Hướng dẫn
Nguyễn Trãi và Hồ Chí Minh đều là những nhà chính trị lỗi lạc, nhà văn, nhà thơ, nhà văn hóa lớn của dân tộc Việt Nam. Trong sự nghiệp sáng tác của mình, cả Nguyễn Trãi và Hồ Chí Minh đều để lại những tác phẩm có giá trị, đặc biệt trong bài thơ Côn Sơn ca của Nguyễn Trãi và Cảnh khuya của Hồ Chí Minh còn có sự gặp gỡ trong việc cùng miêu tả âm thanh tiếng suối. Dựa vào những hiểu biết sau khi học hai bài thơ, em hãy so sánh âm thanh tiếng suốt trong hai bài Côn Sơn ca và Cảnh khuya.
I. Dàn ý chi tiết cho đề so sánh âm thanh tiếng suối trong Côn Sơn ca và Cảnh khuya
1. Mở bài
Giới thiệu tiếng suối trong hai bài thơ: Có những người tuy không cùng thời đại, lý tưởng và tuổi tác nhưng trong thơ văn của họ đôi khi lại có những điểm tương đồng, nét đồng điệu đến lạ thường. Tiêu biểu là hai nhà thơ lớn của dân tộc Hồ Chí Minh và Nguyễn Trãi với hai bài thơ tương ứng là “Cảnh khuya” và “Côn Sơn ca”. Ở cả hai bài thơ tiếng suối được ví von vô cùng sáng tạo
2. Thân bài
- Tiếng suối trong Côn Sơn ca được Nguyễn Trãi ví như tiếng đàn cầm, còn tiếng suối trong Cảnh khuya được Hồ Chí Minh ví như tiếng hát xa: Nguyễn Trãi cảm nhận tiếng suối như tiếng của đàn cầm – vừa trong trẻo lại vừa âm vang khiến cho người nghe thấy có cảm giác thư thái, gửi gắm hết tâm tình vào trong thiên nhiên
- Tiếng suối trong Côn Sơn ca là sự thanh thản của Nguyễn Trãi khi rời chốn quan trường. Còn tiếng suối trong Cảnh khuya là cảm nhận của Hồ Chí Minh khi đang công tác nơi rừng Pác Pó: Khác với Nguyễn Trãi, Hồ Chí Minh không rời xa công việc của mình, Người luôn canh cánh nỗi lo nước nhà, nhân dân, gắn cuộc đời mình với ấm no hạnh phúc của dân dân
- Tiếng suối trong cả hai bài thơ đều được cảm nhận bằng sự tinh tế, bằng các giác quan và cả tâm hồn của hai nhà thơ: Dùng chính tâm hồn nhạy cảm của mình để trái tim rung động trước thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, và rồi hai người nghệ sĩ ấy đã bằng ngòi bút của mình sáng tác ra hai bài thơ đẹp tựa tranh
Xem thêm: Giải thích ý nghĩa của câu ca dao: “anh em như thể tay chân/rách lành đùm bọc/dở hay đỡ đần”
3. Kết bài
Cảm nhận về cách so sánh của hai tác giả trong bài thơ: Cùng là tiếng suối trong núi rừng, nhưng trong cả hai bài thơ tiếng suối ấy đều mang những nét độc đáo riêng, khác biệt và ẩn chứa những biện pháp nghệ thuật, cách so sánh ví von khác nhau.
Bài viết liên quan đến bài thơ Cảnh khuya:
>>Trình bày cảm nhận về bài thơ Cảnh khuya của Hồ Chí Minh – Văn mẫu lớp 7 đặc sắc nhất
>>Trình bày cảm nhận về hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng Giêng của Hồ Chí Minh
>>Phân tích bức tranh thiên nhiên trong hai bài thơ Cảnh khuya và Rằm tháng giêng
II. Bài tham khảo cho đề so sánh âm thanh tiếng suối trong Côn Sơn ca và Cảnh khuya
Những áng thơ văn luôn là nơi giao hòa, gặp gỡ của những tâm hồn nghệ sĩ. Có những người tuy không cùng thời đại, lý tưởng và tuổi tác nhưng trong thơ văn của họ đôi khi lại có những điểm tương đồng, nét đồng điệu đến lạ thường. Tiêu biểu là hai nhà thơ lớn của dân tộc Hồ Chí Minh và Nguyễn Trãi với hai bài thơ tương ứng là “Cảnh khuya” và “Côn Sơn ca”. Ở cả hai bài thơ tiếng suối được ví von vô cùng sáng tạo.
Cả hai bài thơ đều lấy những hình tượng đẹp đẽ trong cuộc sống của con người để ví cho tiếng suối. Trong bài Côn Sơn ca, Nguyễn Trãi cảm nhận tiếng suối như tiếng của đàn cầm – vừa trong trẻo lại vừa âm vang khiến cho người nghe thấy có cảm giác thư thái, gửi gắm hết tâm tình vào trong thiên nhiên:
Xem thêm: Giới thiệu về bài thơ Bài thơ về tiểu đội xe không kính của Phạm Tiến Duật
“Côn Sơn suối chảy rì rầm
Ta nghe như tiếng đàn cầm bên tai”
Tác giả không chỉ cảm nhận tiếng suối bằng các giác quan nhạy bén của mình mà còn cảm nhận bằng cả tâm hồn thanh cao, nhã nhặn. Và chính thiên nhiên ấy như đang mời gọi tác giả bộc bạch tâm tình, tác giả Nguyễn Trãi đã tìm đúng nơi để lắng đọng, thanh thản sau bao bon chen, khó khăn và tù túng chốn quan trường. Tâm hồn của ông như “chim sổ lồng” đang được bay lượn tự do và cùng hòa quyện vào với tiếng đàn cầm của suối, một thanh âm trong trẻo, bình lặng và dịu êm, xa lánh mọi sự tấp nập ngoài đời kia.
Khác với Nguyễn Trãi, Hồ Chí Minh không rời xa công việc của mình, Người luôn canh cánh nỗi lo nước nhà, nhân dân, gắn cuộc đời mình với ấm no hạnh phúc của dân dân, nhưng dù trong hoàn cảnh nào thơ của Người vẫn sáng lên vẻ đẹp tâm hồn.
Tiếng suối nơi núi rừng Pắc Pó từ xa vọng lại đã được Bác cảm nhận là một thanh âm trong trẻo, da diết như tiếng hát: “Tiếng suối trong như tiếng hát xa”. Tiếng suối âm vang cao vút như tiếng hát ở xa vọng lại, đó là thứ âm thanh đặc biệt, không hòa lẫn vào bất cứ một âm thanh nào, mình nó lan tỏa cả khắp rừng. Tiếng suối như tiếng hát vọng lại khiến cho người thi sĩ không cảm thấy cô đơn bởi gần đó như có sự tồn tại của con người.
Xem thêm: Phát biểu cảm nhận về nhân vật Xuân Tóc Đỏ trong đoạn trích Hạnh phúc của một tang gia
Đó là một bức tranh thiên nhiên vừa đẹp lại vừa ấm áp tình người. Cả hai bài thơ đã không hẹn mà gặp, hai tâm hồn nghệ sĩ phải chăng đã tìm về với nhau để cùng cảm nhận thiên nhiên bằng sự tinh tế, bằng các giác quan và cả tâm hồn mình. Dùng chính tâm hồn nhạy cảm của mình để trái tim rung động trước thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ, và rồi hai người nghệ sĩ ấy đã bằng ngòi bút của mình sáng tác ra hai bài thơ đẹp tựa tranh.
Cùng là tiếng suối trong núi rừng, nhưng trong cả hai bài thơ tiếng suối ấy đều mang những nét độc đáo riêng, khác biệt và ẩn chứa những biện pháp nghệ thuật, cách so sánh ví von khác nhau. Điểm tương đồng giữa hai tiếng suối chính là bức tranh thiên nhiên được cảm nhận bằng tâm hồn người nghệ sĩ vô cùng đáng trân trọng là Hồ Chí Minh và Nguyễn Trãi.
Theo Nhungbaivanhay.vn
Chủ đề: Cảm nhậnCảnh khuyacon ngườiCôn Sơn Cacuộc sốnggiới thiệuhạnh phúchồ chí minhNguyễn Trãiphân tíchRằm tháng Giêngtác giả Nguyễn Trãi
Câu 2 [trang 142 sgk Ngữ Văn 7 Tập 1]
Phân tích hai câu đầu của bài thơ Cảnh khuya.
Soạn cách 1
Phân tích hai câu thơ đầu của bài cảnh khuya
- Âm thanh: tiếng suối được so sánh với tiếng hát xa => âm thanh trong trẻo, cao vút và có tiếng nhạc. Tiếng hát xa tạo nên không gian vắng lặng của sự vật có thể nghe được tiếng suối dù là ở rất xa
- Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa: trăng, tạo sự ánh sáng huyền ảo trong đêm, ánh sáng của trăng đã chiếu uống cây cổ thụ ròi cái bóng đó trùm lên hoa => sự quan sát tinh tế, tỉ mỉ, đầy chất thơ của Hồ Chí Minh.
=> Hai câu thơ hiện lên bức tranh cảnh khuya đẹp vừa có âm thanh, vừa có màu sắc, vừa có hình ảnh huyền ảo.
Soạn cách 2
- “Tiếng suối trong như tiếng hát xa” đây là một hình ảnh so sánh độc đáo khi nhà thơ cảm nhận tiếng suối róc rách chảy như tiếng hát xa. Trước Hồ Chí Minh, Nguyễn Trãi đã từng cảm nhận tiếng suối như tiếng đàn cầm, nhưng đó là cách cảm nhận mang tính cổ điển. Còn với hình ảnh so sánh tiếng suối vs tiếng hát ta như cảm nhận được vẻ thánh thót của tiếng suối, đồng thời cảm nhận được sự sống con người như đang hiện hữu, làm thiên nhiên gần gũi với còn người.
- "“Trăng lồng cổ thụ bóng lồng hoa“: câu thơ đã tả thực hình ảnh đêm trăng sáng chiếu rọi, làm bóng cây cổ thụ chen lẫn vào nhau với những tầng cao thấp, sáng tối hòa quyện. Bức tranh trở nên lung linh huyền ảo hài hòa giữa ánh sáng và bóng tối, giữa đường nét khỏe khoắn của cổ thụ và vẻ uyển chuyển của hoa.
Cách ví von tiếng suối của Nguyễn Trãi trong “Bài ca Côn Sơn” và của Hồ Chí Minh trong câu thơ “Tiếng suối trong như tiếng hát xa” [Cảnh khuya] có gì giống và khác nhau?
Hai câu thơ trong bài Cảnh khuya miêu tả cảnh trăng sáng
+ Tiếng suối so sánh giống như tiếng hát trong trẻo xa vọng trong đêm như tiếng hát: gợi sự ấm áp, gần gũi.
+ Hình ảnh đặc sắc trong câu thơ thứ hai gợi lên hình ảnh bức tranh với sự giao hòa của ánh trăng với cảnh vật
+ Với một từ “lồng” được sử dụng tới hai lần, nhấn mạnh vào sự hòa quyện giữa ánh trăng với dáng cây cổ thụ
→ Vẻ đẹp của núi rừng Tây Bắc huyền ảo, lung linh, vừa có hình ảnh lại có cả âm thanh êm ái, trong sáng.
CÂU HỎI HOT CÙNG CHỦ ĐỀ
Hãy nhận xét về hình ảnh không gian và cách miêu tả không gian trong bài Rằm tháng giêng. Câu thơ thứ hai có gì đặc biệt về từ ngừ và đã gợi ra vẻ đẹp của không gian đêm rằm tháng giêng như thế nào?
Xem đáp án » 17/06/2020 4,915
Những câu thơ Bác Hồ viết về trăng.
Xem đáp án » 17/06/2020 2,553
Cảnh khuya và Rằm tháng giêng được viết trong những năm đầu rất khó khăn của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp. Hai bài thơ đó đã biểu hiện tâm hồn và phong thái của Bác Hồ như thế nào trong hoàn cảnh ấy?
Xem đáp án » 17/06/2020 1,699
Hai bài Cảnh khuya và Nguyên tiêu được làm theo thể thơ nào? Vận dụng những hiểu biết về thể thơ này qua những bài thơ Đường mà em đã học, hãy chi ra đặc điểm về số tiếng trong mỗi câu thơ, số câu của một bài, cách gieo vần, ngắt nhịp của hai bài thơ nói trên.
Xem đáp án » 17/06/2020 1,367
Hai bài thơ đều miêu tả cảnh trăng ở chiến khu Việt Bắc. Em hãy nhận xét cảnh trăng ở mồi bài có nét đẹp riêng như thế nào?
Xem đáp án » 17/06/2020 1,250
Hai câu thơ cuối của bài Cảnh khuya đã biểu hiện những tâm trạng gì của tác giả? Trong hai câu thơ ấy có từ nào được lặp lại và điều đó có tác dụng như thế nào đối với việc thề hiện tâm trạng của nhà thơ?
Xem đáp án » 17/06/2020 818