùng”: ngợi ca người anh hùng TừHải-không phải là người anh hùng hiện thực mà là hình tượngngười anhhùng lãng mạn mang dấu ấn quan niệm của tác giả- Đoạn trích “Thề nguyền”: một tình yêu cao đẹp và thiêng liêng,vượt ra khỏi lễ giáo phong kiến* Củng cố- nắm được giá trị nội dung và nghệ thuật của các tác phẩm chính- Đặc điểm chung về chủ nghĩa yêu nước được thể hiện qua các tácphẩmD. Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài mới- học bài cũ:+ nắm được đặc trưng của vhtđ+ giá trị tư tưởng của các tác phẩm- soạn bài mới: + xem lại phần vh nước ngoài+ xem lại phần lí luận vhHẾT TIẾT 2TIẾT 31.Ổn định lớp9Giáo án Ngữ văn 102. Kiểm tra bài cũ: Trình bày giá trị nội dung và nghệ thuật của Truyện Kiều3.Dạy bài mới3.1 Lời vào bài: Hôm nay, chúng ta tiến hành tổng kết phần văn học nước ngoài3.2 Bài dạyHOẠTĐỘNG CỦAGV & HSNỘI DUNG BÀI DẠYHoạt động 1: III. Tổng kết phần văn học nước ngoàiTổngkếtphần văn học 1. Về sử thinước ngoàiTT1:Lậpbảngtổngkết về sử thi- đặc điểmriêng củamỗi tácphẩm- đặc điểmchungcủa sử thiSỬ THIĐẶC ĐIỂM RIÊNGĐẶC ĐIỂM CHUNGĐăm Săn[ViệtNam]- khát vọng chinh phụcthiên nhiên, xoá bỏ nhữngtập tục lạc hậu vì sự hungmạnh của bộ tộc- Chủ đề: hướng tới những vấn đềchung của cả cộng đồng, phản ánh hiệnthực đời sống và tư tưởng con người cổđại- con người hành độngÔ-đi-xê[Hi Lạp]- biểu tượng sức mạnh trítuệ và tinh thần trongchinh phục thiên nhiên đểkhai sáng văn hoá, mởrộng giao lưu văn hoá- Nhân vật: Tiêu biểu cho sức mạnh, lítưởng của cộng đồng, ca ngợi nhữngcon người với đạo đức cao cả, với sứcmạnh, tài năng, trí thông minh đấu tranhchinh phục tự nhiên, chiến thắng cái ác- khắc hoạ nhân vật quahành độngRa-ma-ya- - chiến đấu chống cái ác,10- Ngôn ngữ: trang trọngGiáo án Ngữ văn 10na [ẤnĐộ]cái xấu, vì cái thiện, cáiđẹp; đề cao danh dự vàbổn phận, tình yêu thathiết đối với con người,cuộc đời, thiên nhiên- Hình tượng nghệ thuật với vẻ đẹp kìvĩ, mĩ lệ, trí tưởng tượng phong phú- con người được miêu tảvề tâm linh và tính cách2. Về thơ Đường và thơ Hai-cưTHƠ ĐƯỜNGTHƠ HAI-CƯ- nội dung: phản ánh đời sống xh và tinh thần củacon người với các đề tài thiên nhiên, chiếntranh, tình yêu….-ghi lại phong cảnh với sựvật cụ thể,ở một thời điểmnhất định trong hiện tại, từ đókhơi gợi cảm xúc, suy tư sâusắc- Nghệ thuật: hai thể chính cổ phong và Đườngluật với ngôn ngữ đơn giản, tinh luyệnTT2:Lập- gợi là chủ yếu, ngôn ngữ côbảngtổngđọng, hàm súckết về thơĐườngvàthơ Hai cư3. Về Tam quốc diễn nghĩatrênhaiphương diện - Cuộc đấu tranh giữa các tập đoàn quân sự trong nội bộ giai cấp phong kiến.nội dung vànghệ thuật- Vạch trần bản chất tàn bạo của giai cấp thống trị.- Phản ánh cuộc sống loạn li, bi thảm của nhân dân và ước mơ sự xuất hiện củanhững ông vua hiền , tướng giỏi.- Ca ngợi tình nghĩa thủy chung của 3 anh em: Lưu, Quan , Trương- Là kho tàng kinh nghiệm về chiến lược, chiến thuật.11Giáo án Ngữ văn 10IV. Tổng kết phần lí luận văn họcVăn bản văn họcTT3:Nêugiá trị tácphẩm TamquốcdiễnnghĩaTiêu chí chủ yếucủa văn bản vhCấu trúc của văn bản Các yếu tố thuộc nộivhdung văn bản vhCác yếu tốthuộc hìnhthức văn bảnvh- phản ánh hiệnthực, thoả mãnnhu cầu thẩm mỹ- Tầng ngôn từ-từngữ âm đến ngữnghĩa- Đề tài- Ngôn ngữ- Chủ đề- Kết cấu- ngôn ngữ hìnhtượng- Tầng hình tượng- Tư tưởng- Thể loại- Tầng hàm nghĩa- Cảm hứng- phương thức thểhiệnHoạt động2: Tổng kết * Củng cốphần lí luận- nắm được nội dung chính và giá trị tư tưởng các tác phẩm văn học nước ngoài đãvăn họcđược họcTT1:Nêucác tiêu chí - nắm được các khái niệm liên quan đền văn bản vhchủ yếu củavbvhTT2:Nêucấu trúc củavbvhTT3:Nêucác yêu tốthuộcnộidung của văn12Giáo án Ngữ văn 10bản vhTT4:Nêucác yếu tốthuộc hìnhthức của vănbản vhD. Hướng dẫn tự học và chuẩn bị bài mới- học bài cũ, hệ thống lại kiến thức chuẩn bị thi hk2- ôn tập theo chủ đề hoặc nắm giá trị nội dung và nghệ thuật của từng tác phẩm- Chuẩn bị ôn tập phần Tiếng việt13