I. ĐẶC ĐIỂM CƠ BẢN CỦA VHVN TỪ ĐẦU THẾ KỈ XX ĐẾN CÁCH MẠNG THÁNG TÁM 1945:
1. Văn học đổi mới theo hướng hiện đại hóa:
Hoàn cảnh lịch sử xã hội:
+ Pháp đẩy mạnh việc khai thác thuộc địa.
+ Xã hội biến đổi sâu sắc, nhiều giai tầng xuất hiện.
+ Đảng ra đời lãnh đạo các phong trào đấu tranh.
Văn hóa VN:
+ Thoát khỏi tầm ảnh hưởng của văn hóa TQ, có dịp tiếp thu văn hóa phương Tây.
+ Chữ quốc ngữ thay thế chữ Hán, chữ Nôm. Báo chí, xuất bản phát triển.
+ Viết văn trở thành một nghề.
Hiện đại hóa là quá trình làm cho làm cho VH thoát ra khỏi hệ thống thi pháp VH trung đại và đổi mới theo hình thức VH phương Tây,có thể hội nhập với VH thế giới.
Ba giai đoạn của quá trình hiện đại hoá:
a. Giai đoạn 1: từ 1900 1920.
Là giai đoạn chuẩn bị.
Các tác phẩm: Thầy La- za- rô Phiền [Nguyễn Trọng Quản], Hoàng Tố Oanh hàm oan [Thiên Trung], được coi là hai tác phẩm viết bằng văn xuôi quốc ngữ đầu tiên.
Thành tựu chủ yếu: thơ văn yêu nước và cách mạng của Phan Bội Châu, Phan Chu Trinh [chủ yếu viết bằng chữ Hán, Nôm theo thi pháp VHTĐ]
b. Giai đoạn 2: từ 1920 1930.
Quá trình hiện đại hoá đạt được những thành tựu đáng kể.
Các tác phẩm tiêu biểu: Cha con nghĩa nặng [Hồ Biểu Chánh], Hầu trời [Tản Đà], Gánh nước đêm [Trần Tuấn Khải]các sáng tác bằng tiếng Pháp của Nguyễn Ái Quốc.
Nhiều yếu tố củavănvẫn còn tồn tại.
c. Giai đoạn thứ 3: từ 1930 1945.
Quá trình đổi mới hoàn tất, nhiều thành tựu ở mọi lĩnh vực.
Các tác phẩm tiêu biểu: Số đỏ [Vũ Trọng Phụng], Chí Phèo [Nam Cao], Thơ duyên [Xuân Diệu].
VHVN có thể hội nhập với nền VH thế giới.
2. Văn học hình thành hai bộ phận và phân hóa thành nhiều xu hướng, vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển.
a.Bộ phận văn học công khai
Là VH tồn tại và phát triển trong pháp luật của chính quyền thực dân phong kiến.
Phân hóa thành nhiều xu hướng, trong đó có hai xu hướng chính.
+ Văn học lãng mạnvới những đặc trưng nổi bật:
* Là tiếng nói cá nhân nghệ sĩ tràn đầy cảm xúc, phát huy trí tưởng tượng, diễn tả khát vọng, ước mơ; coi con người là trung tâm của vũ trụ, khẳng định và đề cao cái tôi cá nhân riêng tư.
* Các đề tài quen thuộc: tình yêu, thiên nhiên, quá khứ, tương lai, cảm xúc, những biến thái tinh vi trong tâm hồn.
* Giá trị của văn học lãng mạn: thức tỉnh ý thức cá nhân, chống lại những thứ lạc hậu, giải phóng cá nhân.
* Hạn chế: ít gắn với đời sống chính trị của đất nước.
* Thành phần: các nhà thơ mới, nhóm Tự lực văn đoàn..
+Văn học hiện thựcvới những đặc trưng nổi bật:
* Thấm đượm tinh thần nhân đạo, phơi bày tình cảnh khốn khổ của người dân, chống sự áp bức bóc lột, phê phán thế sự, lên án sự bất công.
* Các đề tài quen thuộc: đời sống người nông dân nghèo, đời sống của người nghèo ở thành thị, bi kịch của những người bị áp bức bóc lột.
* Giá trị: phản ánh hiện thực khách quan, cụ thể, xây dựng được những tính cách điển hình trong hòan cảnh điển hình.
* Hạn chế: chưa thấy được tiền đồ của nhân dân và tương lai của dân tộc.
3. Văn học phát triển với tốc độ hết sức nhanh chóng.
Văn học phát triển cả về số lượng và chất lượng
Nguyên nhân:
+ Sức sống văn hoá mãnh liệt mà hạt nhân là lòng yêu nước và tinh thần dân tộc, biện hiện rõ nhất là sự trưởng thành và phát triển của tiếng Việt và văn chương Việt.
+ Ngoài ra phải kể đến sự thức tỉnh ý thức cá nhân của tầng lớp trí thức Tây học.
+ Còn một lí do rất thiết thực: Lúc này văn chương trở thành một thứ hàng hoá và viết văn là một nghề có thể kiếm sống.
II. Thành tựu chủ yếu của VHVN từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng 8/1945
1. Về nội dung, tư tưởng:
VHVN có 2 truyền thống lớn: Chủ nghĩa yêu nước, chủ nghĩa nhân đạo.
Nhân tố mới: Phát huy trên tinh thần dân chủ.
2. Về thể loại và ngôn ngữ văn học:
Văn xuôi.
+ Tiểu thuyết văn xuôi quốc ngữ ra đời. đến những năm 30 được đẩy lên một bước mới.
+ Truyện ngắn đạt được thành tựu phong phú và vững chắc.
+ Phóng sự ra đời đầu những năm 30 và phát triển mạnh.
+ Bút kí, tuỳ bút, kịch, phê bình VH phát triển.
Thơ ca: Là một trong những thành tựu VH lớn nhất thời kì này
Lí luận phê bình.
Ngôn ngữ, cách thể hiện, diễn đạt, trình bày.
+ Dần thoát li chữ Hán, chữ Nôm, lối diễn đạt công thức, ước lệ, tượng trưng, điển cố, qui phạm nghiêm ngặt của văn học trung đại.
Kế thừa tinh hoa của truyền thống văn học trước đó.
Mở ra một thời kì VH mới: Thời kì văn học hiện đại.
III. TỔNG KẾT
1. Nội dung
- Văn học từ đầu thế kỉ XX đến cách mạng tháng Tám năm 1945 có 3 đặc điểm cơ bản.
- Thành tựu chủ yếu của giai đoạn văn học này đã kế thừa và phát huy những truyền thống lớn sâu sắc nhất của văn học Việt Nam :chủ nghĩa yêu nước và chủ nghĩa nhân đạo đồng thời đêm đến cho văn học những đóng góp mới của thời đại :tinh thần dân chủ.
2. Nghệ thuật
- Văn học thời kì này đạt được những thành tựu hết sức to lớn ,gắn liền với kết quả cách tân về thể loại ngôn ngữ.
- Có được những thành tựu nói trên chủ yếu là do sức sống tiềm tàng,mãnh liệt của dân tộc được nuôi dưỡng và phát triển trong các phong trào yêu nước cách mạng và sự thức tỉnh 'trỗi dậy mạnh mẽ của cái tôi cá nhân.
Đáp án không phải đặc điểm của văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945?
A. Văn học đổi mới theo hướng hiện đại hóa
B. Văn học hình thành hai bộ phận và phân hóa thành nhiều xu hướng, vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển
C. Văn học phát triển với tốc độ hết sức nhanh chóng
D. Xuất hiện trào lưu nhân đạo chủ nghĩa
Ngôn ngữ:
- Ngôn ngữ gần gũi, từng bước hiện đại
- Dần thoát li chữ Hán, chữ Nôm, lối diễn đạt công thức, ước lệ, tượng trưng, điển cố, quy phạm nghiêm ngặt của văn
học trung đại
- Phát triển ngôn ngữ Tiếng Việt phong phú
Chọn đáp án : C
- Tải app VietJack. Xem lời giải nhanh hơn!
Câu 1 : Đáp án không phải đặc điểm của văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945?
A. Văn học đổi mới theo hướng hiện đại hóa
B. Văn học hình thành hai bộ phận và phân hóa thành nhiều xu hướng, vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển
C. Văn học phát triển với tốc độ hết sức nhanh chóng
D. Xuất hiện trào lưu nhân đạo chủ nghĩa
Đặc điểm của văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945:
- Văn học đổi mới theo hướng hiện đại hóa
- Văn học hình thành hai bộ phận và phân hóa thành nhiều xu hướng, vừa đấu tranh với nhau, vừa bổ sung cho nhau để cùng phát triển
- Văn học phát triển với tốc độ hết sức nhanh chóng
Chọn đáp án : D
Câu 2 : Tiền đề dẫn đến văn học đổi mới theo hướng hiện đại hóa là:
A. Pháp xâm lược, khai thác thuộc địa,.. cho nên cơ cấu xã hội Việt Nam có những biến đổi sâu sắc
B. Văn hóa Việt Nam tiếp xúc với văn hóa phương Tây
C. Báo chí và nghề xuất bản phát triển mạnh, chữ quốc ngữ dần dần thay thế chữ Hán, chữ Nôm…
D. Tất cả các đáp án trên
Tiền đề:
- Pháp xâm lược, khai thác thuộc địa,.. cho nên cơ cấu xã hội Việt Nam có những biến đổi sâu sắc
- Văn hóa Việt Nam tiếp xúc với văn hóa phương Tây
- Báo chí và nghề xuất bản phát triển mạnh, chữ quốc ngữ dần dần thay thế chữ Hán, chữ Nôm, phong trào dịch thuật phát triển; lớp trí thức Tây học thay thế lớp trí thức Nho học, đóng vai trò trung tâm trong đời sống văn hóa thời kì này.
Chọn đáp án : D
Câu 3 : Đầu thế kỉ XX, sự thay đổi chữ viết của nước ta có tác động như thế nào đến đời sống văn học nước nhà?
A. Chữ quốc ngữ ra đời và tồn tại song song với chữ Hán và chữ Nôm.
B. Chữ quốc ngữ đã thay thế chữ Hán, chữ Nôm trong nhiều lĩnh vực từ hành chính đến văn chương, nghệ thuật.
C. Chữ Hán và chữ Nôm tiếp tục giữ vai trò chủ đạo trong văn chương nghệ thuật.
D. Chữ quốc ngữ ra đời nhưng chưa tác động mạnh mẽ đến văn chương nghệ thuật.
Đầu thế kỉ XX, chữ quốc ngữ đã thay thế chữ Hán và chữ Nôm trong nhiều lĩnh vực, từ hành chính công vụ đến văn chương nghệ thuật
Chọn đáp án : B
Câu 4 : “Hiện đại hóa” văn học được hiểu là:
A. Là quá trình làm cho văn học Việt Nam thoát ra khỏi hệ thống thi pháp văn học trung đại và đổi mới theo hình thức văn học phương Tây, có thể hội nhập với nền văn học hiện đại thế giới.
B. Là quá trình văn học Việt Nam tiếp thu những nét mới của văn học phương Tây để làm phong phú nền văn học vốn phụ thuộc vào Trung Hoa.
C. Là quá trình loại bỏ dần nền văn học phong kiến
D. Là quá trình đổi mới hệ thống thi pháp văn học theo văn hóa Pháp
Hiện đại hóa được hiểu là quá trình làm cho văn học Việt Nam thoát ra khỏi hệ thống thi pháp văn học trung đại và đổi mới theo hình thức văn học phương Tây, có thể hội nhập với nền văn học hiện đại thế giới
Chọn đáp án : A
Câu 5 : Qúa trình hiện đại hóa được chia làm mấy giai đoạn?
A. 1
B. 2
C. 3
D. 4
Quá trình hiện đại hóa chia làm ba giai đoạn:
- Giai đoạn thứ nhất [từ đầu thế kỉ XX đến khoảng năm 1920]
- Giai đoạn thứ hai [ khoảng từ năm 1920 đến năm 1930]
- Giai đoạn thứ ba [ khoảng từ năm 1930 đến năm 1945]
Chọn đáp án : C
Câu 6 : Hai bộ phận chủ yếu của văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945 là:
A. Văn học dân gian và văn học viết
B. Văn học chữ Hán và văn học chữ Nôm
C. Văn học thuần Việt và văn học chịu ảnh hưởng của văn hóa phương Tây
D. Văn học công khai và văn học không công khai
Văn học hình thành hai bộ phận:
- Bộ phận văn học công khai
- Bộ phận văn học không công khai
Chọn đáp án : D
Câu 7 : Nội dung sau đúng hay sai? “Bộ phận văn học công khai không có ý thức cách mạng và tinh thần chống đối trực tiếp với chính quyền thực dân”
A. Đúng
B. Sai
- Đúng
- Bộ phận văn học công khai: là văn học hợp pháp tồn tại trong vòng pháp luật của chính quyền thực dân phong kiến. Những tác phẩm này có tính dân tộc và tư tưởng lành mạnh nhưng không có ý thức cách mạng và tinh thần chống đối trực tiếp với chính quyền thực dân
Chọn đáp án : A
Câu 8 : Thể loại chính của xu hướng văn học hiện thực là:
A. Thơ trữ tình
B. Tiểu thuyết
C. Truyện ngắn
D. Văn xuôi trữ tình
E. Phóng sự
Thể loại của xu hướng văn học hiện thực trong bộ phận văn học không công khai:
- Tiểu thuyết
- Truyện ngắn
- Phóng sự
Câu 9 : Đáp án không phải nội dung của bộ phận văn học không công khai?
A. Đấu tranh chống thực dân và tay sai
B. Thể hiện nguyện vọng của dân tộc là độc lập tự do
C. Thể hiện cái tôi trữ tình đầy cảm xúc, những khát vọng và ước mơ
D. Biểu lộ nhiệt tình vì đất nước
Nội dung bộ phận văn học không công khai:
- Đấu tranh chống thực dân và tay sai
- Thể hiện nguyện vọng của dân tộc là độc lập tự do
- Biểu lộ nhiệt tình vì đất nước
Nội dung thể hiện cái tôi trữ tình đầy cảm xúc, những khát vọng và ước mơ là thuộc văn học lãng mạn.
Đáp án cần chọn là: C
Chọn đáp án : C
Câu 10 : Hình tượng trung tâm của bộ phận văn học không công khai là:
A. Hình tượng người nghệ sĩ
B. Hình tượng người thi sĩ
C. Hình tượng người chiến sĩ
D. Tình yêu, thiên nhiên, tôn giáo
Hình tượng trung tâm của bộ phận văn học không công khai là hình tượng người chiến sĩ.
Chọn đáp án : C
Câu 11 : Đáp án nào sau đây nói đúng về mối quan hệ giữa xu hướng văn học hiện thực và văn học lãng mạn?
A. Cùng tồn tại song song và hoàn toàn đối lập nhau, đấu tranh loại trừ nhau
B. Cùng tồn tại song song, vừa đấu tranh nhau vừa ảnh hưởng, tác động qua lại, có khi chuyển hóa lẫn nhau.
C. Cùng tồn tại song song nhưng luôn có ranh giới biệt lập không quan hệ với nhau
D. Cùng tồn tại song song, hoàn toàn đối lập nhau về giá trị nhưng không loại trừ nhau
Văn học lãng mạn và văn học hiện thực cùng tồn tại song song, vừa đấu tranh với nhau, vừa ảnh hưởng, tác động qua lại, có khi chuyển hóa lẫn nhau
Chọn đáp án : B
Câu 12 : Nội dung chính của văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945 là:
A. Nội dung yêu nước
B. Nội dung nhân đạo
C. Cả hai đáp án trên đều đúng
D. Cả hai đáp án trên đều sai
Nội dung chính của văn học Việt Nam từ đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945:
- Nội dung yêu nước: Yêu nước gắn liền với quê hương, trân trọng truyền thống văn hóa dân tộc, ca ngợi cảnh đẹp quê hương, đất nước, yêu nước gắn với lí tưởng xã hội chủ nghĩa và tinh thần quốc tế vô sản
- Nội dung nhân đạo: Gắn với sự thức tỉnh cá nhân của người cầm bút
Chọn đáp án : C
Câu 13 : Thể loại văn học nào mới xuất hiện trong giai đoạn 1930 – 1945?
A. Tiểu thuyết chương hồi
B. Hát nói, kịch, biểu, cáo
C. Phóng sự, phê bình văn học
D. Tiểu thuyết, truyện thơ
Thể loại văn học mới xuất hiện: phóng sự, phê bình văn học.
Chọn đáp án : C
Câu 14 : Đáp án không phải đặc điểm ngôn ngữ của văn học Việt Nam giai đoạn từ đầu thế kí XX đến cách mạng tháng Tám năm 1945?
A. Ngôn ngữ gần gũi, hiện đại
B. Dần thoát li chữ Hán, chữ Nôm
C. Lối diễn đạt công thức, ước lệ, tượng trưng, điển cố, quy phạm nghiêm ngặt của văn học trung đại vẫn được sử dụng và tuân thủ chặt chẽ
D. Phát triển ngôn ngữ Tiếng Việt phong phú
Ngôn ngữ:
- Ngôn ngữ gần gũi, từng bước hiện đại
- Dần thoát li chữ Hán, chữ Nôm, lối diễn đạt công thức, ước lệ, tượng trưng, điển cố, quy phạm nghiêm ngặt của văn học trung đại
- Phát triển ngôn ngữ Tiếng Việt phong phú
Chọn đáp án : C
Xem thêm các Câu hỏi trắc nghiệm Ngữ văn lớp 11 chọn lọc, có đáp án hay khác:
- Hỏi bài tập trên ứng dụng, thầy cô VietJack trả lời miễn phí!
Đã có app VietJack trên điện thoại, giải bài tập SGK, SBT Soạn văn, Văn mẫu, Thi online, Bài giảng....miễn phí. Tải ngay ứng dụng trên Android và iOS.
Nhóm học tập facebook miễn phí cho teen 2k5: fb.com/groups/hoctap2k5/
Theo dõi chúng tôi miễn phí trên mạng xã hội facebook và youtube:Nếu thấy hay, hãy động viên và chia sẻ nhé! Các bình luận không phù hợp với nội quy bình luận trang web sẽ bị cấm bình luận vĩnh viễn.