Câu hỏi: Mô tả cấu tạo của các thiết bị đóng, cắt và lấy điện của mạng điện trong nhà?
Lời giải:
1. Thiết bị đóng, cắt gồm có: Công tắc điện,cầu dao
Cấu tạo:
+ Vỏ: thường làm bằng vật liệu cách điện như: nhựa, sứ
+ Các cực gồm: Cực động [2],cực tĩnh [3] thường được làm bằng đồng
2. Thiết bị lấy điện gồm: Ổ điện, phích cắm điện
Cấu tạo:
+ Vỏ: bằng nhựa, sứ, trên có ghi số liệu kĩ thuật.
+ Cực tiếp điện: làm bằng đồng.
Cùng Top lời giải tìm hiểu chi tiết hơn vềcác thiết bị đóng, cắt và lấy điện của mạng điện trong nhà nhé:
1. Khái niệm mạng điện trong nhà
Mạng điện trong nhà [hay còn gọi là mạng điện dân dụng] là loại mạng điện có điện áp thấp, nhận điện năng từ mạng phân phối để cung cấp điện cho các đồ dùng điện trong gia đình. Mạng điện trong nhà là hệ thống có dây pha và dây trung hòa đi qua công tơ điện tử vào nhà.
2. Đặc điểm của mạng điện trong nhà
-Điện áp của mạng điện trong nhà
Mạng điện trong nhà là loại mạng điện có điện áp thấp, nhận điện năng từ mạng phân phối để cung cấp điện cho các đồ dùng điện trong gia đình.
-Đồ dùng điện của mạng điện trong nhà
Đồ dùng điện rất đa dạng: bóng đèn, nồi cơm, bàn là, quạt điện ...
Mỗi đồ dùng điện tiêu thụ một lượng điện năng khác nhau hay có một công suất khác nhau.
-Sự phù hợp điện áp giữa các thiết bị, đồ dùng điện với điện áp của mạng điện
Đồ dùng điện trong nhà phải có điện áp định mức phù hợp với điện áp của mạng điện.
Các thiết bị điện [công tắc, cầu dao, ổ cắm điện ...] và các đồ dùng điện [bàn là, nồi cơm, quạt điện...] phải có điện áp định mức phù hợp với điện áp của mạng điện.
Riêng các thiết bị đóng-cắt, bảo vệ và điều khiển [cầu dao, aptomat, cầu chì, công tắc điện, phích cắm....] điện áp định mức có thể lớn hơn điện áp mạng điện.
3. Thiết bị đóng - cắt mạch điện
a. Công tắc điện
- Công tắc điện là thiết bị điện dùng để đóng, cắt mạch điện, thường sử dụng trong các mạch điện chiếu sáng hoặc đi kèm với đồ dùng điện.
- Cấu tạo:
+ Vỏ [1]: Thường làm bằng vật liệu cách điện như: nhựa, sứ...
+Các cực gồm: Cực động [2], cực tĩnh [3] thường được làm bằng đồng.
- Phân loại:
+Dựa vào số cực: Công tắc điện hai cực; công tắc điện ba cực…
+Dựa vào thao tác đóng - cắt: Công tắc bật, công tắc bấm, công tắc xoay…
- Nguyên lí làm việc
+Khi đóng công tắc, cực động tiếp xúc cực tĩnh làm kín mạch. Khi cắt công tắc, cực động tách khỏi cực tĩnh làm hở mạch điện
+Công tắc thường được lắp trên dây pha, nối tiếp với tải, sau cầu chì.
b. Cầu dao
- Cầu dao là loại thiết bị đóng - cắt dòng điện đồng thời cả dây pha và dây trung tính.
- Cấu tạo:
+Vỏ [1]: Làm bằng nhựa, sứ. Trên có ghi số liệu kĩ thuật [Ví dụ: 250V-15A].
+Các cực động [2], các cực tĩnh [3] làm bằng đồng.
-Phân loại:
+Theo số cực: Cầu dao một cực, hai cực, ba cực.
+Theo sử dụng: Cầu dao một pha, ba pha.
4. Thiết bị lấy điện
4.1 Ổđiện
a.Khái niệm:
-Là thiết bị lấy điện cho các đồ dùng điện
b.Cấu tạo
-Vỏ [1]: bằng nhựa, sứ, trên có ghi số liệu kĩ thuật.
-Cực tiếp điện[2]: Làm bằng đồng.
4.2 Phích cắm điện
a. Khái niệm:
-Là thiết bị dùng cắm vào ổ điện, lấy điện cung cấp điện cho các đồ dùng điện.
b. Cấu tạo:
-Thân: Thường làm bằng nhựa
-Chốt tiếp điện:Thường làm bằng đồng.
c. Phân loại
-Có nhiều loại: loại tháo được, không tháo được; chốt cắm tròn, chốt cắm dẹt…
-Lưu ý: Khi sử dụng cần chọn loại phích cắm điện có loại chốt và số liệu kĩ thuật phù hợp với ổ điện.
5. Nguyên tắc thiết kế mạng điện trong nhà
Điện là một phần không thể thiếu trong cuộc sống sinh hoạt hằng ngày của mỗi gia đình. Vì vậy, mạng điện trong nhà trước hết cần đảm bảo cung cấp đủ điện cho đồ dùng điện trong nhà đồng thời đảm bảo an toàn cho người sử dụng là mọi thành viên trong gia đình. Bên cạnh đó, hệ thống mạng điện cũng cần phải giúp cho mọi thành viên có thể sử dụng một cách thuận tiện, bền và đẹp, đảm bảo thẩm mỹ cho ngôi nhà. Ngoài ra, trong quá trình sử dụng chúng ta không thể tránh khỏi những sự cố rủi ro hay hỏng hóc nên mạng điện dân dụng cũng nên được thiết kế sao cho dễ dàng kiểm tra và sửa chữa sau này.
Để thiết kế được mạng điện trong nhà có thể hoạt động hiệu quả và đảm bảo an toàn cho gia đình, chúng ta cần lưu ý những nguyên tắc sau:
-Dây đến các đèn dùng dây Cu\PVC 1×1,0 mm2 trong khi dây cấp đến bình nóng lạnh, điều hòa dùng dây Cu\PVC 1×2,5 mm2
-Đường dây điện trong nhà cần được thiết kế dọc theo tuyến cáp ngầm đóng các cọc cho hệ tiếp đất an toàn và nổi lên. Các thiết bị và ổ cắm được nối với tủ điện tổng, điện trở tiếp đất cần nhỏ hơn 4 cm trong trường hợp không nối thêm cọc.
-Toàn bộ dây dẫn trong sơ đồ điện trong nhà 2 tầng được lắp đặt bằng cách luồn vào trong ống SP và đi ngầm kể cả trong tường và trần nhà. Đường dây điện sinh hoạt trong nhà không được đi chung với các loại dây khác như cáp tín hiệu.
-Phần tủ điện trong nhà cần có khoảng cách với phần sàn là 1.4 m, công tắc đèn cần phải đặt cách sàn 1.2 m và ổ cắm cần đặt cách sàn 0.4 m.
-Trong sơ đồ nguyên lý đường dây điện thì phần dây chờ cho cục lạnh điều hoà sẽ được đặt cách 0.4 m so với độ cao của mái trần, cục nóng điều hòa thì cần đặt cách tường dưới 0.2 m.
CHÚC CHÚC CÁC CÁC EMEM HỌCHỌC TẬP TẬP TỐTTỐTKIỂM TRA BÀI CŨ Mạng điện trong nhà có những đặc điểm gì? Gồm những phần tử nào? Các đặc điểm:- Có điện áp định mức là 220V- Điện áp định mức của các thiết bị, đồ dùng điện phải phù hợp với điện áp mạng điện. - Đồ dùng điện của mạng điện trong nhà rất đa dạng.Gồm các phần tử:- Công tơ điện- Dây dẫn điện- Các thiết bị điện: đóng - cắt, bảo vệ và lấy điện- Đồ dùng điện Hãy kể tên những thiết bị điện thường dùng trong gia đình mà em biết?- Cầu dao.- Cầu chì.- Công tắc điện- Ổ lấy điện- Phích cắm điện.- Áp tômátNhững thiết bị điện mà gia đình em thường dùng là: Thiết bị lấy điện Thiết bị bảo vệThiết bị đóng – cắtTiết 47Bài 51 + 53: THIẾT BỊ ĐÓNG - CẮT VÀ LẤY ĐIỆN & BẢO VỆ CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ 1. Công tắc điệna. Khái niệm:Công tắc điện là loại thiết bị dùng để ………… dòng điện bằng tay, thường được sử dụng trong các mạch điện chiếu sáng hay đi kèm các đồ dùng điệnđóng - cắt I. Thiết bị đóng - cắt mạch điệnKhóa đóng[đèn sáng]Khóa hở[đèn tắt]+ -+ -Tiết 47Bài 51 + 53: THIẾT BỊ ĐÓNG - CẮT VÀ LẤY ĐIỆN & BẢO VỆ CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀQuan sát hình vẽ, mô tả hiện tượng, giải thích? - Vỏ công tắc làm bằng ………… nhằm cách điện với người sử dụng.- Cực động và cực tĩnh thường được làm bằng ……….b. Cấu tạo:- Cực động được liên kết cơ khí với núm đóng - cắt. Cực tĩnh được lắp trên thân, có vít để cố định đầu dây dẫn điện của mạch điện.nhựađồng1. Công tắc điệnI. Thiết bị đóng - cắt mạch điệna. Khái niệm:Công tắc điện là loại thiết bị dùng để đóng cắt dòng điện bằng tay, thường được sử dụng trong các mạch điện chiếu sáng hay đi kèm các đồ dùng điện Trên vỏ của 1 công tắc điện có ghi . Hãy giải thích ý nghĩa của con số trên.* * Ý nghĩa:Ý nghĩa:220V220V: HĐT định mức của công tắc là 220V10A10A: CĐDĐ định mức của công tắc là 10A1. Công tắc điệnI. Thiết bị đóng - cắt mạch điện220V-10A Có nên sử dụng công tắc điện bị vỡ vỏ không? Vì sao?Không, vì vỏ công tắc điện bị vỡ sẽ rất dễ gây giật điện khi tay người vô ý chạm phải.c. Phân loạiA B1. Công tắc bật2. Công tắc bấm3. Công tắc xoay4. Công tắc giậtb c dghae1. Công tắc điệnI. Thiết bị đóng - cắt mạch điệnQuan sát hình vẽ, hoàn thành cột B.-Công tắc bật.-Công tắc bấm-Công tắc xoay -Công tắc giật.- Khi đóng công tắc, cực động……………….cực tĩnh làm kín mạch. Khi ngắt công tắc, cực động tách khỏi cực tĩnh làm … mạch điện.- Công tắc thường được lắp trên dây pha, …………. với tải, …… cầu chìd. Nguyên lý làm việc:tiếp xúcsauhởnối tiếp1. Công tắc điệnI. Thiết bị đóng - cắt mạch điện2. Cầu daoCầu dao là một thiết bị dùng để đóng - cắt đồng thời cả dây pha và dây trung tính của mạng điện.a. Khái niệm: I. Thiết bị đóng - cắt mạch điện250V – 15Ab. Cấu tạo2. Cầu daoI. Thiết bị đóng - cắt mạch điệnCầu dao gồm 3 bộ phận chính:- Vỏ- Các cực động- Các cực tĩnha. Khái niệm: Cầu dao là một thiết bị dùng để đóng - cắt đồng thời cả dây pha và dây trung tính của mạng điện. c. Phân loại: - Căn cứ vào số cực của cầu dao, người ta chia cầu dao làm các loại: một cực, hai cực, ba cực. - Căn cứ vào sử dụng, người ta chia cầu dao làm các loại: một pha, ba pha. 2. Cầu daoI. Thiết bị đóng - cắt mạch điệnTrên tay nắm cầu dao có ghi những số liệu kỹ thuật nào? Hãy giải thích những con số đó.40A – 220V20A – 220V220V220V: HĐT định mức của công tắc là 220V20A20A: CĐDĐ định mức của công tắc là 20AII. Thiết bị lấy điện - Ổ điện là thiết bị lấy điện cho các đồ dùng điện như: bàn là, quạt điện…- Vỏ ổ điện được làm bằng vật liệu cách điện, trên có ghi các số liệu kỹ thuật.- Ổ điện gồm hai bộ phận chính: vỏ và các cực tiếp điện.1. Ổ điện: - Các cực tiếp điện làm bằng đồng2. Phích cắm điện:Phích cắm điện dùng để cắm vào ổ điện, lấy điện cung cấp cho các đồ dùng điện.II. Thiết bị lấy điện III. Thiết bị bảo vệ:1. Cầu chì:a. Công dụng:Dùng để bảo vệ an toàn cho các đồ dùng điện, mạch điện khi xảy ra ngắn mạch hoặc quá tải.b. Cấu tạo và phân loạiQuan sát hình vẽ, chú thích cho hình?1. Vỏ.2. Cực giữ dây chảy và dây điện.3. Dây chảy-Vỏ làm bằng sứ hoặc thuỷ tinh.-Các cực giữ dây chảy và dây điện làm bằng đồng.-Dây chảy làm bằng chì.* Cấu tạo: III. Thiết bị bảo vệ:1. Cầu chì:a. Công dụng:b. Cấu tạo và phân loại* Cấu tạo: -Vỏ làm bằng sứ hoặc thuỷ tinh.-Các cực giữ dây chảy và dây điện làm bằng đồng.-Dây chảy làm bằng chì.* Phân loại: Hãy gọi tên các loại cầu chì trong hình?-Cầu chì hộp: a-Cầu chì ống: b, d-Cầu chì nút: c-Cầu chì sơn: e III. Thiết bị bảo vệ:1. Cầu chì:a. Công dụng:b. Cấu tạo và phân loạic. Nguyên lý làm việcDây chảy được mắc nối tiếp với mạch điện cần bảo vệ, nên khi xảy ra sự cố ngắn mạch, dây chảy cầu chì bị nóng chảy và đứt, làm mạch điện bị hở, bảo vệ cho mạch điện và các đồ dùng điện không bị hỏng. Bảng giá trị định mức của dây chảy cầu chìĐường kính dây chảy[mm]Dòng điện định mức của dây chảyChì Đồng Nhôm0,3 1 12 60,4 1,5 14 100,5 2 16 140,6 2,5 21 16Giải thích tại sao khi dây chảy bị “nổ”, ta không được phép thay một dây chảy mới bằng một dây đồng cùng kích thước?* Gợi ý: Theo bảng trên dây đồng có cùng kích thước với dây chì sẽ chịu được dòng điện định mức cao hơn nhiều. III. Thiết bị bảo vệ:1. Cầu chì:2. Áptômát [Cầu dao tự động]:Áptômát có nhiệm vụ gì trong mạng điện trong nhà?- Aptomat là thiết bị tự động cắt mạch điện khi bị ngắn mạch hoặc quá tải.Khi mạch điện bị ngắn mạch hoặc quá tải, dòng điện trong mạch điện tăng lên vượt quá định mức, tiếp điểm và các bộ phận khác của aptomat tư động cắt mạch điện, thiết bị và đồ dùng điện khỏi bị hỏng. Sau khi xác định được nguyên nhân gây sự cố của mạch điện và sửa chữa xong, lúc đó ta bật núm điều khiển từ vị trí OFF sang ON. 1. Tên 1 loại thiết bị đóng – cắt mạch điện2. Xem dưới đây, và cho biết tên của 1 chi tiết trong thiết bị đóng - cắt điện?4. Chất liệu thường dùng để làm vỏ các thiết bị điện? 3. Tên 1 loại thiết bị thiết bị lấy điện của mạng điện? 2341TRÒ CHƠI Ô CHỮC Ô N G T Ắ C Đ I Ệ NĐ Ế S Ứ C Á C H Đ I Ệ NÔ Đ I Ệ NN H Ự A Dặn dò:- Học bài cũ- Xem bài mới: Thiết bị bảo vệ của mạng điện trong nhà-Mỗi nhóm chuẩn bị: 1 cầu chì, 1 aptomat