Lạm phát là gì? Lạm phát [tiếng anh Inflationary] là sự tăng mức giá chung một cách liên tục của dịch vụ hay hàng hóa theo một khoảng thời gian nhất định. Từ đó kéo theo sự mất giá của một loại tiền tệ. Giá tăng, đồng nghĩa cùng với một lượng tiền thì bạn sẽ mua được ít hàng hóa hơn so với trước đây.
Lạm phát là một từ được nhiều người sử dụng để giải thích cho việc đồng tiền mất giá, nền kinh tế đi xuống hay phát triển chậm hay nhiều ý kiến cho rằng lạm phát là một chỉ số xấu trong bức tranh của một nền kinh tế.
Lạm phát là gì và nó có thực sự không tốt
Video về Lạm phát là gì Nguồn: Thai Pham
Ví dụ: Năm 2000 với 10.000đ bạn mua được 10 quả trứng gà.
Đến năm 2020 với 10.000đ bạn mua được 5 quả trứng gà.
Về số lượng tiền như nhau là 10.000đ [không thay đổi] nhưng số lượng trứng đã giảm từ 10 xuống còn 5 [tăng giá từ 1.000đ lên 2.000đ/ quả].
Cách tính lạm phát?
Tính theo CPI
Nếu Polà mức giá cả trung bình của kỳ hiện tại và P-1là mức giá của kỳ trước, thì tỷ lệ lạm phát của kỳ hiện tại là:
Tỷ lệ lạm phát = [log Po log P-1] x 100%Về phương pháp tính ra tỷ lệ lạm phát, hai phương pháp thường được sử dụng là:
Thông thường, số liệu tỷ lệ lạm phát được công bố trên báo chí hàng năm được tính theo cách cộng phần trăm tăng CPI của từng tháng trong năm.
Tính theo chỉ số giảm phát GDP
Tỷ lệ lạm phát = [Chỉ số giảm phát năm cần tính Chỉ số giảm phát năm gốc] / Chỉ số giảm phát năm gốc
Nguồn://vi.wikipedia.org/wiki/T%E1%BB%B7_l%E1%BB%87_l%E1%BA%A1m_ph%C3%A1t
Chỉ số lạm phát được tính bằng cách theo dõi sự thay đổi giá cả, của một lượng lớn hàng hóa dịch vụ, được các tổ chức như Nhà nước, Kinh doanh, Ngân hàng theo dõi
Chỉ số giá tiêu dùng CPI được xem là cơ sở để đánh giá mức lạm phát và được tính bằng: bình quân tăng lên của một nhóm các hàng hóa thiết yếu, trong một thời gian dài và PHẢI DẪN ĐẾN MẤT GIÁ ĐỒNG TIỀN.
Ví dụ: Năm 2019, chỉ số CPI của quốc gia A là 100.000USD.
Năm 2020, chỉ số CPI của quốc quốc gia là 110.000USD
> Tỉ lệ lạm phát trong năm 2019 của quốc gia A: [110.000 100.000] / 100.000 x 100% = 10%
Tại Việt Nam cũng đã trải qua nhiều thời kỳ lạm phát mất kiểm soát, dẫn đến sự sụt giá của Việt Nam đồng và gần đây nhất ở Venezuela và Zimbabwe ở cuối bài là 2 ví dụ điển hình nhất của siêu lạm phát để giúp bạn hiểu hơn về Lạm phát là gì.
Các mức độ lạm phát?
Lạm phát được chia thành 3 mức độ khác nhau:
Trong thực tế, các quốc gia sẽ luôn cố gắng kiểm soát chỉ số lạm phát thấp hơn 1 nửa so với tốc độ tăng trưởng kinh tế danh nghĩa. Vì các nhà kinh tế, đặc biệt là Tổ chức Ngân hàng sẽ đánh giá dựa trên tốc độ tăng trưởng kinh tế danh nghĩa.
Đồng tiền mất giá là dấu hiệu nhận biết Lạm phát dễ nhất
Hiện tượng lạm phát xảy ra khi nào?
Ở một góc độ nào đó, tiền tệ sẽ được xem là một loại hàng hóa. Việc bạn mua một món hàng dùng tiền, thực chất chỉ là dùng lượng hàng A lấy lượng hàng B, đương nhiên món nào có giá trị thì sẽ đổi được nhiều hơn món còn lại.
Ví dụ: Tiền đô la Mỹ có giá trị cao hơn tiền Đồng của Việt Nam thì tỉ giá thực tế: 1 USD = 23.000 VNĐ.
Kinh tế phụ thuộc vào một ngành dễ dẫn đến lạm phát
Một đất nước có nền sản xuất hàng hóa, dịch vụ yếu kém thì dẫn đến tình trạng khan hiếm hàng. Do ít hàng mà nhu cầu sở hữu món hàng đó nhiều dẫn đến tình trạng tăng giá. Để bù đắp cho việc đó, nhà nước sẽ in thêm nhiều tiền mới đủ mua hàng hóa dẫn đến tình trạng ngày càng mất giá của đồng tiền.
7 nguyên nhân dẫn đến lạm phát trong thực tế?
1. Lạm phát do cầu kéo
Lạm phát do cầu kéo bắt nguồn từ việc cầu tăng < cung không tăng dẫn đến tình trạng khan hiếm, người mua phải trả nhiều tiền hơn cho một sản phẩm, dịch vụ.
Ví dụ: Giá xăng dầu tăng > giá cước taxi tăng, chi phí chở hàng hóa tăng >giá thực phẩm tăng.
Giá dầu tăng cao kéo theo giá cả leo thang
2. Lạm phát do chi phí đẩy
Lạm phát do chi phí đẩy là sự tăng lên của một trong các chi phí tham gia vào việc sản xuất hàng hóa, dịch vụ: tiền lương, giá nguyên liệu, máy móc, thuế, chi phi thuê kho bãitừ đó doanh phải tăng giá hàng hóa để đảm bảo lợi nhuận.
3. Lạm phát do cơ cấu
Trong một nền kinh tế, sẽ có ngành kinh doanh hiệu quả, ngành không hiệu quả. Những doanh nghiệp thành công sẽ tăng lương danh nghĩa cho người lao động. Dần dà, sẽ thiết lập mức giá lao động mới trong thị trường.
4. Lạm phát xuất khẩu
Lạm phát xuất khẩu do xuất khẩu tăng [giá hàng xuất khẩu>giá hàng tiêu thụ trong nước], ưu tiên gom hàng để xuất khẩu > hàng hóa còn lại trong nước không đáp ứng được nhu cầu người dân trong nước à cung < cầu [trong nước] > tăng gia hàng hóa.
5. Lạm phát do nhập khẩu
Lạm phát do nhập khẩu là khi giá hàng hóa nhập khẩu tăng [do thuế hoặc mặt bằng giá thuế giới tăng] thì giá bán sản phẩm phải tăng lên.
6. Lạm phát chính sách tiền tệ
Lạm phát chính sách tiền tệ xảy ra khi tiền tệ lưu hành trong nước tăng do nhiều nguyên nhân như: ngân hàng trung ương mua công trái phiếu theo yêu cầu của nhà nước làm cho lượng tiền lưu thông tăng lên; ngân hàng trung ương mua ngoại tệ để giữ tỉ giá hối đối.
Lạm phát theo quốc gia trên thế giới 1960 -2020 Nguồn: CityGlobeTour
7. Lạm phát do cầu thay đổi
Khi thị trường giảm nhu cầu tiêu thụ về một mặt hàng nào đó, nhưng do là mặt hàng được cung cấp độc quyền nên bên cung ứng vẫn không thể giảm giá. Trong khi đó lượng cầu về một mặt hàng khác tăng lên và đồng thời giá cũng tăng.
Một vài điểm lưu ý về chỉ số lạm phát Việt Nam 20 năm trở lại đây
Hi vọng trong các năm tiếp theo, Chính phủ Việt Nam sẽ có những biện pháp giúp kiềm chế chỉ số CPI chỉ bằng ½ chỉ số phát triển GDP.
Siêu lạm phát Venezuela gần 1,7 triệu %
Chỉ số lạm phát Venezual từ 2008 đến 2018
Tiền Venezula tính theo Kilogram
Nguyên nhân
Hậu quả
Siêu lạm phát ở Venezuela: 1 ký thịt giá gần 9 triệu bolivar| VTV24
Lạm phát Zimbabwe với tờ tiền siêu to khổng lồ 100 nghìn tỷ
Chỉ số lạm phát Zimbabew 1998 2008
Vì SIÊU LẠM PHÁT quá nhanh, nên các báo cáo sẽ không còn bắt kịp tốc độ lạm phát. Để dễ hình dung hậu quả khủng khiếp của lạm phát Zimbabwe bạn có thể xem giá một số nhu yếu phẩm:
Tờ tiền có mệnh giá cao nhất thế giới
Nguyên nhân lạm phát Zimbabwe
+ Tịch thu ruộng đất của 4000 địa chủ da trắng và yêu cầu rời khỏi đất nước này hoặc bị bỏ tù.
+ Chia đất nông nghiệp cho người không biết canh tác.
+ Bị cắt viện trợ từ Mỹ và phương Tây.
Zimbabwe: Sự thật về đất nước có tờ tiền 100,000,000,000,000 đô Dương Địa Lý
Hậu quả
Chỉ trong một thời gian ngắn cơn siêu lạm phát đã biến quốc gia Nam Phi này trở thành một trong những nước nghèo đói của châu lục mặc dù từng được coi là quốc gia triển vọng nhất châu Phi với những tiềm năng kinh tế và các nguồn tài nguyên giàu có.
Tóm lại lạm phát là gì
Lạm phát là sự tăng mức giá chung một cách liên tục của dịch vụ hay hàng hóa theo một khoảng thời gian nhất định. Từ đó kéo theo sự mất giá của một loại tiền tệ. Giá tăng, đồng nghĩa cùng với một lượng tiền thì bạn sẽ mua được ít hàng hóa hơn so với trước đây.
Bài viết liên quan: