Các mối quan hệ là một phần quan trọng của một cuộc sống lành mạnh. Các nghiên cứu đã liên tục chỉ ra rằng các kết nối xã hội rất quan trọng đối với sức khỏe tinh thần và thể chất. Những người có mối quan hệ lành mạnh có kết quả sức khỏe tốt hơn, có nhiều khả năng thực hiện các hành vi lành mạnh và giảm nguy cơ tử vong. Ví dụ, nghiên cứu đã chỉ ra rằng những người có mối quan hệ lãng mạn an toàn có nguy cơ mắc bệnh tim mạch thấp hơn. Điều quan trọng cần nhớ là không tồn tại một mối quan hệ hoàn hảo. Mọi mối quan hệ đều có sự pha trộn của cả đặc điểm lành mạnh và không lành mạnh. Điều làm cho mối quan hệ trở nên tích cực là mỗi người nhận ra rằng mối liên kết này có hiệu quả và mỗi người phải cố gắng duy trì mối liên kết và khắc phục các vấn đề. Mọi người thường dành nhiều thời gian để nói về cách phát hiện một mối quan hệ tồi tệ, nhưng lại ít thảo luận về điều gì chính xác tạo nên một mối quan hệ lành mạnh. Làm thế nào bạn có thể biết liệu mối quan hệ của bạn có lành mạnh hay không, và bạn có thể làm gì để mối quan hệ trở nên tốt hơn?
- Hãy tự hỏi bản thân những câu hỏi sau
- Các bạn có tin tưởng nhau không?
- Các bạn có tôn trọng nhau không?
- Các bạn có ủng hộ sở thích và nỗ lực của nhau không?
- Các bạn có thành thật và cởi mở với nhau không?
- Bạn có thể duy trì bản sắc cá nhân của mình không?
- Bạn có nói về cảm xúc, hy vọng, nỗi sợ hãi và ước mơ của mình không?
- Bạn có cảm nhận và bày tỏ sự yêu mến, trìu mến không?
- Có sự bình đẳng và công bằng trong mối quan hệ của bạn không?
- Đặc điểm của mối quan hệ lành mạnh
Lòng tin Tin tưởng vào đối tác của bạn là một phần quan trọng của bất kỳ mối quan hệ lành mạnh nào. Nghiên cứu cho thấy khả năng tin tưởng người khác của bạn bị ảnh hưởng bởi phong cách gắn bó tổng thể của bạn. Những mối quan hệ trải qua trong giai đoạn đầu đời giúp hình thành những kỳ vọng mà bạn dành cho các mối quan hệ trong tương lai. Nếu các mối quan hệ trong quá khứ của bạn là an toàn, ổn định và đáng tin cậy, bạn cũng có nhiều khả năng tin tưởng các đối tác tương lai hơn. Tuy nhiên, nếu các mối quan hệ trong quá khứ của bạn không ổn định và không thể tin tưởng, bạn có thể phải giải quyết một số vấn đề về niềm tin trong tương lai. Lòng tin cũng được thiết lập bởi cách chúng ta đối xử với nhau. Khi bạn thấy người bạn đời của mình đối xử tốt, đáng tin cậy và sẽ ở đó khi bạn cần, bạn có nhiều khả năng phát triển sự tin tưởng này. Xây dựng lòng tin đòi hỏi sự tự bộc lộ của nhau bằng cách chia sẻ những điều về bản thân. Khi thời gian trôi qua, các cơ hội để kiểm tra và đánh giá sự tin tưởng đó xuất hiện. Khi sự tin tưởng tăng lên, mối quan hệ trở thành một nguồn an toàn và thoải mái tuyệt vời. Nếu bạn cảm thấy rằng bạn phải che giấu mọi thứ với đối tác của mình, có thể là do bạn thiếu sự tin tưởng cần thiết này.
Cởi mở và trung thực
Bạn sẽ có thể cảm thấy rằng bạn có thể là chính mình trong một mối quan hệ lành mạnh. Mặc dù tất cả các cặp đôi đều có mức độ cởi mở và bộc lộ bản thân khác nhau, nhưng bạn không bao giờ nên cảm thấy mình phải che giấu những khía cạnh của bản thân hoặc thay đổi con người của mình. Cởi mở và thành thật với nhau không chỉ giúp hai bạn cảm thấy gắn kết hơn như một cặp mà còn giúp nuôi dưỡng lòng tin. Bộc lộ bản thân bao gồm những gì bạn sẵn sàng chia sẻ về bản thân với người khác. Khi bắt đầu mối quan hệ, bạn có thể kiềm chế và thận trọng hơn về những điều bạn muốn tiết lộ. Theo thời gian, khi mức độ thân thiết của một mối quan hệ tăng lên, các đối tác bắt đầu bộc lộ nhiều hơn về suy nghĩ, quan điểm, niềm tin, sở thích và ký ức của họ cho nhau. Điều này không có nghĩa là bạn cần chia sẻ mọi điều với đối tác của mình. Mỗi cá nhân cần sự riêng tư và không gian riêng. Điều quan trọng nhất là liệu mỗi đối tác có cảm thấy thoải mái khi chia sẻ hy vọng, nỗi sợ hãi và cảm xúc của họ hay không nếu họ chọn làm điều đó. Các cặp đôi lành mạnh không cần phải ở bên nhau mọi lúc hoặc chia sẻ mọi thứ. Tuy nhiên, sự khác biệt trong quan điểm về mức độ trung thực cần có trong một mối quan hệ đôi khi có thể gây ra vấn đề. May mắn thay, một nghiên cứu cho thấy rằng khi mọi người không hài lòng với mức độ cởi mở của đối tác, họ thường thảo luận vấn đề với đối tác của mình. Đây là một ví dụ điển hình về cách giải quyết vấn đề một cách cởi mở có thể giúp tăng cường mối quan hệ. Mặc dù đối tác của bạn có thể có những nhu cầu khác với bạn, nhưng điều quan trọng là phải tìm cách thỏa hiệp trong khi vẫn duy trì ranh giới của riêng bạn. Ranh giới không phải là về bí mật; họ thiết lập rằng mỗi người có nhu cầu và kỳ vọng riêng của họ. Những ranh giới lành mạnh [healthy boundaries] trong một mối quan hệ cho phép bạn vẫn làm những điều quan trọng đối với bạn, chẳng hạn như đi chơi với bạn bè và duy trì sự riêng tư, trong khi vẫn chia sẻ những điều quan trọng với đối tác của mình. Một đối tác có kỳ vọng không lành mạnh về sự cởi mở và trung thực có thể sẽ muốn biết mọi chi tiết về vị trí của bạn và những gì bạn đang làm, hạn chế những người bạn dành thời gian cùng hoặc yêu cầu quyền truy cập vào các tài khoản mạng xã hội cá nhân của bạn.Sự tôn trọng lẫn nhau
Trong các mối quan hệ gần gũi, lành mạnh, mọi người có sự tôn trọng lẫn nhau. Họ không hạ thấp hoặc coi thường nhau và cung cấp sự hỗ trợ và an toàn.Có nhiều cách khác nhau mà các cặp đôi có thể thể hiện sự tôn trọng dành cho nhau. Bao gồm:
- Lắng nghe lẫn nhau
- Không trì hoãn khi đối tác yêu cầu bạn làm điều gì đó
- Hiểu và tha thứ khi một người mắc lỗi
- Xây dựng lẫn nhau; không phá hoại nhau
- Dành chỗ trong cuộc sống của bạn cho đối tác của bạn
- Quan tâm đến những thứ mà đối tác của bạn thích
- Cho phép đối tác của bạn có cá tính riêng của họ
- Hỗ trợ và khuyến khích những theo đuổi và đam mê của nhau
- Thể hiện sự cảm kích và biết ơn dành cho nhau
- Có sự đồng cảm lẫn nhau
Tình cảm
Các mối quan hệ lành mạnh được đặc trưng bởi sự thương mến và tình cảm. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng niềm đam mê ban đầu đánh dấu sự bắt đầu của một mối quan hệ mới có xu hướng giảm dần theo thời gian, nhưng điều này không có nghĩa là nhu cầu về tình cảm, sự thoải mái và dịu dàng giảm đi. Tình yêu nồng nàn thường xảy ra trong thời gian đầu của một mối quan hệ và được đặc trưng bởi khao khát mãnh liệt, cảm xúc mạnh mẽ và nhu cầu duy trì sự gần gũi về thể xác. Tình yêu nồng nàn này cuối cùng chuyển thành tình yêu nhân ái, được đánh dấu bằng những cảm xúc trìu mến, tin tưởng, thân thiết và cam kết. Trong khi những cảm xúc mãnh liệt ban đầu cuối cùng trở lại mức bình thường, các cặp đôi có mối quan hệ lành mạnh có thể xây dựng sự thân mật sâu sắc hơn khi mối quan hệ tiến triển. Tuy nhiên, điều quan trọng cần nhớ là nhu cầu thể xác ở mỗi cá nhân là khác nhau. Không có tình cảm hoặc sự thân mật nào là “chuẩn”. Chìa khóa cho một mối quan hệ lành mạnh là cả hai đều hài lòng với mức độ tình cảm mà họ chia sẻ với đối tác của mình. Mối quan hệ hợp tác nuôi dưỡng được đặc trưng bởi sự yêu thích và tình cảm chân thành và được thể hiện theo nhiều cách khác nhau.Giao tiếp tốt
Những mối quan hệ lành mạnh và lâu dài, cho dù là tình bạn hay quan hệ lãng mạn, đều đòi hỏi khả năng giao tiếp tốt. Một nghiên cứu cho thấy phong cách giao tiếp của một cặp đôi quan trọng hơn mức độ căng thẳng, sự cam kết và tính cách trong việc dự đoán liệu các cặp đôi cuối cùng có ly hôn hay không. Mặc dù có vẻ như những mối quan hệ tốt nhất là mối quan hệ ít xung đột, nhưng biết cách tranh luận và giải quyết sự khác biệt về quan điểm một cách hiệu quả quan trọng hơn là chỉ đơn giản là tránh né tranh luận để giữ hòa bình. Đôi khi xung đột có thể là cơ hội để tăng cường kết nối với đối tác của bạn. Nghiên cứu đã chỉ ra rằng thảo luận có thể có lợi trong các mối quan hệ thân mật khi các vấn đề nghiêm trọng cần được giải quyết, cho phép đối tác thực hiện những thay đổi có lợi cho tương lai của mối quan hệ. Khi xung đột nảy sinh, những người có mối quan hệ lành mạnh có thể tránh được việc tấn công cá nhân. Thay vào đó, họ vẫn tôn trọng và đồng cảm với người bạn đời của mình khi họ thảo luận về những suy nghĩ, cảm xúc của họ và tìm cách giải quyết.Cho và nhận
Mối quan hệ bền chặt được đánh dấu bằng sự tương hỗ tự nhiên. Điều này không phải là để đánh dấu hoặc cảm thấy rằng bạn nợ người kia. Bạn làm mọi thứ cho nhau bởi vì bạn thực sự muốn. Điều này không có nghĩa là việc cho và nhận trong một mối quan hệ luôn bình đẳng 100%. Đôi khi, một đối tác có thể cần thêm sự giúp đỡ và hỗ trợ. Trong các trường hợp khác, một đối tác có thể đơn giản thích đảm nhiệm vai trò chăm sóc nhiều hơn. Sự mất cân bằng như vậy vẫn ổn miễn là mỗi người đều ổn với không khí của mối quan hệ và cả hai đối tác đều nhận được sự hỗ trợ mà họ cần.Các mối quan hệ có thể thay đổi theo thời gian và không phải mọi mối quan hệ đều lành mạnh 100% mọi lúc. Đặc biệt, những lúc căng thẳng có thể dẫn đến những hành vi không lành mạnh và cơ chế đối phó có thể tạo ra vấn đề. Một mối quan hệ là không lành mạnh là khi điều xấu nhiều hơn điều tốt, hoặc khi một số hành vi có hại cho một hoặc cả hai cá nhân. Hãy lưu ý nếu bạn:- Cảm thấy bị áp lực phải thay đổi con người của mình
- Bỏ qua nhu cầu của bản thân để đặt đối tác của bạn lên hàng đầu
- Bị áp lực từ bỏ những thứ bạn thích
- Thiếu sự riêng tư hoặc áp lực phải chia sẻ mọi chi tiết trong cuộc sống của bạn với người bạn đời của bạn
- Bị kiểm soát một cách bất bình đẳng đối với các tài nguyên được chia sẻ bao gồm tiền bạc và phương tiện đi lại
- Cố gắng kiểm soát hành vi của bạn
- Phê bình những gì bạn làm, bạn dành thời gian cho ai, cách bạn ăn mặc, v.v.
- Sợ chia sẻ ý kiến hoặc suy nghĩ của bạn
- Giao tiếp kém
- Thiếu công bằng khi giải quyết xung đột
- Cảm thấy rằng dành thời gian cho nhau là một nghĩa vụ
- Tránh nhau
- La mắng lẫn nhau
- Bạo lực thể xác
- Làm thế nào để xây dựng một mối quan hệ lành mạnh hơn
Thể hiện sự trân trọng
Giữ cho mọi thứ thú vị
Việc bận rộn hàng ngày với công việc và con cái đôi khi có thể khiến các cặp đôi rơi vào một thói quen buồn tẻ. Sự nhàm chán có thể dẫn đến sự không hài lòng lớn hơn khi một mối quan hệ tiến triển. Ví dụ, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các cặp đôi cảm thấy buồn chán trong năm thứ bảy của mối quan hệ của họ có nhiều khả năng cảm thấy không hài lòng trong hôn nhân 9 năm sau đó.Vì vậy, một số điều bạn có thể làm để giữ cho mối quan hệ lãng mạn tồn tại lâu dài là gì?
- Dành thời gian cho nhau; lên lịch trong ngày hoặc dành thời gian mỗi tuần để tập trung vào nhau
- Cùng nhau thử những điều mới; tham gia một lớp học hoặc thử một sở thích mới mà cả hai đều có thể yêu thích
- Thoát ra khỏi một lịch trình cũ;
- Tìm thời gian cho sự thân mật
- Khi nào cần tìm sự trợ giúp
Hãy liên hệ với số Hotline 0977.729.396 của Viện Tâm lý Việt – Pháp ngay hôm nay để được lắng nghe, chia sẻ và tư vấn tận tình. Nếu bạn cảm thấy mối quan hệ của mình có thể cải thiện từ sự giúp đỡ từ bên ngoài, hãy cân nhắc nói chuyện với chuyên gia tư vấn hoặc nhà trị liệu. Một chuyên gia sức khỏe tâm thần có kỹ năng giải quyết các vấn đề giữa cá nhân và mối quan hệ có thể giúp bạn học cách giao tiếp, lắng nghe và đối phó với một số vấn đề có thể đang thách thức mối quan hệ của bạn. Điều quan trọng cần nhớ là bạn không thể buộc ai đó thay đổi hành vi của họ trừ khi họ muốn. Nếu đối tác của bạn không quan tâm hoặc không sẵn sàng đi tư vấn, hãy tự mình đi và tập trung vào nhu cầu và sức khỏe của bản thân. Xây dựng hệ thống hỗ trợ xã hội của bạn bên ngoài mối quan hệ và cân nhắc việc kết thúc một mối quan hệ nếu nó cuối cùng không lành mạnh.
LỜI KẾT
Ngay cả khi mối quan hệ của bạn có vẻ lành mạnh, đôi khi bạn nên lùi lại và tìm kiếm những cải thiện mà cả hai có thể cùng nhau thực hiện. Mối quan hệ lành mạnh được đánh dấu bằng khả năng nhận ra các vấn đề, bao gồm cả vấn đề của riêng bạn mà có thể gây ra mối đe dọa cho sự thành công lâu dài của mối quan hệ của bạn. Bằng cách sẵn sàng phân tích mối quan hệ của mình, bạn có thể cùng nhau xây dựng mối quan hệ viên mãn hơn.Nguồn: How To Know If You Are In A Healthy Relationship, Verywell Mind
Hình ảnh một số bác sĩ tâm thần và chuyên gia tâm lý được đào tạo bài bản và giàu kinh nghiệm của Viện Tâm Lý Việt - Pháp:
Hình ảnh một số hoạt động của Viện Tâm Lý Việt - Pháp: