Để giải được các bài toán tìm X thì cần các thành phần và kết quả của:
- Phép cộng: Số hạng + số hạng = tổng
- Phép trừ: số bị trừ – số trừ = hiệu
- Phép nhân: thừa số x thừa số = tích
- Phép chia: số bị chia : số chia = thương.
Cách tìm thành phần chưa biết của phép tính: như Để [tìm số hạng; tìm số bị trừ ;tìm số từ; tìm số chia ] ta làm thế nào?
Nêu lại cách tính giá trị của biểu thức có dấu ngoặc đơn[ hoặc không có dấu ngoặc đơn]
Sau đó tuỳ theo từng dạng bài tìm X mà chúng ta hướng dẫn học sinh đi tìm ra cách giải nhanh và đúng.
Các dạng bài tìm X thường gặp ở lớp 3
1. Dạng 1 [Dạng cơ bản]
Các bài tìm X mà vế trái là tổng, hiệu, tích, thương của một số với 1 chữ, còn vế phải là 1 số.
Ví dụ: Tìm X:
549 + X = 1326
X = 1326 – 549
X = 777
X – 636 = 5618
X = 5618 + 636
X = 6254
2. Dạng 2 [Dạng nâng cao]
Những bài tìm X mà vế trái là tổng, hiệu, tích, thương của một số với 1 chữ , vế phải là một tổng, hiệu, tích, thương của hai số.
Ví dụ: Tìm X
X : 6 = 45 : 5
X : 6 = 9
X = 9 x 6
X = 54
3. Dạng 3
Các bài tìm X mà vế trái là biểu thức có 2 phép tính không có dấu ngoặc đơn, vế phải là một số.
Ví dụ: Tìm X:
736 – X : 3 = 106
X : 3 = 736 – 106 [dạng 2]
X : 3 = 630 [dạng 1]
X = 630 x 3
X = 1890
4. Dạng 4:
Các bài tìm X mà vế trái là biểu thức có 2 phép tính có dấu ngoặc đơn, vế phải là một số.
Ví dụ: Tìm X
[3586 – X] : 7 = 168
[3586 – X] = 168 x 7
3586 – X = 1176
X = 3586 – 1176
X = 2410
5. Dạng 5:
Các bài tìm X mà vế trái là biểu thức có chứa 2 phép tính không có dấu ngoặc đơn, còn vế phải là một tổng, hiệu, tích, thương của hai số
Ví dụ: Tìm X
125 x 4 – X = 43 + 26
125 x 4 – X = 69
500 – X = 69
X = 500 – 69
X = 431
6. Dạng 6:
Các bài tìm X mà vế trái là biểu thức có chứa 2 phép tính có dấu ngoặc đơn , còn vế phải là một tổng, hiệu ,tích, thương của hai số
Ví dụ: Tìm X
[X – 10] x 5 = 100 – 80
[X – 10] x 5 = 20 [dạng 5]
[X – 10] = 20 : 5
X – 10 = 4
X = 4 + 10
X = 14
Các bài tập thực hành
1. X x 5 + 122 + 236 = 633
2. 320 + 3 x X = 620
3. 357 : X = 5 dư 7
4. X : 4 = 1234 dư 3
5. 120 – [X x 3] = 30 x 3
6. 357 : [X + 5] = 5 dư 7
7. 65 : x = 21 dư 2
8. 64 : X = 9 dư 1
9. [X + 3] : 6 = 5 + 2
10. X x 8 – 22 = 13 x 2
11. 720 : [X x 2 + X x 3] = 2 x 3
12. X+ 13 + 6 x X = 62
13. 7 x [X – 11] – 6 = 757
14. X + [X + 5] x 3 = 75
15. 4 < X x 2 < 10
16. 36 > X x 4 > 4 x 1
17. X + 27 + 7 x X = 187
18. X + 18 + 8 x X = 99
19. [7 + X] x 4 + X = 108
20. [X + 15] : 3 = 3 x 8
21. [X : 12 ] x 7 + 8 = 36
22. X : 4 x 7 = 252
23. [1+ x] + [2 + x] + [3 + x] + [4 + x ] + [5 + x] = 10 x 5
24. [8 x 18 – 5 x 18 – 18 x 3] x X + 2 x X = 8 x 7 + 24
6 quy tắc tìm x lớp 3
+] Phép cộng: Số hạng + số hạng = tổng.
Số hạng chưa biết = tổng – số hạng đã biết
+] Phép trừ: Số bị trừ – số trừ = hiệu.
Số trừ = số bị trừ – hiệu
Số bị trừ = số trừ + hiệu
+] Phép nhân: Thừa số x thừa số = tích
Thừa số chưa biết = tích : thừa số đã biết
+] Phép chia: Số bị chia : số chia = thương
Số bị chia = thương x số chia
Số chia = Số bị chia : thương
+ Nhân chia trước, cộng trừ sau.
+ Nếu chỉ có cộng trừ, hoặc chỉ có nhân chia thì thực hiện từ trái qua phải.
Các dạng toán tìm x lớp 3
Dạng 1: Tìm x trong tổng, hiệu, tích, thương của số cụ thể ở vế trái – số nguyên ở vế phải
Phương pháp:
– Bước 1: Nhớ lại quy tắc, thứ tự của phép cộng, trừ, nhân, chia
– Bước 2: triển khai tính toán
Bài tập toán lớp 3 tìm x biết
Ví dụ 1:
| a] 1264 + X = 9825X = 9825 – 1264 X = 8561 | b] X + 3907 = 4015X = 4015 – 3907 X = 108 |
| c] 1521 + X = 2024X = 2024 – 1521 X = 503 | d] 7134 – X = 1314X = 7134 – 1314 X = 5820 |
| e] X – 2006 = 1957X = 1957 + 2006 X = 3963 |
Ví dụ 2:
| a] X x 4 = 252X = 252 : 4 X = 63 | b] 6 x X = 558X = 558 : 6 X = 93 |
| c] X : 7 = 103X = 103 x 7 X = 721 | d] 256 : X = 8X = 256 : 8 X = 32 |
Dạng 2: Bài toán có tổng, hiệu, tích, thương của một số cụ thể ở vế trái – biểu thức ở vế phải
Phương pháp:
– Bước 1: Nhớ lại quy tắc thực hiện phép tính nhân, chia, cộng, trừ
– Bước 2: Thực hiện phép tính giá trị biểu thức vế phải trước, sau đó mới thực hiện bên trái
– Bước 3: Trình bày, tính toán
Bài tập toán lớp 3 tìm x biết
Ví dụ 1:
| a] X : 5 = 800 : 4X : 5 = 200X = 200 x 5 X = 1000 | b] X : 7 = 9 x 5X : 7 = 45X = 45 x 7 X = 315 |
| c] X x 6 = 240 : 2X x 6 = 120X = 120 : 6 X = 20 | d] 8 x X = 128 x 38 x X = 384X = 384 : 8 X = 48 |
| e] X : 4 = 28 + 7X : 4 = 35X = 35 x 4 X = 140 | g] X x 9 = 250 – 25X x 9 = 225X = 225 : 9 X = 25 |
Ví dụ 2:
| a] X + 5 = 440 : 8X + 5 = 55 X = 55 – 5X = 50 | b] 19 + X = 384 : 819 + X = 48X = 48 – 19 X = 29 |
| c] 25 – X = 120 : 625 – X = 20X = 25 – 20 X = 5 | d] X – 35 = 24 x 5X – 35 = 120X = 120 + 35 X = 155 |
Dạng 3: Tìm X có vế trái là biểu thức hai phép tính và vế phải là một số nguyên
Phương pháp:
– Bước 1: Nhớ lại kiến thức phép cộng trừ nhân chia
– Bước 2: Thực hiện phép cộng, trừ trước rồi mới thực hiện phép chia nhân sau
– Bước 3: Khai triển và tính toán
Bài tập toán lớp 3 tìm x biết
Ví dụ 1:
| a] 403 – X : 2 = 30X : 2 = 403 – 30X : 2 = 373X = 373 x 2 X = 746 | b] 55 + X : 3 = 100X : 3 = 100 – 55X : 3 = 45X = 45 x 3 X = 135 |
| c] 75 + X x 5 = 100X x 5 = 100 – 75X x 5 = 25X = 25 : 5 X = 5 | d] 245 – X x 7 = 70X x 7 = 245 – 70X x 7 = 175X = 175 : 7 X = 25 |
Dạng 4: Tìm X có vế trái là một biểu thức hai phép tính – vế phải là tổng hiệu tích thương của hai số
Phương pháp:
– Bước 1: Nhớ quy tắc tính toán phép cộng trừ nhân chia
– Bước 2: Tính toán giá trị biểu thức vế phải trước, sau đó rồi tính vế trái. Ở vế trái ta cần tính toán trước đối với phép cộng trừ
– Bước 3: Khai triển và tính toán
Bài tập toán lớp 3 tìm x biết
Ví dụ 1:
a] 375 – X : 2 = 500 : 2
375 – X : 2 = 250
X : 2 = 375 – 250
X : 2 = 125
X = 125 x 2
X = 250
b] 32 + X : 3 = 15 x 5
32 + X : 3 = 75
X : 3 = 75 – 32
X : 3 = 43
X = 43 x 3
X = 129
c] 56 – X : 5 = 5 x 6
56 – X : 5 = 30
X : 5 = 56 – 30
X : 5 = 26
X = 26 x 5
X = 130
d] 45 + X : 8 = 225 : 3
45 + X : 8 = 75
X : 8 = 75 – 45
X : 8 = 30
X = 30 x 8
X = 240
Ví dụ 2:
a] 125 – X x 5 = 5 + 45
125 – X x 5 = 50
X x 5 = 125 – 50
X x 5 = 75
X = 75 : 5
X = 15
b] 350 + X x 8 = 500 + 50
350 + X x 8 = 550
X x 8 = 550 – 350
X x 8 = 200
X = 200 : 8
X = 25
c] 135 – X x 3 = 5 x 6
135 – X x 3 = 30
X x 3 = 135 – 30
X x 3 = 105
X = 105 : 3
X = 35
d] 153 – X x 9 = 252 : 2
153 – X x 9 = 126
X x 9 = 153 – 126
X x 9 = 27
X = 27 : 9
X = 3
Dạng 5: Tìm x có vế trái là một biểu thức có dấu ngoặc đơn – vế phải là tổng, hiệu, tích, thương của hai số
Phương pháp:
– Bước 1: Nhớ lại quy tắc đối với phép cộng trừ nhân chia
– Bước 2: Tính toán giá trị biểu thức vế phải trước, sau đó mới thực hiện các phép tính bên vế trái. ở vế trái thì thực hiện ngoài ngoặc trước trong ngoặc sau
Bài tập tìm x lớp 3
Ví dụ 1:
a] [X – 3] : 5 = 34
[X – 3] = 34 x 5
X – 3 = 170
X = 170 + 3
X = 173
b] [X + 23] : 8 = 22
X + 23 = 22 x 8
X + 23 = 176
X = 176 – 23
X = 153
c] [45 – X] : 3 = 15
45 – X = 15 x 3
45 – X = 45
X = 45 – 45
X = 0
d] [75 + X] : 4 = 56
75 + X = 56 x 4
75 + x = 224
X = 224 – 75
X = 149
Ví dụ 2:
a] [X – 5] x 6 = 24 x 2
[X – 5] x 6 = 48
[X – 5] = 48 : 6
X – 5 = 8
X = 8 + 5
X = 13
b] [47 – X] x 4 = 248 : 2
[47 – X] x 4 = 124
47 – X = 124 : 4
47 – X = 31
X = 47 – 31
X = 16
c] [X + 27] x 7 = 300 – 48
[X + 27] x 7 = 252
X + 27 = 252 : 7
X + 27 = 36
X = 36 – 27
X = 9
d] [13 + X] x 9 = 213 + 165
[13 + X] x 9 = 378
13 + X = 378 : 9
13 + X = 42
X = 42 – 13
X = 29
Các bài tập thực hành cơ bản và các bài tìm x lớp 3 nâng cao
1. X x 5 + 122 + 236 = 633
2. 320 + 3 x X = 620
3. 357 : X = 5 dư 7
4. X : 4 = 1234 dư 3
5. 120 – [X x 3] = 30 x 3
6. 357 : [X + 5] = 5 dư 7
7. 65 : x = 21 dư 2
8. 64 : X = 9 dư 1
9. [X + 3] : 6 = 5 + 2
10. X x 8 – 22 = 13 x 2
11. 720 : [X x 2 + X x 3] = 2 x 3
12. X+ 13 + 6 x X = 62
13. 7 x [X – 11] – 6 = 757
14. X + [X + 5] x 3 = 75
15. 4 < X x 2 < 10
16. 36 > X x 4 > 4 x 1
17. X + 27 + 7 x X = 187
18. X + 18 + 8 x X = 99
19. [7 + X] x 4 + X = 108
20. [X + 15] : 3 = 3 x 8
21. [X : 12 ] x 7 + 8 = 36
22. X : 4 x 7 = 252
23. [1+ x] + [2 + x] + [3 + x] + [4 + x ] + [5 + x] = 10 x 5
24. [8 x 18 – 5 x 18 – 18 x 3] x X + 2 x X = 8 x 7 + 24
1. Dạng toán tìm X cơ bản
Để làm dạng toán tìm X cơ bản thì chúng ta cần nhớ là các kiến thức [về số trừ, số bị trừ, số hạng, thừa số, số bị chia, số chia] đã học.
Cụ thể:
– Số chia = Số bị chia : Thương
– Số bị chia = Số chia x Thương
– Thừa số = Tích số : Thừa số đã biết
– Số trừ = Số bị trừ – Hiệu số
– Số hạng = Tổng số – Số hạng đã biết
– Số bị trừ = Hiệu số + Số trừ
Hướng dẫn: xem các ví dụ dưới đây.
Ví dụ 1:
Ví dụ 3:
Ví dụ 5:
Dạng toán tìm X nâng cao thứ nhất
Khi về trái là một biểu thức, có 2 phép tính. Vế phải là một số
Để làm được dạng toán này chúng ta cần biến đổi biểu thức về dạng tìm X cơ bản ở trên.
Cách làm: Xem các ví dụ dưới đây.
Ví dụ 1:
Ví dụ 3:
Dạng toán tìm X nâng cao thứ hai
Khi về trái là một biểu thức, có 2 phép tính. Vế phải là biểu thức
Cách làm: Xem các ví dụ dưới đây.
Ví dụ 1:
Dạng toán tìm X nâng cao thứ ba
Vế trái là 1 biểu thức chứa ngoặc đơn, có 2 phép tính. Vế phải là 1 số.
Cách làm: Xem các ví dụ dưới đây.
Ví dụ 1:
Ví dụ 3:
Dạng toán tìm X nâng cao thứ tư
Vế trái là 1 biểu thức chứa ngoặc đơn, có 2 phép tính. Vế phải là một biểu thức
Cách làm: Xem các ví dụ dưới đây.
Ví dụ 1:
Gợi ý: Đáp án X = 32.
Các bài tập thực hành cơ bản
1. X x 5 + 122 + 236 = 633
2. 320 + 3 x X = 620
3. 357 : X = 5 dư 7
4. X : 4 = 1234 dư 3
5. 120 – [X x 3] = 30 x 3
6. 357 : [X + 5] = 5 dư 7
7. 65 : x = 21 dư 2
8. 64 : X = 9 dư 1
9. [X + 3] : 6 = 5 + 2
10. X x 8 – 22 = 13 x 2
11. 720 : [X x 2 + X x 3] = 2 x 3
12. X+ 13 + 6 x X = 62
13. 7 x [X – 11] – 6 = 757
14. X + [X + 5] x 3 = 75
15. 4 < X x 2 < 10
16. 36 > X x 4 > 4 x 1
17. X + 27 + 7 x X = 187
18. X + 18 + 8 x X = 99
19. [7 + X] x 4 + X = 108
20. [X + 15] : 3 = 3 x 8
21. [X : 12 ] x 7 + 8 = 36
22. X : 4 x 7 = 252
23. [1+ x] + [2 + x] + [3 + x] + [4 + x ] + [5 + x] = 10 x 5
24. [8 x 18 – 5 x 18 – 18 x 3] x X + 2 x X = 8 x 7 + 24
Bài tập tự luyện
Bài giải
X=29