Từ xa xưa dân gian ta biết đến hà thủ ô như một loại thảo dược giúp bồi bổ, tăng cường sức khỏe, gia tăng tuổi thọ. Và một trong những điều tuyệt vời đó là những thành phần của hà thủ ô có công dụng hữu hiệu trong làm đẹp tóc và da, không chỉ giúp mái tóc đen khỏe đẹp mà còn có tác dụng chữa rụng tóc cực kì hiệu quả.
Hà thủ ô bổ gan thận, dưỡng huyết giúp tóc chắc khỏe
Nhận dạng hà thủ ô
Đặc điểm
- Cây thuộc loại dây leo bằng thân quấn, sống lâu năm. Thân mềm, nhẵn, mọc xoắn vào nhau. Rễ phình thành củ, màu nâu đỏ, củ nguyến có hình giống củ khoai lang. Lá mọc so le, hình mũi tên, gốc hình tim, đầu thuôn nhọn, dài 5 – 8cm, rộng 3 – 4cm, 3 – 5 gân xuất phát từ gốc lá, hai mặt nhẵn, mặt trên sẫm bóng; cuống dài khoảng 2 cam, phủ lông tơ, bẹ chìa mỏng, ngắn, có lông dài.
- Cụm hoa mọc ở kẽ lá hoặc đầu cành thành chuỳ phân nhánh, dài hơn lá; lá bắc ngắn; hoa nhỏ nhiều, màu trắng; nhị 8, thường dính vào gốc của bao hoa.
- Quả hình 3 cạnh, nhẵn bóng, nằm trong bao hoa mà 3 mảnh ngoài phát triển thành những cánh rộng.
- Mùa hoa: tháng 9 -11. Mùa quả: tháng 12 – 2.
Phân bố
Hà thủ ô là loại cây mọc hoang, thường mọc ở các vùng rừng núi.
Ở Việt Nam, hà thủ ô mọc nhiều nhất ở các tỉnh miền núi Tây Bắc sau đó đến Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Lào Cai, Lai Châu, Tây Nguyên.
Bộ phận sử dụng
Rễ, củ
Xem thêm: Hình ảnh nhận dạng cây hà thủ ô
Thành phần hóa học của hà thủ ô
- Theo nghiên cứu, trong Hà thủ ô có 1,1% chất đạm, 4,5% chất vô cơ, ti8nh bột: 45,2%, các chất tan trong nước 26,4%, chất beo: 3,1% và lexitin.
- Chất Anthraglucozit vối tỉ lệ:1,7% bao gồm chủ yếu là Emodin, Chrysophanola và Rhein.
- Lexitin là một photphatit là kết quả của sự kết hợp giữa axit glyxerophotphoric với 1 phân tử cholin và 2 phân tử axit béo. Lexitin được dùng trong những trườn hợp bị thần kinh suy nhược, thiếu chất dinh dưỡng.
- Các chất Anthragllucozit có tác dụng xúc tiến co bóp ruột, tăng bài tiết dịch tràng và cải thiện dinh dưỡng
Tác dụng của hà thủ ô
Tăng cường, bồi bổ sức khỏe:
- Hà thủ ô giúp tăng sức đề kháng , ngăn chặn quá trình lão hóa.
- Hà thủ ô giúp nhuận tràng, bổ máu. Người ốm yếu dùng đều sẽ thấy giảm mệt mỏi, ăn ngon ngủ sâu giấc. Dùng 1 thời gian sẽ giúp tăng cân và khỏe mạnh
- Với những người khỏe mạnh, đặc biệt người cao tuổi dùng hà thủ ô giúp ổn định khí huyết, ngăn ngừa bệnh tật, tăng sức đề kháng và ngăn chặn quá trình lão hóa.
Giải nhiệt, lợi tiểu:
Theo Đông y, tính chất của Hà thủ ô vị đắng ngọt chát, tính hơi ôn, vào các kinh can và thận. Chính vì vậy hà thủ ô có tác dụng bổ can thận, dưỡng huyết bổ âm giải độc, nhuận tràng thông tiện.
Trị bệnh ngoài da
Hà thủ ô giúp tăng cường hồng cầu và bạch cầu giúp đầy lùi sắc tố. Hà thủ ô giúp thải độc gan nên giúp giảm mụn, giảm mẩn ngứa da. Ngoài ra sử dụng dược liệu này còn giúp kìm hãm sự lão hóa da, giúp da hồng hào hơn, láng mịn hơn.
Tốt cho tim mạch, khả năng miễn dịch
- Theo nghiên cứu Hà thủ ô có thể ngăn ngừa xơ cứng động mạch bằng cách giảm nồng độ lipid trong máu, giảm viêm và bình thường hóa cấu trúc của mạch máu thông qua việc giảm biểu hiện gen MMP-2 và MMP-9.
- Lợi ích của hà thủ ô còn giúp chống rối loạn đông máu. Rối loạn huyết khối [đông máu] được gây ra bởi các cục máu đông lỏng lẻo hình thành trong mạch máu và được dòng máu đưa vào một mạch khác sau đó bị tắc nghẽn.
- Hà thủ ô có chứa stilbene glycoside giúp bảo vệ, chống lại tổn thương tế bào do thiếu oxy hoặc lưu lượng máu bằng cách tăng mức độ của các chất chống oxy hóa tế bào như superoxide effutase, glutathione peroxidase và oxit nitric.
Giải độc, tiêu viêm
Chiết xuất methanol của hà thủ ô có tác dụng chống viêm đối với các tế bào đại thực bào được kích thích bởi lipopolysacarit [một loại độc tố vi khuẩn từ vi khuẩn có hại].
Xem thêm: Công dụng tuyệt vời của hà thủ ô đối với sức khỏe
Ngoài ra, hà thủ ô còn có tác dụng:
- Rễ hà thủ ô đỏ được dùng làm thuốc bổ, chống bệnh scorbut và khi hà thủ ô kết hợp với 1 số loại dược liệu khác còn có tác dụng làm đen tóc, trị tóc bạc sớm. Nó còn có tác dụng đối với bệnh tăng đường máu. Rễ hà thủ ô có tác dụng bổ máu,.
- Ngoài ra, hà thủ ô còn có tác dụng kháng khuẩn, nhuận tràng, giải độc, tăng khả năng chống rét của cơ thể, chống lão hóa và giúp trẻ hóa da.
Vì sao hà thủ ô chữa rụng tóc hiệu quả:
- Đông y đã chứng minh, các dưỡng chất trong Hà thủ ô có tác dụng bổ máu, thúc đẩy quá trình sản sinh hồng cầu; tăng sinh tân dịch; bổ gan và bổ thận giúp nuôi dưỡng, phục hồi những tổn thương ở nang tóc. Bởi vậy, Hà thủ ô có hiệu quả rất tốt trong điều trị rụng tóc, giúp tóc luôn đen mượt đồng thời làm chậm quá trình lão hóa của tóc, ngăn chặn tình trạng rụng tóc quay lại.
- Hà thủ ô là một vị thuốc bổ khí huyết, tư bổ can thận giúp nuôi dưỡng và phục hồi các nang tóc, tăng cường dưỡng chất làm tóc chắc khỏe vì “Can thận sinh tinh, tinh sinh cốt, cốt sinh tủy, tủy sinh huyết. Da, tóc lại là phần dư của huyết.”
- Hà thủ ô giúp làm tăng nhẹ lưu lượng máu động mạch vành, tăng quá trình cấp máu đến các cơ quan trong cơ thể, trong đó có da đầu, nang tóc giúp bổ sung dinh dưỡng cho tóc.
- Thực tiễn cũng chứng minh, hà thủ ô còn là vị thuốc rất hữu ích trong điều trị các bệnh đau lưng dưới, yếu khớp gối, yếu cơ, liệt nửa người, tinh thần hồi hộp, chóng mặt, mất ngủ, suy nhược thần kinh, tăng cholesterol máu và xơ vữa động mạch. Do đó, việc lựa chọn hà thủ ô để điều trị rụng tóc, không những giúp bạn chặn đứng được sự “ra đi” của tóc, phục hồi tổn thương cho nang tóc mà còn bổ sung dưỡng chất, giúp cơ thể luôn khỏe mạnh.
- Thử nghiệm trên động vật thí nghiệm cho thấy Hà thủ ô đỏ tác dụng tốt với các bệnh lý thần kinh cũng như tăng cường sự co bóp của ruột do dẫn chất oxymethylanthraquinone , giúp ích cho sự tiêu hóa, vừa có tác dụng chống viêm. Như vậy, Hà thủ ô đỏ sẽ cải thiện được tình trạng rụng tóc do căng thẳng, do viêm chân tóc, viêm da đầu và tăng cường hấp thu dưỡng chất từ thức ăn giúp nuôi dưỡng tóc tốt hơn.
- Dù là phương thuốc dân gian hữu hiệu để giải quyết các bệnh về tóc nhưng để điều trị dứt điểm tình trạng rụng tóc, nuôi dưỡng các nang tóc luôn khỏe mạnh cần kết hợp hà thủ ô với các thảo dược có cùng tác dụng, để đạt hiệu quả tốt nhất.Theo quan niệm của Đông y, để điều trị rụng tóc cần hơn hết tăng cường tuần hoàn máu, cải thiện chất lượng máu và bổ gan thận. Vì thế, cần phối hợp hà thủ ô với các thảo dược có công dụng bổ máu, gan, thận sẽ tăng hiệu quả tác động và rút ngắn thời gian điều trị.
Cách chữa rụng tóc bằng hà thủ ô hiệu quả:
Hà Thủ Ô có hai loại chính, là Hà Thủ Ô đỏ và Hà Thủ Ô trắng. Riêng trong bài thuốc chữa rụng tóc không dùng Hà Thủ Ô trắng.
Để có được hiệu quả trị chứng rụng tóc từ hà thủ ô bạn nên chọn mua hà thủ ô đỏ rồi rửa sạch, cắt khúc. Chưng hà thủ ô với đậu đen và nước theo tỉ lệ 1 kg hà thủ ô, 100 g đậu đen, 2 lít nước.
Cách chưng:
- Để lửa nhỏ, đảo đều tay để hà thủ ô và đậu chín đều.
- Chưng nhiều lần hoặc đun trực tiếp cho đến khi hỗn hợp gần cạn thì lấy hà thủ ô đem phơi khô. Lấy nước hầm còn lại trong nồi tẩm vào hà thủ ô, rồi tiếp tục phơi cho khô.
- Hầm tiếp 100 g đậu đen và 2 lít nước với hà thủ ô đã khô.
- Lặp lại thao tác đủ 9 lần thì sao hà thủ ô khô đã qua chưng, phơi trên chảo nóng cho khô vàng. Cuối cùng, xay hà thủ ô khô thành bột.
- Dùng uống mỗi ngày 1 đến 2 lần, mỗi lần khoảng 15 g-20g.
Hà thủ ô chưng đậu đen
Ngoài ra Y học cổ truyền đã chứng minh các loại thảo dược: xuyên khung, thục địa, đương quy… là những vị thuốc có khả năng bổ máu, bổ gan thận, giúp cải thiện độ dày của mái tóc. Để có hiệu quả điều trị, người bệnh có thể áp dụng theo các bài thuốc:
Cách 1:
- Dùng 30g hà thủ ô
- 30g thục địa hoàng
- 15g đương quy
- rượu trắng.
Sau đó cho tất cả các nguyên liệu trên vào ngâm cùng rượu trong khoảng 10 – 15 ngày thì sử dụng. Mỗi lần bạn chỉ cần uống khoảng 15 – 30 ml, áp dụng kiên trì sẽ nhận thấy rõ rệt hiệu quả trị rụng tóc.
Cách 2:
- Hà thủ ô 12g
- Đương quy 12g
- Xích thược 12g
- Hồng hoa 6g
- uyên khung 12g
- Sinh địa 12g
- Đào nhân 10g
- Dạn liên thảo 12g.
Sau đó sắc uống ngày một thang cho tới khi tình trạng rụng tóc biến mất.
Xem thêm: Cách chế biến hà thủ ô đỏ làm thuốc chữa bạc tóc hiệu quả
Tuy nhiên, điểm hạn chế là khi dùng nhiều hà thủ ô sẽ dẫn đến táo bón. Vì vậy nên kết hợp với việc ăn rau củ có tính nhuận tràng như rau lang, khoai lang, rau sam… để quân bình cho bộ máy tiêu hóa.
Bên cạnh việc cung cấp dưỡng chất bên trong cơ thể, cũng cần chăm sóc tóc từ bên ngoài. Nếu tóc rụng quá nhiều, nên dùng quả bồ kết, chế dưới dạng cao đặc để gội đầu. Cách làm cũng không phức tạp. Nướng bồ kết trên than hồng, sau đó bẻ nhỏ, bỏ hạt. Nấu với nước cho đến khi đặc lại thành cao, cho vào lọ, bảo quản lạnh để dùng dần. Cơ chế tan trong nước sẽ giúp cao bồ kết thấm qua da, nuôi dưỡng chân tóc từ bên ngoài.