NGUYỄN HÙNG
Phát biểu tại phiên thảo luận tại hội trường QH về quyết toán NSNN năm 2019 và công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2020, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc cho rằng, tình trạng lãng phí vẫn còn khá lớn, kể cả lãng phí về vật chất và lãng phí phi vật chất. Cụ thể, lãng phí vật chất có thể kể đến như là: sử dụng lãng phí NSNN, quỹ ngoài NSNN, các nguồn lực nhà nước; các vấn đề liên quan các công trình, dự án chậm tiến độ, sai mục tiêu… Còn lãng phí phi vật chất như là: bỏ lỡ thời cơ thực hiện các cam kết quốc tế; sử dụng nguồn nhân lực, người tài chưa đúng… Về việc chấp hành kỷ luật, kỷ cương, về tài chính, NS, về quản lý nguồn lực luôn được nâng cao, quan tâm một cách sát sao. Bộ Tài chính luôn coi đây là một vấn đề cốt lõi. Nếu lãnh đạo mà không kiểm tra thì xem như không lãnh đạo.
Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, năm 2020 lực lượng thanh tra cả nước đã tiến hành 6.199 cuộc thanh tra hành chính, 181.227 cuộc thanh tra chuyên ngành và đã phát hiện sai phạm 86.369 tỷ đồng, 36.366 ha đất; đã thu hồi 23.843 tỷ đồng và 830 ha đất; kiến nghị xử lý 5.536 ha đất, xử lý 2.123 tập thể, 485 cá nhân; chuyển cơ quan điều tra 97 vụ và thực hiện kiến nghị của kiểm toán được 59.596 tỷ đồng. Bộ Tài chính đã đôn đốc thực hiện các vấn đề sau thanh tra trách nhiệm đối với 1.066 tập thể, 3.658 cá nhân và chuyển điều tra, khởi tố 12 vụ sau thanh tra. Đồng thời, trong thời gian qua Bộ Tài chính tham mưu, xây dựng nhiều văn bản quy phạm pháp luật trình Chính phủ ban hành, theo hướng giải phóng nguồn lực; bít các lỗ hổng tạo thất thoát, lãng phí; tạo điều kiện cho doanh nghiệp ổn định sản xuất, kinh doanh, nhất là trong điều kiện dịch Covid-19 diễn biến phức tạp.
Với minh chứng cụ thể, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, Chính phủ vừa ban hành Nghị định 67/2021/NĐ-CP [NĐ 67] sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 167/2017/NĐ-CP về việc sắp xếp lại, xử lý tài sản công. NĐ 67 được xem như là văn bản pháp luật mang tính giải phóng nguồn lực, khắc phục được những tồn tại hạn chế trong thời gian vừa qua; phân cấp mạnh mẽ cho chính quyền địa phương, cũng như các bộ, ngành quản lý đối với tài sản công. Ngoài ra, Chính phủ vừa ban hành NĐ số 60/2021/NĐ-CP về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập [ĐVSNCL]. NĐ số 60/2021/NĐ-CP đã có những thay đổi căn bản so NĐ số 16/2015/NĐ-CP theo hướng trao quyền tự chủ đầy đủ về tổ chức bộ máy, nhân sự và tài chính cho các ĐVSNCL; mở đường cho các ĐVSNCL các lĩnh vực như y tế, giáo dục phát triển và giải phóng nguồn lực...
Tại phiên họp, các đại biểu [ĐB] QH cũng đã nêu ý kiến về một số nội dung liên quan công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Cụ thể, ĐB Nguyễn Đức Cảnh [đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định] cho rằng, với việc hình thành các chỉ số cụ thể về hiệu quả sử dụng NSNN thì trách nhiệm của các địa phương đối với hiệu quả sử dụng NSNN được tăng lên, lợi thế riêng của từng địa phương sẽ được phát huy tốt hơn, lúc đó sẽ có nhiều số liệu để phân tích NSNN tốt hơn. Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính cần xây dựng “bộ chỉ số về hiệu quả sử dụng NSNN”, trong thời gian tới.
Giải trình về nội dung này, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, hiện nay chúng ta đã ban hành các định mức kinh tế kỹ thuật và các chỉ số để đánh giá. Bộ trưởng đơn cử như trong kinh tế thì chúng ta có chỉ số ICO; định mức kinh tế kỹ thuật đánh giá về vật chất như: chi phí bỏ ra, kết quả thu được, về vấn đề hiệu quả, định mức chi thường xuyên, định mức chi đầu tư để phân bổ, các định mức kinh tế kỹ thuật liên quan đến đầu tư, liên quan đến xây dựng... Các chỉ tiêu xã hội cũng đang được xây dựng gắn với các tiêu chí tiết kiệm, chống lãng phí.
Cũng liên quan vấn đề này, chiều 27/7, tại QH, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc đã có bài phát biểu làm rõ thêm ý kiến một số ĐBQH. Cụ thể, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, về tình hình thu - chi NSNN, hiện nay chúng ta đang đứng trước những khó khăn lớn do đại dịch Covid-19, ảnh hưởng trực tiếp tới hoạt động sản xuất, kinh doanh và nguồn thu NSNN, từ đó ảnh hưởng tới nhiệm vụ chi NSNN. Bộ Tài chính sẽ chủ động xây dựng các kịch bản để tham mưu cho Chính phủ, điều hành linh hoạt chính sách tài khóa, kết hợp chính sách tiền tệ và các công cụ khác, để vừa phòng, chống dịch vừa phát triển kinh tế.
Dù những tháng gần đây, thu NSNN đã sụt giảm, trong đó có nguồn thu từ sản xuất, kinh doanh, song Bộ trưởng Hồ Đức Phớc khẳng định, trước những khó khăn, thách thức hiện nay, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục tham mưu Chính phủ bảo đảm nguồn thu NS, vừa phòng, chống dịch vừa phát triển kinh tế. Trong đó, tập trung thu các khoản thu tiềm năng, thu trên nền tảng số, thu từ đất đai, khoáng sản… Đồng thời, triển khai các giải pháp nhằm tăng thu NS, như: chống chuyển giá, trốn thuế, áp dụng hóa đơn điện tử có mã của cơ quan thuế, áp dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý dữ liệu… Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tập trung huy động nguồn lực để đầu tư cho các công trình trọng điểm, có tính chất lan tỏa, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế - xã hội.
Sáng 28/7, với đa số ĐBQH tán thành, QH đã biểu quyết thông qua nghị quyết về kế hoạch tài chính quốc gia và vay, trả nợ công 5 năm giai đoạn 2021 - 2025. QH thống nhất, 5 năm tới, tổng thu NSNN khoảng 8,3 triệu tỷ đồng, trong đó, từ thuế, phí khoảng 13 - 14% GDP; tỷ trọng thu nội địa bình quân khoảng 85 - 86% tổng thu NSNN.
Tổng chi NSNN khoảng 10,26 triệu tỷ đồng.
Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất trong công tác thu ngân sách 6 tháng đầu năm 2021 trên địa bàn tỉnh chính là thu thuế xuất, nhập khẩu [XNK].
Ông Nguyễn Hữu Vượng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh cho biết: Do diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, cộng với một số quy định mới trong hoạt động thương mại biên giới của Trung Quốc khiến cho hoạt động XNK hàng hoá qua địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn. Trước tình hình đó, Cục Hải quan đã chỉ đạo lực lượng hải quan tại khu vực cửa khẩu luôn đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp, tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp tham gia hoạt động XNK. Cùng đó là thực hiện các giải pháp nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho các doanh nghiệp tham gia hoạt động XNK hàng hoá; phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan của Trung Quốc để đẩy nhanh thông quan.
Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị hỗ trợ doanh nghiệp kê khai thủ tục hải quan
Trao đổi về công tác hỗ trợ doanh nghiệp XNK, bà Hoàng Thị Thiều Hoa, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Tân Thanh cho biết: Chi cục đã thành lập Tổ tư vấn, hỗ trợ doanh nghiệp XNK. Tổ này có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ các doanh nghiệp thông quan hàng hóa một cách nhanh nhất. Chính điều này tạo niềm tin cho cộng đồng doanh nghiệp hoạt động XNK hàng hóa, qua đó thu hút thêm nhiều doanh nghiệp thực hiện XNK hàng hóa qua cửa khẩu Tân Thanh. Cụ thể, chỉ trong 6 tháng đầu năm 2021, đã có hơn 500 lượt doanh nghiệp thực hiện hoạt động XNK hàng hóa qua cửa khẩu, tăng gần 200 lượt so với cùng kỳ năm 2020. Điều này giúp chỉ sau 5 tháng đầu năm, số thu của đơn vị đã đạt gần 100% dự toán giao [gần 100 tỷ đồng].
Cùng với Chi cục Hải quan Tân Thanh, chi cục hải quan các cửa khẩu khác trên địa bàn tỉnh cũng đã chủ động, quyết liệt triển khai nhiều giải pháp để đẩy nhanh thông quan hàng hoá, tạo điều kiện, thu hút thêm doanh nghiệp, đẩy mạnh công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại… Qua 6 tháng đầu năm 2021, thu từ hoạt động XNK trên địa bàn tỉnh đạt hơn 4.000 tỷ đồng, vượt 15,9% dự toán và tăng 129,4% so với cùng kỳ năm 2020.
Không có số thu tăng cao như thu từ hoạt động XNK, tuy nhiên, 6 tháng đầu năm 2021, công tác thu nội địa trên địa bàn tỉnh cũng đã đạt được những kết quả ấn tượng.
Ông Nguyễn Chiến Thắng, Phó Cục trưởng Cục Thuế tỉnh cho biết: Ngay từ đầu năm, ngành thuế đã chủ động rà soát các nguồn thu. Qua rà soát, đánh giá, ngành tập trung chỉ đạo thu nợ thuế, thu tiền sử dụng đất… Để thu được các khoản thu này, cơ quan thuế đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan tuyên truyền, vận động, mời doanh nghiệp đến làm việc trực tiếp tại cơ quan thuế. Qua đó, người nộp thuế đã nghiêm chỉnh chấp hành nghĩa vụ trả tiền nợ thuế. Qua 6 tháng đầu năm 2021, thu nợ thuế trên địa bàn tỉnh ước được trên 300 tỷ đồng; thu tiền sử dụng đất được trên 300 tỷ đồng…
Lực lượng chức năng phân luồng, điều tiết xe chở hàng hóa xuất nhập khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị
Bên cạnh tập trung thu nợ, thu tiền sử dụng đất, ngành thuế tiếp tục triển khai đồng bộ các giải pháp quản lý thuế như: đẩy mạnh điện tử hoá trong công tác tuyên truyền, hỗ trợ người nộp thuế; tập trung chống thất thu ngân sách… Với những giải pháp như vậy, qua 6 tháng đầu năm 2021, tổng thu nội địa trên địa bàn tỉnh ước được 1.420 tỷ đồng, đạt gần 60% dự toán và tăng 9,7% so với cùng kỳ năm 2020.
Như vậy, qua 6 tháng đầu năm 2021, tổng thu ngân sách trên địa bàn tỉnh đạt 5.423 tỷ đồng, bằng 92,9% dự toán và tăng 78,3% so với cùng kỳ năm 2020. Tuy vậy, theo nhận định của các ngành chức năng, tình hình phát triển kinh tế 6 tháng cuối năm 2021 sẽ còn gặp không ít khó khăn, thách thức bởi dịch Covid – 19 vẫn đang diễn biến phức tạp. Do đó, để hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách năm 2021 một cách toàn diện, các đơn vị đã đề ra nhiều giải pháp quan trọng, mang tính bền vững.
Theo đó, một trong những giải pháp mà ngành thuế tỉnh chú trọng thực hiện là theo dõi chặt chẽ tiến độ thu ngân sách, đánh giá, phân tích cụ thể từng khu vực thu, từng sắc thuế, tiếp tục phân tích, làm rõ nguyên nhân những khoản thu đạt thấp, để kịp thời đề ra giải pháp, điều hành thu kịp thời nhằm đảm bảo số thu trong 2 quý cuối năm sát đúng với thực tế phát sinh. Cùng với đó, đơn vị sẽ tập trung rà soát, đánh giá để tham mưu, kiến nghị với cấp có thẩm quyền các giải pháp đôn đốc thu kịp thời đối với những nguồn thu còn tiềm năng, các lĩnh vực, loại thuế còn thất thu, như: thương mại điện tử, kinh doanh qua mạng, các ngành nghề phát sinh mới…
Còn đối với Hải quan tỉnh, bên cạnh việc tiếp tục thực hiện các giải pháp chống thất thu, một trong những giải pháp quan trọng mà đơn vị sẽ chú trọng thực hiện nhằm đảm bảo tiếp tục tăng thu thuế từ hoạt động XNK hàng hóa, đó là, phối hợp với các ban, ngành liên quan thực hiện các giải pháp nhằm cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao năng lực thông quan tại các cửa khẩu, đặc biệt là thực hiện “điện tử hóa” hoạt động kê khai hải quan của các doanh nghiệp, từ đó, giúp giảm chi phí tối đa cho các doanh nghiệp XNK, tiếp tục tạo niềm tin và thu hút thêm nhiều doanh nghiệp XNK thực hiện thông quan hàng hóa qua địa bàn, nhất là những doanh nghiệp hoạt động XNK những mặt hàng có thuế suất lớn.
Với kết quả thu đã đạt được, cũng như với sự chủ động trong triển khai các giải pháp thu, tin rằng, kết quả thu ngân sách nhà nước của cả năm 2021 sẽ đạt và vượt cao hơn so với dự toán trung ương giao từ đầu năm
Chú trọng các giải pháp thu bền vững
Bà Hứa Thị Hồng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị: “Hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp, tiếp tục tạo niềm tin để thu hút thêm nhiều doanh nghiệp lớn thực hiện hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hoá qua địa bàn”.
Năm 2021, dự toán thu của chi cục là 3.050 tỷ đồng. Để đạt được con số này, ngay từ đầu năm, chi cục chỉ đạo tổ hỗ trợ doanh nghiệp thường xuyên gặp gỡ, trao đổi để nắm bắt những vướng mắc của các doanh nghiệp, từ đó hỗ trợ doanh nghiệp thực hiện thông quan hàng hoá qua cửa khẩu một cách thuận lợi nhất. Đặc biệt, trong 6 tháng đầu năm, chi cục đã tổ chức các đoàn công tác đến những địa bàn như: Hà Nội, Hải Phòng, Bắc Ninh, Vĩnh Phúc, Đã Nẵng… để gặp gỡ lãnh đạo các doanh nghiệp hoạt động xuất, nhập khẩu những mặt hàng có thuế suất lớn [phương tiện vận tải, ô tô tải, linh kiện điện tử, máy móc sản xuất công nghiệp…], vận động các doanh nghiệp thực hiện làm thủ tục qua Cửa khẩu Quốc tế Hữu Nghị, từ đó tạo nguồn thu ổn định, bền vững. Với những giải pháp như vậy, tính đến ngày 16/6/2021, tổng thu thuế XNK của chi cục đạt 3.405 tỷ đồng.
Ông Ngô Văn Vượng, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thuế thành phố Lạng Sơn: “Tập trung rà soát, nuôi dưỡng và khai thác hiệu quả các nguồn thu”.
Để tạo nguồn thu ổn định, bền vững, bên cạnh việc thường xuyên triển khai tốt công tác quản lý thuế như: tuyên truyền, hỗ trợ, kiểm tra thuế, thu hồi nợ đọng, đơn vị tập trung kiểm tra, rà soát, nuôi dưỡng và khai thác hiệu quả các nguồn thu. Đặc biệt, trong tình hình dịch Covid-19 diễn biến phức tạp ảnh hưởng trực tiếp đến kết quả thu ngân sách như hiện nay, cơ quan thuế đã rà soát phân loại từng khoản thu, sắc thuế cụ thể, từ đó, đưa ra giải pháp thu phù hợp, vừa đảm bảo thu đúng, thu đủ song vẫn tạo điều kiện thuận lợi cho người nộp thuế vượt qua khó khăn do ảnh hưởng của dịch bệnh. Tính từ đầu năm 2021 đến giữa tháng 6/2021, tổng thu ngân sách trên địa bàn thành phố được 223 tỷ đồng, đạt 60,5% dự toán, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2020.
Ông Hoàng Mạnh Cường, Phó Chủ tịch UBND huyện Cao Lộc, Trưởng Ban Chỉ đạo thu ngân sách huyện Cao Lộc: “Chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, UBND các xã, thị trấn phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế trong công tác thu ngân sách”.
Bên cạnh sự chủ động triển khai đồng bộ các giải pháp thu ngân sách của cơ quan thuế, để nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu, đặc biệt là công tác chống thất thu ngân sách, Ban Chỉ đạo thu ngân sách huyện đã chỉ đạo các phòng, ban chuyên môn, UBND các xã, thị trấn phối hợp chặt chẽ với cơ quan thuế từ công tác tuyên truyền, vận động, cung cấp thông tin, số liệu… Sự phối hợp đó đã giúp cơ quan thuế quản lý thu chặt chẽ, hiệu quả hơn và tạo nguồn thu ổn định, bền vững hơn. Qua 6 tháng đầu năm 2021, tổng thu ngân sách trên địa bàn huyện được khoảng 275 tỷ đồng, đạt 72,94% dự toán tỉnh giao, tăng 26,16% so với cùng kỳ năm 2020.