Phương pháp tính giá xuất kho bình quân là 1 trong 3 phương pháp đang áp dụng theo thông tư 200/2014/TT-BTC [hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp]. Trong phương pháp xuất kho bình quân có 2 phương pháp nhỏ:
- Phương pháp tính giá bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ [cuối kỳ tính 1 lần]
- Phương pháp bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập [bình quân liên hoàn, bình quân di động]
Theo phương pháp tính giá bình quân gia quyền thì tổng trị giá xuất kho hàng hoá được tính theo đơn giá bình quân [bình quân cả kỳ dự trữ, bình quân sau mỗi lần nhập] như sau:
Giá thực tế nguyên vật liệu, hàng hoá xuất dùng = Số lượng xuất dùng x Đơn giá bình quân
1/ Phương pháp tính giá xuất kho bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ
Cách tính này thích hợp với những đơn vị có ít số lần nhập, xuất. Giá cả của các lần nhập tương đối ổn định không có sự thay đối nhiều. Căn cứ vào giá thực tế nhập, tồn đầu kỳ để kế toán xác định đơn giá bình quân của một sản phẩm, hàng hoá.
Công thức tính đơn giá bình quân cuối kỳ
Ví dụ: Công ty A có tồn kho đầu kỳ là 100 chiếc Canon LBP 2900 là 2.000.000
Trong kỳ phát sinh các nghiệp vụ như sau:
- Ngày 01/12/2016 nhập mua 100 chiếc với đơn giá 2.200.000 chưa bao gồm thuế VAT 10%
- Ngày 10/12/2016 xuất bán 100 chiếc Canon LBP 2900
- Ngày 16/12/2016 nhập mua 100 chiếc Canon LBP 2900 đơn giá 2.100.000 chưa bao gồm thuế VAT 10%
Đơn giá xuất kho theo phương pháp bình quân cuối kỳ như sau [ĐVT: 1000đ]
Cách tính giá xuất kho bình quân cả kỳ dữ trữ
=> Đơn giá xuất kho bình quân cho mỗi lần xuất là 2.100.000đ
=> Giá trị xuất kho ngày 10/12 là: 100 x 2.100.000 = 210.000.000đ
2/ Phương pháp tính giá xuất kho bình quân sau mỗi lần nhập
Đối với phương pháp này, sau mỗi lần nhập kho thì kế toán phải tiến hành tính toán lại giá xuất kho.
+ Ưu điểm: Phương pháp này khắc phục được nhược điểm của hai phương pháp trên, vừa chính xác, vừa cập nhập được thường xuyên liên tục. Bởi tính chính xác của nó nên thường được sử dụng để tính giá xuất kho ngoại tệ.
+ Nhược điểm của phương pháp này là tốn nhiều công sức, tính toán nhiều lần
Phương pháp tính giá bình quân sau mỗi lần nhập
Ví dụ:
- Ngày 01/01/N tồn 1.000 USD tỷ giá 20.000đ/USD
- Ngày 03/01/N nhập kho 1.000 USD tỷ giá 20.200đ/USD
- Ngày 04/01/N xuất kho 1.000 USD
- Ngày 05/01/N nhập kho 1.000 USD tỷ giá 20.300đ/USD
Bạn thực hiện tính tỷ giá xuất quỹ ngoại tệ như sau:
+ Ngày 03/01/N nhập kho 1.000 USD tỷ giá 20.200đ/USD
Tỷ giá xuất quỹ tại ngày 03/01/N = [1.000 x 20.000 + 1.000 x 20.200]/[1000+1000]=20.100đ
+ Ngày 04/01/N xuất kho 1.000 USD theo tỷ giá 20.100đ
=> Tồn cuối ngày 04/01/N = 1.000 USD x 20.100đ
+ Ngày 05/01/N nhập quỹ 1.000 USD tỷ giá 20.300đ/USD
Tỷ giá xuất quỹ tại ngày 05/01/N = [1.000 x 20.100 + 1.000 x 20.300]/[1000+1000]=20.200đ
Tóm lại, với phương pháp tính giá xuất kho bình quân này thì cứ sau mỗi lần nhập kế toán sẽ phải tính lại giá.
Xem thêm về phương pháp tính giá
Do ảnh hưởng của giá cả thị trường nên giá gốc của nhiều loại hàng tồn kho sẽ thay đổi. Một loại hàng tồn kho mua ở những thời điểm khác nhau, nhà cung cấp khác nhau sẽ có giá gốc khác nhau. Do vậy khi tính giá xuất kho của hàng tồn kho cũng sẽ khác nhau. Ở bài này Kế toán Việt Hưng chia sẻ về cách tính giá theo phương pháp bình quân gia quyền.
1. Khái niệm chung
Hàng tồn kho là tài sản quan trọng của doanh nghiệp, việc xác định phương pháp tính giá xuất kho sẽ ảnh hưởng đến báo cáo tài chính nên phương pháp xác định giá trị hàng tồn kho phải cung cấp được những con số thực tế và chính xác. Việc xác định giá trị hàng tồn kho phải tuân thủ theo nguyên tắc giá gốc.
2. Phương pháp bình quân gia quyền
Theo phương pháp này, giá trị hàng tồn kho được tính theo giá trị trung bình của từng loại hàng tồn kho đầu kỳ và giá trị hàng tồn kho được mua hoặc sản xuất trong kỳ. Giá trị trung bình có thể được tính theo thời kỳ hoặc mỗi khi nhập một hàng tồn kho về, phụ thuộc vào tình hình của doanh nghiệp.
Giá thực tế xuất kho = Số lượng xuất kho x Đơn giá thực tế bình quân
| Đơn giá thực tế bình quân | = | Giá trị hàng tồn đầu kỳ + giá trị hàng thực tế nhập trong kỳ |
| Số lượng hàng tồn đầu kỳ + Số lượng hàng nhập trong kỳ |
Việc tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền có thể áp dụng theo hai trường hợp:
– Tính theo đơn giá bình quân liên hoàn: Sau mỗi lần nhập, xuất kế toán tính lại đơn giá bình quân.
– Tính theo đơn giá bình quân cuối kỳ: Đến cuối kỳ kế toán mới tính toán lại đơn giá bình quân để tính giá xuất kho trong kỳ và giá trị tồn kho cuối kỳ.
Ví dụ:
Sử dụng tiếp ví dụ ở bài các phương pháp tính giá xuất kho để tính toán đơn giá theo phương pháp bình quân gia quyền
– Doanh nghiệp tính đơn giá thực tế xuất kho theo phương pháp bình quân liên hoàn
ĐVT: 1000đ
| Lần nhập xuất | Đơn giá bình quân liên hoàn | Giá thực tế xuất kho | |||
| NK01 |
|
150kg x 55 = 8.250 | |||
| NK02 |
|
150 x 66,25 = 9.937,5 | |||
| NK03 |
|
80 x 65,4 = 5.232 | |||
| Cộng | 23.419,5 |
– Doanh nghiệp tính theo đơn giá bình quân cả kỳ
| Đơn giá bình quân = | 500 + [600 + 1050 + 650] | = | 2800 | = 62,2/kg |
| 100+[100+150+100] | 450 |
Giá thực tế xuất kho của VL A: 380 x 62,2 = 23.636
Sau khi tính toán được giá thực tế xuất kho của hàng tồn kho; kế toán kho lên các sổ sách chi tiết của các tài khoản tương ứng.
Lamketoan.vn chúc các bạn hoàn thành tốt công việc.
Hàng tồn kho là những tài sản dự trữ cho các quá trình hoạt động của doanh nghiệp [sản xuất, thương mại và dịch vụ], bao gồm tài sản được giữ để bán trong kỳ hoạt động kinh doanh bình thường [hàng hóa, hàng hóa bất động sản…]; tài sản đang trong quá trình sản xuất kinh doanh dở dang [sản phẩm dở dang, bán thành phẩm…]; tài sản dự trữ cho quá trình sản xuất [vật tư, nguyên liệu, vật liệu, công cụ dụng cụ…]. Đây là loại tài sản có vai trò quan trọng trong doanh nghiệp, vì vậy cần phải tính giá xuất kho và xác định một cách chính xác trị giá hàng tồn kho.
Hiện nay theo thông tư 200/2014/TT-BTC [áp dụng cho doanh nghiệp lớn] và thông tư 133/2016/TT-BTC [dành cho doanh nghiệp vừa và nhỏ] của Bộ Tài Chính có 3 phương pháp tính giá xuất kho là phương pháp bình quân gia quyền, phương pháp tính theo giá đích danh, phương pháp nhập trước xuất trước.
Mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm nhất định. Doanh nghiệp phải căn cứ vào hoạt động kinh doanh thực tế của mình để có thể lựa chọn các phương pháp tính giá sao cho thuận lợi trong quá trình tính toán và phải đảm bảo nguyên tắc nhất quán trong hạch toán.
Bài viết dưới đây của Dantaichinh sẽ giúp các bạn tìm hiểu về cách tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền theo đúng chuẩn mực kế toán hàng tồn kho một cách đơn giản, dễ hiểu nhất. Hãy cùng theo dõi nhé.
Khái niệm tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền.
Theo phương pháp bình quân gia quyền, giá gốc hàng tồn kho xuất trong kỳ được xác định theo công thức:
Giá thực tế xuất kho = Số lượng xuất kho x Đơn giá thực tế bình quân
| Đơn giá thực tế bình quân | = | Giá trị hàng tồn đầu kỳ + giá trị hàng thực tế nhập trong kỳ |
|
Số lượng hàng tồn đầu kỳ + Số lượng hàng nhập trong kỳ |
Đơn giá bình quân có thể được tính cho cả kỳ kế toán [bình quân cả kỳ dự trữ/bình quân cố định], hoặc được tính sau mỗi một lần nhập mới [bình quân liên hoàn], tùy thuộc vào tình hình của mỗi đơn vị kế toán.
Tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ
Ưu điểm: Việc tính toán đơn giản, dễ thực hiện, chỉ cần tính một lần vào cuối kỳ.
Nhược điểm: Độ chính xác không cao, phải chờ đến cuối kỳ mới có thể tính được, tất cả các lần xuất kho không xác định được mức giá bình quân, trong phiếu xuất kho chỉ hiện số lượng mà không hiện giá trị hàng xuất.
Công thức tính
Với phương pháp này, ở thời điểm cuối kỳ, kế toán cần thực hiện tính đơn giá bình quân của các mặt hàng ở trong kho theo công thức
| Đơn giá bình quân cả kỳ dự trữ | = | Giá thực tế tồn đầu kỳ + Nhập trong kỳ |
| Số lượng tồn đầu kỳ + Nhập trong kỳ. |
Ví dụ: Tại một doanh nghiệp X trong tháng 6 năm N có tình hình vật tư như sau:
– Vật tư tồn đầu tháng: 2.000 kg, đơn giá 50.000 đồng/kg
– Tình hình nhập xuất trong tháng:
Ngày 03: nhập kho 4.000 kg, đơn giá nhập 60.000 đồng/kg
Ngày 06: xuất sử dụng 5.000 kg
Ngày 14: nhập kho 4.000 kg, đơn giá nhập 55.000 đồng/kg
Ngày 19: nhập 2.000 kg, đơn giá nhập 65.000 đồng/kg
Ngày 20: xuất sử dụng 5.500 kg.
– Trị giá hàng tồn đầu kỳ = 2.000 x 50.000 = 100.000.000 đ
– Trị giá hàng nhập trong kỳ = 4.000 x 60.000 + 4.000 x 55.000 + 2.000 x 65.000 = 590.000.000đ
– Số lượng hàng trong kỳ = 2.000 + 4.000 + 4.000 + 2.000 = 12.000 kg
– Đơn giá bình quân = [100.000.000 + 590.000.000] / 12.000 = 57.500 đ/kg
– Trị giá vật liệu xuất:
Ngày 06 = 5.000 x 57.500 = 287.500.000đ
Ngày 20 = 5.500 x 57.500 = 316.250.000 đ
Tổng = 603.750.000 đ
– Trị giá vật liệu tồn kho = 100.000.000 + 590.000.000 – 603.750.000 = 86.250.000đ
Tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền sau mỗi lần nhập
Ưu điểm: Độ chính xác cao vì được tính toán thường xuyên và liên tục, khắc phục được nhược điểm của cách tính theo phương pháp bình quân gia quyền cả kỳ dự trữ. Vì vậy phương pháp này thường được sử dụng để tính giá xuất kho ngoại tệ.
Nhược điểm: Khối lượng tính toán nhiều do phải tính toán đơn giá bình quân sau mỗi lần nhập kho, vì vậy sẽ mất nhiều thời gian và công sức hơn.
Công thức tính
Sau mỗi lần nhập kế toán phải tính toán, xác định đơn giá bình quân của các loại hàng hóa nhập về.
| Đơn giá bình quân sau mỗi lần nhập | = | Giá thực tế tồn kho sau mỗi lần nhập |
| Lượng thực tế tồn đầu kho sau mỗi lần nhập |
Ví dụ: Ví dụ: Doanh nghiệp A có các nghiệp vụ phát sinh trong tháng 3 năm N như sau:
Ngày 01: tồn 2000 USD, tỷ giá 23.000đ/USD
Ngày 05: nhập 3000 USD, tỷ giá 22.600đ/USD
Ngày 07: xuất 2000 USD
Ngày 15: nhập 1000 USD, tỷ giá 22.800đ/USD
Chúng ta thực hiện tính tỷ giá xuất quỹ ngoại tệ như sau:
-Ngày 05: nhập 3000 USD, tỷ giá 22.600đ/USD
Tỷ giá xuất quỹ = [2.000 x 23.000 + 3.000 x 22.600] / [2000 + 3000] = 22.760 đ/USD
-Ngày 07: xuất 2000 USD theo tỷ giá 22.760 đ/USD
Trị giá xuất = 2.000 x 22.760 = 45.520.000đ
Tồn cuối ngày 07: 3000 USD x 22.760đ/USD
-Ngày 15: nhập 1000 USD, tỷ giá 22.800đ/USD
Tỷ giá xuất quỹ = [3.000 x 22.760 + 1.000 x 22.800] / [3.000 + 1000] = 22.770 đ/USD
Mong rằng bài viết trên đây của Dantaichinh sẽ giúp các bạn có cái nhìn rõ hơn về cách tính giá xuất kho theo phương pháp bình quân gia quyền và từ đó lựa chọn được cách tính phù hợp đối với doanh nghiệp của mình nhé.