Cải cách giáo dục là một trong những vấn đề quan trọng, thu hút sự quan tâm của đại đa số người dân. Việt Nam đã có nhiều đợt cải cách giáo dục từ năm 1976 đến nay, trải qua nhiều lần thay đổi chương trình học, sách giáo khoa, hình thức thi,... và đã đạt được những hiệu quả nhất định. Trong năm 2020, cải cách giáo dục ở Việt Nam sẽ diễn ra như thế nào và bắt đầu từ đâu? Bài viết sau đây sẽ tổng hợp đầy đủ nội dung cũng như hình thức cải cách trong năm học tới, xin mời các bậc phụ huynh và các thầy cô cùng theo dõi.
Chương trình giáo dục phổ thông mới được áp dụng chính thức từ năm 2020
Chương trình giáo dục phổ thông mới được ban hành ngày 26/12/2018, theo dự kiến sẽ được áp dụng vào năm học 2019. Tuy nhiên, cần trải qua quá trình công bố, lấy ý kiến từ phụ huynh cũng như toàn thể người dân, vì thế, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã tổ chức họp báo chính thức công bố lộ trình áp dụng chương trình này như sau: Năm học 2020 -2021 sẽ chính thức áp dụng đối với lớp 1; năm học 2021 -2022 với lớp 2 và lớp 6; năm học 2022 -2023 đối với lớp 3, lớp 7 và lớp 10; năm học 2023 -2024 đối với lớp 4, lớp 8 và lớp 11; năm học 2024 -2025 đối với lớp 5, lớp 9 và lớp 12.
Như vậy, bắt đầu từ năm 2020, giáo dục Việt Nam sẽ chính thức được cải cách bằng chương trình giáo dục phổ thông mới. Nhờ việc thực hiện có lộ trình và hệ thống bài bản, cải cách giáo dục Việt Nam 2020 hứa hẹn sẽ mang đến những đổi mới tích cực. Đây cũng là một trong những tin vui đáng mong chờ nhất trong năm 2020.
Thay đổi sách giáo khoa mới bắt đầu từ lớp 1
Cải cách giáo dục Việt Nam 2020 sẽ chính thức bắt đầu bằng việc thay đổi sách giáo khoa của học sinh lớp 1. Trải qua quá trình nghiên cứu kỹ lưỡng cùng nhiều vòng thẩm định gắt gao, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã phê duyệt 38 cuốn sách giáo khoa mới lớp 1 cho năm học 2020-2021. Một chương trình sẽ được học nhiều bộ sách khác nhau tùy theo sự lựa chọn của từng trường, từng địa phương. Đây chính là điểm mới nhất trong những lần cải cách giáo dục Việt Nam từ trước đến nay.
Trong 5 bộ sách giáo khoa mới có 4 bộ của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam là: Cùng học để phát triển năng lực; Kết nối tri thức với cuộc sống; Chân trời sáng tạo; Vì sự bình đẳng và dân chủ trong giáo dục. Một bộ sách còn lại của Nhà xuất bản Đại học Sư phạm kết hợp với Nhà xuất bản Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh mang tên Cánh diều. Đa số các bộ sách đều có đầy đủ các môn học và hoạt động giáo dục, trong đó nổi bật là bộ sách Cùng học để phát triển năng lực do công ty Cổ phần đầu tư và Phát triển giáo dục Hà Nội [thuộc NXB Giáo dục Việt Nam] biên soạn.
Bộ sách này gồm 8 môn học là: Toán [2 tập] , Tiếng việt [2 tập], Tự nhiên và xã hội, Mỹ thuật, Âm nhạc, Đạo đức, Giáo dục thể chất, Hoạt động trải nghiệm. Hiện bộ sách đã được đăng tải đầy đủ các thông tin cơ bản của từng cuốn bao gồm: nội dung chính, tác giả, mục đích,... trên website của Công ty cổ phần đầu tư và Phát triển giáo dục Hà Nội [www.sachgiaokhoadoimoi.vn], các bậc phụ huynh và giáo viên có thể tham khảo để lựa chọn cho chương trình cải cách giáo dục Việt Nam năm 2020.
Nội dung cải cách chú trọng phát triển toàn diện năng lực của học sinh
Với chương trình hiện hành, học sinh phải ghi nhớ kiến thức nhiều, trong khi kỹ năng vận dụng vào thực tiễn còn hạn chế. Vì thế, cải cách giáo dục Việt Nam 2020 sẽ đổi mới theo hướng giúp học sinh phát triển toàn diện, vận dụng kiến thức và kỹ năng vào thực tiễn cuộc sống qua các bài học có hệ thống.
Để làm được điều này, cải cách giáo dục Việt Nam 2020 sẽ áp dụng 6 biện pháp giảm tải bao gồm: Giảm số môn học và hoạt động giáo dục; giảm số tiết học; giảm kiến thức kinh viện; tăng cường dạy học phân hóa - tự chọn; thực hiện phương pháp dạy học mới; đổi mới đánh giá kết quả giáo dục.
Theo đó, cải cách giáo dục Việt Nam 2020 sẽ chú trọng hình thành và phát triển cho học sinh các phẩm chất: Lòng yêu nước, lòng nhân ái, đức tính chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm. Từ đó hình thành các năng lực: Tự chủ và tự học, giao tiếp và hợp tác, giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực ngôn ngữ, năng lực tính toán, năng lực khoa học, năng lực công nghệ, năng lực tin học, năng lực thẩm mĩ và năng lực thể chất.
Ngoài việc hình thành và phát triển các năng lực chung ở trên, chương trình cải cách giáo dục 2020 còn chú trọng đến các năng lực đặc thù, đồng thời phát hiện, bồi dưỡng những năng lực đặc biệt [năng khiếu] của học sinh ngay từ lớp 1.
Cải cách giáo dục năm 2020 chia làm 2 giai đoạn
Cải cách giáo dục bắt đầu từ năm 2020 sẽ chia làm 2 giai đoạn chủ yếu là: Giáo dục cơ bản và giáo dục định hướng nghề nghiệp. Nội dung chương trình giáo dục cơ bản sẽ bắt đầu từ lớp 1 đến lớp 9, sẽ cung cấp đầy đủ các kiến thức và kỹ năng cho học sinh. Từ lớp 10 - lớp 12 là giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp. Như vậy, cải cách giáo dục Việt Nam 2020 có lộ trình rất cụ thể, giúp học sinh dễ hiểu, phụ huynh dễ nắm bắt và giáo viên dễ giảng dạy.