Cũng như người Mỹ có Halloween, người Hoa có Rằm tháng Bảy [còn gọi là Zhong Yuan Jie [Lễ Vu Lan] trong tiếng Trung], đây là lễ hội để tưởng nhớ những người thân đã qua đời.
Theo phong tục truyền thống, người ta tin rằng linh hồn của người chết đi lang thang trên trái đất trong suốt dịp lễ hội, và những hồn ma này có thể quậy phá nếu không ai quan tâm đến họ. Để ngăn chặn điều này, người ta chuẩn bị tất cả các loại lễ tế trong khoảng thời gian này, đó là dịp tháng bảy âm lịch.
Dâng đồ cúng lễBạn có để ý thấy những thùng kim loại tối màu đặt rải rác quanh những khu dân cư và nhà ở không?
Chúng được dành riêng để đựng tiền âm phủ và các đồ vàng mã, như xe hơi, đồng hồ và trang sức, mà người ta thường đốt để gửi cho những người họ hàng đã qua đời, như một cách chăm lo cho các nhu cầu vật chất của họ kể cả khi đã sang thế giới bên kia.
Hãy để ý bước chân để khỏi dẫm vào đồ cúng để ngoài đường. Nhiều người thường đặt đồ cúng [cam, cơm hoặc heo sữa] và nhang trên bàn thờ trang nghiêm, nhưng một số khác lại đặt đồ cúng trên vỉa hè hoặc thân cây.
Các chương trình biểu diễn náo nhiệtVà dường như thỏa mãn mong muốn có tiền và ăn no của các linh hồn vẫn chưa đủ, chăm lo đến nhu cầu vui chơi giải trí của họ cũng quan trọng không kém.
Nét đặc sắc chính của dịp lễ này là biểu diễn 'getai', một hình thức giải trí phổ biến cho những linh hồn lang thang trên trần thế.
Các căn lều lớn được dựng ngoài trời để dành cho các thực khách phàm ăn và các buổi đấu giá tại các khu dân cư như Ang Mo Kio và Yishun. Ngoài ra còn có cả các màn biểu diễn, như kinh kịch và 'getai' [có nghĩa là ca đài trong tiếng Trung, tức là các chương trình biểu diễn trực tiếp trên sân khấu], với các câu chuyện về các vị thần và nữ thần, hài độc thoại, cũng như các bài hát và điệu nhảy đếm số.
Nhưng ngày nay 'getai' có phong cách rất khác, nhạc xập xình với những sân khấu chiếu đèn LED lấp loáng. Những nghệ sĩ trẻ tuổi không hát các bài ca truyền thống bằng tiếng địa phương và biểu diễn các phiên bản techno của các ca khúc nhạc pop tiếng Anh và tiếng Phổ thông này. Có vẻ như ngay cả thị hiếu của thế giới tâm linh cũng thay đổi theo thời gian.
Tất cả mọi người đều được chào đón, vậy nên hãy ngồi lại và thưởng thức chương trình. Nhưng hãy nhớ đừng ngồi ở hàng ghế đầu tiên, trừ khi bạn muốn chạm trán 'những vị khách đặc biệt'.
Ý nghĩa nhân văn của Rằm tháng 7
[ĐCSVN] - Bước vào tháng 7 âm lịch, bắt đầu từ ngày mùng 1 âm lịch [22/8/2017], trên các trang mạng xã hội, trong giao tiếp hằng ngày, một bộ phận người dân, đặc biệt là giới trẻ sử dụng khá nhiều thuật ngữ “tháng cô hồn” để nói về những sự việc liên quan đến tháng 7. Điều đó ít nhiều đã tạo nên một hiệu ứng xấu, những suy nghĩ và nhận thức không đúng trong đời sống xã hội.
Cần nhận thức sâu sắc và đầy đủ ý nghĩa nhân văn của Rằm tháng 7.
Ảnh minh họa: doisongphapluat.com
Từ lâu, tháng 7 âm lịch gắn với lễ Vu lan báo hiếu ân đức của bậc sinh thành và tín ngưỡng tâm linh trong dân gian là ngày “xá tội vong nhân” vào dịp rằm tháng 7. Hai nét văn hóa này tuy được tổ chức cùng một ngày nhưng mang hai ý nghĩa khác nhau. Một là sự báo hiếu của những người làm con đối với công ơn sinh thành của cha mẹ; còn ngày xá tội vong nhân là tục cúng, cầu siêu, độ vong cho những cô hồn không nơi tựa nương.
Từ lâu, dân gian quan niệm rằng, Rằm tháng 7, âm phủ mở cửa ngục, các linh hồn được ra ngoài, trở về nhà. Vì thế, nhà nhà làm lễ cúng, mời linh hồn người thân đã khuất trở về nhà hưởng thụ cơm canh, nhận quần áo mới, tiền bạc…Nhìn chung, trong những năm gần đây, hai nét văn hóa tuy khác nhau về tính chất nhưng đã được dân gian thực hành và gắn với sự báo hiếu, tri ân, biết ơn đấng sinh thành, dưỡng dục, nhớ về tiên tổ, những người đã khuất.
Hằng năm, cứ đến tháng 7 âm lịch, từ việc nhận thức và hiểu không rõ ý nghĩa của những phong tục, nét văn hóa của dân gian từ xa xưa đến nay diễn ra vào ngày rằm tháng 7, nên nhiều người đã sử dụng khá nhiều những thuật ngữ mang tính duy tâm, mê tín, dị đoan và từ đó, có những lời nói và hành động không đúng về giá trị tâm linh của những nét đẹp văn hóa trong tháng 7.
Chạm vào mùng 1 tháng 7 âm lịch, trên các trang mạng xã hội, đặc biệt là facebook cá nhân thấy tràn ngập những thuật ngữ, khẩu ngữ liên quan đến tháng này. Hàng loạt những từ ngữ, những câu nói được giới trẻ nghĩ ra và đăng trên trang cá nhân của mình như: “Tháng cô hồn”, “buồn cô hồn”, “mưa cô hồn”, “đi chơi tháng cô hồn”, “cà phê tháng cô hồn”…Không chỉ xuất hiện trên các trang mạng xã hội, cách gọi như vậy còn xuất hiện trong giao tiếp của một số người hằng ngày. Từ “cô hồn” được nhiều người gắn với lời hỏi han, bàn chuyện làm ăn, ngồi tán gẫu ở đâu đó…
Cùng với việc sử dụng ngôn ngữ, nhiều người còn khuyên nhau nên kiêng kị này nọ khi bước vào mùng 1 âm lịch của tháng 7. Kiêng không nên ăn món này, món nọ. Kiêng không nên làm những việc lớn, việc nhỏ, kiêng cưới hỏi, làm nhà, kiêng xuất hành vào những giờ không đẹp, làm việc gì cũng sợ không thành…Từ đó, nhiều người nghĩ đến sự rủi ro, đen đủi sẽ đến với mình, gia đình mình trong tháng 7. Khi làm việc gì đó không thành, khi bị tai nạn, họ sẽ đổ lỗi cho “tháng cô hồn”.
Từ sự nhận thức không đầy đủ ý nghĩa, nguồn gốc và nét đẹp nhân văn của ngày Rằm tháng 7 cùng với “sự sáng tạo” ra kiểu giao tiếp, phát ngôn gắn với “cô hồn” đã ít nhiều tạo nên một tâm lý nặng nề của một bộ phận người dân trong đời sống xã hội, đó là sự lo lắng, kiêng dè, sợ sệt khiến nhiều người trở nên mê tín quá mức. Hơn nữa, vì lo lắng, kiêng không làm việc lớn trong tháng 7 nên nhiều người, nhiều gia đình sẽ bỏ mất những cơ hội tốt trong cuộc sống, ảnh hưởng không tốt tới tương lai với bao dự định. Việc sử dụng ngôn ngữ “cô hồn” của giới trẻ đã mang đến không gian sống một sự chết chóc vô hình nào đó, ít nhiều làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt.
Trong khi đó, giá trị nhân văn của lễ Vu lan báo hiếu và tục cúng chúng sinh, cúng tổ tiên vào ngày Rằm tháng 7 lại được rất ít người nhắc đến. Chủ yếu những người cao tuổi, những phật tử quan tâm đến việc chuẩn bị cho hoạt động văn hóa này, còn một bộ phận giới trẻ thì không thấy nhắc nhiều đến Vu lan, báo hiếu và dự định cho mình một việc làm thật ý nghĩa để đền đáp ơn nghĩa đấng sinh thành.
Sư thầy Thích An Ninh, Trụ trì chùa Trúc Lâm [xã Ấm Hạ, huyện Hạ Hòa, Phú Thọ] cho biết: “Ngày rằm tháng 7 mang nét đẹp văn hóa cổ truyền của người dân Việt Nam. Nét đẹp đó ảnh hưởng rất rõ nét trong cuộc sống hôm nay. Đó là dịp để những người con báo hiếu cha mẹ, tưởng nhớ đến những người thân đã khuất, cứu độ chúng sinh, chung tay giúp đỡ những người cơ nhỡ, không nơi nương tựa. Không nên hiểu đây là tháng đen đủi và tai ương”.
Thiết nghĩ, mọi sự may - rủi, thành - bại, được - mất là những điều thường trực diễn ra trong cuộc sống hằng ngày và đều do chính bản thân mỗi người làm nên.Chúng ta không nên vận những điều may rủi hay tai ương vào tháng 7, không nên gắn tháng này với hồn ma, chết chóc. Mỗi người cần nhận thức sâu sắc và đầy đủ ý nghĩa nhân văn của Rằm tháng 7 để có những việc làm, những hành động cụ thể, thiết thực báo hiếu cha mẹ, các đấng sinh thành. Cần loại bỏ các thuật ngữ, khẩu ngữ “cô hồn” tự tạo để tránh việc làm mất đi sự trong sáng của tiếng Việt./.
Nguyễn Thế Lượng
Chúng ta thấy mọi người thường truyền tai nhau nói rằng: “Cúng cả năm không bằng rằm tháng 7”. Đây là quan niệm của các cụ thời xưa về phong tục ngày Lễ Vu Lan báo hiếu – tức Rằm tháng 7 trong năm. Vậy rằm tháng 7 là ngày gì? Sự tích và ý nghĩa của ngày báo hiếu này ra sao? Chúng tôi xin phép được giải đáp qua bài viết dưới đây!
Rằm tháng 7 là ngày gì?
Rằm tháng 7 là ngày gì?
Rằm tháng 7 là ngày xóa tội vong nhân
Theo tín ngưỡng dân gian , rằm tháng 7 là xá tội vong nhân: Là ngày mở cửa ngục, ân xá cho vong nhân nên có lễ cúng Cô Hồn [vào buổi chiều] cho các vong linh không nhà cửa không nơi nương tựa, không có thân nhân trên Dương thế để thờ cúng, và là ngày mọi tù nhân ở Địa Ngục có cơ hội được xá tội, được thoát sanh về cảnh giới an lành.
Vào tháng 7 âm lịch, dân gian còn hay gọi là "tháng cô hồn", phong tục dân gian tin là tháng không may mắn và có những điều kiêng kỵ, cũng như là khuyến khích ăn chay và làm việc từ thiện. Dù vậy, có nhiều nhà kinh doanh cho rằng, tháng 7 âm lịch cũng là tháng bắt đầu mua hàng để tích trữ bán trong dịp tết Nguyên đán.
Rằm thàng 7 là ngày lễ Vu Lan – báo hiếu
Rằm tháng 7 [hay còn có tên gọi khác là lễ Vu Lan] là ngày lễ để con cái báo đáp công ơn sinh thành của cha mẹ, tìm về cội nguồn yêu thương, là một trong những ngày lễ chính của Phật giáo. Theo truyền thống lâu đời của người Việt Nam, lễ này thường được tổ chức vào ngày rằm tháng 7 Âm lịch hằng năm và được người dân khá coi trọng.
Rằm tháng 7 là ngày Tết trung nguyên [văn hóa Trung Hoa]
rong văn hóa Trung Hoa, ngày rằm tháng bảy âm lịch thuộc Tiết Trung Nguyên và được gọi là Ngày Ma [hồn người chết] và tháng thứ bảy nói chung được coi là Tháng Ma, trong đó những con ma và linh hồn, bao gồm cả của tổ tiên đã qua đời, đến từ các cõi âm. Cùng với lễ Thanh Minh [vào mùa xuân] và Trùng cửu [vào mùa thu], con cháu còn sống tỏ lòng tôn kính đối với tổ tiên đã qua đời của họ, trong Lễ hội hồn ma, người chết được cho là về thăm những người sống.
Vào ngày thứ mười lăm, cõi thiên đàng và địa ngục và cõi người sống mở cửa và cả tín đồ Đạo giáo và Phật giáo sẽ thực hiện các nghi lễ để chuyển hóa và giải oan khổ của người quá cố.
Tại Việt Nam, việc cúng Rằm tháng Bảy thường được cúng ở chùa [thờ Phật] trước, rồi mới đến cúng tại gia. Lễ này thường được làm vào ban ngày, tránh làm vào ban đêm, khi Mặt Trời đã lặn. Ngoài ra, theo truyền thống tín ngưỡng thờ cúng tổ tiên trong dân gian, ngày này là ngày "Xá tội vong nhân" nên nhiều nhà có mâm cơm cúng trước nhà, để cúng những vong linh bơ vơ không gia đình, còn gọi theo dân gian là "cúng cô hồn", "cúng thí thực" [tặng thức ăn].
Nguồn gốc và ý nghĩa của ngày rằm tháng 7
Nguồn gốc của ngày lễ Vu Lan
Nguồn gốc của ngày rằm tháng 7 bắt nguồn từ sự tích Đức Mục Kiền Liên cứu mẹ của mình khỏi kiếp ngạ quỷ nơi địa ngục. Mẹ của Mục Kiền Liên là một người sống rất xa hoa, tham lam, độc ác và không tin vào Tam Bảo. Thường ngày, bà nấu rất nhiều thức ăn và làm vương vãi khắp nơi trên mặt đất. Còn cậu bé Mục Kiền Liên - con trai của bà có tính tình hiền lành, chịu khó, trái ngược hoàn toàn với mẹ cậu. Cậu bé luôn nhặt lại những hạt cơm của mẹ làm rơi xuống, rửa sạch đi rồi ăn lại chúng. Vì vậy, tất cả mọi người xung quanh và quen biết đều rất yêu mến, khen ngợi cậu hết lời. Sau khi bà Thanh Đề qua đời, Mục Kiền Liên đã xin xuất gia theo học Phật và trở thành đệ tử của Đức Phật. Khi có được phép thuật, Mục Kiền Liên liền dùng tuệ nhãn để tìm mẹ khắp nơi trong trời đất, cuối cùng cậu đã thấy mẹ nơi đại địa ngục.
Mục Kiền Liên trông thấy mẹ tóc tai rối xù, thân hình chỉ còn da bọc xương, đói khát, úp mặt xuống đất không thể ngưỡng nổi đầu lên. Mục Kiền Lên đau xót vô cùng, ôm mẹ bật khóc rồi dâng cho mẹ một bát cơm ăn cho đỡ đói. Thế nhưng, bà Thanh Đề vẫn còn quá sân tham, vì vậy khi đưa cơm đến miệng thì cơm đã hóa thành lửa đỏ, không thể ăn được. Mục Kiền Liên đã bất lực khi nhìn thấy cảnh này, cậu càng đau xót khi không thể cứu được mẹ mình và quay về tìm sự giúp đỡ của Đức Thế Tôn.
Đức Phật nói nếu muốn cứu mẹ thoát khỏi kiếp đọa đày, được sanh về cõi lành thì ngày 15 tháng 7 Âm lịch tức là ngày Tự Tứ của chư Tăng, cậu hãy mời tất cả các nhà sư lại và sắm sửa làm lễ cúng dường Tam Bảo để lấy phước cứu mẹ. Cũng kể từ đó, ngày 15 tháng 7 [tức Rằm tháng Bảy] trở thành ngày tri ân, báo hiếu theo tương truyền trong Phật giáo.
Ý nghĩa ngày lễ Vu Lan
Về mặt ý nghĩa, ngày lễ Vu Lan là ngày để tưởng nhớ đến công ơn của cha mẹ và tổ tiên nhiều đời nhiều kiếp của mỗi chúng ta. Vu Lan là “báo hiếu”, không chỉ dừng lại là báo hiếu đối với bố mẹ ở kiếp này mà còn là đối với cha mẹ ở nhiều kiếp trước. Theo đạo lý “ ăn quả nhớ kẻ trồng cây”, đây là dịp để mỗi chúng ta có thể tỏ lòng thành kính, hiếu thảo và biết ơn đối với công sinh thành, nuôi dưỡng với các bậc cha mẹ.
Ý nghĩa của hình ảnh bông hồng cài trên ngực áo
Trước đây, ngày lễ Vu Lan báo hiếu được tổ chức vào ngày 15 tháng 7 Âm lịch, tuy nhiên nhiều năm trở lại đây thì nó đã trở thành một đại lễ và được nhiều nơi tổ chức kéo dài suốt cả tháng 7 âm lịch.
Nếu đã từng tham gia vào những ngày lễ Vu Lan tại các đình, chùa sẽ dễ dàng bắt gặp hình ảnh của những bông hồng cài trên ngực áo với các màu đỏ, trắng và hồng nhạt.
Nghi thức bông hồng cài áo mục đích chính là để tưởng nhớ đến những người mẹ đã tạ thế, đồng thời tôn vinh những người mẹ còn lại trên thế gian này. Trong nghi thức buổi lễ, các Phật tử với hai giỏ hoa hồng bên người, một giỏ màu đỏ và một giỏ là màu trắng, sẽ được cài lên áo của những người đến chùa tham dự lễ.
Tương truyền xưa, hoa hồng chính là biểu tượng cho sự cao quý và tượng trưng cho tình yêu bất diệt. Nếu người nào còn đầy đủ cha mẹ thì cài hoa hồng màu đỏ, người nào chỉ còn mỗi cha hoặc mẹ thì sẽ cài hoa hồng nhạt màu hơn, còn những người nào không còn cha mẹ thì sẽ cài hoa hồng màu trắng.
Vào ngày lễ Vu Lan, người con cần làm gì để báo đáp công ơn trời biển của các bậc cha mẹ?
Ăn chay, niệm Phật, cầu bình an cho tổ tiên, ông bà, cha mẹ
Ăn chay có nghĩa là không sát sinh, đưa con người về chốn thanh tịnh, đúng với bản ngã của mình. Do vậy, hãy ăn chay và thành tâm cầu nguyện cho cha mẹ của mình. Điều này giúp những người đã khuất thì sẽ được yên bình nơi chín suối và cha mẹ còn trên đời sẽ được khỏe mạnh, vui vẻ và bình an.
Quan tâm, hỏi han cha mẹ thường xuyên
Những lời yêu thương tưởng chừng như đơn giản nhưng lại càng khó khi con người ta càng trưởng thành. Đôi khi sự bộn bề và áp lực công việc hay sự phù phiếm của cuộc sống vật chất lấn át làm cho chúng ta dần quên đi những gì mà hiện tại chúng ta đang có. Trong ngày này, hãy dành thời gian quan tâm, hỏi han cha meh mình nhiều hơn, bởi hạnh phúc đơn giản lắm, có khi chỉ đến từ những điều nhỏ nhặt nhất!
Chuẩn bị mâm cơm tươm tất
Mâm cúng lễ Vu Lan bạn nên chuẩn bị đồ chay để dâng lên Thần Phật, gia tiên nhằm tỏ lòng thành kính và báo hiếu. Mâm cỗ không cần quá cầu kỳ hay phô trương mà quan trọng là phải phù hợp với hoàn cảnh gia đình, có thể chỉ đơn giản là xôi, bánh chưng, giò...
Ngoài ra, nếu có thể, chúng ta nên:
- Đến chùa thắp hương cầu nguyện và nghe các vị trụ trì thuyết giảng giáo lý.
- Tham dự lễ Vu Lan và cài hoa lên ngực áo để tưởng nhớ công ơn của các đấng sinh thành.
- Làm nhiều việc thiện, tâm ắt an
Bài viết trên đây là những thông tin cơ bản về ngày rằm tháng 7 cũng như sự tích và ý nghĩa của ngày này. Hy vọng rằng bài viết sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về ý nghĩa của ngày quan trọng này. Hãy cố gắng gửi những lời yêu thương chân thành nhất của mình đến cha mẹ - đấng sinh thành cùng những người thân yêu nhất trong ngày này và hàng ngày luôn nhé!