10:53:3424/05/2022
Vậy đột biến lệch bội là gì? đột biến lệch bội xảy ra ở đâu? Đột biến đa bội là gì? Đột biến đa bội xảy ra ở đối tượng nào? đột biến đa bội đươc ứng dụng để làm gì? Cơ chế phát sinh, Hậu quả và Ý nghĩa của đột biến lệch bội, đột biến đa bội là gì? chúng ta cùng tìm lời giải đáp qua bài viết dưới đây.
I. Đột biến lệch bội
1. Khái niệm và phân loại đột biến lệch bội
a] Khái niệm:
- Là đột biến làm thay đổi số lượng NST trong một hay một số cặp tương đồng.
b] Phân loại
| Loại đột biến lệch bội | Đặc điểm bộ NST trong tế bào | Ký hiệu bộ NST |
| Thể không | Tế bào lưỡng bội mất 2 nhiễm sắc thể của một cặp | 2n-2 |
| Thể một | Tế bào lưỡng bội mất một cặp nhiễm sắc thể | 2n-1 |
| Thể một kép | Trong tế bào lưỡng bội hai cặp nhiễm sắc thể có một chiếc | 2n-1-1 |
| Thể ba | Trong tế bào lưỡng bội một cặp nhiễm sắc thể có ba chiếc | 2n+1 |
| Thể bốn | Trong tế bào lưỡng bội một cặp nhiễm sắc thể có bốn chiếc | 2n+2 |
| Thể bốn kép | Trong tế bào lưỡng bội hai cặp nhiễm sắc thể có bốn chiếc | 2n+2+2 |
| ... |
2. Cơ chế phát sinh đột biến lệch bội
• Do rối loạn quá trình phân bào.
- Xảy ra trong giảm phân kết hợp với thụ tinh
- Hoặc trong nguyên phân, tạo thể khảm.
a] Xảy ra trong giảm phân kết hợp với thụ tinh
- Trong giảm phân: Các tác nhân gây đột biến gây ra sự không phân li của một hay một số cặp nhiễm sắc thể tạo ra các giao tử không bình thường [thừa hay thiếu NST].
- Trong thụ tinh: Sự kết hợp của giao tử không bình thường với giao tử bình thường hoặc giữa các giao tử không bình thường với nhau sẽ tạo ra các đột biến lệch bội.
b] Xảy ra trong nguyên phân [ở tế bào sinh dưỡng]
- Do sự phân ly không bình thường của các cặp NST trong nguyên phân hình thành tế bào lệch bội.
- Tế bào lệch bội tiếp tục nguyên phân làm cho 1 phần cơ thể có các tế bào bị lệch bội tạo ra thể khảm.
3. Hậu quả của đột biến lệch bội
- Thể lệch bội thường không có khả năng sống hoặc sức sống giảm, giảm khả năng sinh sản tùy loài.
* Ví dụ: Hội trứng Đao [ba NST 21], Tócnơ [chỉ có một NST giới tính X], Claiphen tơ [XXY] ở người.
4. Ý nghĩa của đột biến lệch bội
- Cung cấp nguyên liệu cho tiến hóa và chọn giống.
- Xác định vị trí gen trên NST.
II. Đột biến đa bội
1. Khái niệm và cơ chế phát sinh thể tự đa bội
• Khái niệm:
- Là sự tăng một số nguyên lần bộ NST đơn bội của cùng một loài và lớn hơn 2n. Trong đó 3n, 5n, 7n,... gọi là đa bội lẻ; còn 4n, 6n,... gọi là đa bội chẵn.
• Cơ chế phát sinh:
- Do trong quá trình giảm phân, bộ NST của tế bào không phân li, tạo thành giao tử chứa 2n. Qua thụ tinh sự kết hợp của các giao tử 2n này với nhau tạo thành thể tứ bội 4n, hay kết hợp với giao tử bình thường n sẽ tạo thể tam bội 3n.
- Trong lần nguyên phân đầu tiên của hợp tử, nếu tế bào không phân chia NST thì cũng tạo nên thể tứ bội.
2. Khái niệm và cơ chế phát sinh thể dị đa bội.
• Khái niệm:
- Là dạng đột biến gia tăng số bộ NST đơn bội của 2 loài khác nhau.
• Cơ chế phát sinh:
- Cơ chế hình thành thể dị đa bội là lai xa kết hợp với đa bội hóa tạo ra cây song nhị bội gồm 2 bộ NST của 2 loài đem lai.
3. Hậu quả và vai trò của đột biến đa bội
• Đặc điểm của thể đa bội:
- Tế bào to, cơ quan sinh dưỡng lớn, phát triển khỏe, chống chịu tốt.
- Thể đa bội lẻ [3n, 5n,...] hầu như không có khả năng sinh giao tử bình thường. Các giống cây ăn quả không hạt thường là thể đa bội lẻ [dưa hấu, nho,...]
• Vai trò của đột biến đa bội
- Đột biến đa bội đóng vai trò quan trọng trong tiến hoá [hình thành loài mới] và trong trồng trọt [tạo cây trồng năng suất cao... ]
Hy vọng với bài viết Đột biến lệch bội là gì? Đột biến đa bội là gì? Khái niệm, Cơ chế phát sinh, Hậu quả và Ý nghĩa ở nội dung môn Sinh học lớp 12 trên của hayhochoi.vn giúp các em nắm vững khối kiến thức này. Mọi góp ý và thắc mắc các em hãy để lại nhận xét dưới bài viết để Hay Học Hỏi ghi nhận và hỗ trợ, chúc các em học tốt.
- I. Đột biến lệch bội
- II. Đột biến đa bội
- Video liên quan
A. Thể đa bội thường cho năng suất cao, phẩm chất tốt
Bạn đang đọc: Thể đột biến đa bội có đặc điểm nào sau đây
B. Tế bào đa bội có quy trình tổng hợp chất hữu cơ xảy ra can đảm và mạnh mẽC. Tất cả thể đa bội đều không có năng lực sinh giao tửD. Thể đa bội tăng trưởng khoẻ, chống chịu tốt, cho hiệu suất cao
Lời giải
Phát biểu sai là C, đa bội chẵn vẫn hoàn toàn có thể giảm phân cho giao tử có năng lực thụ tinh
Đáp án C
Câu hỏi : Nêu đặc điểm của thể đa bội Trả lời : Các đặc điểm của thể đa bội là : – Tế bào đa bội có số lượng ADN tăng gấp bội nên quy trình sinh tổng hợp những chất hữu cơ xảy ra can đảm và mạnh mẽ. Vì vậy, thể đa bội có tế bào to, cơ quan sinh dưỡng lớn, tăng trưởng khỏe, chống chịu tốt . – Các thể tự đa bội lẻ [ 3 n, 5 n … ] phần nhiều không có năng lực sing giao tử thông thường. Những giống cây ăn quả không hạt như nho, dưa hấu, … thường là tự đa bội lẻ và không có hạt. Hiện tượng đa bội thể khá thông dụng ở thực vật trong khi ở động vật hoang dã là tương đối hiếm . – Đột biến đa bội đóng vai trò quan trọng trong quy trình tiến hóa vì nó góp thêm phần hình thành nên loài mới .
Đột biến số lượng nhiễm sắc thể là những biến đổi làm thay đổi số lượng nhiễm sắc thể trong tế bào. Cùng Top lời giải tìm hiểu về hiện tượng này nhé!
I. Đột biến lệch bội
1. Khái niệm và các loại
a. Khái niệm : Là đột biến làm biến hóa số lượng NST trong một hay 1 số ít cặp tương đương .
b. Các loại
Loại đột biến lệch bội | Đặc điểm bộ NST trong tế bào | Ký hiệu bộ NST |
| Thể không | Tế bào lưỡng bội mất 2 nhiễm sắc thể của một cặp | 2n-2 |
| Thể một | Tế bào lưỡng bội mất một cặp nhiễm sắc thể | 2n-1 |
| Thể một kép | Trong tế bào lưỡng bội hai cặp nhiễm sắc thể có một chiếc | 2n-1-1 |
| Thể ba | Trong tế bào lưỡng bội một cặp nhiễm sắc thể có ba chiếc | 2n+1 |
| Thể bốn | Trong tế bào lưỡng bội một cặp nhiễm sắc thể có bốn chiếc | 2n+2 |
| Thể bốn kép | Trong tế bào lưỡng bội hai cặp nhiễm sắc thể có bốn chiếc | 2n+2+2 |
| … |
2. Cơ chế phát sinh
– Do rối loạn quy trình phân bào . + Xảy ra trong giảm phân tích hợp với thụ tinh + Hoặc trong nguyên phân, tạo thể khảm . a. Xảy ra trong giảm phân tích hợp với thụ tinh – Trong giảm phân : Các tác nhân gây đột biến gây ra sự không phân li của một hay một số ít cặp nhiễm sắc thể tạo ra những giao tử không thông thường [ thừa hay thiếu NST ] . – Trong thụ tinh : Sự tích hợp của giao tử không thông thường với giao tử thông thường hoặc giữa những giao tử không thông thường với nhau sẽ tạo ra những đột biến lệch bội . b. Xảy ra trong nguyên phân [ Ở tế bào sinh dưỡng ] – Do sự phân ly không thông thường của những cặp NST trong nguyên phân hình thành tế bào lệch bội .
– Tế bào lệch bội liên tục nguyên phân làm cho 1 phần khung hình có những tế bào bị lệch bội tạo ra thể khảm .
3. Hậu quả
– Thể lệch bội thường không có năng lực sống hoặc sức sống giảm, giảm năng lực sinh sản tùy loài .
– VD : Hội trứng Đao, Siêu nữ 3X [ XXX ], Toc nơ [ XO ], Claiphen tơ [ XXY ] ở người .
4. Ý nghĩa
– Cung cấp nguyên vật liệu cho tiến hóa và chọn giống .
– Xác định vị trí gen trên NST .
II. Đột biến đa bội
1. Khái niệm và cơ chế phát sinh thể tự đa bội.
– Khái niệm : Là sự tăng một số ít nguyên lần bộ NST đơn bội của cùng một loài và lớn hơn 2 n. Trong đó 3 n, 5 n, 7 n … gọi là đa bội lẻ ; còn 4 n, 6 n … gọi là đa bội chẵn . – Cơ chế phát sinh : + Do trong quy trình giảm phân, bộ NST của tế bào không phân li, tạo thành giao tử chứa 2 n. Qua thụ tinh sự tích hợp của những giao tử 2 n này với nhau tạo thành thể tứ bội 4 n, hay tích hợp với giao tử thông thường n sẽ tạo thể tam bội 3 n . + Trong lần nguyên phân tiên phong của hợp tử, nếu tế bào không phân loại NST thì cũng tạo nên thể tứ bội .
2. Khái niệm và cơ chế phát sinh thể dị đa bội.
– Khái niệm : Là dạng đột biến ngày càng tăng số bộ NST đơn bội của 2 loài khác nhau .
– Cơ chế phát sinh : Cơ chế hình thành thể dị đa bội là lai xa phối hợp với đa bội hóa tạo ra cây tuy nhiên nhị bội gồm 2 bộ NST của 2 loài đem lai .
3.Vai trò của đột biến đa bội
– Vai trò : Đột biến đa bội đóng vai trò quan trọng trong tiến hoá [ hình thành loài mới ] và trong trồng trọt [ tạo cây cối hiệu suất cao … ]
ĐẶC ĐIỂM CỦA THỂ ĐA BỘI:
– Thể đa bội khá phổ cập ở thực vật, ít gặp ở động vật hoang dã. Vì khung hình động vật hoang dã có mạng lưới hệ thống thần kinh phát triến phức tạp nên khi bị đột biến đa bội thường chết .+ Tế bào của thể đa bội có hàm lượng ADN tăng gấp bội nên quy trình sinh tổng hợp những chất hữu cơ diễn ra can đảm và mạnh mẽ → tế bào to, cơ quan sinh dưỡng như thân, lá, củ lớn hơn thể lưỡng bội năng lực tăng trưởng khoẻ, chống chịu tốt ..+ Các thể đa bội chẵn có năng lực sinh sản hữu tính, trong khi đó những thể tự đa bội lẻ hầu hết không có năng lực sinh giao tử → quả không có hạt .Vai trò và ứng dụng của đột biến đa bội :- Trong tiến hóa, những thể tự đa bội chẵn và dị đa bội góp thêm phần tạo ra những loài mới một cách nhanh gọn .
– Tạo ra các giống cây trông có năng suất cao.
Loigiaihay.com
Nội dung nào sau đây đúng về thể đa bội ?Đặc điểm chỉ có ở thể dị đa bội mà không có ở thể tự đa bội là :Đặc điểm của thể đa bội làKhi nói về đặc điểm của đột biến đa bội, phát biểu nào sau đây không đúng ?Đột biến được ứng dụng để cấy gen của NST loài này sang NST loài khác là :Loài cải củ có 2 n = 18. Thể đơn bội của loài có số NST trong tế bào là :Kí hiệu bộ nhiễm sắc thể nào sau đây là của thể ba ?Phát biểu nào sau đây về đột biến nhiễm sắc thể là đúng ?Một loại thực vật giao phấn ngẫu nhiên, xét 4 cặp gen : A, a ; B, b, D, d, E, e. Bốn cặp gen này nằm trên 4 cặp NST, mỗi cặp gen lao lý 1 tính trạng, những alen trội là trội trọn vẹn. Giả sử do đột biến, trong loài đã Open những dạng thể ba tương ứng với những cặp NST đang xét, những thể ba đều có năng lực sống và không phát sinh những dạng đột biến khác. Theo lí thuyết, trong loại này những thể ba mang kiểu hình của 3 loại alen trội A, B, D và kiểu hình của alen lặn e có tối đa bao nhiêu loại kiểu gen ? Đặc điểm đúng là D A là đặc điểm của đột biến mất đoạn
B là đặc điểm của 1 số dạng đột biến cấu trúc NST
C sai, ít gặp ở động vật
D đúng
Chọn D
Thể đột biến đa bội ở thực vật không có đặc điểm nào sau đây ?
A.Thể đa bội thường cho hiệu suất cao, phẩm chất tốt B.Tế bào đa bội có quy trình tổng hợp chất hữu cơ xảy ra can đảm và mạnh mẽ C.Tất cả thể đa bội đều không có năng lực sinh giao tử D.
Thể đa bội phát triển khoẻ, chống chịu tốt, cho năng suất cao
Xem thêm: Cách ủ phân chuồng hoai mục và bán hoai mục để bón cho cây trồng