Home Forums > Thư Viện Tổng Hợp > Tủ Sách Giáo Dục Đại Học >
Discussion in 'Tủ Sách Giáo Dục Đại Học' started by bhanh8, Mar 8, 2014.
Tags:
[You must log in or sign up to reply here.]
Bước 1:Tại trang tài liệu thuvienmienphi bạn muốn tải, click vào nút Download màu xanh lá cây ở phía trên. Bước 2: Tại liên kết tải về, bạn chọn liên kết để tải File về máy tính. Tại đây sẽ có lựa chọn tải File được lưu trên thuvienmienphi Bước 3: Một thông báo xuất hiện ở phía cuối trình duyệt, hỏi bạn muốn lưu . - Nếu click vào Save, file sẽ được lưu về máy [Quá trình tải file nhanh hay chậm phụ thuộc vào đường truyền internet, dung lượng file bạn muốn tải]
Có nhiều phần mềm hỗ trợ việc download file về máy tính với tốc độ tải file nhanh như: Internet Download Manager [IDM], Free Download Manager, ... Tùy vào sở thích của từng người mà người dùng chọn lựa phần mềm hỗ trợ download cho máy tính của mình
HÌNH ẢNH DEMO
Chỉ xem 5 trang đầu, hãy download Miễn Phí về để xem toàn bộ
Nguồn: thuvienmienphi
2 Đánh giá
Tài liệu rất tốt [0]
Tài liệu tốt [2]
Tài liệu rất hay [0]
Tài liệu hay [0]
Bình thường [0]
HungDung
8/27/2020 6:47:38 PM
hay và đáng xem hay và đáng xem hay và đáng xem hay và đáng xem
HungDung
8/27/2020 6:48:13 PM
Cuốn sách là tài liệu tham khảo hữu ích cho bạn đọc lĩnh vực toán Logic Giá sản phẩm trên Tiki đã bao gồm thuế theo luật hiện hành. Tuy nhiên tuỳ vào từng loại sản phẩm hoặc phương thức, địa chỉ giao hàng mà có thể phát sinh thêm chi phí khác như phí vận chuyển, phụ phí hàng cồng kềnh, ...
89 505 KB 0 75
Nhấn vào bên dưới để tải tài liệu
Đang xem trước 10 trên tổng 89 trang, để tải xuống xem đầy đủ hãy nhấn vào bên trên
nguyÔn anh tuÊn L«gÝc häc ®¹i c−¬ng
S¸ch gi¸o khoa dïng trong c¸c tr−êng ®¹i häc Hµ néi 2006
1 Lêi nãi ®Çu
Bµi më ®Çu. NhËp m«n l«gÝc häc [3tiÕt]
1. §èi t−îng cña l«gÝc häc
1.1. §Æc thï cña l«gÝc häc nh− lµ khoa häc
Gi¶i thÝch 3 nghÜa kh¸c nhau cña thuËt ng÷ “l«gÝc”.
Kh¸ch thÓ cña l«gÝc häc lµ t− duy. §©y lµ khoa häc vÒ t− duy.
Cã nhiÒu khoa häc kh¸c còng nghiªn cøu t− duy, riªng l«gÝc häc lµ khoa
häc vÒ c¸c h×nh thøc vµ c¸c quy luËt cña t− duy ®óng ®¾n dÉn ®Õn ch©n lý.
1.2. T− duy víi t− c¸ch lµ kh¸ch thÓ cña l«gÝc häc
Nªu c¸c tiÒn ®Ò sinh häc vµ x· héi cho sù h×nh thµnh t− duy ë con ng−êi.
Tõ ®ã nªu ®Þnh nghÜa: t− duy lµ sù ph¶n ¸nh gi¸n tiÕp vµ kh¸i qu¸t hiÖn
thùc kh¸ch quan vµo ®Çu ãc con ng−êi, ®−îc thùc hiÖn bëi con ng−êi x· héi
trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng thùc tiÔn c¶i biÕn thÕ giíi xung quanh.
- Nªu 4 ®Æc ®iÓm cña t− duy mµ ®Þnh nghÜa trªn ®Ò cËp ®Õn [tr. 3-4 Gi¸o
tr×nh].
1.3. Mèi quan hÖ gi÷a t− duy vµ ng«n ng÷
Ng«n ng÷ lµ hÖ thèng tÝn hiÖu toµn diÖn ®Ó thÓ hiÖn c¸c t− t−ëng - ®Çu
tiªn d−íi d¹ng c¸c tæ hîp ©m thanh, sau ®ã d−íi d¹ng c¸c ký tù.
Ng«n ng÷ gi÷ vai trß lµ ph−¬ng tiÖn thu nhËn vµ cñng cè c¸c tri thøc, l−u
gi÷ vµ truyÒn b¸ chóng cho nh÷ng ng−êi kh¸c, lµ vá bäc vËt chÊt cña t− t−ëng.
1. 4. Néi dung vµ h×nh thøc cña t− t−ëng
PhÇn hiÖn thùc kh¸ch quan ®−îc ph¶n ¸nh vµo ®Çu ãc con ng−êi chÝnh lµ
néi dung cña t− duy. VÒ thùc chÊt nã lµ hÖ thèng tri thøc ®−îc kÕt thµnh tõ
nh÷ng ý nghÜ, t− t−ëng.
H×nh thøc cña t− duy hay, h×nh thøc l«gÝc, lµ kÕt cÊu cña t− t−ëng, lµ
ph−¬ng thøc liªn hÖ c¸c bé phËn cña t− t−ëng. Nh÷ng h×nh thøc t− t−ëng chung
vµ réng nhÊt lµ kh¸i niÖm, ph¸n ®o¸n, suy luËn, vµ chøng minh. Còng nh− néi
dung, c¸c h×nh thøc nµy kh«ng ph¶i do chÝnh t− duy sinh ra, mµ lµ sù ph¶n ¸nh
c¸c mèi liªn hÖ cÊu tróc cña c¸c ®èi t−îng hiÖn thùc.
2 1.5. Mèi liªn hÖ cña c¸c h×nh thøc l«gÝc. Quy luËt cña t− duy
Quy luËt nãi chung lµ mét d¹ng liªn hÖ mang tÝnh bÒn v÷ng, bªn trong,
b¶n chÊt vµ tÊt yÕu gi÷a c¸c ®èi t−îng, lu«n lÆp l¹i kh¾p n¬i ë nh÷ng ®iÒu kiÖn
x¸c ®Þnh.
T− duy còng cã tÝnh chÊt liªn hÖ. §ã lµ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c t− t−ëng ®Ó
t¹o ra c¸c h×nh thøc l«gÝc, nh− ®· biÕt ë trªn. Nh−ng c¸c h×nh thøc l«gÝc còng
liªn hÖ víi nhau. §ã chÝnh lµ mèi liªn hÖ l«gÝc trong t− duy.
Mét sè mèi liªn hÖ l«gic ®Æc biÖt hîp thµnh quy luËt cña t− duy. Chóng
còng mang tÝnh chÊt chung, phæ biÕn. Vµ nÕu chóng l¹i t¸c ®éng ë mäi h×nh
thøc t− duy, chi phèi toµn bé ho¹t ®éng t− t−ëng, th× lµ nh÷ng quy luËt c¬ b¶n
cña t− duy.
C¸c quy luËt c¬ b¶n cña t− duy l¹i ®−îc ph©n ra lµm hai nhãm: c¸c quy
luËt t− duy h×nh thøc vµ c¸c quy luËt t− duy biÖn chøng. C¸c quy luËt t− duy
h×nh thøc c¬ b¶n lµ luËt ®ång nhÊt, luËt m©u thuÉn, luËt bµi trung, luËt lý do ®Çy
®ñ.
1. 6. TÝnh ch©n thùc vµ tÝnh ®óng ®¾n cña t− duy
C¸c kh¸i niÖm “tÝnh ch©n thùc” vµ “tÝnh ®óng ®¾n” g¾n liÒn t−¬ng øng
víi néi dung vµ h×nh thøc cña c¸c t− t−ëng.
TÝnh ch©n thùc cña t− duy lµ thuéc tÝnh cña t− duy t¸i t¹o l¹i hiÖn thùc
nh− nã vèn cã, t−¬ng thÝch víi nã vÒ néi dung, biÓu thÞ kh¶ n¨ng cña t− duy ®¹t
tíi ch©n lý.
Cßn tÝnh ®óng ®¾n cña t− duy l¹i lµ thuéc tÝnh c¨n b¶n kh¸c biÓu thÞ kh¶
n¨ng t− duy t¸i t¹o trong cÊu tróc cña t− t−ëng cÊu tróc kh¸ch quan cña hiÖn
thùc.
Trong t− duy viÖc ®¶m b¶o tÝnh ch©n thùc vµ tÝnh ®óng ®¾n cã ý nghÜa to
lín. Chóng lµ hai ®iÒu kiÖn c¨n b¶n ®Ó thu ®−îc kÕt qu¶ suy luËn x¸c thùc.
L«gÝc h×nh thøc quan t©m chñ yÕu ®Õn tÝnh ®óng ®¾n cña t− duy. §ã lµ
vÊn ®Ò c¬ b¶n cña nã. Nh−ng tÝnh ®óng ®¾n kh«ng ph¶i ®−îc dÉn xuÊt tõ c¸c
quy t¾c l«gÝc häc, mµ lµ dÉn xuÊt tr−íc hÕt tõ “tÝnh ®óng ®¾n” cña tån t¹i kh¸ch
3 quan, tÝnh cã trËt tù cña chÝnh nã. TÝnh ®óng ®¾n cña t− duy vèn ph¶n ¸nh tr−íc
hÕt tÝnh quy luËt kh¸ch quan cña thÕ giíi, ®· n¶y sinh vµ tån t¹i tù ph¸t tõ l©u
tr−íc khi con ng−êi ®óc kÕt c¸c quy t¾c. Cßn c¸c quy t¾c l«gÝc chØ lµ nh÷ng
thµnh tùu trªn con ®−êng thÊu hiÓu b¶n chÊt cña t− duy ®óng ®¾n vµ nh÷ng tÝnh
quy luËt t¸c ®éng trong nã.
2. L−îc sö ph¸t triÓn cña l«gÝc häc
2.1. Sù xuÊt hiÖn vµ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn cña l«gÝc häc h×nh thøc
truyÒn thèng
L«gÝc häc cã lÞch sö l©u dµi vµ phong phó g¾n liÒn víi lÞch sö ph¸t triÓn
x· héi nãi chung. Sù xuÊt hiÖn cña l«gÝc häc nh− lµ lý thuyÕt vÒ t− duy ®· cã
sau thùc tiÔn con ng−êi suy nghÜ hµng ngh×n n¨m. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña
lao ®éng s¶n xuÊt con ng−êi ®· hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn dÇn c¸c kh¶ n¨ng suy
nghÜ, råi biÕn t− duy cïng c¸c h×nh thøc vµ quy luËt cña nã thµnh kh¸ch thÓ
nghiªn cøu.
Nh÷ng vÊn ®Ò l«gÝc ®· lÎ tÎ xuÊt hiÖn trong suy t− ng−êi cæ ®¹i tõ h¬n 2,5
ngh×n n¨m tr−íc ®©y ®Çu tiªn ë Ên §é vµ Trung Quèc. Sau ®ã chóng ®−îc v¹ch
th¶o ®Çy ®ñ h¬n ë Hyl¹p vµ Lam·.
Cã hai nguyªn nh©n c¬ b¶n lµm xuÊt hiÖn l«gÝc häc. Thø nhÊt, sù ra ®êi
vµ ph¸t triÓn ban ®Çu cña c¸c khoa häc, tr−íc hÕt lµ cña to¸n häc. Sinh ra trong
®Êu tranh víi thÇn tho¹i vµ t«n gi¸o, khoa häc dùa c¬ së trªn t− duy duy lý ®ßi
hái ph¶i cã suy luËn vµ chøng minh. Do vËy, l«gÝc häc ®· n¶y sinh nh− lµ ý ®å
v¹ch ra vµ luËn chøng nh÷ng ®ßi hái mµ t− duy khoa häc ph¶i tu©n thñ ®Ó thu
®−îc kÕt qu¶ t−¬ng thÝch víi hiÖn thùc.
Hai lµ sù ph¸t triÓn cña thuËt hïng biÖn trong ®iÒu kiÖn d©n chñ Hyl¹p cæ
®¹i.
Ng−êi s¸ng lËp l«gÝc häc - “cha ®Î cña l«gÝc häc” lµ triÕt gia lín cña
Hyl¹p cæ ®¹i, nhµ b¸ch khoa Arixt«t [384-322 tr. cn.]. ¤ng viÕt nhiÒu c«ng tr×nh
vÒ l«gÝc häc cã tªn gäi chung lµ “Bé c«ng cô”, trong ®ã chñ yÕu tr×nh bµy vÒ
suy luËn vµ chøng minh diÔn dÞch. Arixt«t cßn ph©n lo¹i c¸c ph¹m trï – nh÷ng
4 kh¸i niÖm chung nhÊt vµ kh¸ gÇn víi ph©n lo¹i tõ tr−íc cña §ªm«crit vÒ ph¸n
®o¸n. ¤ng ®· ph¸t biÓu ba quy luËt c¬ b¶n cña t− duy, trõ luËt lý do ®Çy ®ñ. Häc
thuyÕt l«gÝc cña Arixt«t ®Æc s¾c ë chç, d−íi d¹ng ph«i thai nã ®· bao hµm tÊt c¶
nh÷ng phÇn môc, trµo l−u, c¸c kiÓu cña l«gÝc häc hiÖn ®¹i nh− x¸c suÊt, biÓu
t−îng, biÖn chøng.
Giai ®o¹n ph¸t triÓn míi cña l«gÝc häc h×nh thøc g¾n bã h÷u c¬ víi viÖc
x©y dùng l«gÝc quy n¹p diÔn ra tõ thÕ kû XVII ®i liÒn víi tªn tuæi cña nhµ triÕt
häc vµ tù nhiªn häc kiÖt xuÊt ng−êi Anh Ph. Bªc¬n [1561-1626]. ¤ng lµ ng−êi
khëi x−íng l«gÝc quy n¹p. “... L«gÝc häc ®ang cã, lµ v« dông trong viÖc ®em l¹i
tri thøc míi”1. V× thÕ Bª c¬n ®· viÕt “Bé c«ng cô Míi” nh− lµ thø ®èi nghÞch víi
“Bé c«ng cô” cña Arixt«t, trong ®ã tËp trung v¹ch th¶o c¸c ph−¬ng ph¸p quy
n¹p ®Ó x¸c ®Þnh sù phô thuéc nh©n qu¶ gi÷a c¸c hiÖn t−îng. §ã chÝnh lµ c«ng
lao to lín cña Bªc¬n.
L«gÝc quy n¹p vÒ sau nµy ®−îc nhµ triÕt häc ng−êi Anh §z. Mill [18061873] hÖ thèng ho¸ vµ ph¸t triÓn thªm trong t¸c phÈm hai tËp “HÖ thèng l«gÝc
häc tam ®o¹n luËn vµ quy n¹p”. Nã ®· ¶nh h−ëng c¨n b¶n ®Õn sù ph¸t triÓn tiÕp
theo cña nhËn thøc, thóc ®Èy khoa häc v−¬n tíi tÇm cao míi.
Nh÷ng nhu cÇu cña khoa häc kh«ng chØ vÒ ph−¬ng ph¸p quy n¹p, mµ cßn
vÒ ph−¬ng ph¸p diÔn dÞch vµo thÕ kû XVII ®· ®−îc nhµ triÕt häc ng−êi Ph¸p R.
§ªc¸c [1596-1650] nhËn diÖn ®Çy ®ñ h¬n c¶. Trong t¸c phÈm “LuËn vÒ ph−¬ng
ph¸p...”, dùa trªn nh÷ng d÷ liÖu to¸n häc, «ng ®· nhÊn m¹nh ý nghÜa cña diÔn
dÞch nh− lµ ph−¬ng ph¸p nhËn thøc khoa häc c¬ b¶n nhÊt.
Nh÷ng ng−êi theo §ªc¸c ë tu viÖn Por-Roiale lµ A. Arn« vµ P. Nhik¬n ®·
viÕt cuèn s¸ch “L«gÝc häc, hay nghÖ thuËt t− duy”. Nã ®· næi tiÕng d−íi tªn gäi
“L«gÝc häc Por-Roiale” vµ trong thêi gian rÊt dµi ®−îc dïng nh− lµ s¸ch gi¸o
khoa l«gÝc häc. C¸c t¸c gi¶ ë ®©y ®· v−ît xa ranh giíi cña l«gÝc häc truyÒn
thèng vµ chó ý nhiÒu ®Õn ph−¬ng ph¸p luËn nhËn thøc khoa häc, ®Õn l«gÝc cña 1 Ph. Bªc¬n. Toµn tËp, t. 2. Nxb. T− t−ëng M., 1978. Tr. 13. 5 ph¸t minh. ViÖc t¹o ra “nh÷ng l«gÝc häc më réng” kiÓu Êy ®· trë thµnh ®iÓm
®Æc thï ë thÕ kû XIX - XX.
2.2. Sù xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cña l«gÝc to¸n
Cuéc c¸ch m¹ng thùc sù trong c¸c nghiªn cøu l«gÝc diÔn ra nhê sù xuÊt
hiÖn vµo nöa sau thÕ kû XIX l«gÝc to¸n, chÝnh nã ®· më ra mét thêi kú míi,
hiÖn ®¹i trong sù ph¸t triÓn cña l«gÝc häc.
Nh÷ng ph«i thai cña l«gÝc to¸n ®· cã ngay tõ ë Arixt«t, còng nh− ë c¸c
nhµ kh¾c kû kÕ tôc «ng, d−íi d¹ng c¸c yÕu tè cña l«gÝc vÞ tõ, lý thuyÕt c¸c suy
luËn t×nh th¸i vµ l«gÝc mÖnh ®Ò.
Nh÷ng thµnh tùu ngµy cµng nhiÒu cña to¸n häc vµ sù th©m nhËp cña c¸c
ph−¬ng ph¸p to¸n vµo c¸c khoa häc kh¸c ngay ë nöa sau thÕ kû XIX ®· ®Æt ra
hai vÊn ®Ò c¬ b¶n. Thø nhÊt, lµ øng dông l«gÝc häc ®Ó x©y dùng c¬ së lý thuyÕt
cho to¸n häc; thø hai, lµ to¸n häc ho¸ l«gÝc häc. G. LepnhÝt – nhµ triÕt häc vµ
to¸n häc lín ng−êi §øc [1646-1716] ®· cã ý ®å s©u s¾c vµ thµnh c«ng nhÊt
trong viÖc gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò nªu trªn. Do vËy, vÒ thùc chÊt «ng lµ ng−êi
khëi x−íng l«gÝc to¸n. ¤ng ®· ph¸t minh ra ng«n ng÷ biÓu t−îng v¹n n¨ng víi
kú väng nhê ®ã cã thÓ duy lý ho¸ mäi khoa häc thùc nghiÖm. .
Nh÷ng t− t−ëng cña LÐpnhit ®−îc ph¸t triÓn tiÕp ë thÕ kû XVIII vµ nöa
®Çu thÕ kû XIX. Tuy nhiªn, chØ tõ nöa sau thÕ kû XIX míi cã nh÷ng ®iÒu kiÖn
chÝn muåi cho sù ph¸t triÓn cña l«gÝc to¸n. Nhµ to¸n häc vµ l«gÝc häc ng−êi
Anh §z. Bun [1815-1864] trong c¸c c«ng tr×nh cña m×nh ®Òu øng dông to¸n
häc vµo l«gÝc häc. ¤ng ®· ph©n tÝch to¸n häc ®èi víi lý thuyÕt suy luËn, v¹ch
th¶o phÐp tÝnh l«gÝc [“®¹i sè Bun”]. Nhµ to¸n häc vµ l«gÝc häc ng−êi §øc G.
Phrege [1848-1925] øng dông l«gÝc häc ®Ó nghiªn cøu to¸n häc vµ c¸c c¬ së
cña nã, x©y dùng sè häc h×nh thøc ho¸. Nhµ triÕt häc, l«gÝc häc, to¸n häc ng−êi
Anh B. Raxel [1872-1970] cïng víi A. Uaitkhed [1861-1947] trong t¸c phÈm
c¬ b¶n ba tËp “C¸c nguyªn t¾c cña to¸n häc” víi c¸c môc ®Ých luËn chøng cho
nã vÒ mÆt l«gÝc ®· cè x©y dùng hÖ tiªn ®Ò diÔn dÞch cho l«gÝc häc.
2.3. Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña l«gÝc häc biÖn chøng
6 L«gÝc häc biÖn chøng còng lµ nh¸nh quan träng cña l«gÝc häc hiÖn ®¹i.
Ngay Arixt«t ®· ®Æt ra vµ cã ý gi¶i quyÕt nhiÒu vÊn ®Ò c¬ b¶n cña l«gÝc häc
biÖn chøng – ph¶n ¸nh c¸c m©u thuÉn hiÖn thùc vµo c¸c kh¸i niÖm, vÊn ®Ò
t−¬ng quan c¸i riªng vµ c¸i chung, sù vËt vµ kh¸i niÖm vÒ nã vµ v. v.. Nh÷ng
yÕu tè cña l«gÝc biÖn chøng dÇn ®−îc tÝch luü trong c¸c c«ng tr×nh cña c¸c nhµ
t− t−ëng kÕ tiÕp.
Nh−ng l«gÝc biÖn chøng chØ thùc sù b¾t ®Çu ®−îc ®Þnh h×nh vµo cuèi thÕ
kû XVIII - ®Çu thÕ kû XIX. Vµ ®iÒu ®ã còng tr−íc hÕt g¾n liÒn víi sù tiÕn bé
cña c¸c khoa häc vµ víi tªn tuæi cña c¸c nhµ triÕt häc kinh ®iÓn §øc më ®Çu bëi
Cant¬ [1724-1804]. Bªn c¹nh l«gÝc häc h×nh thøc, «ng thÊy cÇn thiÕt ph¶i x©y
dùng mét thø l«gÝc häc néi dung, mµ «ng gäi lµ l«gÝc häc siªu nghiÖm. Nã ph¶i
nghiªn cøu c¸c h×nh thøc thùc sù c¬ b¶n cña t− duy nh− ph¹m trï, tøc lµ nh÷ng
kh¸i niÖm chung nhÊt. Cant¬ lµ ng−êi ®Çu tiªn ph¸t hiÖn ra tÝnh chÊt m©u thuÉn
kh¸ch quan, biÖn chøng s©u s¾c cña t− duy con ng−êi. Nh©n ®ã, «ng h−íng tíi
viÖc v¹ch th¶o nh÷ng chØ dÉn t−¬ng øng cho c¸c nhµ khoa häc. MÆc dï ®· ®Æt ra
nh÷ng nguyªn t¾c cña l«gÝc häc míi víi vÊn ®Ò trung t©m lµ vÊn ®Ò m©u thuÉn
biÖn chøng, song Cant¬ l¹i ch−a tr×nh bµy nã mét c¸ch hÖ thèng. ¤ng còng
kh«ng v¹ch ra c¶ mèi t−¬ng quan thùc sù cña nã víi l«gÝc häc h×nh thøc, mµ
h¬n thÕ n÷a cßn ®Þnh ®Æt ®èi lËp l«gÝc häc nµy víi l«gÝc häc kia.
Hªghen [1770-1831] ®· tiÕp tôc ý ®å v¹ch th¶o hÖ thèng chØnh thÓ l«gÝc
biÖn chøng míi. Trong c«ng tr×nh “Khoa häc l«gÝc” «ng ®· kh¸m ph¸ ra m©u
thuÉn gi÷a c¸c lý thuyÕt l«gÝc hiÖn cã víi thùc tiÔn t− duy mµ ë thêi ®iÓm ®ã ®·
rÊt gay g¾t. ¤ng ®· t×m ra ph−¬ng tiÖn gi¶i quyÕt m©u thuÉn nµy b»ng viÖc x©y
dùng hÖ thèng l«gÝc häc míi d−íi d¹ng ®Æc thï, t«n gi¸o thÇn bÝ. Tiªu ®iÓm ë
®ã lµ biÖn chøng cña t− duy trong toµn bé tÝnh phøc t¹p vµ m©u thuÉn cña nã.
Hªghen nghiªn cøu l¹i b¶n chÊt cña t− duy, c¸c h×nh thøc vµ quy luËt cña nã.
Nh©n ®Êy «ng ®i ®Õn kÕt luËn “PhÐp biÖn chøng cÊu thµnh lªn b¶n chÊt cña
chÝnh t− duy, c¸c quy luËt vµ h×nh thøc cña nã, r»ng víi t− c¸ch lµ lý tÝnh nã cÇn 7 ph¶i phñ ®Þnh chÝnh m×nh, ph¶i r¬i vµo m©u thuÉn”2. ¤ng thÊy nhiÖm vô cña
m×nh lµ ph¶i t×m ra ph−¬ng thøc gi¶i quyÕt c¸c m©u thuÉn Êy.
Nh÷ng vÊn ®Ò cña l«gÝc biÖn chøng, mèi t−¬ng quan cña nã víi l«gÝc
h×nh thøc ®· ®−îc C. M¸c [1818-1883] vµ Ph. ¡nghen [1820-1895] tiÕp tôc cô
thÓ ho¸ vµ ph¸t triÓn trong c¸c c«ng tr×nh cña m×nh. Sö dông chÊt liÖu tinh thÇn
phong phó nhÊt ®−îc tÝch luü bëi triÕt häc, c¸c khoa häc tù nhiªn vµ khoa häc
x· héi, c¸c ¤ng ®· t¹o lËp lªn hÖ thèng míi, duy vËt biÖn chøng, vµ nã ®· ®−îc
ho¸ th©n vµo nh÷ng t¸c phÈm nh− “T− b¶n” cña C. M¸c, “Chèng §iurinh”,
“BiÖn chøng cña tù nhiªn” cña Ph. ¡nghen vµ v. v.. Tõ nh÷ng quan ®iÓm triÕt
häc chung Êy C. M¸c vµ Ph. ¡nghen kh«ng phñ nhËn ý nghÜa cña l«gÝc häc
h×nh thøc, nh−ng nhÊn m¹nh tÝnh lÞch sö cña nã. Ph. ¡nghen ®· ghi nhËn r»ng
t− duy lý luËn ë mçi mét thêi ®¹i lµ s¶n phÈm lÞch sö, ë nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c
nhau cã nh÷ng h×nh thøc vµ ®ång thêi néi dung rÊt kh¸c nhau. “Suy ra, khoa
häc vÒ t− duy, còng nh− mäi khoa häc kh¸c, lµ khoa häc lÞch sö, khoa häc vÒ sù
ph¸t triÓn lÞch sö cña t− duy con ng−êi”3.
§ång thêi, C. M¸c vµ Ph. ¡nghen còng chØ ra sù kh¸c biÖt vÒ chÊt s©u
s¾c gi÷a häc thuyÕt biÖn chøng cña m×nh víi cña Hªghen: ë Hªghen nã lµ duy
t©m, cßn phÐp biÖn chøng M¸c-xÝt lµ duy vËt, xem xÐt t− duy, c¸c h×nh thøc vµ
quy luËt cña nã nh− lµ sù ph¶n ¸nh thÕ giíi bªn ngoµi.
C. M¸c trong t¸c phÈm “T− b¶n” ®· øng dông l«gÝc biÖn chøng vµo viÖc
ph©n tÝch x· héi ®−¬ng ®¹i víi «ng. Tuy nhiªn nh÷ng c«ng tr×nh chuyªn vÒ
l«gÝc biÖn chøng ®Òu ch−a ®−îc C. M¸c vµ Ph. ¡nghen viÕt ra.
Sù h×nh thµnh l«gÝc biÖn chøng nh− lµ khoa häc vÉn tiÕp tôc ë c¸c n−íc
kh¸c nhau vµo cuèi thÕ kû XIX vµ trong toµn bé thÕ kû XX.
ë Nga viÖc v¹ch th¶o mét sè vÊn ®Ò cña l«gÝc biÖn chøng, mèi t−¬ng
quan cña nã víi l«gÝc h×nh thøc ®−îc G. Plªkhan«v [1856-1918] vµ V. I. Lªnin
[1870-1924] thùc hiÖn. Trong t¸c phÈm “L¹i bµn vÒ c«ng ®oµn...” V. I. Lªnin
®· chØ ra sù kh¸c nhau cã tÝnh nguyªn t¾c gi÷a l«gÝc h×nh thøc vµ l«gÝc biÖn
2
3 Hªghen. B¸ch khoa th− c¸c khoa häc triÕt häc, gåm 3 tËp, Nxb. T− t−ëng, M. 1974-1977, t. 1, tr. 96
C. M¸c, Ph. ¡nghen, Toµn tËp, t. 20, Nxb. ChÝnh trÞ Quèc gia., H., 1994, tr. 487. 8 chøng. Cã rÊt nhiÒu chØ dÉn phong phó vÒ l«gÝc biÖn chøng [vµ h×nh thøc] trong
“Bót ký triÕt häc” cña V. I. Lªnin.
Sau V. I. Lªnin nh÷ng c«ng tr×nh nghiªn cøu nh»m tr×nh bµy l«gÝc biÖn
chøng mét c¸ch hÖ thèng ®−îc tiÕn hµnh trªn hai h−íng lín. Thø nh©t, lÇn theo
sù kh¸m ph¸ c¸c tÝnh quy luËt cña sù ph¶n ¸nh hiÖn thùc ®ang ph¸t triÓn, c¸c
m©u thuÉn kh¸ch quan cña nã vµo t− duy con ng−êi; thø hai, kh¸m ph¸ c¸c tÝnh
quy luËt cña sù ph¸t triÓn cña chÝnh t− duy, cña biÖn chøng riªng cña nã.
Trong ®iÒu kiÖn khoa häc-kü thuËt ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ vµ vai trß
cña t− duy biÖn chøng ®ang gia t¨ng, th× nhu cÇu ®èi víi l«gÝc häc biÖn chøng
còng ngµy cµng t¨ng lªn. Ngµy nay ®ang cã nh÷ng nh©n tè míi kÝch thÝch sù
ph¸t triÓn h¬n n÷a cña l«gÝc häc biÖn chøng.
3. ý nghÜa cña l«gÝc häc
3.1. ý nghÜa x· héi vµ c¸c chøc n¨ng c¬ b¶n cña l«gÝc häc
a] Chøc n¨ng nhËn thøc.
b] Chøc n¨ng thÕ giíi quan.
c] Chøc n¨ng ph−¬ng ph¸p luËn.
d] Chøc n¨ng t− t−ëng hÖ.
3.2. Vai trß cña l«gÝc häc trong viÖc h×nh thµnh v¨n ho¸ l«gÝc cña con
ng−êi
V¨n ho¸ l«gÝc lµ v¨n ho¸ cña t− duy ®−îc thÓ hiÖn qua v¨n ho¸ lêi nãi vµ
ch÷ viÕt. Nã bao gåm:
a] Tri thøc vÒ c¸c ph−¬ng tiÖn ho¹t ®éng tinh thÇn, vÒ c¸c h×nh thøc vµ
quy luËt cña nã;
b] Sù biÕt ¸p dông nh÷ng tri thøc Êy vµo thùc tiÔn t− duy dùa trªn nh÷ng
kh¸i niÖm ®Ó thùc hiÖn c¸c thao t¸c l«gÝc ®óng, tiÕn hµnh c¸c suy luËn, chøng
minh vµ b¸c bÎ;
c] Thãi quen ph©n tÝch c¸c t− t−ëng c¶ cña riªng m×nh vµ cña ng−êi kh¸c
®Ó lùa chän c¸ch suy luËn hîp lý nhÊt, ng¨n ngõa nh÷ng sai lÇm l«gÝc.
9 ViÖc rÌn luyÖn v¨n ho¸ l«gÝc lµ c«ng viÖc dµi l©u vµ ®Çy khã kh¨n. L«gÝc
häc cã ý nghÜa lín trong viÖc rÌn luyÖn Êy. Khi nãi vÒ ý nghÜa cña l«gÝc häc,
cÇn ph¶i tr¸nh hai th¸i cùc: hoÆc lµ ®¸nh gi¸ nã qu¸ cao, hoÆc lµ h¹ thÊp nã. B¶n
th©n viÖc sö dông l«gÝc häc ®ßi hái ph¶i cã hai ®iÒu kiÖn: thø nhÊt, lµ cã mét
kh¶ n¨ng t− duy nhÊt ®Þnh; vµ thø hai, mét sè tri thøc nhÊt ®Þnh.
C©u hái th¶o luËn vµ «n tËp
1] Tr×nh bµy c¸c nghÜa kh¸c nhau cña thuËt ng÷ l«gÝc? L«gÝc häc quan
t©m ®Õn nghÜa nµo cña thuËt ng÷ ®ã? Cho vÝ dô vµ ph©n tÝch.
2] T− duy vµ t− duy ®óng ®¾n lµ g×? ThÕ nµo lµ l« gÝc cña t− duy, thÕ nµo
l« gÝc cña t− duy h×nh thøc?
3] ThÕ nµo lµ néi dung, h×nh thøc cña t− duy? Ph©n biÖt tÝnh ch©n thùc vµ
tÝnh ®óng ®¾n cña t− duy nh− thÕ nµo?
4] H·y tr×nh bµy ®èi t−îng, ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu cña l« gÝch häc h×nh
thøc.
5] Tr×nh bµy ng¾n gän vÒ lÞch sö xuÊt hiÖn vµ ph¸t triÓn cña l«gÝc häc.
Ph©n biÖt c¸c nh¸nh l«gÝc häc: l«gÝc h×nh thøc truyÒn thèng, l«gÝc to¸n vµ l«gÝc
biÖn chøng.
6] Tr×nh bµy vÒ vai trß, c¸c chøc n¨ng cña l«gÝc häc. Nªu râ ý nghÜa cña
l«gÝc häc vµ cña viÖc häc tËp l«gÝc häc. 10 This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.
Video liên quan