Cách lấy dị vật trong mắt trẻ sơ sinh

Thứ tư - 29/05/2019 21:07

Mắt là bộ phận rất dễ bị tổn thương nên dẫu chỉ là hạt cát, bụi hay côn trùng nhỏ… bay vào, thì đều gây khó chịu và có khả năng gây nhiễm trùng. Vậy chúng ta cần làm gì? Những hướng dẫn sau đây rất có ích khi gặp phải dị vật .
 

1. Tự loại bỏ dị vật trong mắt

Chớp mắt nhanh. Khi bị bụi, tóc, hoặc một vật thể nhỏ khác rơi vào mắt, phản xạ tự nhiên của cơ thể là chớp mắt. Chớp mắt nhanh có thể giúp loại bỏ mảnh vụn và cho phép nước mắt rửa trôi dị vật. Càng chớp mắt nhiều và làm cho nước mắt chảy ra, càng có nhiều cơ hội loại bỏ dị vật.

• Chớp mắt bằng cách mở và nhắm mắt nhanh.
• Nếu không thể tập trung để làm cho nước mắt chảy ra, hãy thử ngáp để tạo nước mắt. 

Kéo mí mắt trên đặt lên mí mắt dưới. Nếu muốn lấy dị vật kẹt dưới mí mắt, hãy nhắm mắt lại và nhẹ nhàng kẹp phần da của mí mắt trên, kéo nhẹ xuống sao cho trùm lên mí mắt dưới. Đảo tròng mắt bị dị vật bay vào. Nếu may mắn, động tác này sẽ giúp dị vật lỏng ra và rơi ra ngoài.

Tránh giụi mắt. Khi có thứ gì đó bay vào mắt, phản xạ tự nhiên của chúng ta là giụi mắt, nhưng hành động này thực ra có thể gây nguy hiểm. Giụi mắt, dị vật kẹt trong mắt có thể bị đẩy vào dưới mí mắt, đâm vào mắt hoặc làm xước giác mạc. Nếu tình trạng này xảy ra, mắt có thể bị tổn thương vĩnh viễn, thậm chí dẫn đến mù lòa, kèm theo cảm giác rất đau nhức. Vì vậy, đừng bao giờ giụi mắt hoặc tạo áp lực lên mắt khi lấy dị vật ra khỏi mắt.

 

1. Loại bỏ dị vật với phương tiện hỗ trợ

Rửa mắt bằng dung dịch nhỏ mắt. Các loại dung dịch nhỏ mắt trên thị trường có thể giúp đẩy dị vật trong mắt ra ngoài. Các loại dung dịch rửa mắt có thể được sử dụng theo cách khác nhau. Một số dung dịch nhỏ mắt được dùng gián tiếp bằng cách rót dung dịch vào cốc rửa mắt, sau đó đặt lên mắt và ngửa đầu ra sau. Các dung dịch khác được dùng trực tiếp bằng cách ngửa đầu ra sau và nhỏ hoặc bóp dung dịch trong lọ vào mắt.

Rửa mắt bằng nước. Nếu có cốc rửa mắt [dụng cụ dùng để rửa mắt], hãy sử dụng để rửa mắt với nước sạch, mát. Nếu không,  có thể rót đầy nước vào bát nhỏ hoặc cốc, mở mắt ra và giội lên mắt. Cũng có thể để mắt dưới vòi nước chảy chậm hoặc vòi sen để rửa trôi dị vật.

Đặt đầu tăm bông hoặc một góc khăn sạch vào sau mí mắt trên. Nhẹ tay kẹp mí mắt trên và nhấc nhẹ lên. Luồn đầu tăm bông hoặc một góc khăn sạch vào sau mí mắt và chầm chậm đảo tròng mắt ra sau. Lấy tăm bông hoặc khăn ra và kiểm tra xem còn dị vật trong mắt hay không. Nếu  không chắc chắn vì mắt vẫn đỏ hay khó chịu sau khi đã lấy dị vật ra, hãy kiểm tra đầu tăm bông hoặc khăn để tìm dị vật.

Dùng tăm bông hoặc góc khăn sạch để loại bỏ dị vật. Nếu sau khi rửa mắt bằng dung dịch hoặc nước mà vẫn thấy cộm trong mắt,  hãy dùng tăm bông hoặc khăn sạch để lấy dị vật ra. Luôn luôn lau nhẹ nhàng với động tác chấm lên xuống, đừng bao giờ quẹt khắp mắt.

• Để bảo vệ giác mạc, hãy nhìn về hướng ngược lại với vị trí dị vật rơi vào mắt. Ví dụ, nếu dị vật rơi vào góc bên phải của mắt,  hãy nhìn về phía bên trái.
• Kiểm tra tăm bông hoặc khăn sau mỗi lần chấm vào mắt để lấy dị vật ra. Nếu tăm bông hoặc khăn có màu trắng, sẽ nhìn thấy dị vật sau khi nó được lấy ra.

Nhờ ai đó giúp. Nếu thấy khó lấy dị vật ra khỏi mắt và không nhìn vào gương được, nên nhờ người khác giúp. Giữ hai mí mắt để mắt mở ra và nhờ họ kiểm tra xem có gì trong mắt không. Đảo mắt để họ có thể nhìn được khắp bề mặt mắt.

• Nếu thấy yên tâm, có thể nhờ họ dùng tăm bông chấm vào để lấy dị vật ra. Ngoài ra, có thể nhờ họ nhỏ mắt giúp hoặc dùng cốc nước giội lên mắt. 

1. Loại bỏ các vật lớn, nguy hiểm

Nhận biết các triệu chứng cho thấy mắt cần được chăm sóc y tế. Nếu mắt bị kích ứng vì bất cứ vật gì lớn hơn một hạt bụi, khi đó cần đến gặp bác sĩ để lấy ra. Nếu dị vật có kích thước rất lớn, hoặc đâm vào mắt đến mức chảy máu và đau dữ dội thì  buộc phải đến bác sĩ. Đau là dấu hiệu rõ rệt nhất cho thấy mắt  không chỉ bị kích ứng nhẹ [mặc dù đôi khi mắt có thể bị tổn thương nghiêm trọng mà không có cảm giác đau]. Các triệu chứng cần lưu ý bao gồm sự thay đổi rõ rệt về màu mắt, chảy máu, bất thường trong mắt, mắt mờ hoặc mất thị lực, hoặc dịch tiết ra từ mắt.

• Nếu không thể lấy dị vật ra khỏi mắt,  cũng nên cân nhắc đến gặp chuyên gia y tế. 

Tìm sự chăm sóc y tế. Một khi đã xác định vật trong mắt là vấn đề nghiêm trọng,  hãy liên lạc với bác sĩ. Các dị vật lớn như mảnh thủy tinh hay móng tay cần phải được bác sĩ hoặc chuyên viên y tế xử lý. Nếu dị vật nằm bên trong mắt, có thể bác sĩ phải tiểu phẫu để lấy ra. 

Đừng cố gắng lấy dị vật nằm bên trong mắt. Nếu có mảnh thủy tinh hoặc vật nào đó đâm vào mắt,  đừng cố gắng tự xử lý, điều đó sẽ rất dễ gây tổn thương hơn khi cố lấy dị vật ra. Thay vì vậy, nên đến gặp bác sĩ để được hỗ trợ y tế đúng cách và an toàn.

Cần lưu ý   Cẩn thận dùng gạc băng mắt cho đến khi gặp bác sĩ. Đừng bao giờ dùng ngón tay chọc vào mắt hoặc chạm vào con ngươi trong mắt. Rửa tay trước khi đưa tay lên gần mắt hoặc mí mắt để ngăn ngừa nhiễm trùng hoặc kích ứng thêm. Người trợ giúp cũng phải làm như vậy. Đảm bảo dùng nước sạch để giội dị vật ra khỏi mắt. Nếu mắt bị dính hóa chất,  hãy rửa mắt ít nhất 10-15 phút và đi cấp cứu ngay Không bao giờ được dùng nhíp hoặc bất cứ dụng cụ gắp nào để loại bỏ dị vật trong mắt. Hành động này sẽ rất dễ làm tổn thương mắt hoặc khiến tình trạng nghiêm trọng hơn.

Dị vật rơi vào mắt là câu chuyện quen thuộc và gần như thường xuyên trong đời sống sinh hoạt của mỗi cá nhân. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết mẹo lấy dị vật trong mắt để xử trí đúng khi gặp phải tình huống trên. Chính điều này đã vô tình gây ra những hậu quả không mong muốn, làm trầm trọng hơn các tổn thương về mắt khi bị dị vật rơi vào như: nhiễm trùng mắt, tổn thương giác mạc, phúc  mạc và nặng hơn là suy giảm thị lực….

Các dị vật rơi vào mắt phổ biến là: bụi, cát, chất bẩn, đôi khi là những côn trùng nhỏ khi ta lưu thông trên đường hoặc các mảnh kim loại, thủy tinh thường xảy ra do tai nạn khi làm việc với một số dụng cụ, vật liệu nhất định. Kính áp tròng là công cụ hỗ trợ mắt nhưng cũng vô tình là dị vật khi bị tuột vào mắt, đồ trang điểm, lông mi… cũng là những dị vật thường xuyên rơi vào gây khó chịu cho mắt.

• Căng tức hoặc khó chịu
• Rát hoặc kích ứng
• Mắt đỏ, chảy nước mắt
• Ngứa
• Nhìn mờ, không rõ vật
• Nhạy cảm với ánh sáng

Dị vật khi rơi vào mắt tùy vào từng trường hợp cụ thể có thể gây đôi chút khó chịu hoặc có thể rất đau cho mắt. Đối với những tổn thương nghiêm trọng hơn biểu hiện mắt bị đau nhiều, thay đổi thị lực thì nên liên hệ bác sĩ ngay để được sơ cứu và xử trí đúng cách, tránh làm mắt bị tổn thương nặng hơn.

Khi bị dị vật rơi vào mắt thì làm sao để lấy dị vật trong mắt ra? Có một số mẹo lấy dị vật trong mắt mọi người có thể áp dụng sau:

Khi bạn bị bụi, tóc, hoặc một vật thể nhỏ khác rơi vào mắt việc cần làm trước tiên là tuyệt đối không cho tay vào mắt để lấy dị vật ra. Có thể nhắm mắt nhẹ lại, hoặc chớp mắt nhiều lần để nước mắt chảy ra. Chớp mắt nhanh có thể giúp loại bỏ mảnh vụn và cho phép nước mắt rửa trôi dị vật. Càng chớp mắt nhiều và làm cho nước mắt chảy ra, bạn càng có nhiều cơ hội loại bỏ dị vật.

Nếu muốn lấy dị vật kẹt dưới mí mắt, bạn hãy nhắm mắt lại và nhẹ nhàng kẹp phần da của mí mắt trên, kéo nhẹ xuống sao cho trùm lên mí mắt dưới. Đảo tròng mắt bị dị vật bay vào. Việc kéo mí mắt trên đặt lên mí mắt dưới có hiệu quả giúp dị vật lỏng ra và rơi ra ngoài.

Kéo mí mắt trên đặt lên mí mắt dưới giúp lấy dị vật

Nếu áp dụng cách trên vẫn không hiệu quả, thì có thể xử trí theo các bước sau:

Bước 1. Rửa tay thật kỹ bằng xà phòng và nước sạch. Lau khô để tránh lây lan vi khuẩn có thể gây nhiễm trùng mắt.

Bước 2. Sử dụng gương để xác định vị trí của dị vật. Cách tốt nhất để làm điều này là nhìn lên và xuống, sau đó sang trái và sang phải.

Lấy dị vật ra khỏi mắt

Bước 3. Ngâm mắt bị ảnh hưởng vào một dụng cụ nông đựng dung dịch nước muối vô trùng [nước muối sinh lý dùng để rửa mặt] hoặc dung dịch nước sạch. Trong khi mắt đang ở trong nước, chớp mắt nhiều lần để đẩy dị vật ra. Nếu dị vật vẫn bị kẹt, kéo nhẹ mi trên ra khỏi nhãn cầu để giải phóng dị vật.

Lấy dị vật ra khỏi mắt

Ngoài ra, cho nước mắt nhân tạo, nước muối, hoặc nước từ vòi nước chảy vào mắt khi đang mở cũng có thể rửa trôi dị vật. Chú ý không để mắt dưới vòi nước đang chảy mạnh, để tránh làm trầm trọng thêm tình trạng tổn thương mắt.

Bước 4. Khi dị vật không còn trong mắt, hãy dùng tăm bông sạch để lau và thấm khô vùng da quanh mắt một cách nhẹ nhàng.

• Cần tránh dụi mắt
• Tháo kính áp tròng trước khi cố gắng loại bỏ dị vật
• Tránh sử dụng các vật nhọn như nhíp hoặc các vật bằng kim loại khác.
• Nếu gặp dị vật lớn cần liên hệ ngay với bác sĩ

Lưu ý: Tránh dụi mắt.

Khi có vật lạ bay vào mắt, tuyệt đối không nên dụi mắt vì hành động này có thể gây nguy hiểm.. Nếu bạn dụi mắt, dị vật kẹt trong mắt có thể bị đẩy vào dưới mí mắt, đâm vào mắt hoặc làm xước giác mạc.Nếu tình trạng này xảy ra, bạn có thể bị tổn thương mắt vĩnh viễn, thậm chí dẫn đến mù lòa, kèm theo cảm giác rất đau nhức. Vì vậy, cần tránh dụi mắt hoặc tạo áp lực lên mắt khi lấy dị vật ra khỏi mắt để tránh vô tình làm mắt bị  tổn thương nặng hơn.

Thường thì dị vật mắt có thể được loại bỏ tại nhà. Tuy nhiên, khi gặp một trong các trường hợp sau, cần liên hệ ngay với bác sĩ nhãn khoa hoặc đến cơ ở y tế để có hướng xử trí thích hợp:

• Đau vừa hoặc nặng sau khi loại bỏ dị vật
• Thay đổi thị lực
• Mắt chảy máu hoặc chảy nước mắt liên tục
• Mảnh thủy tinh hoặc hóa chất trong mắt
• Dị vật sắc hoặc thô ráp
• Dị vật bay vào mắt với tốc độ cao
• Dị vật lớn như mảnh thủy tinh, móng tay….

DS. Võ Khánh Trân

[Visited 175.184 times, 16 visits today]