1. Trả lời câu hỏi
- Câu chủ đề:
a. Thật là chốn hội tụ trọng yếu của bốn phương đất nước; cũng là nơi kinh đô bậc nhất của để vương muôn đời.
b. Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước.
- Vị trí câu chủ đề:
a. Cuối đoạn
b. Đầu đoạn
- Như vậy:
+ Đoạn a viết theo lối quy nạp vì câu chủ đề nằm ở cuối đoạn.
+ Đoạn b viết theo lối diễn dịch vì câu chủ đề nằm ở đầu đoạn.
2. Trả lời câu hỏi
a. – Lập luận là đưa ra những lí lẽ, dẫn chứng nhằm dẫn dắt người đọc đến một kết luận hay chấp nhận một kết luận mà người viết muốn đạt tới.
- Luận điểm: Ngô Tất Tố miêu tả thái độ của vợ chồng Nghị Quế lúc chị Dậu mang ổ chó đến bán nhằm làm nổi bật bản chất chó đểu của giai cấp thống trị.
- Cách lập luận: Tác giả sử dụng thủ pháp tương phản khi miêu tả 2 thái độ hoàn toàn khác nhau của vợ chồng Nghị Quế:
+ Đối với đàn chó thì quan tâm chiều chuộng
+ Với mẹ con chị Dậu chúng lại xử sự chó má
⇒ bộc lộ bản chất của giai cấp thống trị.
b. Cách lập luận trong đoạn văn đã làm cho luận điểm trở nên sáng tỏ, chính xác và có sức thuyết phục mạnh mẽ.
c. Cách sắp xếp ý của tác giả đã làm cho đoạn văn thêm hấp dẫn và thuyết phục.
Đưa chi tiết vợ chồng Nghị Quế yêu thích chó, khiến người ta dễ lầm tưởng với con người bọn chúng cũng đối xử tử tế, nhưng sự thật lại không phải như vậy.
Nếu tác giả đưa nhận xét: "Nghị Quế đùng đùng giở giọng chó má ngay với mẹ con chị Dậu" lên trên và đưa nhận xét "vợ chồng địa chủ cũng thích chó, yêu gia súc" xuống dưới thì tuy vẫn là đối lập nhưng hiệu quả bất ngờ sẽ giảm đi rất nhiều
d. Cách dùng từ của tác giả rất đặc biệt và sắc sảo
Những cụm từ như chuyện chó con, giọng chó má, thằng nhà giàu rước chó vào nhà,.. đã tạo nên chất giọng rất riêng, rất ấn tượng, qua đó làm cho sự trình bày luận điểm thêm chặt chẽ và hấp dẫn.
II. Luyện tập
Câu 1 [trang 81 sgk Văn 8 Tập 2]: Luận điểm:
- Cần phải viết ngắn gọn, rõ ràng.
- Nguyên Hồng vừa đam mê viết, vừa muốn truyền nghề cho các bạn trẻ.
Câu 2 [trang 82 sgk Văn 8 Tập 2]:
- Luận điểm ngay trong câu đầu: "Tôi thấy Tế Hanh là một người tinh lắm."
- Các luận cứ:
+ Tế Hanh ghi được những nét thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hương
+ Thơ Tế Hanh đưa vào ta một thế giới rất gần gũi với mỗi con người.
- Cách sắp xếp luận cứ và cách diễn đạt:
+ Theo thứ tự hợp lí, luận cứ thứ 2 là hệ quả của luận cứ thứ nhất.
Câu 3 [trang 82 sgk Văn 8 Tập 2]: Viết đoạn văn
a] Học phải kết hợp với làm bài tập thì mới hiểu bài. Học là để có những kiến thức, tiếp thu được những gì thầy cô truyền đạt đến. Đó là nhưng tri thức được nghiên cứu, tìm tòi của các thế hệ từ bao đời, tự bản thân chúng ta không học thì không thể biết hết được. Nhưng nếu chỉ thuộc lí thuyết mà không áp dụng được vào làm bài tập thì học cũng không có ích gì. Khi làm bài tập, sẽ củng cố thêm những gì mình đã học làm cho bản thân hiểu bài sâu hơn.
b] Học vẹt không phát triển được năng lực suy nghĩ. Ngày nay, không ít các bạn học sinh đang tạo cho mình một thói quen xấu đó là học vẹt. Học vẹt là học thuộc một cách máy móc, nhưng đầu óc trống rỗng không có sự hiểu biết thật sự nào. Học vẹt đôi khi có tác dụng trong một hoàn cảnh nhất định, nhưng nó không có tác dụng gì đối với sự phát triển năng lực bản thân. Học vẹt sẽ khiến con người ta không cần suy nghĩ, và như vậy sẽ không hiểu được bản chất vấn đề, con người sẽ ngày càng lười suy nghĩ, tim tòi.
Câu 4 [trang 82 sgk Văn 8 Tập 2]: Để làm sáng tỏ cho luận điểm "Văn giải thích cần phải viết cho dễ hiểu", em sử dụng những luận cứ sau:
- Mục đích của văn giải thích là để cho người khác hiểu về một vấn đề nào đó.
- Nếu diễn đạt không tốt sẽ càng làm vấn đề trở nên rắc rối, khó hiểu hơn.
- Bởi vậy khi viết cần diễn đạt dễ hiểu, rành mạch; tránh dùng những từ ngữ quá cầu kì, trừu tượng.
⇒ Các luận cứ trên phải được sắp xếp theo trình tự hợp lí để tăng hiệu quả thuyết phục của đoạn văn.
Phần I
Video hướng dẫn giải
TRÌNH BÀY LUẬN ĐIỂM THÀNH MỘT ĐOẠN VĂN NGHỊ LUẬN
Trả lời câu 1 [trang 80, SGK Ngữ văn 8, tập 2]
- Câu chủ đề trong từng đoạn:
a] “Thật là chốn tụ hội trọng yếu của 4 phương đất nước, cũng là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời”
b] “Đồng bào ta ngày nay cũng rất xứng đáng với tổ tiên ta ngày trước”
- Câu chủ đề có thể đặt ở đầu đoạn văn cũng có thể đặt ở cuối đoạn văn
- Đoạn a] Viết theo cách quy nạp [câu chủ đề nằm ở cuối đoạn, tóm lại ý của toàn đoạn]
- Đoạn b] Viết theo cách diễn dịch [câu chủ đề nằm ở đầu đoạn, các câu sau triển khai tiếp ý câu chủ đề].
Trả lời câu 2 [trang 80, SGK Ngữ văn 8, tập 2]
a]
- Lập luận là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận điểm. Lập luận phải chặt chẽ, hợp lý thì bài văn mới có sức thuyết phục.
- Luận điểm trong đoạn văn: “Cho thằng nhà giàu rước chó vào nhà, nó mới càng hiện chất chó đểu của giai cấp nó ra”
- Cách lập luận: tác giả đã dùng phép tương phản
b] Cách lập luận trong đoạn văn đã làm cho luận điểm trở nên sáng tỏ, chính xác và có sức thuyết phục mạnh mẽ.
c] Cách sắp xếp ý trong đoạn văn hợp lý. Nếu tác giả xếp nhận xét Nghị Quế “đùng đùng giở giọng chó má ngay với mẹ con chị Dậu” lên trên và đưa nhận xét “vợ chồng địa chủ cũng... thích chó, yêu gia súc” xuống dưới thì hiệu quả của đoạn văn sẽ không đúng trình tự trước sau của bản thân sự việc là làm nổi bật luận điểm “chất chó đểu của giai cấp nó”.
d] Trong đoạn văn, những cụm từ “chuyện chó con”, “giọng chó má”, “thằng nhà giàu rước chó vào nhà”, “chất chó đểu của giai cấp nó” được xếp cạnh nhau làm cho sự trình bày luận điểm thêm chặt chẽ và hấp dẫn vì vừa xoay vào một ý tứ chung, vừa khiến bản chất thú vật của bọn địa chủ hiện ra thành hình ảnh rõ ràng, lí thú.
Câu 1 => 2
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu 1 [trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 2]
a] Trước hết là cần tránh lối viết dài dòng, lan man
b] Ngoài việc đam mê viết. Nguyên Hồng còn thích truyền nghề cho bạn trẻ
Trả lời câu 2 [trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 2]
- Luận điểm “Tế Hanh là một người tinh lắm”
- Luận điểm ấy gồm 2 luận cứ
+ Tế Hanh đã ghi được đôi nét rất thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hương.
+ Thơ Tế Hanh đưa ta vào một thế giới gần gũi với mỗi con người.
- Các luận cứ đó được xếp đặt theo trình tự tăng tiến, luận cứ sau biểu hiện một mức độ tinh tế cao hơn so với luận cứ đầu. Nhờ đó người đọc có được hứng thú tăng thêm.
Câu 3 => 4
Video hướng dẫn giải
Trả lời câu 3 [trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 2]
a] Cho luận điểm: " Học phải kết hợp với làm bài tập mới hiểu bài".
- Các luận cứ:
+ Học để nắm bắt tri thức, tuy vậy việc củng cố những tri thức nắm bắt được còn quan trọng hơn.
[Dẫn chứng: Có nhiều người trong học tập thu nạp được nhiều kiến thức nhưng sau một thời gian không thực hành, kiến thức bị mai một, rơi rụng].
+ Làm bài tập sẽ giúp am hiểu hơn về kiến thức.
[Chứng minh: Lý thuyết phải được soi chiếu vào bài tập, từ lý thuyết để tìm ra hướng giải quyết trong bài làm, từ đó kiến thức trở thành có ích].
+ Việc làm bài tập thường xuyên sẽ củng cố tri thức hiệu quả nhất.
[Với những người chăm chỉ làm bài tập, những kiến thức thu nhận được không chỉ củng cố tri thức hiệu quả mà còn được nâng cao, hoàn thiện hơn khi tiếp xúc với thực tế].
b] Luận điểm: " Học vẹt không phát triển được năng lực tư duy".
- Giải thích khái niệm: học vẹt.
[Học vẹt chỉ là nói thao thao như vẹt nhưng không hiểu mình nói gì, nhiều người chỉ cố học thuộc lòng nhưng không nắm được bản chất của vấn đề].
- Học vẹt làm cho trí não trở nên lười biếng.
- Khi không sử dụng thao tác tư duy, phân tích, giải thích… các kĩ năng thiết yếu của tư duy không được rèn luyện.
Trả lời câu 4 [trang 82, SGK Ngữ văn 8, tập 2]
- Luận điểm: "Văn giải thích cần phải viết cho dễ hiểu"
- Các luận cứ và trình tự sắp xếp:
+ Văn giải thích được viết ra nhằm làm cho người đọc hiểu.
+ Giải thích càng khó hiểu thì người viết càng khó đạt mục đích.
+ Ngược lại, giải thích càng dễ hiểu thì người đọc càng dễ lĩnh hội, dễ nhớ
+ Vì thế, văn giải thích phải viết sao cho dễ hiểu.
Loigiaihay.com