Đình Bình Thủy – ngôi đình đẹp nhất xứ Tây Đô
Thứ Sáu, 06:26, 06/12/2019
| Đình Bình Thủy hay còn có tên là Long Tuyền Cổ Miếu thuộc phường Bình Thủy, quận Bình Thủy, TP Cần Thơ. Đây là một ngôi đình cổ có kiến trúc đặc sắc. Công trình tọa lạc trong một khuôn viên rộng 4000m2; ngoài khuôn viên phía trước có một sân rộng và tam quan. Đây cũng là sân lễ hội. |
| Lối vào đình có hai cửa gọi là Nhị Môn, một bên đề chữ “Đình Thần”, một bên đề chữ “Long Tuyền”, chính giữa phía trong có bình phong. Đình có một địa thế đắc địa: trước mặt [phía Đông] là con rạch Bình Thủy [hay rạch Long Tuyền], phía Bắc giáp sông Hậu, phía Nam sát đường Lê Hồng Phong, phía Tây giáp khu dân cư đông đúc. Đình Bình Thủy hội tụ đầy đủ các yếu tố của một vị trí đặc biệt theo quan niệm phong thủy xưa: “Nhất cận giang, nhì cận quan, tam cận thị”. |
| Quần thể kiến trúc đình gồm có ngôi đình chính và một số hạng mục phụ trợ, nằm trong khu vườn rợp bóng cây xanh. Đình Bình Thủy được khởi dựng từ năm 1844 thời nhà Nguyễn. Vào năm Giáp Thìn [1844], do nạn bão và lũ lụt hoành hành dữ dội ở làng Long Tuyền, làm nhà cửa ruộng vườn tiêu tan, nhân dân đói rét. Sau trận thiên tai đó, nhân dân trở về làng làm ăn càng lúc càng đông và lập ngôi đình bằng tre gỗ, lợp lá tại vòm rạch Bình Thủy, để cầu nguyện thần linh phù hộ cho mưa thuận, gió hoà để giúp bà con luôn được an lành. Công trình đã trải qua 2 lần trùng tu; vào các năm 1853 và 1909. Trong lần trùng tu năm 1909 thì đình được xây mới hoàn toàn mới do công trình cũ đã quá xuống cấp |
| Kiến trúc hiện nay của công trình mang dấu ấn thời đầu thế kỷ 20, với nét truyền thống nhà Nam Bộ, kết hợp với kiến trúc Pháp – được thể hiện qua những vòm cuốn, đầu cột, cửa chớp, và kiến trúc Trung Hoa thể hiện qua những hình thái và mô típ trang trí. Cấu trúc chính của đình Bình Thủy là khung gỗ kết cấu, kết hợp với tường bao xây gạch, mái lợp ngói âm dương. Về tổng thể, công trình có kiến trúc đặc sắc, đậm dấu ấn truyền thống và hài hòa với cảnh quan. |
| Đình là nơi thờ các vị thần linh, Bổn Cảnh Thành hoàng và những bậc tiền nhân có công khai khẩn đất hoang, lập làng xã, dạy nghề cho dân hay những người có công với nước như: Đinh Công Tráng, Nguyễn Trung Trực, Bùi Hữu Nghĩa, Võ Huy Tập… Sự độc đáo của đình Bình Thủy còn được thể hiện ở các công trình xung quanh khu đình chính, gồm 4 miếu thờ 4 vị thần: Thần Nông, thần Hổ, thần Rừng và thần Khai kênh dẫn nước. Đây là sự khác biệt hiếm thấy ở các công trình thờ tự khác trên địa bàn cả nước. |
| Kiến trúc chính có mặt bằng hình vuông, mỗi chiều có 6 hàng cột. Hệ thống vì kèo đơn giản nhưng nhịp vươn xa, tạo không gian rộng lớn trong nội thất. |
| Mái đình được làm theo kiểu “Tứ hải” – xòe ra bốn phía. Đây là kiểu mái phổ biến nhiều ở nhà cổ Nam Bộ. |
| Các hàng cột đều được treo câu đối. Các cột phía trung tâm có câu đối được trang trí, chạm khắc cầu kỳ hơn các cột phía ngoài. |
| Chi tiết đầu trụ ở tường biên của đình. Đây là biến thể của thức cột phương Tây, song thân cột lại đắp câu đối chữ Hán đậm dấu ấn phương Đông. |
| Tượng tiên ông trên bờ chảy mái có ảnh hưởng của kiến trúc Trung Hoa. Có thể thấy mô típ này ở nhiều công trình chùa, đền, hội quán của người Hoa ở Nam Bộ. |
| Tượng nghê trên bờ chảy mái. |
| Trang trí lưỡng long chầu nhật trên đỉnh mái. Đình Bình Thủy là một công trình dân gian truyền thống có nhiều giá trị kiến trúc và lịch sử, là địa chỉ tâm linh và là nơi sinh hoạt cộng đồng của người dân trong vùng qua nhiều thế hệ. Long Tuyền Cổ Miếu tức đình Bình Thủy đã được vua Tự Đức phong sắc “Bổn Cảnh Thành Hoàng” ngày 29/11/1853 [Năm Tự Đức thứ 5]. Ngày 05/9/1989 Bộ Văn hóa – Thông tin [nay là Bộ Văn hóa – Thể thao – Du lịch” đã ra quyết định công nhận đình Bình Thủy là Di tích kiến trúc – nghệ thuật cấp Quốc gia. |
Đình Bình Thủy là một công trình mang đậm nét tinh hoa văn hóa của sông nước miệt vườn Cần Thơ nói riêng và miền Tây Nam Bộ nói chung. Bất kỳ ai khi du lịch Cần Thơ đều muốn ghé thăm đình để chiêm ngưỡng kiến trúc nghệ thuật cổ cũng như tìm hiểu về lịch sử và quá trình hình thành của ngôi đình này.
1. Giới thiệu đình Bình Thủy Cần Thơ
1.1. Đình Bình Thủy ở đâu?
- Địa chỉ: số 46/11A đường Lê Hồng Phong, quận Bình Thuỷ, thành phố Cần Thơ
- Giá vé: miễn phí
- Giờ mở cửa: 7:30 - 10:30 | 13:30 - 17:30, tất cả các ngày trong tuần
Địa điểm du lịch Cần Thơ đình Bình Thủy chỉ cách trung tâm thành phố Cần Thơ chừng 6km nên rất thuận tiện cho việc di chuyển. Bên cạnh chùa Ông Cần Thơ, đình Bình Thủy cũng là tọa độ yêu thích của nhiều khách du lịch khi đến với xứ Tây Đô.
Đây là công trình kiến trúc hội tụ đầy đủ những yếu tố phong thủy quan trọng, với:
- Phía Đông giáp rạch Bình Thủy;
- Phía Tây là khu dân cư;
- Phía Nam là đường Lê Hồng Phong, tuyến đường dẫn ra trung tâm thành phố;
- Phía Bắc là bờ Hậu.
Đặc biệt, đối diện đình là con đường dẫn vào nhà cổ Bình Thủy - điểm đến thu hút đông đảo khách du lịch khi tới Cần Thơ.
>>> Khám phá ngay Thiền viện Trúc lâm Phương Nam Cần Thơ - chốn tâm linh thanh tịnh.
1.2. Tìm hiểu lịch sử đình Bình Thủy ở Cần Thơ
Di tích lịch sử Cần Thơ này được dựng vào năm 1844 tại làng Bình Hưng, tổng Định Thới, huyện Vĩnh Định, phủ Ba Xuyên [nay là phường Bình Thủy – quận Bình Thủy – thành phố Cần Thơ].
Năm 1852, trong một lần đi tuần trên thuyền, quan khâm sai Huỳnh Mẫn Đạt bất ngờ gặp phải trận cuồng phong, nhưng nhờ ẩn nấp kịp ở Bình Hưng nên bình an vô sự. Sau khi thoát nạn, ông cho tổ chức tiệc mừng và đổi lại tên đất này thành "Bình Thủy", mang nghĩa "bình ổn dòng nước". Từ đó ngôi đình cũng được người dân gọi là đình Bình Thủy.
Năm 1853, người dân trong làng đã cùng nhau quyên góp để tu sửa lại đình khang trang hơn, với tường gạch, mái ngói đỏ au, gỗ tốt vững chãi, cũng như dựng thêm nhà võ ca để phục vụ cho những dịp lễ hội lớn.
51 năm sau, đầu năm 1904, thấy tình trạng đình có dấu hiệu xuống cấp, quan tri phủ Nguyễn Đức Nhuận đã cho xây dựng lại. Tuy nhiên, công trình chưa hoàn thành, quan tri phủ đã không may qua đời nên việc tu sửa phải tạm ngưng. Mãi đến năm 1909, việc xây cất đình mới tiếp tục được diễn ra và chính thức hoàn thành vào năm 1910.
Cũng trong khoảng thời gian này, làng Bình Thủy được đổi tên thành “Long Tuyền” - con rồng nằm. Do vậy, ngôi đình cũng gọi với cái tên khác là Long Tuyền Cổ Miếu hay Đình Long Tuyền.
2. Hướng dẫn đường đi đình Bình Thủy Cần Thơ
Dựa trên bản đồ du lịch Cần Thơ, để di chuyển tới đình Bình Thủy, du khách xuất phát tại trung tâm thành phố, sau đó đi theo tuyến đường Nguyễn Trãi, qua đường Cách Mạng Tháng Tám rồi đến cầu Bình Thủy. Tại đây, nhìn về hướng tay phải chính là đình Bình Thủy [ngôi đình nằm ngay dưới chân cầu Bình Thủy].
>>> Khám phá ẩm thực miền Tây với 24 món ngon Cần Thơ nổi tiếng nhất.
3. Đình Bình Thủy thờ ai?
Đình Bình Thủy trở thành điểm đến tâm linh của người dân Bình Thủy nói chung và Cần Thơ nói riêng. Khi đến đây, du khách sẽ có dịp cầu an, cầu sức khỏe cũng như tưởng nhớ công lao của những vị anh hùng của dân tộc.
Ngoài thờ Thần Hoàng Bổn Cảnh, đình còn thờ hổ thần. Bên trong đình là tượng bia một số anh hùng yêu nước ở Việt Nam như Hồ Chí Minh, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Đinh Công Tráng, Bùi Hữu Nghĩa, Nguyễn Trung Trực,... Ngoài ra ở đây còn có thờ thần rừng, thần khai kênh dẫn nước và Thần Nông.
>>> Bỏ túi 20 khu du lịch Cần Thơ “hút khách” nhất hiện nay.
4. Tham quan kiến trúc độc đáo ở đình Bình Thủy
Tham quan đình thần Bình Thủy là lựa chọn lý tưởng trong chuyến du lịch Cần Thơ 1 ngày. Vẻ đẹp kiến trúc mang đậm nét đặc trưng của miền Tây Nam Bộ sẽ được khắc họa rõ nét nhất khi bạn tới tham quan đình Bình Thủy. Nếu bạn là người “sành sỏi” về kiến trúc đền chùa thì chắc chắn sẽ thấy sự khác biệt của đình Bình Thủy so với các đình miền Bắc.
Công trình là sự giao thoa giữa những giá trị kiến trúc nghệ thuật cổ truyền của dân tộc trong giai đoạn khai hoang miền đất phương Nam, kết hợp với văn hóa Trung Hoa. Với diện tích lên tới 4000m2, đình được thiết kế có chủ đích, không rập khuôn nên tạo sự mới mẻ cho du khách tham quan.
>>> Chơi gì ở Cần Thơ? Check-in ngay 35 điểm ăn chơi hấp dẫn bậc nhất xứ Tây Đô
Bên ngoài đình:
- Về mặt trang trí, hướng mắt về phía nóc đình, ta thấy nhà chánh điện và nhà sau có thiết kế theo kiến trúc “thượng lầu hạ hiên”, với các mái chồng lên nhau, trông thanh thoát và đầy nghệ thuật. Ngoài ra, trên nóc đình còn có gắn tượng hình cá hóa rồng, hình kỳ lân và hình nhân.
- Nhìn sang góc trái nóc đình có trang trí cuốn thư - ý tưởng thiết kế khá giống với các mái đình miền Bắc. Bên cạnh đó còn có bình hoa và giỏ lam đào, ở bìa mái ngói dưới cùng ốp hình lá xoài tráng men xanh. Mặt trước nhà là những cột xi măng được trang trí các họa tiết hoa lá vô cùng tinh tế, tạo điểm nhấn ấn tượng cho du khách tham quan.
Bên trong đình:
- Ở giữa tiền đường có đặt bàn thờ thờ Nghi Trung, Nghi Hạ. Gian trong đặt bàn thờ Nghi Thượng, thường để người dân dâng hoa, cúng bái cho các ngày hội.
- Tòa chính điện: Khu trung tâm là bàn thờ chánh, bên trái là bàn thờ Hương chức Tiên Giáo, phía trong là Hậu tiền. Ở sát vách bên phải phía đối diện là bàn thờ Tiền Hiền và chức sắc Tiên Giác. Sát vách trong cùng ở gian giữa có đặt bàn thờ Hậu thân, hai bàn thờ hai bên là Tả Bang và Hữu Bang. Phía bên ngoài đình có lập hai miếu lớn thờ thần Hổ và thần Nông.
Đình Bình Thủy tuy được xây dựng mới vào đầu thế kỷ XX, nhưng kiến trúc của công trình còn giữ những nét tinh hoa của truyền thống dân tộc. Đó là những họa tiết trang trí, mảng chạm gần gũi được thể hiện hết sức tinh tế và sinh động.
Đây không chỉ là nơi gìn giữ giá trị văn hóa miền Tây sông nước mà còn gợi nhớ truyền thống cội nguồn một thời. Cùng với nhiều hoạt động văn hóa, sinh hoạt khác, đình đình thần Bình Thủy đã tạo nên một bản sắc riêng, trở thành niềm tự hào của người dân.
>>> Cùng khám phá 27 đặc sản Cần Thơ - ăn một lần là nhớ mãi!
5. Lễ hội đình Bình Thủy Cần Thơ
Tham quan đình Bình Thủy, du khách ngoài cơ hội được chiêm ngưỡng nét kiến trúc mới lạ, độc đáo còn sẽ có dịp hòa chung vào không khí lễ hội tại đây. Hàng năm, đình Bình Thủy diễn ra hai lễ hội chính, bao gồm:
- Lễ Kỳ Yên đình Bình Thủy Thượng Điền, diễn ra từ ngày 12 - 14/4 âm lịch: Đây là lễ hội cúng Bổn Cảnh Thần Hòa - thần cai giữ đất đai. Sự kiện này gồm nhiều nghi thức như cúng tế, cầu ai, thỉnh sắc thần, hát bội,...
- Lễ Kỳ Yên Hạ Điền, diễn ra từ ngày 14/12 - 15/12 âm lịch: Lễ hội với sự tham gia đông đảo của người dân và khách tham quan. Bên cạnh những nghi thức, cúng bái, trong khoảng thời gian diễn ra lễ hội còn tổ chức nhiều phong tục, trò chơi dân gian như hát tiều, hát bội, thả vịt, thi kéo co, thi nấu ăn,...
Ngoài đình Bình Thủy, Cần Thơ còn nhiều địa điểm, biểu tượng du lịch rất đáng ghé thăm như: Bến Ninh Kiều, Chợ nổi Cái Răng, khu du lịch Mỹ Khánh Cần Thơ, khu du lịch Cồn Sơn Cần Thơ,...
Để có thể di chuyển thuận lợi đến các địa điểm du lịch Cần Thơ cũng như tham quan đình Bình Thủy, bạn nên lựa chọn cho mình nơi lưu trú có vị trí gần trung tâm, giao thông đi lại dễ dàng như khách sạn Vinpearl Hotel Cần Thơ.
Vinpearl Hotel Cần Thơ là khách sạn sang trọng, hiện đại bậc nhất khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Với dịch vụ, tiện ích đa dạng như quầy bar, bể bơi ngoài trời, khu ẩm thực cùng các hoạt động giải trí thời thượng, Vinpearl Hotel Cần Thơ chính là điểm nhấn đặc biệt trong hành trình khám phá miền Tây sông nước của bạn!
>>> Đặt phòng Vinpearl Hotel Cần Thơ để có một kỳ nghỉ trọn vẹn và đáng nhớ nhé!
Đình Bình Thủy không chỉ là nơi thờ cúng, người dân thể hiện tín ngưỡng mà còn lưu giữ bản sắc văn hóa dân tộc. Ngồi đình chính là biểu tượng văn hóa của vùng Tây Nam Bộ, mang ý nghĩa đặc biệt trong đời sống tâm linh của miền "gạo trắng nước trong".
Xem thêm: