Kết quả Điều tra chuyển tiếp từ trường học đến việc làm Việt Nam, do Tổng cục Thống kê thực hiện trong năm 2015 với sự hỗ trợ của Tổ chức Lao động Quốc tế [ILO], vừa được công bố cho thấy: gần 2/3 sinh viên cho biết thích làm việc trong khu vực nhà nước.
Lý do chính được đưa ra là lĩnh vực nhà nước có tính ổn định cao. Đây là nguyện vọng chính đáng của sinh viên, tuy nhiên, xã hội ngày càng phát triển kéo theo xu hướng công việc và nhận thức về việc làm cũng thay đổi. Trong khi đó, thống kê của Bộ LĐTB&XH cho thấy hiện có khoảng 200.000 cử nhân thất nghiệp. Vậy, đâu là môi trường lý tưởng cho sinh viên mới ra trường?
Theo đánh giá, làm việc trong khu vực nhà nước có tính ổn định, lâu dài. Tuy nhiên, thời gian qua, hoạt động tuyển dụng trong khu vực này hạn chế nên nhiều sinh viên ra trường dù rất muốn nhưng cũng khó “chen chân”. Nhiều người chấp nhận làm những công việc tạm thời để chờ cơ hội được tuyển dụng, thậm chí làm không lương với mong muốn được trở thành viên chức.
| Nhiều sinh viên mới ra trường đi tìm việc làm |
Chọn ổn định hay năng động?
Ông Nguyễn Toàn Phong, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội nhấn mạnh: “Với hàng trăm nghìn cử nhân thất nghiệp, tôi cho rằng các bạn nên suy nghĩ rộng hơn về nghề nghiệp mình lựa chọn. Rõ ràng làm đúng ngành nghề được đào tạo là rất tốt, vì không phải ai cũng khó khả năng làm trái ngành. Song khu vực nhà nước cũng sẽ thay đổi rất nhiều so với trước.
Thị trường lao động đang phát triển mạnh mẽ, các doanh nghiệp nhà nước cũng đang được thúc đẩy cổ phần hóa, đây là điều đương nhiên. Chính vì vậy, các doanh nghiệp ngoài nhà nước ngày càng đòi hỏi lao động phải năng động, có trình độ, bám sát hơn với sự thay đổi từng giờ, từng ngày của nền kinh tế - xã hội. Như vậy, cơ hội việc làm của các bạn sẽ cao hơn”.
Theo ông Nguyễn Toàn Phong, khu vực việc làm ngoài nhà nước rất năng động và đóng góp lớn cho đất nước. Theo thống kê của Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội, hầu hết doanh nghiệp tham gia sàn giao dịch chủ yếu tới từ khu vực ngoài nhà nước. Chính họ đã thu hút lực lượng lớn lao động trong những năm qua [năm 2016 tạo việc làm ổn định cho hơn 10.000 người tại Hà Nội và các địa phương lân cận].
Với sinh viên mới ra trường, họ cần được cọ sát với kiến thức mới và năng động ngoài thị trường, trên cơ sở đó có thể lựa chọn nghề nghiệp cho mình về lâu dài.
Sinh viên ra trường nên làm việc ở đâu?
Nguyễn Thị Thu Huệ, một sinh viên ra trường đã được 6 tháng, đang làm việc tại một công ty liên doanh ở KCN Quang Châu [Bắc Giang] cho biết, ban đầu Huệ cũng sợ đi làm ở môi trường bên ngoài. Vì học ngành sư phạm nên bố mẹ muốn cô trở thành giáo viên ở một trường học nào đó, nhưng cô muốn thử thách bản thân ở một lĩnh vực mới.
“Ở cơ quan nhà nước có tính độ ổn định về công việc và thu nhập hơn doanh nghiệp ngoài. Làm liên doanh có nhiều yếu tố thách thức người trẻ như sự thích nghi, năng động, trình độ ứng biến, linh hoạt trong suy nghĩ... Đó là lý do tại sao nhiều sinh viên mới ra trường không muốn đi làm ở bên ngoài và chờ đợi cơ hội vào biên chế ở một cơ quan nhà nhà nước nào đó”.
Chị Nguyễn Thị Ngọc Thoa, Phó Giám đốc nhân sự Công ty TNHH Crystal Martin Việt Nam, người đã có thâm niên 15 năm đi làm ở khu vực ngoài quốc doanh chia sẻ: “Khi ra trường, tôi cũng có nhiều cơ hội vào nhà nước. Nhiều bạn cùng trang lứa tốt nghiệp đại học rồi vào nhà nước và có công việc, cuộc sống ổn định trong một cơ quan nào đó. Hiện tôi cảm thấy hài lòng với công việc mình đang làm. Mỗi năm trôi qua, tôi tích lũy được rất nhiều kinh nghiệm, làm cho mình vững vàng và tự tin hơn. Đó chính là lý do tôi muốn ở lại khu vực ngoài nhà nước”.
Theo chị Ngọc Thoa, các bạn sinh viên mới ra trường nên chấp nhận đương đầu với thử thách thì sẽ có cơ hội tồn tại vững vàng hơn trong tương lai. Chị cũng cho rằng, sinh viên vào nhà nước thường bị ảnh hưởng bởi tư tưởng của bố mẹ. Nhiều phụ huynh muốn tìm cho con một công việc ổn định để họ yên tâm về con cái, thậm chí làm nghề “cha truyền con nối”.
Ngược lại, nhiều người muốn con cái phải tự lập và có khả năng trụ vững trong xã hội. Nếu bố mẹ luôn ôm ấp con, lo lắng cho con mọi thứ kể cả công việc, nghề nghiệp, thậm chí quyết định hộ con sẽ khiến các bạn trẻ không năng động và khó thích ứng được với sự thay đổi.
Về vấn đề lựa chọn nghề nghiệp của sinh viên hiện nay, Bộ trưởng Bộ LĐTB&XH Đào Ngọc Dung chia sẻ: “Tôi mong muốn tất cả các bạn sinh viên tiếp cận với những tư duy mới. Việc làm không có nghĩa là cứ phải đứng trong cơ quan nhà nước hay đứng trong công xưởng, nhà máy. Quan trọng hơn hết, mỗi người hãy tìm cho mình những công việc, việc làm chính đáng, có thu nhập, góp phần ổn định cuộc sống, tăng thu nhập cho gia đình, phát triển xã hội”./.
Em tên Thảo, hiện là sinh viên năm cuối trường Kinh tế Quốc Dân. Năm sau là em ra trường rồi nhưng em vẫn còn hoang mang lắm. Chuyện là em muốn làm việc cho một ty tư nhân vì em nghĩ môi trường làm việc sẽ thoải mái và lương cao hơn, nhưng mẹ em lại khuyên là hãy vào làm Nhà nước, vì nhà nước công việc ổn định, lương thấp nhưng được cái ổn định, quen biết. Mẹ em cũng đã liên hệ người quen giúp em rồi nhưng em vẫn không muốn làm Nhà nước lắm. Tìm Việc Nhanh có thể giúp em phân tích lợi, hại của làm việc tư nhân và Nhà nước không ạ? Em xin cảm ơn.
Thanh Thảo – Hà Nội
Tìm Việc Nhanh trả lời
Chào Thảo, lời đầu tiên Tìm Việc Nhanh cảm ơn em đã tin tưởng và gửi câu hỏi về cho trang. Chắc hẳn, em đang rất băn khoăn về con đường tương lai của mình, cũng như không biết đâu sẽ là lựa chọn đúng.
Trong bài viết này, Tìm Việc Nhanh sẽ giúp em phân định rõ những ưu nhược điểm giữa hai hình thức làm việc Nhà nước và tư nhân. Sau bài viết, trang hi vọng giúp Thảo phần nào trong việc đưa ra được quyết định đúng cho tương lai của mình.
“Làm việc Nhà nước – Công việc ổn định nhưng lương lại bèo”
Ưu điểm
– Thời gian làm việc cố định từ 7h sáng đến 5h chiều, rất hiếm khi phải tăng ca hay làm thêm giờ. Do đó, bạn sẽ có nhiều thời gian để chăm sóc cho gia đình hoặc dành thời gian riêng cho bản thân.
– Công việc mang chuyên môn hóa cao và quy tắc rõ ràng, ít khi xảy ra rủi ro. Nếu bạn được hướng dẫn cụ thể, bạn chỉ cần mất từ 1 – 2 tháng đã có thể thạo việc và hoàn thành công việc một cách dễ dàng.
– Cơ quan Nhà nước đánh giá năng lực qua bằng cấp và thâm niên làm việc. Chỉ cần làm từ 3 – 5 năm bạn sẽ được xem xét lên chức và tăng lương 2 – 3 năm một lần.
– Môi trường làm việc của cơ quan Nhà nước khá yên tĩnh, không có tính cạnh tranh cao, không gây ra nhiều áp lực cho người lao động.
– Lương hưu cũng là một điểm cộng với hình thức làm việc này. Khi qua tuổi lao động, những cán bộ, công chức, viên chức đều có thể dựa vào lương hưu để sống mà không cần lo về vấn đề không có tích lũy cuối đời.
Nhược điểm
– Hình thức tuyển công chức hiện nay là thi tuyển, tuy nhiên, ở một số khu vực, để có được vị trí làm việc tại cơ quan Nhà nước cần phải có sự quen biết và điều kiện nhất định. Bên cạnh đó, không phải lúc nào cơ quan Nhà nước cũng đăng tuyển nên đòi hỏi các ứng viên phải có tính kiên nhẫn chờ đợi cơ hội việc làm.
– Lương cơ bản đối với công chức Nhà nước khá thấp vào khoảng 1.210.000 ngàn đồng nhân với hệ số lương [Bậc 1: Đại học 2,34; Cao đẳng 2,1; Trung cấp 1,86. Hệ số tăng mỗi bậc: Đại học: 0,33; Cao đẳng: 0,31; Trung cấp: 0,2 ]
– Công việc mang tính lặp lại dễ gây cảm giác nhàm chán và không có động lực.
– Quan hệ với đồng nghiệp trong cơ quan là một yếu tố vô cùng quan trọng. Để có thể làm việc thoải mái, yêu cầu bạn phải biết khôn khéo trong giao tiếp công việc cũng như kín tiếng trong các mối quan hệ cá nhân bên ngoài.
Nếu là một con người không thích cạnh tranh, không thích áp lực. Làm việc tại cơ quan Nhà nước là một sự lựa chọn an toàn hợp lý. Chỉ cần biết tiết kiệm chi tiêu, bạn hoàn toàn có thể sống nhẹ nhàng thoải mái và có nhiều thời gian cho các mối quan hệ của mình như gia đình, bạn bè,…
“Làm việc tư nhân – Lương cao nhưng áp lực cũng không nhỏ”
Ưu điểm
– Lương trả theo năng lực. Chỉ cần bạn chứng tỏ được năng lực của bản thân, bạn hoàn toàn có thể nhận được mức lương tương xứng.
– Công việc đa dạng, mang tính thách thức và có thể luân chuyển dựa vào khả năng. Người lao động có thể học hỏi nhiều kinh nghiệm trong quá trình làm việc đồng thời tìm kiếm thêm cơ hội kinh doanh cho chính mình.
– Đánh giá năng lực ứng viên không qua bằng cấp mà qua năng lực thực tế. Nếu bạn có khả năng, bạn hoàn toàn có thể đề nghị tăng lương, thăng chức vượt cấp bất cứ lúc nào.
– Khi làm việc tư nhân, mạng lưới mối quan hệ là ưu tiên hàng đầu bởi càng có nhiều mối quan hệ bạn càng có nhiều cơ hội để tăng thu nhập của mình.
– Công việc và đời sống cá nhân phân biệt khá rạch ròi khi bạn làm tư nhân. Sau khi kết thúc thời gian làm việc, thời gian còn lại là thời gian riêng tư của bạn. Rất ít người sẽ quan tâm hay soi mói vào các quan hệ cá nhân của bạn. Bạn sẽ cảm thấy tự do và thoải mái hơn, không cần kiêng dè hay lo sợ bị người khác để ý.
Nhược điểm
– Công ty tư nhân trả lương theo năng lực, những nhân viên không có khả năng sẽ dễ dàng bị “hết hạn hợp đồng” hoặc không có cơ hội tăng lương hay thăng chức dù đã làm một thời gian dài.
– Thời gian làm việc ở các công ty tư nhân thường không cố định, rất hay xảy ra tình trạng phải tăng ca hay làm thêm giờ. Công việc hầu như không bao giờ hết nên đòi hỏi người lao động cần có kỹ năng quản lý thời gian.
– Tính cạnh tranh trong công việc khi làm tư nhân rất cao, đào thải nhanh và thay thế liên tục. Chính vì vậy, người lao động cần liên tục nâng cao kiến thức và năng lực của bản thân để có thể giữ vững vị trí của mình.
– Người làm việc tư nhân sẽ không có lương hưu, vì vậy, người làm việc ở các công ty tư nhân cần biết tích lũy cho mình một khoản dự phòng khi về già.
Môi trường làm việc tư nhân vô cùng thích hợp với những bạn trẻ năng động, thích mạo hiểm, có năng lực và muốn chứng tỏ bản thân. Nếu bạn muốn khởi nghiệp thì công ty tư nhân vô cùng thích hợp để bạn tích lũy kinh nghiệm quản lý cho sau này.
Trong quá trình chọn nơi làm việc cho mình, Thảo không cần phải quá lo lắng hay quá phụ thuộc vào ý kiến gia đình, bạn hoàn toàn có thể làm thử cả hai xem đâu là môi trường thích hợp cho mình. Bạn còn trẻ và còn cơ hội làm lại. Hãy làm việc theo chính đam mê và sở thích bạn sẽ tìm thấy lối đi chính xác. Khi ra quyết định, ý kiến tham khảo là cần thiết, nhưng bên cạnh đó, bạn cũng nên dựa vào thế mạnh và điểm yếu của mình để lựa chọn chính xác. Người hiểu bạn nhất không ai khác chính là bạn.
Chúc bạn có thể tìm kiếm được một con đường đúng cho mình. Tìm Việc Nhanh kính chào.