Sự kiện: Bí ẩn lịch sử thế giới, Chuyện cung đình Trung Hoa
Hình tượng Quách hoàng hậu trong phim truyền hình Trung Quốc.
Tháng 11 năm 1033, Tống Nhân Tông, hoàng đế thứ tư của nhà Tống ra lệnh phế bỏ hoàng hậu, bất chấp sự can ngăn của quần thần. Điều gì dẫn đến “giọt nước tràn ly” như vậy?
Hoàng đế Tống Nhân Tông tên thật là Triệu Chinh, con trai độc nhất còn sống đến tuổi trưởng thành của Tống Chân Tông, hoàng đế thứ ba của nhà Tống.
Năm 1023, sau khi cha qua đời, Triệu Trinh lên ngôi. Trong hơn 10 năm đầu, thực quyền trong triều nằm trong tay mẹ nuôi là Chương Hiến Thái hậu Lưu Nga, Tống Nhân Tông tuy đã trưởng thành nhưng vẫn không được tự ý đưa ra các quyết sách, khiến quan hệ giữa hai mẹ con căng thẳng. Một trong những vấn đề mâu thuẫn là chuyện chọn hoàng hậu.
Cuộc hôn nhân sắp đặt
Năm 1025, triều đình tổ chức cuộc tuyển chọn mỹ nữ cho hoàng đế. Tống Nhân Tông phải lòng sắc đẹp của Trương thị - cháu gái của Kỵ Vệ thượng tướng quân Trương Mỹ. Nhưng Lưu Thái hậu lại chọn Quách thị, có cha là Quách Doãn Cung, sau được thăng làm Tiết độ sứ Trung Vũ quân, kiêm Trung thư lệnh và Thượng thư lệnh
Quách thị nổi tiếng là tiểu thư đài các, xuất thân danh gia vọng tộc, lại là người có học thức, nên Lưu Thái hậu rất ưng ý. Lưu Thái hậu khi đó nói: "Trọng đức bất trọng sắc". Điều này càng khiến Tống Nhân Tông bất mãn nhưng đành chấp nhận.
Tống Nhân Tông cưới Quách Hoàng hậu theo sự sắp đặt của mẹ nuôi.
Quách Hoàng hậu ỷ thế được Thái hậu nâng đỡ, sống trong cung luôn tỏ vẻ cao ngạo, coi thường các phi tần khác. Sau khi thành hôn, Tống Nhân Tông tỏ ra thiên vị, sủng ái phi tần là Trương thị, khiến Quách Hoàng hậu đố kị không ngừng. Tống
Quách Hoàng hậu lại nghe lời Thái hậu, sai người giám sát hành tung của Nhân Tông, không cho ông gần gũi các phi tần khác. Hoàng đế tức giận nhưng biết tính tình nóng nảy của hoàng hậu, lại có thái hậu đứng sau nên đành cho qua.
Cú tát hiếm thấy trong lịch sử
Tháng 3.1033, Lưu Thái hậu qua đời, Quách Hoàng hậu mất đi chỗ dựa quan trọng nhất. Tống Nhân Tông được thể càng không đoái hoài khiến hoàng hậu vô cùng oán thán.
Bấy giờ, hậu cung có hai phi tần là Thượng mỹ nhân và Dương mỹ nhân rất xinh đẹp, được hoàng đế sủng ái. Quách hoàng hậu vẫn không sửa đổi tính nết, nhiều lần đến tận nơi kiếm cớ đánh ghen, gây ầm ĩ trong cung.
Theo Tống sử, một ngày nọ, Tống Nhân Tông sau khi sủng hạnh Thượng thị, hai người cùng nhau đi dạo. Thượng thị nhân đó nói xấu về những hành vi của Quách hoàng hậu, đúng lúc này hoàng hậu vừa tới nên giữa hai người phụ nữ này xảy ra tranh cãi.
Tống Nhân Tống lên ngôi bị Lưu Thái hậu, mẹ nuôi của hoàng đế kiểm soát hoàn toàn.
Quách hậu vốn tính tình nóng nảy, lại không chịu nhịn, vung tay nhằm vào mặt Thượng thị mà tát. Tống Nhân Tông thấy vậy liền ôm lấy phi tần và hứng trọn cái tát.
Sau chuyện này, hoàng đế nổi cơn thịnh nộ, ra lệnh cho tể tướng Lã Di Giản, soạn chiếu thư phế bỏ Quách hoàng hậu.
Bất chấp sự can ngăn của quần thần và rằng chuyện hoàng đế phế hậu chưa từng có tiền lệ trong triều đại nhà Tống, Nhân Tông vẫn không thay đổi quyết định.
Một cận thần trong triều khi đó nói: “Hoàng hậu không có lỗi, không thể phế bỏ được". Kết quả là người này và các phe cánh của Quách hoàng hậu đều bị bãi quan.
Trong cơn giận, Tống Nhân Tông tuyên bố Quách hậu muốn xuất gia để tu hành, đem giam lỏng ở Trường Lạc cung.
Về sau, Tống Nhân Tông cảm thấy hối hận và nhớ Quách thị, thường sai người tới thăm hỏi. Đã có thời điểm Nhân Tông muốn Quách thị hồi cung, nhưng bà đòi được khôi phục tước vị là hoàng hậu mới chấp nhận. Tống Nhân Tông khi đó đã phong hoàng hậu mới, nên không thể đồng ý.
Năm 1035, 2 năm sau khi bị hoàng đế phế bỏ, Quách thị bệnh nặng, qua đời ở tuổi 24. Sau đó, Tống Nhân Tông truy tặng cho bà ngôi vị hoàng hậu như trước và được an táng riêng ở một lăng mộ nguy nga.
Phế bỏ hoàng hậu chỉ vì một cú tát?
Theo trang mạng Trung Quốc Sohu, chuyện Quách Hoàng hậu vung tay tát phi tần, không ngờ trúng vào hoàng đế là điều hiếm thấy trong lịch sử Trung Hoa.
Hai năm sau khi bị phế truất, Quách Hoàng hậu sinh bệnh mà qua đời.
Tống Nhân Tông bị nghi ngờ đã chủ động để bị tát trúng, từ đó khiến “giọt nước tràn ly”. Nhưng mục đích có đơn giản chỉ là phế bỏ hoàng hậu?
Có ý kiến cho rằng Tống Nhân Tông không có tình cảm với Quách Hoàng hậu vì đây là cuộc hôn nhân sắp đặt. Theo Sohu, ý kiến này không đúng vì hoàng đế ở bên hoàng hậu một thời gian cũng nảy sinh thương nhớ, nên có lúc muốn triệu Quách hoàng hậu hồi cung.
Tống Nhân Tông không phải là hoàng đế nổi tiếng tàn ác, ngược lại rất tốt bụng và tính tình dễ chịu. Chuyện vợ chồng bất hòa không phải là căn nguyên hoàng đế muốn phế hậu, theo Sohu.Mối quan hệ giữa Tống Nhân Tông và hoàng hậu thứ hai là Tào hoàng hậu cũng không êm đẹp, nhưng hoàng đế không ra lệnh phế hậu.
Việc Tống Nhân Tông hứng trọn cái tát vào mặt giống như cái cớ thích hợp để đưa ra những thay đổi mang tính bước ngoặt trong triều, theo Sohu.
Khi Lưu Thái hậu qua đời, bà để di chiếu, yêu cầu Tống Nhân Tông tôn Dương Thái phi làm Hoàng thái hậu, việc quốc gia đại sự cùng Hoàng thái hậu xử lý.
Ngay cả khi chết, Lưu Thái hậu vẫn để lại “hòn đá tảng” ngáng đường hoàng đế. Nhân sự kiện phế bỏ hoàng hậu, là người thuộc phe của Lưu Thái hậu, Tống Nhân Tông cũng loại bỏ các phe cánh trung thành với thái hậu trước đây, thâu tóm quyền lực về tay mình.
Hoàng đế Tống Nhân Tống sống thêm gần 30 năm, qua đời năm 1063, thọ 52 tuổi. Ông từng có 3 hoàng tử nhưng đều chết sớm, chỉ có 4 công chúa sống đến tuổi trưởng thành, nên đành truyền ngôi cho Tống Anh Tông Triệu Thự, người cháu gọi mình bằng chú.
Nguồn: //danviet.vn/hoang-hau-trung-hoa-to-gan-va-cu-tat-vao-mat-hoang-de-hiem-thay-trong-lich-su-...Nguồn: //danviet.vn/hoang-hau-trung-hoa-to-gan-va-cu-tat-vao-mat-hoang-de-hiem-thay-trong-lich-su-50202235185919609.htm
Hoàng thái hậu [chữ Hán: 皇太后; tiếng Anh: Dowager Empress, Empress Dowager hay Empress Mother], thường được gọi tắt là Thái hậu [太后], tước vị dành cho mẹ ruột của Hoàng đế đang tại vị, hoặc Hoàng hậu của vị Hoàng đế trước đó đã mất, và do Hoàng đế đang tại vị tôn phong.
Nếu vợ của Thái thượng hoàng thì không gọi là Hoàng thái hậu, mà là Thái thượng hoàng hậu. Chỉ khi Thái thượng hoàng băng hà, thì Thái thượng hoàng hậu mới thành Hoàng thái hậu. Trong cùng thời gian, có thể có hơn một Hoàng thái hậu.
Lịch sử
Thời Tiên Tần, khi Tần Chiêu Tương vương tôn mẹ là Mị thị làm Tuyên Thái hậu, thì khi đó mới có danh vị Thái hậu dùng để gọi mẹ của quân vương.
Vào thời nhà Tần, Tần Thủy Hoàng quy định danh vị Hoàng đế, thì mẹ của Hoàng đế gọi là Hoàng thái hậu. Song mẹ của Thủy Hoàng là Triệu Cơ khi ấy qua đời trước khi ông xưng Đế, và Thủy Hoàng chỉ có thể truy tôn bà làm Đế Thái hậu [帝太后]. Từ thời nhà Hán, tôn vị quy định của Hoàng thái hậu rất chặt chẽ, và người đầu tiên trở thành Hoàng thái hậu khi còn sống là Lữ hậu, vợ của Hán Cao Tổ Lưu Bang.
Chế độ
Qua các triều đại, có rất nhiều trường hợp được phong Thái hậu. Tuy nhiên thông thường đều chia ra các quy định chính:
- Hoàng đế là Đích xuất [con của Hoàng hậu]: nếu mẹ còn sống thì tôn làm Hoàng thái hậu, nếu không còn thì tôn người mẹ kế [hoàng hậu kế tiếp của Tiên đế] làm Hoàng thái hậu. Một số phi tần từng nhận phủ dưỡng Hoàng đế được tôn Hoàng thái phi hoặc Hoàng thái hậu [trường hợp Dương Thục phi nhà Tống, hay Tĩnh Hoàng Quý phi nhà Thanh].
- Hoàng đế là Thứ xuất [con của phi tần]: tôn mẹ đẻ làm Hoàng thái phi, còn mẹ đích làm Hoàng thái hậu. Nếu mẹ đích mất, vị mẹ đẻ có thể trở thành Hoàng thái hậu [như Linh Nhân hoàng thái hậu nhà Lý]. Về sau, nhà Minh và nhà Thanh quy định rõ hơn: mẹ đẻ có thể tôn luôn làm Hoàng thái hậu nhưng có những quy chế về tôn xưng để phân biệt với Đích Thái hậu.
- Hoàng đế cùng vai vế với Tiên đế: trường hợp Hoàng đế kế vị là anh/em trai hay thậm chí là chú/ bác, thì tôn mẹ đẻ làm Hoàng thái hậu, còn vị Hoàng hậu của Tiên đế thì gia tôn thêm mỹ hiệu, được lấy từ thụy hiệu hay niên hiệu của Tiên đế [như Khai Bảo hoàng hậu nhà Tống], hay nơi vị Hoàng hậu ấy đang ở [như Khiêm hoàng hậu nhà Nguyễn].
Các trường hợp khác
Sang thời Tây Hán, các hoàng tử đều có đất phong và nhận tước Vương, thì mẹ của các hoàng tử đó được gọi là Vương thái hậu [王太后]. Thời Hán Ai Đế Lưu Hân, trong cung một lúc 4 vị Thái hậu; là tổ mẫu Phó thị [được tôn làm Cung hoàng thái hậu [恭皇太后], Đế Thái Thái hậu [帝太太后] rồi Hoàng thái thái hậu [皇太太后]], sinh mẫu Đinh Cơ [được tôn làm Đế Thái hậu [帝太后]]; Hán Thành Đế sinh mẫu Vương Chính Quân [Thái hoàng thái hậu] và Thành Đế hoàng hậu Triệu Phi Yến [Hoàng thái hậu].
Suốt thời Ngũ Hồ Thập lục quốc, nhiều quốc gia xưng Vương và họ tôn mẹ mình làm Vương thái hậu. Thời Bắc Ngụy, các vị Hoàng đế ngoài vị Hoàng thái hậu là mẹ đích [do quy định Tử quý mẫu tử nên mẹ ruột đều bị xử tử], thì người Nhũ mẫu chăm sóc các vị Hoàng đế từ bé cũng được hiển quý, gọi là Bảo Thái hậu [保太后].
Sang thời nhà Đường, mẹ các Tiểu vương này chỉ gọi là Thái phi, không còn dùng danh vị Thái hậu để gọi mẹ các hoàng tử có tước Vương nữa, và từ đó từ Thái hậu chỉ dùng để gọi mẹ các Hoàng đế.
Tại Hàn Quốc, nhà Cao Ly vẫn có ý ngang hàng với Trung Hoa khi ấy là nhà Tống, họ tôn các mẹ của Quân vương là Vương thái hậu như điển chế cổ. Sang đó nhà Triều Tiên xưng làm Quốc vương, và nhận làm chư hầu nhà Minh, nên về danh vị từ lâu Thái hậu dùng để gọi mẹ các Hoàng đế, nên mẹ của quốc vương nhà Triều Tiên được gọi là Vương đại phi [王大妃] hoặc ngắn hơn là Đại phi [大妃]. Vốn dĩ các vua Triều Tiên không bao giờ dám xưng Đế và vợ chính của họ chỉ là Vương phi thay vì Hoàng hậu.
Trong khi đó, lịch sử Việt Nam thời Lê Trung hưng, các chúa Trịnh chưởng quyền lấn át các Hoàng đế họ Lê, đã đặt ra danh vị để tỏ ra ngang hàng với Hoàng thất. Các chúa Trịnh tôn mẹ mình là Vương thái phi [王太妃], bà của chúa là Thái tôn thái phi [太尊太妃]. Có khi gọi chung là Quốc mẫu [國母] hay Quốc thái mẫu [國太母].
Từ Hi Thái hậu - vị Nữ hoàng không ngai của Trung Quốc.
- Lữ Thái hậu - chính thất của Hán Cao Tổ Lưu Bang và là Hoàng hậu đầu tiên của Trung Quốc. Sau làm Hoàng thái hậu nhiếp chính [195 TCN – 180 TCN] dưới thời Hán Huệ Đế, Hán Tiền Thiếu Đế và Hán Hậu Thiếu Đế. Nổi tiếng trong lịch sử vì là người phụ nữ đầu tiên nắm giữ quyền lực tối cao của Đế quốc Trung hoa trong một thời gian dài.
- Đậu Thái hậu - chính thất của Hán Văn Đế Lưu Hằng, sinh mẫu của Hán Cảnh Đế Lưu Khải, tổ mẫu của Hán Vũ Đế Lưu Triệt. Bà sống trong triều đại huy hoàng bậc nhất trong lịch sử nhà Hán. Có nhiều ý kiến quan trọng trong những năm đầu Hán Vũ Đế cai trị và lúc Văn Cảnh trị vị, góp phần xây dựng triều đại rực rỡ nhất trong lịch sử nhà Hán.
- Hiếu Nguyên hoàng thái hậu - chính thất của Hán Nguyên Đế Lưu Thích, mẹ của Hán Nguyên Đế Lưu Ngao. Bà là vị Thái hậu tuổi thọ cao bậc nhất trong lịch sử. Là cô ruột của đại thần Vương Mãng, người gián đoạn nhà Hán lập ra nhà Tân.
- Hòa Hi Đặng thái hậu - Hoàng hậu thời Hán Hòa Đế Lưu Triệu, trở thành Hoàng thái hậu nhiếp chính trong các đời sau. Bà được đánh giá là một nhà cai trị hiệu quả và đức hạnh, cùng với Minh Đức thái hậu trở thành biểu tượng của phụ nữ đức cao vọng trọng.
- Bắc Ngụy Phùng thái hậu - chính cung của Bắc Ngụy Văn Thành Đế, nhiếp chính thời Bắc Ngụy Hiến Văn Đế và Bắc Ngụy Hiếu Văn Đế. Bà là một chính trị gia lỗi lạc thời Nam Bắc triều, khiến Bắc Ngụy đi vào con đường Hán hóa mạnh mẽ.
- Tắc Thiên Thái hậu - chính cung của Đường Cao Tông Lý Trị, mẹ của Đường Trung Tông Lý Hiển và Đường Duệ Tông Lý Đán, tổ mẫu của Đường Huyền Tông Lý Long Cơ. Là vị Nữ hoàng duy nhất trong Lịch sử Trung Quốc.
- Chương Hiến Lưu thái hậu - vợ của Tống Chân Tông Triệu Hằng, nhiếp chính đời Tống Nhân Tông Triệu Trinh. Bà được đánh giá tài năng vượt trội, ngang hàng với Lữ hậu và Võ hậu.
- Từ Thánh Tào Thái hậu - vợ của Tống Nhân Tông Triệu Trinh, nhiếp chính thời Tống Anh Tông Triệu Thự và Tống Thần Tông Triệu Hú. Nổi tiếng nhân từ và đức độ, bà là người đầu tiên đứng đầu phái Cựu đảng, phản đối tân pháp của Vương An Thạch.
- Tuyên Nhân Cao Thái hậu - vợ của Tống Anh Tông Triệu Thự, sinh mẫu của Tống Thần Tông Triệu Húc, tổ mẫu của Tống Triết Tông Triệu Hú. Được xưng là Nữ trung Nghiêu Thuấn, bà là hình mẫu một Hoàng hậu hiền minh thời Tống.
- Hiếu Trang hoàng thái hậu - phi tần của Hoàng Thái Cực, mẹ của Thanh Thế Tổ Thuận Trị hoàng đế, tổ mẫu của Thanh Thánh Tổ Khang Hi hoàng đế. Có quan hệ luyến ái với Nhiếp chính vương Đa Nhĩ Cổn.
- Từ Hi thái hậu - Quý phi của Thanh Văn Tông Hàm Phong hoàng đế, mẹ của Thanh Mục Tông Đồng Trị hoàng đế, nhiếp chính tiếp dưới thời Thanh Đức Tông Quang Tự hoàng đế. Được xem là người phụ nữ có quyền lực và dã tâm lớn nhất nhà Thanh.
- Long Dụ Thái hậu - vợ của Thanh Đức Tông Quang Tự hoàng đế. Hoàng thái hậu cuối cùng của Trung Quốc.
Đại Thắng Minh Hoàng Hậu Dương thị - vị Hoàng thái hậu đầu tiên trong lịch sử Việt Nam.
- Đại Thắng Minh hoàng thái hậu Dương Vân Nga - vợ của Đinh Tiên Hoàng, mẹ Đinh Phế Đế, sau đó làm Hoàng hậu của Lê Đại Hành.
- Thượng Dương cung Hoàng thái hậu - chính cung của Lý Thánh Tông, bị Linh Nhân thái hậu Lê thị bức tử cùng 72 thị nữ.
- Linh Nhân hoàng thái hậu - Nguyên phi của Lý Thánh Tông, mẹ đẻ của Lý Nhân Tông. Hai lần lâm triều nhiếp chính, có công sức không nhỏ trong thời kì thịnh thế thời Lý.
- Linh Chiếu Thái hậu - nguyên là phi tần của Lý Thần Tông, mẹ ruột của người kế vị là Lý Anh Tông. Có quan hệ tình ái với phụ chính đại thần là Đỗ Anh Vũ, và Anh Vũ đã giúp con trai bà Anh Tông lên ngôi kế vị sau khi Thần Tông qua đời.
- Thái hậu triều lý Hoàng Thị Hồng - thứ phi vua Lý Anh Tông, mặc dù không có con, mất lúc 20 tuổi nhưng được sắc phong Hoàng Thái Hậu.
- Kiến Gia hoàng thái hậu - chính cung của Lý Cao Tông, mẹ ruột của Lý Huệ Tông, tổ mẫu của Lý Chiêu Hoàng. Bà có vai trò quan trọng trong việc xen vào chính sự thời Huệ Tông. Có quan hệ không tốt đẹp với Linh Từ quốc mẫu.
- Hiến Từ Thái hậu - Hoàng hậu của Trần Minh Tông, mẹ ruột của Trần Dụ Tông. Sử gọi là Nữ trung Nghiêu Thuấn, được đánh giá cao vì thân thế và đức hạnh. Bà có vai trò đưa Dương Nhật Lễ lên ngôi, sau đó bị giết chết trong cung.
- Tuyên Từ hoàng thái hậu - nguyên là Thần phi của Lê Thái Tông, mẹ ruột của Lê Nhân Tông. Nhiếp chính trong vòng 10 năm dưới thời Nhân Tông. Về sau cùng Nhân Tông bị Lê Nghi Dân giết chết vì cung biến.
- Trường Lạc hoàng thái hậu - Quý phi của Lê Thánh Tông, mẹ ruột của Lê Hiến Tông, bà nội của Lê Túc Tông và Lê Uy Mục. Có thuyết cho rằng bà là con gái của Nguyễn Trãi. Về sau bị cháu nội là Uy Mục giết chết trong cung.
- Từ Dụ hoàng thái hậu - chính cung của Thiệu Trị, mẹ ruột của Tự Đức. Bà là vị Thái hậu thọ nhất và tại vị lâu nhất trong lịch sử Việt Nam.
- Trang Ý hoàng thái hậu - chính cung của Tự Đức, nuôi dạy Dục Đức.
- Từ Cung Hoàng thái hậu - phong hiệu chính xác là Đoan Huy hoàng thái hậu, mẹ ruột của Bảo Đại, vị Hoàng thái hậu cuối cùng của lịch sử Việt Nam.
- Thái Hoàng thái hậu
- Hoàng hậu
- Hoàng đế
[Nguồn: Wikipedia]