Các dạng bài tập về dấu câu lớp 5

1 Nguyễn Quang Ninh - Nguyễn Thị ban 100 bài tậpluyện cách dùng đúng dấu câu tiếngViệt[Dành cho học sinh tiểu học]Dấu câu tiếng ViệtDấu thường dùng ở giữa câuDấu thường dùng ở cuối câuDấuchấm . Dấu chấm hỏi?Dấu chấm than!Dấu phẩy,Dấu chấmphẩy;Dấu haichấm :[ ]Dấungoặcđơn[ ]Dấu ngoặc kép Dấuvạchngang-Dấu chấmlửng...Dấu có thể dùng ở nhiều vị trí khác nhau2Nhà xuất bản Giáo dục Phần ITóm tắt kiến thức về dấu câu---------------------------------------------------Những dấu câu tiếng việt đã đợc tìm hiểu ở tiểu họcBảng tóm tắt cách dùng các dấu câu T Cách gọi tên Cách Cách dùng3T ghi1Dấu chấm. Dấu chấm thờng đặt cuối câu trần thuật:1. Giới thiệu về ngời, vật, việcVí dụ: Kéo co là phải đủ ba keo, bên nàokéo đợc đối phơng ngã về phía mình nhiềukeo hơn là bên ấy thắng. [Theo Toan ánh]2. Miêu tả đặc điểm Ví dụ: Ma xuống sầm sập, giọt ngã, giọtbay, bụi nớc tỏa trắng xóa. [Tô Hoài]3. Nêu ý kiến, nhận xét Ví dụ: Kéo co là một trò chơi thể hiện tinh thần thợng võ của dân tộc ta. [Theo Toan ánh]2Dấu chấm hỏi? Dấu chấm hỏi thờng đợc đặt cuối các loạI câu:1. Câu nghi vấn bày tỏ những điều cha biết,cha rõ muốn đợc trả lờiVí dụ:Mấy ngày nữa thì mẹ về hả chị? [Hồ Thu Hồng]2. câu nghi vấn đợc dùng với mục đíchkhẳng định Ví dụ: Phong cảnh đó có khác gì một bức tranhsơn thuỷ? [Phan Kế Bính]3. Câu trần thuật [không có từ nghi vấn: ai,gì, nào, phải không.v.v.] nhng đợc dùng vớimục đích nghi vấnVí dụ: Bây giờ là 9 giờ? Dấu chấm than thờng đặt cuối câu cầu khiếnhoặc cảm thán:1. Bộc lộ trạng thái cảm xúc Ví dụ: ơi chao! Chú chuồn chuồn nớc mới đẹp43Dấu chấm than!làm sao! [Nguyễn Thế Hội]2. Biểu thị lời hô, lời gọiVí dụ: Lan ơi! Ngủ cha, Lan?3. Nêu ý đề nghị, yêu cầu, khuyên bảoVí dụ: Dế Choắt, hãy giơng mắt ra xem tao trêucon mụ Cốc đây này! [Theo Tô Hoài]4Dấu phẩy, Dấu phẩy đợc đặt ở giữa câu để:1. Ngăn cách các thành phần cấu tạo ngữpháp đẳng lậpVí dụ: Mai tứ quí, mai vàng miền Nam, song maiĐông Mĩ của thủ đô Hà Nội điểm xuyếtnhững nụ tơi. [SGK Tiếng Việt 3]2. Tách biệt phần trạng ngữ Ví dụ: Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đờngrụng nhiều. [Thanh Tịnh]3. Tách biệt phần chú thích Ví dụ:Đan-tê, một nhà thơ lớn của nớc ý, là ng-ời rất ham đọc sách. [SGK Tiếng Việt 3]4. Tách biệt phần chuyển tiếp Ví dụ: Cứ thế, khoai và dâu phủ đầy màu xanhtrên cát trắng. [Dơng Thị Xuân Quí]5. Tách biệt phần hô ngữ, khởi ngữ Ví dụ: Tha anh, em cũng muốn khôn nhngkhông khôn đợc. [Tô Hoài]Dấu chấm phẩy đợc đặt giữa câu để:1. Phân cách các bộ phận ngữ pháp đẳnglập [khi trong câu đã có bộ phận nào đó dùngdấu phẩy] 55Dấu chấm phẩy;Ví dụ:Tiếng đàn bầu khi thì nh ma đêm rảrích, gieo một nỗi buồn vô hạn mênh mông;khi thì nh chớp biển ma nguồn, đêm dài lóesáng, kích động lòng ngời. [Lu Quý Kỳ] 2. Phân cách từng vế câu trong sự liệt kê nốitiếp nhau, hoặc khi vế sau có tác dụng bổ sungcho vế trớc, tạo sự cân xứng về cấu tạo và ýnghĩa Ví dụ:Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinhra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyềnsống, quyền sung sớng và quyền tự do [Hồ Chí Minh]6Dấu hai chấm: Dấu hai chấm đợc đặt ở giữa câu để báohiệu bộ phận đứng sau:1. Là lời đối thoại trực tiếp của nhân vật[thờng đợc dùng phối hợp với dấu ngoặc képhay dấu vạch ngang]Ví dụ: Chị Cốc liền quát lớn: - Mày nói gì?2. Là lời giải thích cho bộ phận đứng trớcVí dụ: Rồi ngày ma rào. Ma dăng dăng bốn phía.Có quãng nắng xuyên xuống mặt biển óngánh đủ màu: xanh lá mạ, tím phớt, hồng,xanh biếc... [Vũ Tú Nam]3. Là phần liệt kê cụ thể, kể ra những nộidung chi tiếtVí dụ:Truyện dân gian gồm có:- Truyện cổ tích- Truyện thơ- Truyện thần thoại... Dấu ngoặc đơn có thể đặt ở những vị tríkhác nhau trong câu để tách biệt phần chúthích [đặt trong ngoặc đơn] với phần đợc chúthích và nêu rõ thêm cho phần đợc chú thíchvề tình cảm, thái độ, hành động, nơi chốn v.v.Ví dụ:67Dấu ngoặc đơn[ ] - Đảng Lao động Việt Nam [trớc kia làĐảng Cộng sản Đông Dơng] luôn luôn giơngcao và giữ vững ngọn cờ độc lập và giảiphóng các tầng lớp lao động. [Hồ Chí Minh] - Tây Bắc là một vùng rộng lớn [1/ 4diện tích miền Bắc] rất giàu và đẹp của nớcta, một hòn ngọc ngày mai của Tổ quốc. [Phạm Văn Đồng] 8 Dấu ngoặc kép Dấu ngoặc kép có thể đặt ở những vị tríkhác nhau trong câu và dùng để tách biệt:1. Lời nói trực tiếp của nhân vật [thờng códấu hai chấm đứng trớc]Ví dụ: Hồ Chủ tịch nói: Muốn cứu nớc và giảiphóng dân tộc, không có con đờng nào kháccon đờng cách mạng vô sản. [Lê Duẩn]2. Một số từ ngữ mợn lại của ngời khác đợcđa vào trong bài viết [lúc này không cần đặtdấu hai chấm đứng trớc]Ví dụ: Giữa khung cảnh vẫn non xanh nớc biếcnh xa, chúng tôi mải mê nhìn những cánhđồng chiêm mơn mởn, những chiếc cầu sắtmới tinh duyên dáng, những mái trờng,những mái nhà tơi roi rói bên cạnh rặng trenon ... [Hoài Thanh - Thanh Tịnh]3. Những từ ngữ đợc dùng với ý nghĩa đặcbiệt [nhấn mạnh, mỉa mai,v.v.] Ví dụ:Một thế kỉ văn minh khai hóa củathực dân cũng không làm ra đợc một tấc sắt. [Thép Mới] Dấu vạch ngang có thể đặt ở những vị tríkhác nhau trong câu để tách biệt:1. Lời nói trực tiếp của nhân vậtVí dụ:Một hôm, Bác Hồ hỏi Bác Lê: - Anh Lê có yêu nớc không?Bác Lê ngạc nhiên, lúng túng trong giây79Dấu vạch ngang-lát rồi trả lời: - Có chứ! [Trần Dân Tiên]2. Tách biệt phần chú thích Ví dụ:- Thế rồi bỗng một hôm - chắc rằng haicậu bàn nhau mãi - hai cậu chợt nghĩ kế rủOanh chung tiền mở cái trờng. [Nam Cao]3. Tách biệt từng nội dung liệt kê trong mốiquan hệ với nhauVí dụ:Hãy viết đúng các tên riêng dới đây:- Buôn Ma Thuột- Đắc Lắc- Điện Biên Phủ [SGK Tiếng Việt 3] 10Dấu chấm lửng... Dấu chấm lửng có thể đặt ở những vị trí khácnhau trong câu để:1.Thay cho những lời không tiện nói ra, hoặckhông tiện trích dẫn. Ví dụ:- U nó cứ yên lòng. Thế nào sáng mai tôicũng về. Nếu tôi không ra tay, rồi quân c-ớp cứ nhũng nhiễu mãi, vùng này còn ailàm ăn gì đợc!- Đành vậy, nhng nhỡ ra... [Nguyễn Công Hoan]2. Biểu thị sự im lặng, sự kéo dài hay nghẹnngào, xúc động không nói thành lờiVí dụ: - Anh ơi, em đau ... đau... quá...!Phần IIBài tập luyện cách dùng dấu câu-----------------------------Bài tập nhóm Iluyện cách đặt dấu đúng khoảng cách giữa các chữ trong câu8 Ghi nhớ 1. Trong câu, dấu chấm, chấm hỏi, chấm than, phẩy, chấm phẩy, haichấm đợc đặt gần chữ bên trái, không đặt gần chữ bên phải hoặc lơ lửng giữahai chữ. Ví dụ: Hức! Thông ngách sang nhà ta? Dễ nghe nhỉ! Chú mày hôi nh cú mèothế này, ta nào chịu đợc. Thôi, im cái điệu ma dầm sùi sụt ấy đi. Đào tổ nôngthì cho chết! [Tô Hoài] 2. Trong câu, dấu ngoặc đơn, ngoặc kép là những dấu kép, vì thế phầnđứng trớc [dấu mở] đợc đặt gần chữ bên phải; còn phần đứng sau [dấu đóng]đợc đặt gần chữ bên trái. Ví dụ: Chiều dài của cầu Long Biên là 2290m [kể cả phần cầu dẫn với chínnhịp dài và mời nhịp ngắn]. [Thuý Lan]Bài tập 1Em hãy đánh dấu chéo x vào ô vuông ở câu có cách đặt dấu phẩy đúng khoảng cách giữa các chữ và chép câu đó vào khung:- Chính giữa các chữ: Đờng xa , gánh nặng , bớc chân đi thoăn thoắt. Dốc núi , đèo cao ,đòn gánh kĩu kịt...- Gần chữ bên trái: Đờng xa, gánh nặng, bớc chân đi thoăn thoắt. Dốc núi, đèo cao, đòn gánh kĩu kịt...- Gần chữ bên phải: Đờng xa ,gánh nặng ,bớc chân đi thoăn thoắt. Dốc núi ,đèo cao ,đòngánh kĩu kịt...Câu có cách đặt dấu phẩy đúng:....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 2Em hãy đánh dấu chéo x vào ô vuông ở chuỗi câu có cách đặt dấu chấm đúng khoảng cách giữa các chữ và chép chuỗi câu đó vào khung:- Chính giữa các chữ: Hoa quả nhiều lạ lùng . Nho chất thành đống lớn nh đồi trên các quầy hàng . Lựu phô màu đỏ chói . Đào vàng mờn mợt lông tơ . - Gần chữ bên trái: Hoa quả nhiều lạ lùng. Nho chất thành đống lớn nh đồi trên các quầy hàng. Lựu phô màu đỏ chói. Đào vàng mờn mợt lông tơ. - Gần chữ bên phải: Hoa quả nhiều lạ lùng .Nho chất thành đống lớn nh đồi trên các quầyhàng .Lựu phô màu đỏ chói .Đào vàng mờn mợt lông tơ . Chuỗi câu có cách đặt dấu chấm đúng:..........................................................................................................................................................................................................................................................9..................................................................................................................................................................................................................Bài tập 3Em hãy đánh dấu chéo x vào ô vuông ở chuỗi câu có cách đặt dấu hai chấm và dấu chấm than đúng khoảng cách giữa các chữ và chép chuỗi câu đó vào khung:- Chính giữa các chữ: ở tận sông Hồng, em có biếtQuê hơng anh cũng có dòng sôngAnh mãi gọi với lòng tha thiết :Vàm Cỏ Đông ! Ơi Vàm Cỏ Đông !- Gần chữ bên trái:ở tận sông Hồng, em có biếtQuê hơng anh cũng có dòng sôngAnh mãi gọi với lòng tha thiết:Vàm Cỏ Đông! Ơi Vàm Cỏ Đông!- Gần chữ bên phải:ở tận sông Hồng,em có biếtQuê hơng anh cũng có dòng sôngAnh mãi gọi với lòng tha thiết :Vàm Cỏ Đông !Ơi Vàm Cỏ Đông !Chuỗi câu có cách đặt dấu hai chấm và dấu chấm than đúng:........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ...................................................................................................................Bài tập 4Em hãy đánh dấu chéo x vào ô vuông ở chuỗi câu có cách đặt dấu ngoặc đơn và dấu ngoặc kép đúng khoảng cách giữa các chữ và chép chuỗi câu đó vào khung:- Chú gà nhà ông Bảy Hóa trong Quê nội[ của nhà văn Võ Quảng ]có một bộ mã khá đẹp, lông trắng, mỏ búp chuối, mào có hai cánh nh hai vỏ trai úp và luôn luôn láu lỉnh.- Chú gà nhà ông Bảy Hóa trong Quê nội [ của nhà văn Võ Quảng ] có một bộ mã kháđẹp, lông trắng, mỏ búp chuối, mào có hai cánh nh hai vỏ trai úp và luôn luôn láu lỉnh.- Chú gà nhà ông Bảy Hóa trong Quê nội [của nhà văn Võ Quảng] có một bộ mã khá đẹp, lông trắng, mỏ búp chuối, mào có hai cánh nh hai vỏ trai úp và luôn luôn láu lỉnh.Chuỗi câu có cách đặt dấu ngoặc đơn và dấu ngoặc kép đúng:............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 5Em hãy đánh dấu chéo x vào ô vuông ở chuỗi câu có cách đặt dấu chấm hỏi và dấu 10chấm lửng đúng khoảng cách giữa các chữ và chép chuỗi câu đó vào khung:- Trong giờ kiểm tra, tôi nhìn xung quanh thấy các bạn cắm cúi viết. Lạ thật, mọi ngời viết gì mà nhiều thế ? Tôi cố nhớ lại bài học ... rồi tiếp tục viết.- Trong giờ kiểm tra, tôi nhìn xung quanh thấy các bạn cắm cúi viết. Lạ thật, mọi ngời viết gì mà nhiều thế ?Tôi cố nhớ lại bài học ...rồi tiếp tục viết.- Trong giờ kiểm tra, tôi nhìn xung quanh thấy các bạn cắm cúi viết. Lạ thật, mọi ngời viết gì mà nhiều thế? Tôi cố nhớ lại bài học... rồi tiếp tục viết.Chuỗi câu có cách đặt dấu chấm hỏi và dấu chấm lửng đúng:............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 6Em hãy điền dấu phẩy vào chỗ bỏ trống [...] trong chuỗi câu dới đây sao cho có khoảng cách thích hợp giữa các chữ, rồi sau đó chép chuỗi câu vào khung:Nớc đã lấp dần các vết thơng nứt nẻ. Hình tam giác...lục giác...bát giác đã nối liền thành một khối. Nớc chảy tràn ra...tràn mãi ra...triền miên. Một sào...hai sào...một mẫu...hai mẫu...rồi hàng trăm...hàng ngàn mẫu uống nớc...uống mãi. [Thanh Tịnh]Chuỗi câu có dấu phẩy đặt đúng:..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 7Em hãy đặt dấu chấm hỏi vào chỗ bỏ trống [...] trong chuỗi câu dới đây sao cho có khoảng cách thích hợp giữa các chữ, rồi sau đó chép chuỗi câu vào khung:Vì sao ngày một thanh tân...Vì sao ngời lại mến thân hơn nhiều...Vì sao cuộc sống ta yêu...Mỗi giây mỗi phút sớm chiều thiết tha... [Tố Hữu]Chuỗi câu có dấu chấm hỏi đặt đúng:...................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ..........................11............................................................................................................................................................................................................Bài tập 8Sau khi sửa các dấu ngoặc đơn, dấu ngoặc kép trong những câu dới đây đúng khoảng cách giữa các chữ, em hãy chép những câu đó vào khung:- Chấm[ một nữ thanh niên nông thôn ]là ngời rất thẳng tính.- Cô Lan [ giáo viên chủ nhiệm lớp em ] đang nói chuyện với bạn lớp trởng.- Do quyết tâm rèn luyện nên Cao Bá Quát nổi danh là ngời văn hay chữ tốt trong cảnớc.- Giữa khung cảnh vẫn non xanh nớc biếc nh xa, chúng tôi mải mê nhìn những cánh đồng chiêm mơm mởn, những chiếc cầu sắt mới tinh duyên dáng.Những câu có dấu ngoặc đơn và dấu ngoặc kép đặt đúng:...................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... Bài tập 9Sau khi sửa các dấu chấm than, dấu chấm lửng trong những câu dới đây đúng khoảng cách giữa các chữ, em hãy chép những câu đó vào khung:- Tre, anh hùng lao động !Tre, anh hùng chiến đấu !- Bộ đội với dân nh thể cá với nớc ...Có ai quên đợc những chuyến đò ngang qua vị trí quân thù ...Tình quân dân còn sâu nặng hơn tình cá nớc.Những câu có dấu chấm than và dấu chấm lửng đặt đúng:..................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ...................................................................................................................Bài tập 10Một bạn chép câu chuyện sau vào vở nhng có một số dấu câu còn đặt sai khoảng cách giữa các chữ. Em hãy giúp bạn chép lại cho đúng câu chuyện đó vào khung:12 Dấu câu đặt ở đâu?Thuở bé học cấp I ở nông thôn , tôi và một anh bạn thờng tranh luận không phân thắng bại xung quanh cái ý : dấu [ phẩy , chấm phẩy , hai chấm ,chấm hỏi , chấm than ]đặt ở đâu thì đúng luật?Chính giữa:  u, á , Phi , Mĩ la tinh?Gần chữ bên trái:  u, á, Phi, Mĩ la tinh?Gần chữ bên phải:  u,á,Phi,Mĩ la tinh?Biết vậy , thầy giáo hỏi :- Viết xong câu, các em đặt dấu chấm ngay hay để ...ngày mai mới chấm ?- Tha thầy, chấm ngay ạ !- Vậy là dấu đợc đánh ngay gần chữ bên trái . Các em nhớ cho kĩ : đánh dấu gần chữ bên phải hoặc lơ lửng giữa hai chữ đều phạm luật. [Theo Mai Mây, Tạp chí Ngôn ngữ và đời sống]Dấu câu đặt ở đâu?..................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................... ......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ...................................................................................................................................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ...................................................................................................................13Bài tập nhóm IIluyện dùng các Dấu đặt ở cuối câu báo hiệu sự kết thúc câu1. Luyện cách dùng dấuchấmGhi nhớĐể kết thúc câu trần thuật, phân cách câu này với câu khác, em có thể dùngdấu chấm. Dấu chấm thờng đợc đặt cuối câu trần thuật:1. Giới thiệu sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc con ngờiVí dụ:Tục truyền đời Hùng Vơng thứ sáu, ở làng Gióng có hai vợ chồng ông lão nọrất chăm chỉ và có tiếng phúc đức.[Thánh Gióng]2. Miêu tả sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc con ngờiVí dụ:Lá cọ tròn xoè ra nhiều phiến nhọn dài, trông xa nh một rừng tay vẫy, tra hèlấp loá nắng nh rừng mặt trời mới mọc.[Nguyễn Thái Vận]3. Nhận xét sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc con ngờiVí dụ:Chú mày hôi nh cú mèo thế này, ta nào chịu đợc.[Tô Hoài] Đật cuối câu giới thiệu sự vật, sự việc, hiện t ợng hoặc con ng ời Cuối những câu trần thuật giới thiệu sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc conngời, em có thể dùng dấu chấm để kết thúc câu.Bài tập 11Những câu dới đây cha đợc đặt dấu kết thúc. Em hãy đặt dấu chấm cho câu có nội dung phù hợp, sau đó chép câu ấy vào trong khung.Mẫu- Dế Choắt, giơng mắt ra mà xem tao trêu chị Cốc đây này14- Dế Choắt, mày có dám trêu chị Cốc không- Dế Choắt là anh bạn hàng xóm của tôi, lúc nào cũng nhút nhát, quặt quẹo, ốm lên ốm xuống Dế Choắt là anh bạn hàng xóm của tôi, lúc nào cũng nhút nhát,quặt quẹo, ốm lên ốm xuống.1. - Lê có làm nhiều bài tập không- Lê là ngời làm rất nhiều bài tập- Lê cần phải làm nhiều bài tập hơn nữa nhé....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. - Đà Lạt là một thành phố có đủ các thứ hoa- Đà Lạt là một thành phố có đủ các thứ hoa à- Hãy làm cho Đà Lạt trở thành một thành phố có đủ các thứ hoa....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. - Hôm nay là ngày khai trờng đấy- Có phải hôm nay là ngày khai trờng không- Hôm nay là ngày khai trờng....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................4. - Ngày xa, có cậu bé ở làng bên đợc mẹ chiều quá thành ra h hỏng- Cậu bé nào đợc mẹ chiều chuộng quá thành ra h hỏng- Không đợc chiều chuộng cậu bé ấy nh vậy....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 1215Em có thể đặt dấu chấm vào ô vuông nào trong số những ô vuông dới đây để kết thúc câu. Em hãy chép những câu có dấu chấm ấy vào khung.Chó ngápCó một anh điếc đến chơi nhà bạn Con chó thấy anh, sủa om sòm, nhng anh ta chẳng nghethấy gì hết Anh điếc chỉ con chó mà hỏi bạn - Con chó nhà anh nó làm gì đêm qua mà không ngủ - ủa, sao anh biết nó không ngủ - Nếu đêm qua nó ngủ, sao bây giờ nó cứ ngáp hoài vậy [Kho tàng truyện tiếu lâm Việt Nam]....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 13Em hãy viết thêm vào từng kết hợp dới đây một số từ ngữ khác nữa để có thể đặt đợc dấuchấm kết thúc câu trần thuật giới thiệu sự vật, hiện tợng hoặc con ngời. Sau đó, chép tất cảnhững câu ấy vào khung.- quê hơng tôi ...................- .........................rừng cọ bạt ngàn- ........................là một học sinh giỏi văn- ngày xa, .............................................- con mèo nhà em ..................................- ............................. là một nơi nghỉ mát nổi tiếng của Việt Nam........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 14Vì không biết dùng dấu chấm nên một bạn đã đặt sai dấu chấm trong đoạn viết dới đây. Emhãy giúp bạn đặt lại dấu chấm cho đúng, rồi chép đoạn đã sửa đó vào khung.Có một anh chàng đi chợ mua đợc một đàn bò. Sáu con anh ta ngồi lên lng. Con bò đầu đàndắt cả đàn về. Đi đến giữa đờng, anh ngoái cổ nhìn. Đàn bò đếm:- Một, hai, ba, bốn, năm!Đếm đi đếm lại vẫn chỉ có năm. Con anh chàng cuống lên, sợ hãi.16......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 15Em hãy đặt ba câu với nội dung giới thiệu sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc con ngờiCâu 1:...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Câu 2:...........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Câu 3:........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... Đặt cuối câu miêu tả sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc con ngờiCuối những câu miêu tả sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc con ngời, em cóthể dùng dấu chấm để kết thúc câu.Bài tập 16Trong số những câu dới đây, em hãy đặt dấu chấm cho câu có nội dung miêu tả sự vật, sựviệc, hiện tợng hoặc con ngời, sau đó chép câu ấy vào trong khung.Mẫu- Con gà sống ớt lớt thớt ngật ngỡng tìm chỗ trú- Tha thầy, em là Khánh, đứa học trò trèo cửa lớp năm nào bị thầy phạt đấy ạ- Mặt trời ló ra, chói lọi trên những vòm lá bới lấp lánh- Kìa Khánh, em đội mũ vào đi kẻo lạnh- Con gà sống ớt lớt thớt ngật ngỡng tìm chỗ trú- Mặt tời ló ra, chói lọi trên những vòm lá bới lấp lánh1. - Từng trận gió thổi qua, một loạt lá rơi rào rạt, rồi tất cả im lặng nh ngóng dợi, nh nín hơi17- Hôm ấy tất cả bọn chúng mình cùng đi mà em bé chỉ nhớ có mỗi tên Ngọc, sao lại lạ thế nhỉ- Từng dòng nắng vàng rót chéo xuống lớp lá non ớt óng ả ở hai bên bờ và đọng lại thành vũngsóng sánh ở mặt nớc....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. - Một màu xanh non ngọt ngào, thơm mát trải ra mênh mông trên khắp các sờn đồi- Ngời chú gầy, thấp, trông tong teo nh cây lúa bị nghẹn- Tôi xin hỏi đông đủ các võ sĩ trong thiên hạ tề tựu quanh võ đài, có còn ai lên đấu nữachăng.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. - Sầu riêng thơm mùi thơm của mít chín quyện với hơng bởi, béo cái béo của trứng gà,ngọt cái vị ngọt của mật ong già hạn- Chú Ong, chú núp sau cánh cửa; còn anh cáo, bác Gấu, bác Cọp thì ra phía sau chờ đấy- Gã Mèo Mớp có cái vẻ đạo mạo nh một ông đứng tuổi, đơng bắt đầu để râu......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 17Trong số những câu dới đây, câu nào dùng đúng dấu chấm? Em hãy chép những câu mà emcho là dùng đúng đó vào khung.Một ngày mới bắt đầu. Màn đêm mờ ảo đang lắng dần. Thành phố bồng bềnh nổi giữa mộtbiển hơi sơng. ánh đèn từ muôn ngàn ô cửa sổ loãng đi rất nhanh. Mặt trời chầm chậm, lơlửng nh một quả bóng bay mềm mại. Ôi, thành phố mình đẹp quá. Đẹp quá đi................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................18Bài tập 18Có bạn viết vội nên chữ đứng sau dấu chấm, mở đầu cho câu tiếp theo không viết hoa. Emhãy viết lại giúp bạn và chép câu đã sửa đó vào khung.Căn nhà tôi núp dới rừng cọ. ngôi trờng tôi học cũng khuất trong rừng cọ. Ngày ngày đến lớp,tôi đi trong rừng cọ. không đếm đợc có bao nhiêu tàu lá cọ xoè ô lợp kín trên đầu. Ngày nắng,bóng râm mát rợi. ngày ma, cũng chẳng ớt đầu..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 19Em hãy viết vào trong khung một đoạn văn gồm từ ba đến bốn câu tả vật, tả cảnh hoặc tảngời................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................ Đặt cuối câu nêu nhận xét về sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc con ngờiCuối những trần thuật câu nêu nhận xét về sự vật, sự việc, hiện tợnghoặc con ngời, em có thể dùng dấu chấm để kết thúc câu.Bài tập 20Trong số những câu dới đây, em hãy đặt dấu chấm vào câu thích hợp, rồi sau đó chépnhững câu ấy vào trong khung.1. - Chẳng có nơi nào nh sông Thao quê tôi, rừng cọ trập trùng- Xin mời các bạn hãy đến thăm sông Kinh Thầy quê tôi- Gã Mèo Mớp chỉ là một kẻ rong chơi lông bông - Gã Mèo Mớp có phải là một kẻ rong chơi lông bông không..................................................................................................................................................................................................................................................19....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. - Dế Mèn trêu chị Cốc là rất dại- Lang Liêu là ngời vui nhất cuộc thi- Dế Choắt này, ra cửa nhìn xem có thấy chị Cốc không- Dế Choắt này, có phải chị Cốc ở ngoài ấy không......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. - Trong lớp mình, Minh là ngời học toán giỏi nhất- Phợng không thơm, phợng cha hẳn đã là đẹp, nhng phợng đỏ và phợng nhiều, phợng có mộtlinh hồn sắc sảo mênh mông- Con cún con vừa chạy đâu rồi nhỉ.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 21Em hãy viết thêm vào từng kết hợp dới đây một số từ ngữ khác nữa để có thể đặt đợc dấuchấm kết thúc câu trần thuật nêu nhận xét, đánh giá về sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc conngời, sau đó chép những câu ấy vào trong khung.- cuộc thi đấu bóng đá giữa hai lớp .........................................- Lan không chịu làm hết bài tập thì nhất định ......................................- đây là một bức tranh .....................................................- .......................................... thật là hấp dẫn- .......................................... hết sức sôi nổi......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................20.........................................................................................................................Bài tập 22Em hãy đặt dấu chấm vào những vị trí thích hợp cho chuỗi từ ngữ dới đây, sau đó chépcác câu này vào trong khung. [Chú ý: viết hoa chữ cái đầu câu]Cái Mĩ có một anh bộ đội thật đẹp đấy là một anh bộ đội bằng đất mẹ vừa mua cho ở phiênchợ huyện anh bộ đội mới về nhà đợc một lúc mà cái thế giới trẻ con khắp xóm Mít đều biếtchúng bàn tán, nắc nỏm, ớc ao....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. Luyện cách dùng dấu chấm hỏiGhi nhớEm có thể dùng dấu chấm hỏi. 1. Đặt cuối câu nghi vấn bày tỏ những điều cha biết, cha rõ muốn đợc trả lời.Ví dụ: Trong số các nhà máy: nhà máy sản xuất ô tô, nhà máy chế tạo đồng hồ, nhàmáy điện, nhà máy nào là quan trọng nhất?2. Đặt cuối câu nghi vấn dùng với mục đích nhấn mạnh hoặc khẳng định. Ví dụ: Tổ quốc bao giờ đẹp thế này chăng? [Chế Lan Viên]3. Đặt cuối câu trần thuật [không có từ nghi vấn, chẳng hạn nh: ai, gì, nào,không, phải không.v.v.] nhng dùng với mục đích nghi vấn.Ví dụ: Lan đã làm xong tất cả các bài tập?L u ý :Trong cấu tạo câu, nếu một bộ phận nào đó có dùng từ nghi vấn, nhng cấu tạochung của câu vẫn là trần thuật thì cuối câu không đặt dấu chấm hỏi.Ví dụ: Giờ ra chơi, Thanh làm gì, em không biết.Bài tập 23Dới đây là một đoạn đối thoại. Em hãy đặt dấu chấm hỏi vào ô vuông ở những câu thíchhợp, rồi sau đó chép các câu ấy vào khung. 21Mặt Nhẫn vẫn còn tối sầm sầm. Anh rút mạnh dóng chuồng:- Con Ba Bớp lại chạy mẹ nó đâu mất rồi - Cái gì Nó lại chạy rông rồi à Thế cậu không ăn lấy một miếng cơm đã hử - Chẳng cơm, chẳng nớc gì cả, đang điên tiết đây [Theo Hồ Phơng].............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 24Tất cả các câu dới đây đều dùng dấu chấm hỏi kết thúc câu, em thấy có đúng không? Vìsao?Em hãy chép những câu dùng đúng dấu chấm hỏi vào khung.- Bài toán này giải nh thế nào, em cũng chẳng biết nữa?- Bài toán này em không giải đợc phải không?- Bài toán này không phải là em không giải đợc?- Bài toán này khó lắm phải không em?- Bài toán này khó?.............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 25Đoạn trích dới đây có một số câu dùng dấu chấm cha phù hợp. Em hãy thay những dấu chấmđó bằng dấu chấm hỏi để câu phù hợp hơn, sau đó chép cả đoạn trích vào trong khung. Đổi giầyMột anh đi nhầm giày. chiếc cao chiếc thấp. Ra đờng, thấy bớc khó khăn, anh ta phàn nàn:- Quái, sao chân mình hôm nay bên dài bên ngắn thế nhỉ. Hay là đờng cái khấp khểnh.Có kẻ qua đờng nghe thấy bảo:- Không phải, ông đi nhầm giầy, chiếc cao chiếc thấp đấy!Anh ta vội về nhà đổi lấy đôi giầy kia. Cầm hai chiếc giầy kia lên, anh xem một lúc rồi lắcđầu:- Sao vẫn chiếc cao chiếc thấp thế này nhỉ..............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................22..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 26Em hãy đặt dấu chấm và chấm hỏi thích hợp vào vị trí các ô vuông có trong đoạn trích dớiđây.Sau khi đặt dấu, em hãy chép đoạn trích này vào trong khung.Cô giáo đa học sinh đi tham quan viện bảo tàng Khi trở về trờng, cô giáo hỏi cả lớp:- Sau buổi tham quan này, các em rút đợc cái gì Một em nhanh nhảu trả lời:- Tha cô, em rút đợc cái lông công ạ ........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 27Với mỗi yêu cầu dới đây, em hãy đặt một câu có dùng dấu chấm hỏi:1. Câu nghi vấn:....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. Câu nghi vấn dùng với mục đích khẳng định:....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................3. Câu trần thuật dùng với mục đích hỏi:..................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................233. Luyện cách dùng dấu chấm ThanGhi nhớEm có thể dùng dấu chấm than để kết thúc câu: 1. Bộc lộ trạng thái cảm xúc Ví dụ:Tre giữ làng, giữ nớc, giữ mái nhà tranh, giữ đồng lúa chín. Tre hy sinh đểbảo vệ con ngời. Tre, anh hùng lao động! Tre, anh hùng chiến đấu! [Thép Mới] 2. Nêu lời đề nghị, yêu cầu, khuyên bảoVí dụ: Dế Choắt, hãy giơng mắt ra xem tao trêu con mụ Cốc đây này! [Theo Tô Hoài] 3. Biểu thị lời hô, lời gọiVí dụ: Lan ơi! Ngủ cha, Lan?Bài tập 28Trong số những câu dới đây, em đặt dấu chấm than cho câu nào? Em hãy chép các câu đóvào khung.- Bạn hãy giải bài tập nhanh lên- Làm sao bạn giải bài tập nhanh thế- Bạn giải bài tập mới nhanh làm sao- Giải bài tập nhanh lên, bạn- Bạn giải bài tập đi- Bạn phải giải bài tập đấy nhé- Có phải bạn giải bài tập không- Bạn không phải giải bài tập đâu- Có bài tập đâu mà bạn phải giải .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................24Bài tập 29Em hãy đặt dấu chấm than, dấu hai chấm thích hợp vào chỗ các ô vuông bỏ trống dới đây, rồisau đó chép cả bài viết vào trong khung.Ai đang nói đấy?Dũng muốn nghỉ học, em liền gọi điện thoại cho cô giáo và cố bắt chớc giọng bố - Tha thầy Cháu Dũng bị ốm Hôm nay cháu không đến tờng đợc đâu ạ Thầy giáo trả lời - Vâng Vâng Tôi rất buồn khi nghe tin này Ai đang nói với tôi đấy?Dũng vội vàng - Tha cô Bố em đấy ạ .................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập 30Trong số những dấu chấm than dới đây, dấu nào dùng sai? Em hãy chữa lại và chép cả đoạntrích vào trong khung.Trời túng thế, đành mời Cóc vào! Cóc tâu!- Muôn tâu Thợng đế! Đã mấy năm rồi, trần gian không đợc một giọt ma! Thợng đế cần làmma ngay để cứu muôn loài!Trời sợ trần gian nổi loạn, dịu giọng nói!- Thôi, cậu hãy về đi! Ta sẽ cho ma xuống ngay!........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................Bài tập nhóm IIIluyện dùng các Dấu đặt ở giữa câu để phân cách 25và tách biệt những bộ phận khác nhau trong câu1. Luyện cách dùng dấu phẩyGhi nhớTrong câu, em có thể dùng dấu phẩy:1. Để phân cách các bộ phận ngữ pháp đẳng lập. Ví dụ:Chào mào, sáo sậu, sáo đen đàn đàn lũ lũ bay đi bay về. Chúng nó gọinhau, trêu ghẹo nhau, trò chuyện tíu tít. [Vũ Tú Nam]2. Để tách biệt:+ Phần trạng ngữ. Ví dụ:Một buổi sáng, vào giờ ra chơi, các bạn trong lớp túm tụm ở một góc sân bànbạc điều gì có vẻ bí mật lắm. [Tiếng Việt 2]+ Phần chú thích. Ví dụ:Suốt một đời ngời, từ thuở lọt lòng đến khi nhắm mắt xuôi tay, tre với mìnhsống chết có nhau, chung thuỷ. [Theo Thép Mới]+ Phần chuyển tiếp. Ví dụ:Phải nói là, các cung bậc cời của truyện tiếu lâm thật đa dạng và phong phú. [Kho tàng truyện tiếu lâm Việt Nam] + Phần hô ngữ. Ví dụ: Tha bác, tại sao anh em lại gọi bác là bác Ba Quốc Hội? [Nguyễn Khải]+ Phần khởi ngữ. Ví dụ:Về chính trị, chúng tuyệt đối không cho nhân dân ta một chút tự do dân chủnào. [Hồ Chí Minh] Để phân cách những bộ phận ngữ pháp đẳng lập Để phân cách chủ ngữ đẳng lậpKhi bộ phận chủ ngữ nêu nhiều sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc con ng-ời... em có thể dùng dấu phẩy để phân cách từng sự vật, sự việc, hiện tợnghoặc con ngời đó.Bài tập 31Dựa theo mẫu, em hãy dùng dấu phẩy để phân cách từng sự vật, sự việc, hiện tợng hoặc conngời đợc nêu trong bộ phận chủ ngữ của câu ở những đoạn trích dới đây, rồi sau đó chép câuấy vào khung:Mẫu- Lá đào lá na lá sói vẫy tai run rẩy.