Màn hình xanh chết chóc [Blue Screen of Death viết tắt là BSoD] là một màn hình thông báo lỗi dừng [stop error] nghiêm trọng khiến Windows không thể tiếp tục hoạt động. Máy tính bị lỗi màn hình xanh sẽ hiển thị nền có màu xanh lam, chữ màu trắng mô tả nguyên nhân [phỏng đoán] gây ra và các mã lỗi bằng chữ hoặc số thập lục phân để đưa ra đề xuất biện pháp khắc phục. Bạn không thể khôi phục lại trạng thái hoạt động của Windows và buộc phải tắt hoặc khởi động lại máy tính có thể sẽ bị mất dữ liệu mà chưa kịp lưu [vì thế nên có từ “Death” nghĩa là “Chết chóc“]. Đa số các trường hợp máy tính đều tự khởi động lại sau khi xuất hiện thông báo lỗi màn hình xanh.
Lỗi màn hình xanh xuất hiện có thể do một hoặc nhiều sự cố đến từ:
- Phần mềm hoặc trình điều khiển phần cứng [driver] không phù hợp hoặc xung đột.
- Ổ cứng bị hỏng hoặc bad sector.
- RAM bị lỗi hoặc bụi bẩn.
- Virus ăn mất dữ liệu quan trọng của hệ thống.
- Một hoặc nhiều phần cứng hệ thống đang gặp vấn đề.
- Mã độc phá hủy nhiều cấu trúc dữ liệu quan trọng của hệ thống, v.v…
Ngoài ra còn một số trường hợp khác như thiết lập sai thông tin BIOS hoặc phần cứng nhiệt độ quá cao cũng có thể gây ra lỗi màn hình xanh.
Ghi chú: đối với Windows 10 bản thử nghiệm máy tính lỗi có màn hình xanh lá cây [hiện tại hiếm xuất hiện].
Cách khắc phục và sửa lỗi màn hình xanh
Lỗi máy tính màn hình xanh thường rất khó nhận biết được nguyên nhân chính xác cho nên bạn thường phải dựa theo màn hình thông báo lỗi hoặc phỏng đoán theo kinh nghiệm chuyên môn để khắc phục. Trước tiên, nếu bạn vẫn vào được Windows thì hãy nhanh chóng tắt chức năng tự khởi động lại bằng cách click chuột phải vào My Computer hoặc This PC chọn Properties > Advanced System Settings > Advanced nhìn xuống phần Startup and Recovery nhấn Settings…. Cửa sổ Startup and Recovery hiện lên bạn bỏ tích ô Automatically restart rồi nhấn OK lưu lại là xong. Lúc này, nếu máy tính của bạn hiển thị màn hình xanh thì nó sẽ không tự khởi động lại nữa. Bạn có thể đọc thông báo nguyên nhân máy tính bị màn hình xanh và cách khắc phục theo dự đoán của Windows.
1. Sửa lỗi màn hình xanh do xung đột trình điều khiển [driver]
Nếu bạn vừa cài mới một driver nào đó khiến máy tính báo lỗi màn hình xanh thì hãy gỡ bỏ nó và khôi phục driver cũ. Để thực hiện, bạn truy cập Safe Mode bằng cách khởi động lại máy tính và nhấn liên tục nút F8 [Áp dụng cho Windows XP, Windows Vista, Windows 7].
Đối với Windows 8, Windows 8.1 và Windows 10 thì bạn giữ Shift + Restart để khởi động nâng cao. Tại màn hình Choose an option bạn vào Troubleshoot > Advanced options > Startup Settings và nhấn Restart. Màn hình Startup Settings sẽ cho phép bạn vào Safe Mode với các số tương ứng để bạn lựa chọn. Nếu bạn nhìn thấy dòng Enable Safe Mode thì hãy nhấn số theo chỉ thị trên màn hình [thường là số 4].
Tại giao diện của Safe Mode bạn có thể gỡ bỏ driver bị lỗi một cách an toàn. Nếu bạn không phát hiện ra driver nào là nguyên nhân gây ra lỗi màn hình xanh thì hãy gỡ hết tất cả chỉ giữ lại driver mạng rồi cài lại toàn bộ driver mới trên trang chủ của nhà sản xuất.
Mã lỗi thường gặp: NTFS_FILE_SYSTEM [0x00000024], KERNEL_MODE_EXCEPTION_NOT_HANDLED [0x0000008E], PAGE_FAULT_IN_NONPAGED_AREA [0x00000050], DRIVER_IRQL_NOT_LESS_THAN_OR_EQUAL_TO [0x000000D1], THREAD_STUCK_IN_DEVICE_DRIVER [0x000000EA], WHEA_UNCORRECTABLE_ERROR [0x00000124], BAD_POOL_HEADER [0x00000019], BAD_SYSTEM_CONFIG_INFO [0x00000074], DRIVER_POWER_STATE_FAILURE [0x0000009F], MACHINE_CHECK_EXCEPTION [0x0000009C].
2. Sửa lỗi màn hình xanh do xung đột hệ thống [phần mềm]
Những phần mềm bên thứ 3 hoạt động trên môi tường Windows xung đột với một phần mềm khác có thể khiến máy tính bị lỗi màn hình xanh liên tục. Điều bạn cần làm trước tiên là thực hiện tắt các ứng dụng và dịch vụ khởi động cùng Windows để kiểm tra xem lỗi này có phải là do xung đột hay không. Hãy gõ “msconfig” vào cửa sổ Run [Windows + R] nhấn Enter rồi chuyển sang tab Services chọn Hide all Microsoft services và nhấn Disable all > Apply > OK. Tiếp theo, bạn chuyển sang tab Startup rồi tắt hết các ứng dụng khởi chạy cùng Windows.
Sau khi đã tắt các dịch vụ và ứng dụng khởi động cùng hệ thống, bạn cần xác định được phần mềm gây ra tình trạng xung đột và gỡ bỏ nó [thường là các ứng dụng mới được cài đặt]. Một số trường hợp gây ra lỗi xung đột hệ thống là do phần mềm diệt virut của bên thứ 3 hoạt động trên ổ cứng đã bị phân mảnh quá nặng.
Mã lỗi thường gặp: NTFS_FILE_SYSTEM [0x00000024], PFN_LIST_CORRUPT [0x0000004E], BAD_POOL_HEADER [0x00000019].
3. Sửa lỗi màn hình xanh do virus hoặc mã độc gây ra
Virus, mã độc và các phần mềm độc hại khi xâm nhập máy tính có thể phá hủy một số dữ liệu quan trọng của hệ thống gây ra lỗi màn hình xanh. Bạn hãy dùng những phần mềm diệt virus trả phí uy tín để quét và loại bỏ chúng. Khôi phục lại những tệp hệ thống bị mất bằng System Restore [nếu có bản lưu] của Windows hoặc những phần mềm bên thứ 3 khác. Tiếp tục, bạn mở Command Prompt dưới quyền Administrator và chạy lệnh để Windows tự động quét và tái tạo lại các tập tin hệ thống.
sfc /scannow
Mã lỗi thường gặp: UNMOUNTABLE_BOOT_VOLUME [0x000000ED], CRITICAL_PROCESS_DIED [0x000000EF], BAD_SYSTEM_CONFIG_INFO [0x00000074], INACCESSIBLE_BOOT_DEVICE [0x0000007B].
Lưu ý: hiện nay, rất nhiều mã độc và virus không thể bị làm sạch tuyệt đối 100% được. Biện pháp tốt nhất là bạn hãy cài lại Windows, mã độc và virus cũng sẽ được loại bỏ sạch sẽ.
4. Sửa lỗi màn hình xanh do RAM gặp vấn đề
RAM bị lỏng, bụi bẩn hoặc xuống cấp do sử dụng lâu năm có thể gây ra lỗi màn mình xanh. Bạn hãy tháo vỏ case ra và vệ sinh lại các chân tiếp xúc và khe cắm ram bằng bông khô lau nhẹ nhàng cho hết bụi bẩn. Sau đó, hãy gắn lại RAM vào vị trí cũ và đảm bảo các rãnh đã khít rồi thử khởi động lại máy tính xem đã hết lỗi hay chưa.
Tiếp theo, nếu máy tính vẫn hoạt động thì bạn hãy mở Windows Memory Diagnostic bằng cách nhập vào ô tìm kiếm và khởi chạy Restart now and check for problems [recommended].
Sau khi máy tính khởi động lại, bạn tiếp tục vào Event Viewer khi gõ trên thanh tìm kiếm Windows và truy cập Windows Logs > System click Find… ở thanh Actions bên phải để tìm. Nhập MemoryDiagnostic bạn sẽ thấy kết quả của việc kiểm tra RAM xem có lỗi hay không.
Mã lỗi thường găp: WHEA_UNCORRECTABLE_ERROR [0x00000124], BAD_SYSTEM_CONFIG_INFO [0x00000074], MACHINE_CHECK_EXCEPTION [0x0000009C].
5. Sửa lỗi màn hình xanh do ổ cứng gặp vấn đề
Đa số các trường hợp gây ra lỗi màn hình xanh đều xuất hiện trên ổ cứng cơ HDD. Ổ cứng cơ HDD sử dụng đĩa nhớ quay liên tục nhiều vòng/phút [công nghệ cũ] rất dễ bị tổn hại do va đập, ghi đè và xóa file nhiều lần hoặc giảm tuổi thọ khi sử dụng lâu dài.
Để kiểm tra xem lỗi màn hình xanh có phải do ổ HDD hay không bạn hãy dùng phần mềm kiểm tra ổ cứng chuyên dụng hoặc sử dụng lệnh trong Command Prompt [cmd] rồi resert máy tính để kiểm tra [quá trình có thể sẽ rất lâu tùy theo dung lượng ổ đĩa]:
chkdsk /f c:
Nếu ổ cứng của bạn bị bad sector thì biện pháp tạm thời là khôi phục và sửa chữa dung lượng bị hỏng bằng phần mềm chuyên dụng. Tuy nhiên, biên pháp tốt nhất là thay thế ổ cứng để máy tính hoạt động ổn định và dữ liệu được bảo toàn.
Mã lỗi thường gặp: UNMOUNTABLE_BOOT_VOLUME [0x000000ED], INACCESSIBLE_BOOT_DEVICE [0x0000007B], NTFS_FILE_SYSTEM [0x00000024], PAGE_FAULT_IN_NONPAGED_AREA [0x00000050], WHEA_UNCORRECTABLE_ERROR [0x00000124], PFN_LIST_CORRUPT [0x0000004E], CRITICAL_PROCESS_DIED [0x000000EF], DRIVER_POWER_STATE_FAILURE BSOD [0x0000009F], MACHINE_CHECK_EXCEPTION [0x0000009C], DPC_WATCHDOG_VIOLATION [0x00000133 thường thấy trên SSD], SYSTEM_THREAD_EXCEPTION_NOT_HANDLE [0x0000007E].
6. Sửa lỗi máy tính khởi động bị màn hình xanh
Bật máy tính lên màn hình xanh do thiết lập BIOS không đúng. Nguyên nhân có thể là do thiết lập sai SATA Mode dẫn đến Windows không thể nhận diện được ổ cứng. Để khắc phục vấn đề này bạn cần phải truy cập vào BIOS khi máy tính khởi động và nhấn liên tục vào nút Delete [DEL], F1 hoặc F2 tùy hãng sản xuất. Trong giao diện BIOS nếu bạn nhìn thấy chữ Default trong các nút chức năng thì hãy nhấn theo đề mục đó rồi lưu và khởi động lại. Hoặc nếu có thể, bạn chỉ cần chuyển thiết lập từ IDE sang AHCI trong phần SATA Mode [có thể khác] là được.
Ghi chú: giao diện BIOS của các hãng sản xuất và thời điểm sản xuất sẽ khác nhau. Đối với máy tính mới hơn sẽ xuất hiện các phím chức năng nhanh ngay tại màn hình chính.
7. Sửa lỗi màn hình xanh do hệ thống gặp vấn đề hoặc quá nhiệt
Nếu có một linh kiện gặp sự cố hoặc hỏng hóc thì đa số các trường hợp khi khởi động đều không thể boot vào Windows, số ít còn lại là lỗi [trong đó có BSoD]. Trường hợp này thường xảy ra trên các thiết bị quan trọng như: CPU, GPU, RAM, mainboard hoặc ổ cứng. Việc bạn cần làm là xác định phần cứng bị lỗi và mang nó ra trung tâm bảo hành hoặc sửa chữa.
Ngoài ra, máy tính sử dụng trọng một thời gian quá dài và bắt đầu có dấu hiệu sụt giảm hiệu năng, quạt tản nhiệt kêu to thì chắc chắn nó đang cố làm mát cái lò sưởi gần 100°C của bạn. Đã đến lúc bạn cần tháo nắp máy tính ra vệ sinh và tra lại keo tản nhiệt rồi đấy!
Nếu bạn không rành về việc này thì bạn cứ mang qua các trung tâm bảo hành/sửa chữa để họ làm cho không thì lại “xôi hỏng bỏng không”. Đừng quên kiểm tra xem các thiết bị hoạt động còn tốt hay không để có những biện pháp thay thế phù hợp nhé!
Mã lỗi thường gặp: WHEA_UNCORRECTABLE_ERROR [0x00000124], CRITICAL_PROCESS_DIED [0x000000EF], MACHINE_CHECK_EXCEPTION [0x0000009C].
8. Sửa lỗi màn hình xanh sau khi cập nhật Windows
Nếu bản cập nhật mới nhất của Windows [thường là Windows 10] gây ra lỗi màn hình xanh thì bạn hoàn toàn có thể gỡ bỏ bản cập nhật đó ra một cách dễ dàng.
Đối với Windows 7, Windows 8, Windows 8.1 hoặc Windows 10, bạn vào Control Panel > Programs and Freatures và chọn View unstalled updates sau đó chọn bản cập nhật mới nhất để gỡ bỏ.
Mã lỗi thường gặp: MACHINE_CHECK_EXCEPTION [0x0000009C].
Các biện pháp khôi phục Windows
Đối với những trường hợp khó xác định nguyên nhân hoặc vấn đề giải quyết không triệt để thì những biện pháp khôi phục Windows hoàn toàn có thể làm được điều này. Trước khi thực hiện, bạn hãy chắc chắn rằng lỗi màn hình xanh không phải do phần cứng trước nhé!
Đọc thêm: Reset Windows 10: Khôi phục & cài đặt lại hệ thống lúc ban đầu
Trên đây là những cách khắc phục lỗi màn hình xanh chết chóc mà mình biết. Nếu bạn vẫn chưa giải quyết được vấn đề thì hãy comment xuống dưới bài viết này để mình hỗ trợ nhé! Chúc bạn thành công!