Giải pháp giáo dục của tương lai
Nêu quan điểm về giáo dục trong bối cảnh đại dịch Covid - 19, ĐBQH Nguyễn Hữu Chính [Hà Nội] mong muốn, ngành giáo dục cần tìm ra các giải pháp phù hợp hơn. Việc dạy học trực tuyến đã được triển khai trên toàn quốc nhưng vẫn còn một số học sinh rất khó khăn trong việc học trực tuyến do nhiều nguyên nhân khác nhau. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng giáo dục. Do đó, theo đại biểu, cần có giải pháp, chính sách bảo đảm sự đồng đều trong việc tiếp cận học trực tuyến và đảm bảo chất lượng học tập của học sinh trong điều kiện hiện nay.
Bên cạnh đó, đại biểu Nguyễn Hữu Chính cũng đề nghị, cần phải triển khai có hiệu quả các chính sách hỗ trợ các tổ chức, cá nhân trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, văn hóa, thể thao và du lịch… Tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng đội ngũ giáo viên về các kỹ năng cần thiết để tiến hành dạy học trực tuyến, đào tạo từ xa để nâng cao chất lượng bài giảng, phát huy khả năng tự học của học sinh và sinh viên.
Có cùng mối quan tâm về việc bảo đảm các điều kiện tiếp cận học trực tuyến cho học sinh, ĐBQH Trần Thị Thu Phước [Kon Tum] cho biết, Báo cáo của Chính phủ đã đề cập một số hoạt động an sinh xã hội trong đó có chương trình vận động “Máy tính cho em”. Tuy nhiên, hiện chưa có thống kê số lượng đối tượng trẻ em thực sự cần hỗ trợ và số lượng trẻ em đã nhận hỗ trợ để có thể xác định hành động, giải pháp kế tiếp.
Đại biểu tỉnh Kon Tum cũng dẫn lại số liệu khảo sát do Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân và báo điện tử VNExpress thực hiện vào tháng 8.2021 đối với 69.000 người lao động thì chi phí cho con học trực tuyến trong bối cảnh dịch là chi phí phát sinh lớn nhất của họ. Thực tiễn ở Kom Tum, nhiều gia đình đồng bào dân tộc thiểu số gặp khó khăn và không thể trang trải số tiền hơn 3 triệu đồng để mua điện thoại thông minh hoặc tầm 10 triệu đồng cho một máy tính để con em họ có thể học trực tuyến. "Do vậy, Chính phủ và Bộ Giáo dục và Đào tạo nên xem xét bổ sung làm rõ nội dung này trong báo cáo và có những định hướng để có giải pháp cụ thể hơn trong thời gian tới", đại biểu Trần Thị Thu Phước nhấn mạnh.
Với những diễn biến vô cùng phức tạp của dịch bệnh và xu hướng phát triển của khoa học công nghệ như hiện nay, hình thức học trực tuyến cần được xác định không chỉ là giải pháp tình thế mà còn là một xu hướng tất yếu lâu dài. Do vậy, đại biểu cũng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo khẩn trương đánh giá hiệu quả học tập trực tuyến của học sinh, sinh viên; xác định những bất cập và có giải pháp để phát huy tốt ưu điểm của hình thức giáo dục đào tạo trực tuyến.
Không để học sinh nào bị bỏ lại phía sau
Ở góc độ khác, ĐBQH Nguyễn Thị Hà [Bắc Ninh] cũng cho rằng, chất lượng việc dạy và học trực tuyến chưa được bảo đảm do nhiều yếu tố khách quan như: chất lượng đường truyền internet không ổn định; một bộ phận thầy cô giáo, đặc biệt là những giáo viên lớn tuổi gặp khó khăn trong việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy; thiết bị sử dụng dạy học hạn chế cả về số lượng, chất lượng; việc quản lý học sinh trong quá trình học tập chưa thật hiệu quả...
Mặt khác, việc dạy và học trực tuyến kéo dài cũng gây ra các vấn đề liên quan đến sức khỏe của người dạy, người học khi phải ngồi tiếp xúc với thiết bị điện tử lâu và không vận động trong thời gian dài. Học sinh nảy sinh tâm lý lo lắng khi bị giảm tương tác với thầy cô, bạn bè, trong khi nhiều phụ huynh chưa tương tác hợp lý với con trong quá trình học trực tuyến. Bên cạnh đó giáo viên cũng dễ nảy sinh áp lực tâm lý khi một tiết dạy không chỉ có học sinh mà có cả phụ huynh, thậm chí dư luận và cả mạng xã hội cùng "nhìn"...
Từ những khó khăn trên, đại biểu Nguyễn Thị Hà đề xuất Chính phủ giao cho các bộ, ngành hữu quan có kế hoạch nâng cấp đường truyền để bảo đảm chất lượng dạy và học trực tuyến; mở rộng đối tượng được tiếp cận với Chương trình "Sóng và máy tính cho em"; nghiên cứu các hình thức thu hút doanh nghiệp tham gia vào Chương trình để sớm đạt được mục tiêu không học sinh nào bị bỏ lại phía sau. "Bộ Giáo dục và Đào tạo cần nghiên cứu tổ chức các chương trình đối thoại, trao đổi giữa cấp quản lý giáo viên, phụ huynh và học sinh để chia sẻ và xóa bỏ áp lực tâm lý của các bên khi học trực tuyến kéo dài. Chính phủ cũng cần chỉ đạo các bộ, ngành hữu quan nghiên cứu xây dựng các phần mềm quản lý việc dạy và tổ chức dạy trực tuyến phù hợp, hiệu quả, tiên tiến và thân thiện với người dùng", đại biểu Nguyễn Thị Hà đề nghị.
Phóng viên - 29/08/2020 | 8:25 [GTM + 7]
Nếu quy định được ban hành, chất lượng giáo dục được đánh giá thế nào?
Liên quan đến vấn đề này, phóng viên Kênh VOV Giao thông có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học, Bộ Giáo dục và Đào tạo.
Nghe nội dung chi tiết tại đây:
PV: Được biết, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang soạn thảo Thông tư quy định về dạy học trực tuyến. Xin ông cho biết một số nội dung cụ thể trong dự thảo Thông tư này?
Ông Nguyễn Xuân Thành: Có 3 mức độ để tổ chức dạy học trực tuyến cho học sinh.
Mức một, mức độ dạy học trực tuyến là tổ chức các bài học trên trực tuyến để giao cho học sinh những nhiệm vụ học tập để hỗ trợ trực tiếp.
Mức hai, đó là đối với một số bài học có những phần có thể dạy được ở trên trực tuyến thay thế cho trực tiếp.
Mức độ thứ ba, đó là có những nội dung bài học mà đặc điểm của những bài học đấy có thể tổ chức dạy học hoàn toàn trực tuyến thì khi đó là giáo viên sẽ thiết kế các bài học trực tuyến để giao cho học sinh những nhiệm vụ học tập khi học tập trực tuyến và vào các bài học đó để thực hiện nhiệm vụ học tập này.
Để tổ chức được những hoạt động như thế thì các nhà trường sẽ phải có hệ thống quản lý học tập qua mạng hoặc là hệ thống quản lý nội dung học tập qua mạng để người giáo viên có công cụ thiết kế các bài học.
Còn học sinh phải có tài khoản trên đó để truy cập vào những bài học này để thực hiện các nhiệm vụ học tập theo 3 mức mà chúng tôi nêu ra.
PV: Vậy khi hình thức giáo dục trực tuyến được công nhận thì liệu chất lượng đào tạo có bị ảnh hưởng không?
Ông Nguyễn Xuân Thành: Khi tổ chức học trực tuyến, cho dù mức nào, là hỗ trợ việc học trực tiếp hay là một phần bài học, hay là cả các bài học ấy thì đều phải đáp ứng yêu cầu.
Nếu đáp ứng được yêu cầu như thế, thì các em học sinh sẽ phải học rất là thực tế, thậm chí phải nỗ lực hơn thì mới có thể đáp ứng được yêu cầu của bài học và trả bài được trên mạng.
Khi trả bài được thì thầy cô nhìn vào tiến trình học tập của các em ở trên đấy. Giáo viên khi nào đăng nhập vào mạng sẽ nhìn thấy toàn bộ, em nào đạt được tiến độ đến đâu. Làm như vậy thì dứt khoát là việc học trực tuyến sẽ đạt được chất lượng tốt và không phải lo lắng.
Đây cũng không phải điều gì mới vì tất cả các nước trên thế giới khi tổ chức học trực tuyến thì đều có chuẩn như vậy rồi.
PV: Vâng, xin cảm ơn ông
---
Mời các bạn nghe lại nội dung đầy đủ của chuyên mục Nhật ký đô thị ngày 28/8 tại đây:
.
Cập nhật lúc: 05:38, 20/09/2021 [GMT+7]
Bắt đầu từ ngày 20/9/2021, năm học 2021-2022 Lâm Đồng chính thức thực hiện phương án dạy học trực tuyến. Dự kiến có 107 trường tiểu học, 43 trường THCS và 36 trường THPT thực hiện theo Văn bản chỉ đạo số 1624 của Sở Giáo dục và Đào tạo [GDĐT]. Vấn đề chất lượng giáo dục trong thực hiện “mục tiêu kép” sẽ là thách thức lớn đối với ngành Giáo dục.
| Tập huấn đội ngũ cốt cán cấp tiểu học toàn tỉnh về dạy học trực tuyến, ngày 16/9/2021 |
TẤT CẢ HỌC SINH ĐỀU ĐƯỢC HỌC VÀ KHÔNG TẠO ÁP LỰC
Để tổ chức dạy học trong hoàn cảnh ứng phó diễn biến dịch COVID-19, ngày 10/9/2021, Bộ trưởng Bộ GDĐT Nguyễn Kim Sơn ký Công điện 905 gửi Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương chỉ đạo các Sở GDĐT; trong đó có nội dung tổ chức dạy học trực tuyến, trước hết, cơ sở vật chất, trang thiết bị, hạ tầng viễn thông phải đảm bảo. Dĩ nhiên ngành viễn thông, điện lực và địa phương cần đồng hành với trách nhiệm cao nhất. Chương trình “Sóng và máy tính cho em” vừa đem lại hiệu quả dạy học trực tuyến, vừa mang ý nghĩa nhân văn. Ở Lâm Đồng, ngay tại Lễ Khai giảng năm học 2021-2022, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Hiệp đã nhấn mạnh nội dung này, đó là xây dựng kế hoạch thực hiện “để vận động, trao tặng thiết bị giúp học sinh khó khăn có điều kiện học trực tuyến, tuyệt đối không để một học sinh nào không được học tập do hoàn cảnh khó khăn”. “Hãy dành cho trẻ em tất cả những gì tốt đẹp nhất mà mình có”, người đứng đầu chính quyền tỉnh Lâm Đồng kêu gọi.
Đối với ngành Giáo dục, năng lực đội ngũ quyết định sự thành công của dạy học trực tuyến. Đó là kỹ năng tổ chức, năng lực khai thác tài nguyên và sử dụng kho học liệu số, bản mềm sách giáo khoa… Tổ chức dạy học chủ động, linh hoạt với thời lượng hợp lý theo văn bản tinh giản nội dung của Bộ GDĐT là mục tiêu hướng đến của dạy học trực tuyến. Về phương pháp, dạy học trực tuyến là chủ đạo, kết hợp kênh truyền hình có tính bổ trợ. Đặc biệt, giáo viên hướng dẫn học sinh khai thác hiệu quả sách giáo khoa, không kéo dài thời gian như học trực tiếp để đảm bảo sức khỏe, tâm sinh lý của học sinh khi phải tiếp xúc với máy tính, điện thoại, ti vi. Khi địa phương kiểm soát được dịch COVID-19, tận dụng tối đa khoảng thời gian để học sinh có thể đến trường tham gia dạy học trực tiếp, nhất là thực hành thí nghiệm và kết hợp ôn tập, củng cố nội dung đã học trực tuyến.
THÍCH NGHI VỚI HỆ SINH THÁI CÔNG NGHỆ
Đầu năm học 2021-2022, Lâm Đồng dự kiến tổ chức dạy học trực tuyến tại 186 trường trong toàn tỉnh. Tổ chức dạy học trực tuyến mới áp dụng vài năm học nay, vì vậy, giáo viên cả nước đa số lúng túng về phương pháp và thiếu tự tin trong triển khai. Tại các buổi tập huấn kỹ thuật cho cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên ở Lâm Đồng không ít người còn lúng túng là điều dễ chia sẻ và cảm thông. Nhiều nguyên nhân, nhưng chủ yếu là điều kiện ứng dụng công nghệ thông tin, năng lực thực hành, kỹ năng thể hiện vào dạy học còn hạn chế; sử dụng các phần mềm dạy học trực tuyến chưa thông thạo. Trong lúc, việc giám sát quá trình học của học sinh bị hạn chế, công cụ khảo sát, đánh giá học sinh đạt mục tiêu học tập còn nhiều lúng túng. Về người học, tuy học sinh khá năng động trong ứng dụng công nghệ thông tin để khai thác các bài giảng của thầy cô giáo, nhưng điều kiện trang thiết bị của nhiều gia đình không đáp ứng. Mặt khác, học trực tuyến còn cần sự cộng tác đắc lực và thông hiểu của phụ huynh học sinh. Ý thức tự giác học tập của học sinh cũng là yếu tố để đạt chất lượng, hiệu quả. Đặc biệt, tổ chức dạy học trực tuyến, sự tương tác giữa giáo viên và học sinh có tác động rất quan trọng. Về đối tượng người học ở Lâm Đồng, khó khăn nhất là học sinh lớp 3, 4 và 5, bởi kỹ năng, điều kiện còn ở mức thấp, chưa kể đến mức độ an toàn luôn là vấn đề cần được phụ huynh đặc biệt quan tâm.
Một trở ngại khác, cơ sở giáo dục ở Lâm Đồng cũng như nhiều địa phương chưa đủ điều kiện để mua các phần mềm cho giáo viên triển khai, chủ yếu sử dụng phần mềm miễn phí như Zoom, Mesenger của Facebook, Zalo, Google meet..., chất lượng không đảm bảo. Trả lời phỏng vấn chúng tôi, Giám đốc Sở GDĐT Lâm Đồng Phạm Thị Hồng Hải cho biết: “Hiện nay, các trường chưa giám sát được chất lượng học trực tuyến mà chỉ giám sát được số lượng học sinh vào học. Bên cạnh đó, hệ thống hạ tầng kỹ thuật như máy tính, đường truyền chưa đồng bộ, song song với đó là trình độ công nghệ của giáo viên, các bậc cha mẹ, học sinh chưa đáp ứng được yêu cầu”. Vì vậy, theo Giám đốc Sở GDĐT, triển khai học tập trực tuyến cho học sinh, các địa phương, các nhà trường và bản thân mỗi thầy cô giáo cần có những giải pháp để “gỡ khó”. Về phía Sở, đã thống kê khảo sát tình hình dạy học trực tuyến ở các đơn vị và triển khai hướng dẫn cụ thể về tổ chức học trực tuyến theo tinh thần chỉ đạo của Bộ GDĐT. Các cơ sở giáo dục đang tiếp tục tập huấn về kỹ thuật thực hiện, xây dựng kế hoạch chi tiết theo từng bộ môn, khối lớp...
Giám đốc Phạm Thị Hồng Hải cũng cho rằng: “Các nhà trường cần tăng cường cơ sở vật chất, tận dụng tối đa các phương tiện để hỗ trợ cho giáo viên khi dạy học trực tuyến. Nhà trường, các thầy cô giáo cần phối hợp tốt với phụ huynh học sinh để trao đổi kế hoạch, thống nhất cách làm, tăng cường sự phối hợp của phụ huynh khi các em học sinh học tập tại nhà. Căn cứ vào đặc thù vùng miền và các điều kiện hiện có, các thầy cô giáo cần chủ động, linh hoạt lựa chọn hình thức tổ chức dạy học sao cho phù hợp. Có thể lựa chọn một trong các hình thức như dạy thông qua trực tuyến, qua online, qua nhóm Zalo, Messenger, Facebook, Email... mặc dù các nền tảng trên vẫn còn hạn chế, chỉ ở mức tiếp cận các bài học online đơn thuần và không thể lưu trữ các bài học để học sinh có thể xem lại khi cần. Ở những nơi không có điều kiện về mạng, kỹ thuật thì cần tìm giải pháp để giao bài, giao nhiệm vụ cho học sinh như soạn bài ôn tập, in và thông báo phụ huynh đến nhận”.
MINH ĐẠO