Táo bón xì hơi nhiều thường gây cảm giác “chướng khí” tại vùng bụng và tạo nên những cơn đau khi đi ngoài ảnh hưởng rất nhiều đến đời sống của bạn. Vậy, táo bón đầy hơi khó tiêu, xì hơi nhiều là dấu hiệu của bệnh gì? Đầy hơi táo bón nên được chữa thế nào? Làm gì khi bị táo bón chướng bụng đầy hơi? Hãy cùng Nutrihome giải đáp tất cả thắc mắc trên thông qua bài viết sau đây.
Mục lục
Táo bón đầy hơi là gì?
Táo bón là một hội chứng rối loạn tiêu hóa có thể gây ra một số triệu chứng liên quan đến việc đi đại tiện bao gồm:
- Không thể đi ngoài thường xuyên [thường đi ngoài với tần suất ít hơn 3 lần một tuần được xem là táo bón];
- Đi ngoài ra phân cứng, thời gian đi ngoài lâu, phải rặn mạnh, gồng mình, luôn có cảm giác như vẫn còn phân trong đại tràng khiến bạn không thể đi ngoài “sạch ruột” hoàn toàn.
Đầy hơi là hiện tượng khiến bạn có cảm giác giống như ai đó đang bơm đầy khí vào bụng bạn như khi bơm một quả bóng bay vậy. Đầy hơi do táo bón mạn tính là tình trạng phổ biến.
Cả hai triệu chứng này khi kết hợp lại sẽ gây nên tình trạng táo bón xì hơi nhiều – đem tới nên những cơn quặn thắt, nhói nhẹ ở ruột cùng những cơn đau vùng hậu môn khi đi ngoài. Bên cạnh đó, những đợt “xì hơi” nhiều khiến bạn mất tự tin, ngại tiếp xúc với người khác, gây bất tiện trong sinh hoạt.
Táo bón xì hơi nhiều thường đem lại nhiều trải nghiệm “ám ảnh” khó nói trong đời sống sinh hoạt của người bệnh
Nguyên nhân gây đầy hơi táo bón
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng táo bón xì hơi nhiều, bao gồm:
1. Chế độ ăn uống không lành mạnh
Chế độ ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến hệ tiêu hóa. Ăn thiếu chất xơ sẽ gây nên chứng táo bón. Trong khi đó, ăn quá nhiều thực phẩm chứa chất đường oligosaccharides như khoai lang, hạt mít và các loại đậu cùng một lúc sẽ dễ dẫn đến tình trạng đầy hơi, chướng bụng, khó tiêu.
Bên cạnh đó, ăn không đúng bữa, kén ăn, bỏ cữ,…khiếp nhịp sinh học và nhịp tiêu hóa của cơ thể bị rối loạn, làm giảm hiệu suất tiêu hóa của ruột cũng có thể gây nên nhiều hiện tượng rối loạn tiêu hóa khác nhau, trong đó có bao gồm chứng táo bón xì hơi nhiều.
Tiêu thụ thường xuyên các loại thực phẩm chế biến sẵn, đồ chiên rán, thiếu chất xơ là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên chứng táo bón xì hơi nhiều
2. Ăn quá nhiều
Ăn quá nhiều là một trong những nguyên nhân táo bón xì hơi nhiều phổ biến nhất. Vì quá yêu thích một món ăn nào đó mà bạn ăn nhiều hơn mức bình thường, lượng thức ăn này khiến dạ dày phải làm việc “quá tải” để có thể tiêu hóa hết.
Khi khối lượng thực phẩm “khổng lồ” này tràn xuống ruột non và ruột già, hệ vi khuẩn đường ruột cũng phải hoạt động “vất vả” hơn để phân giải hết các chất dinh dưỡng, từ đó tạo ra nhiều khí metan, carbon dioxide, hydro sunfua và mercaptans, gây nên tình trạng táo bón chướng bụng đầy hơi, xì hơi nhiều và xì hơi nặng mùi.
3. Ăn nhiều đồ cay, đồ uống giải khát
Việc tiêu thụ nhiều đồ cay, rượu và cà phê là điều thường gặp ở nam giới. Khi cơ thể dung nạp quá nhiều những thực phẩm này sẽ khiến dạ dày bị rối loạn, gây ra cảm giác nóng rát rất khó chịu. Ngoài ra, nước ngọt có ga còn khiến khí tích tụ trong dạ dày dẫn đến đầy bụng, khó tiêu.
Xem thêm:
- 11 thực phẩm gây táo bón hàng đầu mà bạn cần hạn chế
4. Thiếu men tiêu hóa
Men tiêu hóa thực chất là các enzyme trong ruột non có tính năng phân giải tinh bột thành đường glucose, chất béo thành các chuỗi lipid ngắn và protein thành các chuỗi axit amin nhỏ,…. cho cơ thể hấp thụ.
Thiếu men tiêu hóa khiến cơ thể “hấp thụ kém” vi chất. Từ đó, các khối “tồn đọng” của thực phẩm trong ruột non tăng lên, trôi theo dòng nhu động ruột đến ruột già, gây nên chứng táo bón đầy hơi khó tiêu.
5. Các tác nhân gây căng thẳng tinh thần
Cuộc sống mệt mỏi, công việc căng thẳng đôi khi khiến tâm trạng chúng ta căng thẳng. Căng thẳng khiến cơ thể bị mất cân bằng nội mô, rối loạn nội tiết tố, có thể làm tăng nguy cơ tổn thương dạ dày, rối loạn nhu động ruột, rối loạn tuyến tụy – bộ phận tiết ra dịch tụy để tiêu hóa thức ăn – nên gây ra các triệu chứng trong cơ thể như chán ăn, cáu gắt, đầy bụng, khó tiêu.
6. Do ít vận động
Nhân viên văn phòng ít vận động thường gặp tình trạng táo bón nhiều nhất. Ngồi một chỗ trong thời gian dài dẫn đến lưu thông máu bị trì trệ, nhu động ruột yếu nên hoạt động trao đổi chất cũng chậm lại. Điều này gây khó khăn cho quá trình chuyển hóa thức ăn đưa vào dạ dày, dẫn đến tình trạng táo bón đầy hơi khó tiêu.
Dân văn phòng ngồi cả ngày, ít vận động thường có nguy cơ cao mắc chứng táo bón xì hơi nhiều hơn người vận động thường xuyên
Táo bón xì hơi nhiều là dấu hiệu của bệnh gì?
Nhiều người coi táo bón, xì hơi là hiện tượng sinh lý bình thường của cơ thể và đã vô tình bỏ qua các triệu chứng khác của nó. Tuy nhiên, táo bón xì hơi nếu xảy ra quá nhiều lần thì có thể là dấu hiệu của các bệnh lý về đường tiêu hóa như viêm đại tràng, hội chứng ruột kích thích, loét dạ dày,…
Để biết chính xác táo bón xì hơi là dấu hiệu của bệnh gì, chúng ta cần theo dõi sát sao các triệu chứng đi kèm khác, chẳng hạn như:
1. Táo bón xì hơi nhiều kèm thêm dấu hiệu sôi bụng
Nếu bạn chỉ xì hơi có kèm theo cảm giác râm ran, sôi sục bụng thì có thể đơn giản là bạn đã ăn quá nhiều khoai, đỗ, các loại củ, các thực phẩm có chứa nhiều đường oligosaccharides hoặc quá nhiều thực phẩm có gia vị chua cay.
Tuy nhiên, kể cả khi mà bạn không ăn những thức ăn đó mà bạn vẫn bị xì hơi nhiều cộng thêm sôi bụng và hiện tượng táo bón thì bạn có thể đã mắc phải bệnh viêm dạ dày, đại tràng hoặc cũng có thể đã mắc một số bệnh lý có liên quan đến tuyến tụy. Trong những trường hợp này, bạn nên cần đi khám sức khỏe đường ruột và tiêu hóa để được bác sĩ chẩn đoán chính xác và chữa trị kịp thời.
2. Táo bón xì hơi nhiều và nặng mùi
Khí hydro sunfua và khí mercaptans có chứa lưu huỳnh chính là hai hợp chất chính khiến bạn “xì hơi” nặng mùi. Những loại thức ăn dễ tạo ra khí sunfua nhất chính là các loại đậu [đậu hà lan, đậu cô ve, đậu nành, đậu tương,…], các loại khoai [khoai lang, khoai mì, khoai tây], hạt mít luộc, bắp cải, phô mai, soda, trứng và các loại ngũ vị hương, hành, tỏi…Bên cạnh đó, táo bón xì hơi nhiều gây nặng mùi còn có thể do bạn ăn quá nhiều đạm [thịt] động vật hoặc các thực phẩm có tính axit.
Tuy nhiên, nếu bạn không ăn tất cả các loại thực phẩm trên mà vẫn liên tục xuất hiện dấu hiệu xì hơi nặng mùi thì rất có thể, bạn đang bị nhiễm khuẩn đường ruột hoặc là bệnh lỵ amip.
Ngoài ra, có những trường hợp táo bón xì hơi nhiều và nặng mùi, phân có màu đen là dấu hiệu có thể là do bạn đang mắc xuất huyết tiêu hóa, viêm loét đại tràng hoặc xuất huyết ruột.
Táo bón xì hơi nhiều gây nặng mùi thường là do bạn ăn quá nhiều các loại đậu, khoai, đạm động vật hoặc cũng có thể là do các bệnh lý đại trạng nghiêm trọng
3. Táo bón xì hơi nhiều kèm đau bụng
Táo bón xì hơi nhiều kèm triệu chứng đau bụng dữ dội tiềm ẩn nhiều nguy cơ của các bệnh về đường tiêu hóa. Trong đó có thể có một trong các trường hợp như sau:
- Loét dạ dày tá tràng: Là tình trạng lớp niêm mạc dạ dày hay tá tràng có vết loét sâu khiến bụng đau âm ỉ, dễ ợ hơi, ợ chua hoặc xì hơi khá nhiều. Nếu gặp tình trạng này cần đi khám ngay để được nội soi nhằm xác định chính xác nguyên nhân và kịp thời điều trị.
- Viêm dạ dày: Biểu hiện của bệnh viêm dạ dày là đau bụng, khó có thể đi vệ sinh, xì hơi hoặc luôn cảm thấy đau rát tại vùng thượng vị. Các triệu chứng đi kèm theo là nôn hoặc luôn trong trạng thái buồn nôn.
- Viêm đại tràng: Đại tràng là cơ quan hút nước lần cuối từ phân để cung cấp đủ nước cho cơ thể. Viêm đại tràng khiến phân di chuyển trong đại tràng quá chậm, làm cho phân bị hút nước nhiều hơn nên kết cấu phân trở nên khô cứng hơn, gây táo bón.
- Hội chứng ruột kích thích [viêm đại tràng co thắt]: Những cơn co bóp ruột xảy ra bất thường do hội chứng ruột kích thích có thể làm bệnh nhân lên cơn đau quặn bụng, thắt bụng không rõ nguyên nhân, gây nên các rối loạn về tiêu hóa đặc biệt liên quan đến tần suất đại tiện và màu sắc của phân, trong đó có bao gồm tình trạng táo bón xì hơi nhiều. [1]
Táo bón xì hơi nhiều và đau bụng có thể là triệu chứng của bệnh viêm dạ dày, viêm đại tràng hay hội chứng ruột kích thích
Táo bón xì hơi nhiều thì phải làm sao?
Nếu thường xuyên bị táo bón đầy hơi khó tiêu, chướng bụng và xì hơi nhiều, bạn cần xem xét lại các nguyên nhân gây đầy hơi táo bón và áp dụng các biện pháp sau đây tại nhà để cải thiện tình trạng táo bón xì hơi nhiều:
1. Thay đổi chế độ dinh dưỡng của bản thân
Nguyên tắc đầu tiên của việc cải thiện chứng táo bón là cần phải ăn nhiều chất xơ [fiber hoặc prebiotic] – thường có mặt trong nhiều loại rau xanh, củ, quả, trái cây tươi, các loại ngũ cốc nguyên hạt.
Trong khi chất xơ tự nhiên sẽ giúp phân giữ nước, làm “xốp” phân thì prebiotic – nhóm các chất xơ không hòa tan ở dạ dày và ruột non – lại là nguồn thực phẩm cho vi khuẩn có lợi tại ruột già, giúp phân “trôi” qua ruột già nhanh hơn nên không bị hút nước quá nhiều.
Tiếp đến, để cải thiện tình trạng xì hơi nhiều, chướng bụng, đầy hơi, khó tiêu, bạn cần ăn bổ sung thêm các thực phẩm chứa nhiều enzyme tiêu hóa và các men vi sinh probiotic [lợi khuẩn] tốt cho đường ruột. [2]
Probiotic thường có nhiều trong các món ăn lên men như sữa chua, kim chi, dưa muối, củ kiệu, thịt ngâm chua, trà lên men kombucha…Vì thế, bạn có thể cân nhắc sử dụng thêm các loại thực phẩm lên men để cải thiện chứng táo bón xì hơi nhiều nhé.
Probiotic có nhiều trong sữa, các loại thực phẩm lên men như sữa chua, dưa muối, trà kombucha…
Xem thêm:
- 25 thực phẩm trị táo bón hiệu quả nhất – Táo bón nên ăn gì?
2. Xây dựng thói quen sinh hoạt và lối sống lành mạnh
Một số thói quen sinh hoạt lành mạnh giúp bạn cải thiện chứng táo bón xì hơi nhiều bao gồm:
- Giữ một tinh thần ổn định: Hạn chế không làm việc quá căng thẳng, gây áp lực cho bản thân. Bởi khi tinh thần của bạn luôn trong trạng thái lo lắng sẽ khiến quá trình tiêu hóa diễn ra kém hiệu quả ở cả dạ dày và ruột non, từ đó khiến chứng táo bón xì hơi nhiều dễ trở nặng hơn.
- Không nên cố nhịn đi ngoài: Khi bản thân đang có nhu cầu về việc đại tiện bạn nên đi ngay đừng cố nhịn vì phân tích tụ lâu ngày sẽ khiến tình trạng táo bón đầy hơi thêm nặng hơn.
3. Tránh nuốt kẹo cao su
Nuốt kẹo cao su là vấn đề thường gặp ở trẻ nhỏ có thể gây tắc nghẽn đường tiêu hóa và gây táo bón. Tốt nhất không nên để trẻ dưới 5 tuổi nhai kẹo cao su, vì trẻ có thể dễ nuốt bã kẹo khi vị ngọt đã hết.
4. Thêm gừng về chế độ ăn uống
Gừng mang vị cay nồng, có tính ấm giúp cho hệ tiêu hóa có thể hoạt động tốt. Một ly nước gừng tươi vào mỗi ngày giúp cho chúng ta tránh được tình trạng bị nén khí gây nên chứng đầy hơi, khó tiêu, chướng bụng. Bạn cũng có thể biến tấu khi cho thêm gừng vào thành phần các món ăn cũng mang lại rất nhiều lợi ích tốt.
5. Uống thuốc không kê đơn tại nhà
Khi bị táo bón đầy hơi bạn có thể uống thuốc làm mềm phân như các loại natri docusate [Colace], psyllium [Metamucil] hoặc là methylcellulose [Citrucel]. Kèm theo đó là uống các loại thuốc nhuận tràng nhẹ ví dụ như là polyethylene glycol 3350 [Miralax]. Bạn cũng có thể uống simethicone mà không cần kê toa bác sĩ. Loại này có thể được bán dưới dạng như Gas-X hoặc Mylanta Gas. Liên hệ dược sĩ tại nhà thuốc để được tư vấn loại thuốc phù hợp và cách sử dụng chính xác.
6. Điều trị bằng thuốc do bác sĩ kê đơn
Ngoài các cách trên, các bác sĩ cũng có thể kê đơn một số thuốc trị táo bón phổ biến như Duphalac [Lactulose], PEGinpol Macrogol, Bisacodyl, Normacol, Forlax,…
Bên cạnh các loại thuốc kê đơn, bác sĩ có thể tư vấn cho bạn thêm các phương pháp trị táo bón, chẳng hạn như các bài tập vật lý trị liệu dành cho vùng cơ sàn chậu, hay các bài tập cải thiện nhu động ruột để giảm tối đa triệu chứng táo bón xì hơi nhiều.
Duphalac là dòng thuốc nhuận tràng chứa hoạt chất lactulose thường được bác sĩ kê đơn tại Việt Nam
Làm thế nào để ngăn ngừa chứng đầy hơi do táo bón
Một số thay đổi về lối sống bạn có thể thực hiện để ngăn ngừa chứng đầy hơi do táo bón:
- Chườm nóng: Khi bụng bị đầy, việc thư giãn cơ bụng bằng cách tắm nước ấm có thể giúp các chất khí tích tụ trong dạ dày đi qua dễ dàng hơn.
- Ăn đúng bữa: Người bị táo bón xì hơi nhiều phải tránh ăn quá no trong một bữa mà nên chia ăn thành nhiều bữa nhỏ. Nhớ ăn chậm, nhai kỹ để thức ăn dễ tiêu hóa khi vào dạ dày.
- Thay đổi thói quen: Hút thuốc là một trong những thói quen làm tích tụ không khí dư thừa trong dạ dày và gây đầy hơi, khó tiêu và chướng bụng. Vì vậy, bạn nên từ bỏ thói quen xấu này để tránh bị đầy bụng, khó tiêu. Ngoài ra, người bệnh cũng nên hạn chế các chất kích thích gây chướng bụng khác như rượu, bia, cà phê…
- Thường xuyên vận động: Luyện tập các bài tập nhẹ như đi bộ, thể dục nhịp điệu, yoga, dưỡng sinh vừa sức có thể kích thích nhu động ruột, hỗ trợ quá trình tiêu hóa thức ăn hiệu quả. Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, tập yoga,… giúp các khí trong cơ thể lưu thông tốt hơn và thoát ra ngoài dễ dàng hơn.
Táo bón xì hơi nhiều: Khi nào cần gặp bác sĩ
Táo bón xì hơi nhiều không những gây chướng bụng, tạo cảm giác khó chịu ở bụng mà thậm chí có thể gây nên những cơn đau bụng quặn thắt. Hầu hết thì tình trạng này thường có thể tự khỏi, không quá nghiêm trọng và bạn cũng có thể ngăn ngừa được nếu bạn ăn uống đúng cách và hợp lý, hợp vệ sinh.
Tuy nhiên, nếu như tình trạng táo bón xì hơi nhiều thường xuyên xảy ra, bạn rất hay bị đầy bụng kèm theo khó tiêu và xuất hiện thêm những triệu chứng dưới đây, thì người bệnh nên đi đến thăm khám ngay bác sĩ để có thể được tư vấn và tìm cách thức điều trị phù hợp:
- Tình trạng chán ăn hoặc ăn không có cảm giác ngon miệng;
- Thói quen đại tiện của bạn thay đổi;
- Đi đại tiện hoặc khi tiểu tiện ra máu;
- Sụt cân nhưng không rõ nguyên nhân;
- Cơ thể luôn mệt mỏi, suy nhược.
Khi đến gặp bác sĩ, bạn sẽ được kê một số các loại thuốc với liều dùng phù hợp, kèm theo đó là các hướng dẫn làm giảm các triệu chứng táo bón xì hơi nhiều tại nhà. Trong trường hợp dùng thuốc không kê đơn trong thời gian dài như không cải thiện, người bệnh cần nhanh chóng thông báo cho bác sĩ biết để tiến hành các biện pháp điều trị khác kịp thời.
Táo bón xì hơi nhiều là một vấn đề khá “tế nhị” Hy vọng bài viết trên đã cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản và hữu ích về chứng táo bón đầy hơi khó tiêu. Việc nhanh chóng tìm ra được nguyên nhân gây bệnh và cách chữa trị tận gốc giúp bạn tránh đi những bất tiện trong cuộc sống cũng như các bệnh lý nguy hiểm. Nutrihome chúc bạn giải quyết triệt để được căn bệnh khó chịu này một cách nhanh chóng và hiệu quả.