Đối với những người mới bắt đầu kinh doanh, dòng tiền là một khái niệm khá mới mẻ. Tuy nhiên đây là khái niệm các chủ cửa hàng/ doanh nghiệp nên tìm hiểu bởi vì nó sẽ gắn liền với bạn trong suốt quảng đời kinh doanh.
Dòng tiền là gì?
Dòng tiền [Cash Flow]được hiểu là sự chuyển động tiền vào, ra của đồng tiền [tức là nhận và chi] trong một shop hàng,doanh nghiệp,dự ánhoặcsản phẩmtài chính nào đó.
Ví dụ: Khi khách mua một chiếc áo tại shop và trả tiền thì số tiền đó là dòng tiền vào. Khi bạn nhập hàng,thanh toántiền điện nước thì đó là dòng tiền ra.
Mục tiêucủa các doanh nghiệp/tiệm hàng hóanhỏ là tạo ra được một dòng tiền dương [Positive Cash Flow], tức là làm sao để nhận tiền vào nhiều hơn chi tiền ra. Điều này nghe thì có vẻdễ dàng và đơn giảnnhưng rất nhiềucông tygặp vấn đề với dòng tiềncủa mình. Nếudoanh thukhông ổn định, việcthanh toáncác chi phíhàng ngàynhư tiền lương, điện, nước cũng gặp nhiều khó khăn. Nhiềudoanh nghiệplại tạo ra dòng tiền âm [Negative Cash Flow], tức là chi nhiều hơn nhận. Nguyênrất có thểvì vào mùa đó hàng khó bán được hoăc họ đang đầu tư thêm cho doanh nghiệp
Giữ được cho dòng tiền luôn dương là một điều rất tuyệt đối vớidoanh nghiệpnhỏ. Và để báo cáo tình hình dòng tiềncủa mình, cácdoanh nghiệpsẽ lập ra mộtbản báo cáolưu chuyển tiền tệ.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là gì?
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ [Cash Flow Statement] là mộtbản báo cáovề sự thay đổi dòng tiền trong một doanh nghiệp/tiệm hàng hóa[Lượng tiền đầu tư, tiền ra, tiền vào, tiền hiện tại thông thườngcông tycần lập báo cáo lưu chuyển tiền tệ mỗi tháng hoặc mỗi quý để nắm được tình hình dòng tiềncủa mình.
Mộtbản reportlưu chuyển tiền tệ gồm 3 phần chính:
Bạncó thể xem mẫu báo cáo lưu chuyển tiền tệ tại đây
Sự khác nhau giữa dòng tiền vàtiền lãi
Dòng tiền vàtiền lãilà haikhái niệmliên quan với nhau nhưng lại khác nhau.
Dòng tiền thuần = Dòng tiền vào Dòng tiền ra
Tiền lãi=doanh thu Chi phí
Nhiều người sẽ hỏi ngay Ủa vậy thì có gì khác nhau đâu vì nghĩ rằng dòng tiền vào cũng làdoanh thuvà dòng tiền ra cũng như chi phí. Nhưng sự thật lại không phải vậy. Bạn cólãi đã trừ vốnchưa chắc bạn có tiền mặt [ví dụ như bạn bán nợ], có tiền mặt cũng chưa chắc sinh được lời. Ví dụdễ dàng và đơn giảnnhé!
Bạn mở mộttiệm hàng hóa, xong xuôi đâu vào đó bạn còn dư 300 triệu tiền vốn. Thángtrước tiênbạn thu được 10 triệu tiềnbuôn bán. Anh bạn thấy bạnkinh doanhcó lời thế là liền đầu tư thêm cho bạn 200 triệu nữa. Vậy ở đây Dòng tiền vào = 200 + 10 = 210 triệu. Trong khi đóthu nhậpcủa bạn chỉ có 10 triệu mà thôi.
Tất cảvề lưu chuyển tiền tệ trong báo cáo tài chính
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ haycòn được gọi làbáo cáo dòng tiền mặt là một loại trong báo cáo tài chính củacông tythể hiệnsự biến động của dòng tiền trong mộtkhung thời giannhất định theo yêu cầuquản lýtheo tháng, quý hay năm.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ gồm có:
Lưu chuyển tiền từhoạt động kinh doanh: Bao gồm tiền thu, chi từ bán hàngvà cung cấp dịch vụ,thanh toáncho người lao động,thanh toánlãi vay, các loại thu khác chi khác liên quan đếnhoạt độngbán hàng
Lưu chuyển tiền từlàm việcđầu tư: bao gồm chi mua sắm tài sản, thuhoàn tấttài sản, chi cho vay, góp vốn vào các đơn vị khác,thu hồicho vay,thu vềđầu từ góp vốn, thu lãi cho vay, cổ tứctiền lãinhận được.
Lưu chuyển tiền từlàm việc tài chính: Bao gồm thu góp vốn hay trả lại vốn góp, thu tiền đi vay, trả nợ gốc vay, cổ tức lời so với vốnđã trả cho chủ sở hữu.
Báo cáo lưu tiền tệ
Phân biệt giữa dòng tiền thuần vàlãi đã trừ vốn
Dòng tiền thuần vàtiền lãilàkhái niệmrất dễbị nhầm.
Công thức tính dòng tiền thuần và lợi nhuận:
Để hiểu rõ nhất về sự khác nhau của chúng bạnhướng đến ví dụ sau
Tạicửa hàngkinh doanh quần áokhai trương trong tháng 7/2019, thu góp vốn là 100triệu đồng, thu tiền từkinh doanhlà 20triệu đồng, chi tiền nhập mua hàng là 50triệu VND, chi tiền khác là 20triệu đồng.
Tính dòng tiền vàlời so với vốn
Nguyên nhân khiến dòng tiền thuần suy yếu
Có tương đối nhiềunguyên nhân dẫn đến sự suy yếu của dòng tiền thuần:
Do không xây dựng đượcdự ánngân sách,dự ánchi tiêulý tưởng, dẫn đến chi tùy tiện, chi không theodự ántrong khinguồn thu tiềnkhông cải thiện dẫn đến dòng tiền âm. Ví dụ tháng này việcbuôn báncủa bạn có sự tăngđáng kể, dẫn đến bạn có mộtquyết địnhkhông theobản kế hoạchlà đầu tư thêm 2 cái điều hòa chocửa hàng. Chi phí phát sinh này không nằm trongbản kế hoạch, và tiếp theo đódoanh thuđạt được lại không theo dự kiến nữa, các khoản chi phí khác trong dự kiến vẫn phảithanh toánvà dòng tiền của bạn sẽ bị âm.
Do việcquản lýtài chính yếu. Ông chủ, bà chủ theo hướng tự phát hiện nay thường không cótri thứcchuyên sâu vềquản trịtài chính, dẫn đến việc mất cân bằng tài chính mà không biết cách tháo gỡ. Chỉ chăm chăm chạy theotiền lờimà không để ý đến các vấn đề khác nhưkhả năngthu hồinợ,hiểm họatừ nợ xấu,nguyên nhân khiếnthu nhậpcửa hàngcó thểrất cao nhưng tiền không thấy về.
Vai trò của việcquản lýdòng tiền với mỗicông ty
Năm 2008, Washington Mutual Bank một trongngân hàng nổi tiếng của Mỹ bị buộc phải phá sản vì phạm sai lầm ở vấn đềquản lýdòng tiền. Đây được giới tài chính Mỹ nhận định làmột trongvụ ngân hàng phá sản lớn nhất trong lịch sử. Trong cơn bão khủng hoảng tài chính, sự phá sản của Lehman Brothers và sự sụp đổ của một loạt ông lớn khiến cácquý khách hàngồ ạt rút tiền ra khỏi Washington Mutual Bank [ 9% lượng tiền gửi] dẫn tới thanh khoản không còn. Số lượng và tốc độ của dòng tiền ra lúc đó đã khiến ngân hàng nàykhông thểtrở tay trong việc tìm kiếm nguồn vốn mới và cải thiện tính thanh khoản.
Bài họcquản lýdòng tiền từ sự thất bại của Washington Mutal Bank là tiền mặt sẽ là một sự lãng phí trong thị trườngtăng trưởng, nhưng tiền mặt là vị vua trong những thời điểm khó khăn. Cácdoanh nghiệpcần luôn có đủ thanh khoản đểcung ứngcác khoản dự phòng và các chi phí cho những sự cốngạc nhiên.
Đóng vai trò tốiquan trọngtrong từnglàm việccủa mỗicông ty, vềcăn bảnquản trịdòng tiền giúpdoanh nghiệpcó thể:
Vậy làm thể nào đểquản trịdòng tiền hiệu quả?
Theo tổng hợp từ cácsharecủa những CFOtiên quyếttại Mỹ, có 3 điềucần chú ýđểquản trịdòng tiền hiệu quả:
Luôn có dự báo về dòng tiền:
Sắp xếpdự báo cho dòng tiền củadoanh nghiệpvào năm tới , quý sau, haycòn có thểnếu đang trong tình hình đặc biệt thì là vào mỗi tuần. Dự báo về dòng tiền chính xáchoàn toàn có thểgiúpcông tysắp xếpcho những rắc rối từ trước khi chúng xảy ra.
Một bản dự báo dòng tiền hoàn chỉnh là sự tổng hợp của cácthành phầnbao gồm: lịch sửthanh toáncủaquý khách hàng, đối tác;định hướngcác khoản chi tiêu sắp tới và sự am hiểu để mường tượng các vấn đềhoàn toàn có thểxảy ra phíanguồn cung cấpcủa 1 nhàquản lýthông minh. Hãy đặt ra các dự đoán về những khoản phải thu bị chậm trễ hay các khoản phải trảkhông đượcgia hạn. Nhàquản trịcũng cần phảichắc rằngrằng mình không bỏ qua những chi phí khoản cố định phảithanh toán[Fixed costs] bao gồm chi phí thuê, nhập hàng, tiền lương và thuế, chi phúc lợi,trang thiết bị, quảng cáo,,
Cải thiện các khoản phải thu
Như có nhắc đến ở phần đầu, nếucông tyđượcchi trảngay tiền sau khi bánhàng hóathìquản lýdòng tiền sẽ trở thành vấn đềdễ dànghơn nhiều. Thật không may rằng thực tế lại không tốt đẹp như vậy nên việc cải thiện các khoản phải thu vẫn là1 trong nhữngvấn đềđáng kểtrong việcquản trịdòng tiền. Chiến lượccơ bảnnhất của việc này là : Cải thiện tốc độcông tybiếnnguyên liệuthành sản phẩm; biến hàng tồn kho thành các khoản phải thu và biến khoản phải thu thành tiền mặt.tiếp sau đâylà một vài kỹ thuật để làm điều này:
Cung cấp cácưu đãi giảm giáđểquý khách hàng,đối tácthanh toánhóa đơn một cáchtốc độ hơn.
Yêu cầukhách hàng,công ty đối tácthanh toántiền hàng tại thời điểm đặt hàng nhiều nhấtrất có thể.
Thải trừcác hàng tồn kho, lỗi, cũ vớibất kỳthứ gì màdoanh nghiệpcó thểnhận được.
Theo dõi và cócơ chếphù hợp với cáckhách hàng,công ty đối tácchi trảchậm
Quản lýcác khoản phải trả
Mứcphát triểnthu nhậpthần tốc đôi khi làm che mắt các nhàquản trị. Đặc biệt với cácdoanh nghiệpđang trên đàphát triển,bất kỳkhi nàothấy chi phí tăngnhanh hơn bình thườngthu nhập, các nhàquản trịcần kiểm tra một cách cẩn thận để có cách cắt giảm phù hợp hoặc kiểm soát chúng. Đây là một vàicần lưu ýnhỏ:
Tận dụngtối đa các điều khoảnthanh toáncủa các chủ nợ, ngân hàng,nhà phân phối. Nếu khoảnthanh toánđáo hạn trong 30 ngày, đừngchi trảtrong 15 ngày. Hãy thực hiệnthanh toánvào ngàycuối cùngđến hạn.doanh nghiệpvẫn sẽ duy trìquan hệhợp tác tốt với chủ nợ, ngân hàng trong khi vẫn duy trì việcdùngtiền một cách hiệu quả
Giao tiếpgần cậnvới cácnguồn cung cấpđể họ có hiểu biết tình hình tài chính củadoanh nghiệp. Nếucông tycần gia hạnthanh toán, sựđáng tinvà hiểu biết của họ làmột trongđiều kiện cần thiếtnhất.
Xem xét cẩn thận gợi ý khuyến mại củanhà phân phốicho các khoảnthanh toánsớm.
Lý docó thểlà donguồn cung cấpcủa bạn đang nợ 1 khoản lớn cầnchi trảgấp, hoặc họcó thểđangý kiến đề nghịbạn thay đổi để giảm các khoản chi phí chung của họ.
Đừng luôn tập trung vào giá thấp nhất khi chọnnguồn cung cấp. Đôi khi các điều khoảnchi trảlinh hoạt hơnhoàn toàn có thểđem lại cho doanh nhiềulời so với vốnhơn..
Dòng tiền thuần là lợi nhuận?
Ví dụ, khi bạnkinh doanhvà chongười tiêu dùngnợ, khoản tiền hàng đó là khoản phải thu, vẫn được tính vàodoanh thucủacông tynhưng nókhông thểtính là dòng tiền vào. Tức là bạn códoanh thu, cótiền lãinhưng không có dòng tiền.
Vì vậy, cầncần chú ýđể không bị nhầm lẫn giữa 2định nghĩanày các bạn nhé!
Nếu tiền vào nhiều hơn tiền ra,công tyđang ở trong tình trạng dòng tiền dương. Dòng tiền dương cho thấy tài sản lưu động của mộtcông tyđangtăng dần, cho phépdoanh nghiệpchi trảcác khoản nợ, tái đầu tư vào hoạt độngbuôn bán, trả lợi tức cho cổ động, trả chi phí và có ngân sách để chống lại thách thức tài chính trong tương lai. Cácdoanh nghiệpcó sự linh hoạt tài chínhhoàn toàn có thểtối ưucác khoản đầu tư cólợi nhuận.
Nếu tiền ra nhiều hơn tiền vào,công tycórủi rotiêu quá mức và sẽ cần tìm tiền đểthanh toáncác khoản thấu chicủa bản thân mình.
Dòng tiền tự do
Để hiểu đượclời so với vốnthực sự củacông ty, các nhà phân tích cần nhìn vào dòng tiền tự do [FCF]. Đó là một thước đo thực sự hữu ích về hiệu quả tài chính, bởi vì nó cho thấy số tiền màcông tycòn lại để mở rộngkinh doanhhoặc trả cho cổ đông, sau khi trả cổ tức, mua lại cổ phiếu hoặc trả nợ.
Dòng tiền tự do bao gồm một số loại dòng tiền khác ngoài tiền từ hoạt động, bao gồm:
Để do lượng tổng dòng tiền tự do do môtdoanh nghiệptạo ra, hãysử dụngdòng tiền tự do chưa được kiểm soát. Đây là dòng tiền củadoanh nghiệptrước khi tính lãi vào tài khoản và cho biết số tiền có sẵn trước khi thực hiện nghĩa vụ tài chính củadoanh nghiệp.sự khác biệtgiữa dòng tiền tự do có đòn bẩy vàkhông thểkiểm soát cho thấydoanh nghiệpđang chi tiêu quá mức hay hoạt động với một khoản nợ lành mạnh.
Cách tính dòng tiền thuần trongdoanh nghiệp
Dòng tiền thuần được tính dựa trên 3 loại đã kể trên. Như vậy, để tính được dòng tiền thuần, ta cầnkhám phágiá trịcủa 3 loại đó.
Dòng tiền từ làm việcsản xuất kinh doanh:
Phát sinh từ cáclàm việctạo radoanh thuchủ yếu và cáchoạt độngkhác không phải làhoạt độngđầu tư hayhoạt độngtài chính.
Dòng tiền thuần [chênh lệch thu chi] từ HĐKD = Tổng dòng tiền đi vào của HĐKD Tổng dòng tiền đi ra của HĐKD
Dòng tiền từ các làm việcđầu tư:
Phát sinh từ cáchoạt độngmua sắm, xây dựng,hoàn tấtnhượng bán các tài sảnthời gian dàivà các khoản đầu tư khác không thuộc các khoản tương đương tiền
Dòng tiền thuần [chênh lệch thu chi] từlàm việcđầu tư = Tổng dòng tiền đi vào củalàm việcđầu tư Tổng dòng tiền đi ra củahoạt độngđầu tư
Dòng tiền từ hoạt độngtài chính:
Phát sinh từ cáchoạt độngtạo ra thay đổi về quy mô và kết cấu vốn củacông ty
Dòng tiền thuần [chênh lệch thu chi] từlàm việctài chính = Tổng dòng tiền đi vào củalàm việctài chính Tổng dòng tiền đi ra củahoạt độngtài chính
Dòng tiền thuần chung củacông ty= Dòng tiền thuần từ HĐKD + Dòng tiền thuần từlàm việcđầu tư + Dòng tiền thuần từlàm việctài chính
Sự khác nhau giữa dòng tiền thuần và lợi nhuận
Nhiều người sẽ hỏi ngay Thế thì có gì khác nhau đâu?.Vì nghĩ rằng dòng tiền vào cũng làthu nhậpvà dòng tiền ra cũng như chi phí. Nhưng sự thật lại không phải vậy! Bạn cólời so với vốnchưa chắc bạn có tiền mặt [ví dụ như bạn bán nợ], có tiền mặt cũng chưa chắc sinh được lời. Hãy xem qua ví dụdưới đâysẽ giúpbạn hiểu được:
Bạn mở mộttiệm hàng hóa, xong xuôi đâu vào đó bạn còn dư 200 triệu tiền vốn. Thángthứ nhấtbạn thu được 20 triệu tiềnbuôn bán. Anh bạn thấy bạnbán hàngcó lời thế là liền đầu tư thêm cho bạn 100 triệu nữa. Vậy ở đây Dòng tiền vào = 100 + 20 = 120 triệu. Trong khi đóthu nhậpcủa bạn chỉ có 20 triệu mà thôi!
Nếu còn thắc mắc vấn đề gì trong bài viết trên, vui lòng để lại phản hồi bên dưới. Đội ngũ Winerp.vn sẽ tích cực trả lời những phản hồi của các bạn. Chúc các bạn thành công.
Hữu Đệ Tổng hợp và Edit