HYPOCRISY ĐẠO ĐỨC GIẢ
ĐHY Cantalamessa - Giảng thuyết viên phủ Giáo Hoàng, chia sẻ Mùa Chay Thánh năm 2019. Xin tóm lược tư tưởng này của ngài:
Thật ngạc nhiên khi thấy tội đạo đức giả nặng nề đến thế, đến mức là tội lỗi mà Chúa Giesu tố cáo nhiều nhất trong Tin Mừng, nhưng tội ấy rất ít khi được đưa vào công thức tự vấn lương tâm thông thường của chúng ta.
Pascal viết rằng: Ai cũng có 2 cuộc sống: một là cuộc sống thực sự của anh ta, còn lại là cái anh ta tưởng tượng trong tâm trí về mình và trong tâm trí người khác về anh ta.
Hypocrisy là ngôn từ của Kịch nghệ, và theo thời gian nó gắn liền với nghĩa tiêu cực là Đạo Đức Giả. Cuộc đời ta như một màn kịch đang diễn cho công chúng xem: Ta là người thật hay vai diễn?
- Người thực thì có diện mạo cụ thể - Nhân vật thì luôn hóa trang hay đeo mặt nạ.
- Người thực thì hoàn toàn trần trụi Nhân vật phủ trên người nhiều lớp trang phục.
- Người thực thì ưa thích sự chân thành và thực tế - Nhân vật sống cuộc đời hư cấu, giả tạo.
- Người thực thì tuân theo niềm tin chính mình Nhân vật sống theo kịch bản.
- Người thực thì khiêm tốn hiền lành Nhân vật thì phức tạp khôn lường.
Descartes nói: Cogito, ergo sum Tôi nghĩ, vì thế tôi là. Xu hướng thời đại nay: Tôi xuất hiện, vì thế tôi là. Lý do ngày nay, phần lớn truyền thông [như Facebook, Twitter, truyền hình] làm cho chúng ta sống giả hình, ảo tưởng về mình.
Người đạo đức giả nói một đàng làm một nẻo, các ngôn từ và thái độ không tương ứng với thực tế của tâm hồn.
Nguy cơ này là một cái bẫy to lớn cho những người có lòng đạo đức, nhất là hàng giáo sĩ. Một thầy Rabbi trong thời Chúa Kito nói rằng 90% những kẻ đạo đức giả trên thế giới có thể được tìm thấy ở Gierusalem! Lý do là nơi nào giá trị tinh thần, lòng đạo đức và nhân đức được đánh giá cao nhất, thì nơi đó có cơn cám dỗ sống giả hình mạnh nhất, để người ta không nghĩ mình không có những điều đó.
Hậu quả của đạo đức giả là: Chúng Đã Được Thưởng Công Rồi [Mt 6,2]. Một phần thưởng cũng giả dối mà họ được ký nhận ngay ở đời nay thay cho tất cả.
Tự xét mình, tất cả chúng ta đều là những kẻ Đạo Đức Giả. Con người thực, trần trụi của chúng ta đang mơ màng trong một xã hội ảo của hình thức hoành tráng, giả tạo, báo cáo láo, phô trương, nặng thành tích Thế nên không ít thì nhiều, chính tôi đây cũng đang là một Hypocrisy đúng nghĩa.
Lạy Chúa, xin cho con biết con: Biết con là cát bụi, là tạo vật phàm hèn mỏng giòn, là tội nhân trước mặt Chúa và anh em mình.
CHÂN LÝ Ở TRONG CON NGƯỜI NỘI TÂM
[In Interiore Homine Habitat Veritas Saint Augustino]
Tiếp tục suy niệm của ĐHY Cantalamessa trong tâm tình Mùa Chay Thánh:
Tôi đã từng có kinh nghiệm đi vào một vũ trường để nói chuyện với những người trẻ tụ tập trong đó. Tiếng ồn, rượu, ma túy là các thứ các bạn trẻ tìm kiếm ở đây. Khi được hỏi: Tại sao các bạn lại họp nhau ở nơi này?. Một số trả lời: Ở đây, chúng tôi khỏi phải suy nghĩ.
Ngài tiếp tục chia sẻ: Chúng ta đang sống trong một nền văn minh hoàn toàn hướng ngoại. Chúng ta gửi tàu thăm dò đến ngoại tầng của Thái Dương hệ và chụp hình các hành tinh rất xa xôi. Nhưng ngược lại, chúng ta chẳng biết điều gì diễn ra vài ngàn mét dưới vỏ trái đất, và vì thế chúng ta không thành công trong việc dự đoán động đất và núi lửa phun trào.
Trở lại con người mình. Chúng ta biết quá nhiều những chuyện ngoài xã hội nhờ truyền thông, nhưng bao nhiêu bồn chồn khắc khoải của nội tâm, mấy ai chịu khám phá và nhận biết khát khao của lòng mình?
Đây là cách mà các nhà cầm quyền và giới quảng cáo sản phẩm đang làm: Hãy áp đặt tiếng ồn ào đinh tai nhức óc lên giới trẻ ngày nay, để chúng không còn suy nghĩ gì được nữa, và không thể đưa ra được quyết định tự do nào. Sau đó chúng sẽ đi theo xu hướng phù hợp của chúng ta, họ sẽ mua những gì ta bảo họ mua, và suy nghĩ theo cách chúng ta muốn họ nghĩ.
Quả vậy, giới trẻ VN rất thờ ơ trước tham nhũng và bất công xã hội, trước sự chậm tiến và nguy cơ quốc gia Nhưng họ lại hào hứng kéo nhau đi đòi quyền lợi cho giới Showbis, và săm soi ngoại hình cùng trang phục ngôi sao truyền hình.
Trong thế giới hiện đại này, im lặng gây sợ hãi. Đến cả giấc ngủ là thời gian thinh lặng thể lý duy nhất trong ngày, nhiều người vẫn phải dùng tiếng nhạc hay âm thanh tivi đi song hành với nó.
Thánh Augustino nói: Chúa Kitô sống trong con người nội tâm. Ba Ngôi nhưng Một Chúa là để quy về chính nội tại của Ngài.
Khi Gia-kêu muốn gặp Chúa Giêsu, ông đi ra ngoài và tìm đủ mọi cách để gặp Ngài. Thấy Gia-kêu, Chúa lại nói: Hôm nay tôi phải ở nhà anh. Ông muốn tìm Chúa Bên ngoài thế gian, Chúa lại hẹn gặp ông Ở nhà tâm hồn.
Khi Đứa con hoang đàng lao đời vào thế gian đến tan nát con người, chợt nó phản tỉnh nội tâm: Tôi muốn về nhà. Sự trở về đó trước tiên diễn ra trong tâm hồn nó. Sự trở về nhà mang lại cho nó sự sống đúng với giá trị con người.
Chúng ta bị bên ngoài lừa và chúng ta tự lừa chính mình với những bận rộn và ồn ào náo động cuộc sống. Chợt có lúc phản tỉnh như Đứa con hoang đàng, để nhận ra lòng vắng bốn bề không liếp che gió về. Ta đang chìa linh hồn cho gió bốn phương vây bủa.
Chúa ở trong con, trong khi con tìm Ngài bên ngoài. Trước những lý thuyết, tư tưởng, dự tính và bộn bề công việc, con nghĩ Ngài đang giấu mình trong đó, và con lao vào tìm kiếm Ngài. Chúa đã bên con, nhưng con không ở bên Chúa. Những hấp lực bên ngoài giữ con xa Chúa. Dù cho chúng có đẹp đẽ và ích lợi đến đâu, nếu chúng không ở trong Chúa thì hoàn toàn không giá trị gì.
Lm Giuse Nguyễn Đức Thịnh