Thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Thị Kim Trung Đã trả lời: Ngày 17/06/2021
Xét nghiệm
Chào bạn,
Xét nghiệm định lượng ure máu và ure nước tiểu là một trong những xét nghiệm quan trọng, thường được chỉ định để chẩn đoán đánh giá chức năng gan, thận và một số bệnh lý khác. Chỉ số ure máu càng cao thì chức năng thận càng kém.
1. Chỉ số ure trong nước tiểu và máu bình thường là bao nhiêu?
– Trị số ure máu bình thường: 3,3 – 8,3 mmol/l.
– Trị số ure nước tiểu bình thường: 166 – 581 mmol/24h.
– Trị số ure trong phạm vi trên thì chức năng thận được đánh giá là bình thường. Nếu trị số ure máu và ure nước tiểu vượt quá ngưỡng trên thì chứng tỏ chức năng thận đang có vấn đề.
– Trị số ure máu có thể thay đổi theo chế độ ăn uống. Nếu chế độ ăn nhiều đạm thì ure máu sẽ tăng cao.
2. Mục đích xét nghiệm định lượng ure máu và ure nước tiểu
– Xét nghiệm giúp đánh giá mức độ đồng hóa [liên quan đến quá trình chuyển đổi chất]
– Xét nghiệm giúp đánh giá chức năng thận, đánh giá mức độ nặng của tình trạng suy thận, giúp xác định bệnh nhân có cần lọc máu cấp cứu hay không
– Xét nghiệm giúp lựa chọn loại thuốc phù hợp, dùng khi người bệnh buộc phải uống các loại thuốc có nguy cơ độc hại thận
– Người bệnh suy thận thực hiện xét nghiệm sẽ giúp ích cho chẩn đoán phân liệt: Suy thận nguồn gốc trước thận hay nguồn gốc khác
– Nếu có tăng định lượng ure máu, tính toán tỉ lệ nồng độ ure niêu/ nồng độ ure huyết tương sẽ giúp cung cấp thông tin xác định nguồn gốc suy thận
– Xét nghiệm giúp đánh giá nhu cầu chuyển hóa của cơ thể, tính được nhu cầu protein của cơ thể
Hy vọng những thông tin trên hữu ích đến bạn. Trong trường hợp có vấn đề về sức khỏe cần tư vấn hoặc có nhu cầu đặt lịch thăm khám, xét nghiệm tại Hệ thống Y tế Thu Cúc thì có thể đặt lịch hẹn khám qua tổng đài 1900 5588 92 để được hướng dẫn cụ thể. Xin cảm ơn!
Chỉ số ure trong máu là một trong những những chỉ số quan trọng giúp phản ánh tình hình chức năng thận, đặc biệt là khi nghi ngờ rằng thận đang bị tổn thương. Vậy chỉ số này tăng cao là dấu hiệu cảnh báo thận đang gặp phải vấn đề gì? Mời bạn cùng tham khảo bài viết sau đây.
Chỉ số ure máu đánh giá khả năng lọc của thận. Dưới đây là một số vấn đề bạn cần lưu ý.
2.1. Chỉ số ure trong càng cao cảnh báo chức năng thận kém
Ở người bình thường chỉ số này càng cao thì chức năng thận càng kém. Bác sĩ thường cho người bệnh làm xét nghiệm ure máu để kiểm tra và đo lượng nitơ ure trong máu.
Một người trưởng thành bài tiết mỗi ngày khoảng 30g ure. Chỉ số ure trong máu của người bình thường thuộc khoảng 2.5 – 7.5 mmol/l. Chỉ số vượt quá ngưỡng trên có nghĩa là thận của bạn hoạt động kém hơn bình thường. Điều này dễ dẫn đến các thương tổn, lâu ngày sẽ dễ gây ra tình trạng suy thận.
Xét nghiệm ure máu còn được gọi là xét ngiệm BUN [Blood Urea Nitrogen]. Nếu xét nghiệm máu cho thấy rằng mức độ nitơ ure cao hơn bình thường, nó có thể chỉ ra thận của bạn đang hoạt động kém.
Nồng độ ure cao cho thấy chức năng thận suy giảm. Điều này có thể do bệnh thận cấp tính hoặc mãn tính. Tuy nhiên, có nhiều vấn đề ngoài bệnh thận có thể ảnh hưởng đến nồng độ ure. Chẳng hạn như giảm lưu lượng máu đến thận như trong suy tim sung huyết, sốc, căng thẳng, đau tim, bị bỏng nặng. Hoặc có thể do chảy máu đường tiêu hóa, điều kiện gây tắc nghẽn dòng chảy nước tiểu, hoặc mất nước.
Đặc biệt khi nồng độ ure trong máu cao, bác sĩ thường nghi ngờ người bệnh đang gặp các vấn đề thương tổn về thận. Do đó trong xét nghiệm sinh hóa máu hay các xét nghiệm kiểm tra nếu thấy nồng độ ure trong máu cao hơn mức bình thường, bác sĩ sẽ cho làm xét nghiệm chuyên sâu hơn để đánh giá chức năng thận của bạn.
2.2. Chỉ số ure trong máu cao có thể do chế độ ăn uống
Một điều đáng lưu ý là chỉ số này dễ thay đổi theo chế độ dinh dưỡng. Người ăn nhiều đạm thì ure trong máu cũng tăng theo. Do đó khi chỉ số ure tăng cao kết luận rằng có các thương tổn về thận là chưa chính xác. Trong trường hợp này, bác sĩ thường cho kiểm tra thêm chỉ số creatinin trong máu.
Creatinin là một sản phẩm thoái hóa của creatine phosphate. Nó được sinh ra trong quá trình co giãn cơ bắp của cơ thể. Cũng giống như nitơ ure máu, creatinin được thải hoàn toàn bởi thận. Chỉ số creatinin máu không phụ thuộc vào ăn uống và bình thường không đổi nếu chức năng bài tiết của thận hoạt động bình thường [creatinin máu ở người bình thường là 16g/lít].
Như vậy nếu ure trong máu cao và nghi ngờ do chế độ ăn uống bác sĩ sẽ xét nghiệm thêm chỉ số creatinin. Sau khi căn cứ vào chỉ số creatinin trong máu, bác sĩ sẽ kết luận chính xác về tình trạng hoạt động của thận.
Chỉ số ure trong máu cao, thận hoạt động kém và dễ gặp phải các thương tổn
3. Làm gì khi chỉ số ure trong máu cao?
Khi chỉ số ure máu cao, bác sĩ sẽ chú ý đến tình trạng đầu tiên là thận của bạn có đang hoạt động kém hay không? Hay có thể bạn đang gặp phải các vấn đề khác. Ví dụ như viêm thận cấp, mạn tính, thận đa nang, ứ nước bể thận do sỏi thận, hội chứng gan thận do leptospira, lao thận,…
Để hạn chế tình trạng ure trong máu tăng cao, bạn cần có chế độ ăn uống phù hợp hạn chế protein. Tuy nhiên cũng không được hạn chế đến mức quá thấp [nghèo protein] sẽ khiến cơ thể thiếu chất dinh dưỡng. Từ đó làm ảnh hưởng đến quá trình hoạt động của nhiều cơ quan khác.
Chỉ số ure trong máu cao bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để làm thêm các xét nghiệm và chẩn đoán chính xác tình hình chức năng thận
Khi thấy cơ thể xuất hiện những biểu hiện bất thường, bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để tiến hành làm xét nghiệm chẩn đoán. Đơn vị có trang thiết bị máy móc hiện đại và đội ngũ y bác sĩ giỏi sẽ đảm bảo kết quả xét nghiệm chính xác nhất. Từ đó, bác sĩ chuyên khoa sẽ đánh giá chính xác tình trạng bệnh lý có thể mắc phải. Người bệnh sẽ được chỉ định phác đồ thích hợp và hiệu quả.
Bác sĩ có thể yêu cầu xét nghiệm nitơ urê trong máu [định lượng ure máu] như một phần của việc kiểm tra sức khỏe định kỳ. Nó giúp bác sĩ biết thận của bạn đang hoạt động có tốt không. Qua bài viết dưới đây, Docosan sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về định lượng ure máu.
Xét nghiệm nitơ ure máu [BUN] là gì?
Xét nghiệm BUN là đo lượng nitơ urê có trong máu của bạn. Urê là chất thải được thận loại ra khỏi máu. Mức BUN cao hoặc hơn bình thường có thể là một dấu hiệu cho thấy thận của bạn không hoạt động hiệu quả.
Chức năng chính của thận là loại bỏ chất thải và chất lỏng thừa ra khỏi cơ thể. Nếu thận có vấn đề, chất thải này có thể tích tụ trong máu và gây các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như thiếu máu, tăng huyết áp và bệnh tim mạch. Bệnh thận giai đoạn đầu hầu như không có bất kỳ triệu chứng nào. Xét nghiệm BUN, định lượng ure máu có thể giúp phát hiện sớm các vấn đề về thận ở giai đoạn đầu qua đó giúp việc điều trị đạt hiệu quả hơn.
Xét nghiệm định lượng ure máu để làm gì?
Các bác sĩ có thể yêu cầu định lượng ure máu thông qua xét nghiệm BUN như một phần của việc kiểm tra sức khỏe định kỳ hoặc nếu kiểm tra trên đối tương có nguy cơ mắc vấn đề về thận. Một số yếu tố có thể khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh thận cao hơn như là :
- Bệnh tiểu đường.
- Huyết áp cao.
- Bệnh tim mạch.
- Tiền sử gia đình có vấn đề về thận.
Bên canh đó, việc xét nghiệm BUN có thể được bác sĩ chỉ định nếu bạn đang gặp các triệu chứng của bệnh thận giai đoạn sau như:
- Đi tiểu quá nhiều hoặc quá ít.
- Ngứa.
- Mệt mỏi kéo dài.
- Sưng, phù ở cánh tay, chân hoặc bàn chân của bạn.
- Chuột rút cơ bắp.
- Khó ngủ.
Tôi cần chuẩn bị gì để xét nghiệm BUN?
Trước khi xét nghiệm, hãy cho bác sĩ biết toàn bộ những loại thuốc và thực phẩm chức năng bạn đang dùng. Bởi vì một trong số chúng có thể làm thay đổi kết quả xét nghiệm định lượng ure máu. Nếu bạn có đang sử dụng, bác sĩ có thể yêu cầu bạn ngừng dùng chúng trong một khoảng thời gian.
Sau đó, nhân viên y tế sẽ lấy một mẫu máu từ tĩnh mạch trên cánh tay hoặc bàn tay của bạn.
Nếu bạn chỉ xét nghiệm BUN, bạn có thể ăn và uống bình thường. Nhưng nếu bạn cần làm thêm các xét nghiệm máu khác, bạn có thể sẽ phải nhịn ăn 8-12 giờ trước khi xét nghiệm.
Ý nghĩa các chỉ số xét nghiệm định lượng ure máu
Kết quả của xét nghiệm BUN được đo bằng chỉ số miligam trên decilit [mg / dL].
Giá trị BUN bình thường có xu hướng thay đổi phụ thuộc vào giới tính và tuổi tác. Tuổi càng cao thì mức giới hạn bình thường của xét nghiệm BUN sẽ cao hơn. Các giá trị tham chiếu của xét nghiệm Ure máu bình thường rơi vào các khoảng sau:
- Nam giới trưởng thành: 8 đến 24 mg / dL
- Phụ nữ trưởng thành: 6 đến 21 mg / dL
- Trẻ em từ 1 đến 17 tuổi: 7 đến 20 mg / dL
Mức BUN cao hơn có thể chỉ ra:
- Bệnh tim, suy tim sung huyết, có một cơn đau tim gần đây.
- Xuất huyết dạ dày.
- Bệnh thận, suy thận.
- Tắc nghẽn trong đường tiết niệu.
- Mức protein cao.
- Sốc.
- Mất nước.
Mức BUN thấp hơn có thể chỉ ra:
- Suy gan
- Suy dinh dưỡng
- Thiếu protein nghiêm trọng trong chế độ ăn uống
- Mất nước
Tùy thuộc vào kết quả xét nghiệm của bạn, bác sĩ có thể cân nhắc tiến hành các xét nghiệm khác để xác định chẩn đoán hoặc đưa ra phương pháp điều trị. Xét nghiệm giúp định lượng ure máu được khuyên cùng với xét nghiệm Creatinine hoặc bảng thận trong trường hợp bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân mắc các bệnh về thận.
Riêng mức BUN không cho bác sĩ biết chắc chắn về chức năng thận [thận] của bạn. Nhưng khi nó được đo cùng với mức creatinine, bác sĩ có thể xem xét 2 mức này so sánh như thế nào để giúp tìm ra chức năng thận của bạn. Nếu tỷ lệ này cao hơn hoặc thấp hơn bình thường, bạn có thể mắc một số loại vấn đề về thận.
Điều gì có thể ảnh hưởng đến xét nghiệm định lượng ure máu?
Mức BUN bất thường không phải lúc nào có nghĩa là bạn bị bệnh thận. Mức BUN của bạn có thể tăng ngay cả khi thận của bạn đang hoạt động bình thường vì nhiều lý do. Bao gồm:
- Chế độ ăn giàu protein
- Sử dụng steroid
- Mất nước
- Vết thương bỏng
- Sự lão hóa
Nếu bác sĩ nghi ngờ bạn bị rối loạn thận hoặc tình trạng sức khỏe khác, họ sẽ yêu cầu các xét nghiệm bổ sung để xác định chẩn đoán và xác định nguyên nhân. Đây là lý do tại sao cân nhắn thêm những xét nghiệm như là tỷ lệ giữa mức BUN và mức creatinine và xét nghiệm độ lọc cầu thận [GFR] là thước đo đáng tin cậy hơn về sức khỏe của thận.
Một số phòng khám chuyên về huyết học.
- Bệnh viện quốc tế City – Q. Bình Tân
- Phòng khám đa khoa Saigon Healthcare – ThS-BS Võ Tuấn Khoa – Q.10
Kết luận
Tóm lại, xét nghiệm định lượng ure máu [BUN] là xét nghiệm để đo lường nồng độ của nitơ và ure trong máu, giúp cho việc chẩn đoán và theo dõi bệnh lý thận. Kết quả của xét nghiệm chức năng thận không phải là kết quả chẩn đoán cuối cùng, bác sĩ sẽ dựa vào kết quả của nhiều yếu tố để đưa ra hướng điều trị hoặc đề nghị các xét nghiệm tiếp theo. Nếu kết quả vượt mức bình thường, bạn cần tham khảo bác sĩ để có hướng chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Bài viết được tham khảo từ bác sĩ và các nguồn tư liệu đáng tin cậy trong và ngoài nước. Tuy nhiên, Docosan Team khuyến khích bệnh nhân hãy tìm và đặt lịch hẹn với bác sĩ có chuyên môn để điều trị. Để được tư vấn trực tiếp, bạn đọc vui lòng liên hệ hotline 1900 638 082 hoặc CHAT để được hướng dẫn đặt hẹn.