Dữ liệu do Cục Thống kê Dân số Hoa Kỳ công bố hôm 29/12 cho biết dân số thế giới đã tăng 75 triệu người trong năm qua và sẽ đạt hơn 8 tỷ người vào ngày đầu năm mới [1/1/2024].
Hãng tin AP dẫn số liệu cho thấy tốc độ tăng trưởng dân số toàn cầu trong năm qua là 0,95% so với ngày đầu năm mới 2023. Theo Cục Thống kê Dân số, vào đầu năm 2024, dự kiến mỗi giây trên toàn thế giới sẽ có 4,3 ca sinh và 2 ca tử vong.
Cục Thống kê cũng chỉ rõ dân số Mỹ tăng trưởng chậm lại, với tỷ lệ gia tăng là 0,53%, chỉ bằng hơn một nửa con số trung bình toàn thế giới. Hoa Kỳ có thêm 1,7 triệu người và sẽ có dân số vào ngày đầu năm mới là 335,8 triệu người.
William Frey, nhà nhân khẩu học tại Viện Brookings nói với hãng tin AP rằng nếu tốc độ hiện tại tiếp tục duy trì thì đây có thể là thập kỷ tăng trưởng chậm nhất trong lịch sử nước Mỹ, ở mức dưới 4%. “Tất nhiên, tốc độ tăng trưởng có thể tăng lên một chút khi đại dịch qua đi,” ông nói.
AP dẫn số liệu của Liên Hiệp Quốc cho biết Ấn Độ đã vượt Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới trong năm 2023. Cụ thể là dân số Ấn Độ chiếm gần 1,43 tỷ trong tổng số 8 tỷ người trên trái đất. Ngược lại, một số quốc gia như Nhật Bản lại đang phải đối mặt với tình trạng giảm dân số với tốc độ nhanh nhất trong 14 năm liên tiếp.
Trước đó, Cục Thống kê Dân số Hoa Kỳ ước tính dân số thế giới đạt 8 tỷ người vào ngày 26/9/2023. Tuy nhiên, theo Quỹ Dân số Liên hợp quốc [UNFPA], điều này đã xảy ra vào ngày 15/11/2022.
Sự tăng trưởng dân số thế giới đã chậm lại kể từ những năm 1960. Phải mất 12,5 năm để dân số toàn cầu tăng từ 7 tỷ lên 8 tỷ. Nhưng Cục Thống kê Dân số cho biết sẽ mất 14,1 năm để dân số tăng từ 8 tỷ lên 9 tỷ và 16,4 năm để tăng từ 9 tỷ lên 10 tỷ, điều này có thể sẽ xảy ra vào khoảng năm 2055. Còn theo báo cáo của UNFPA, dân số toàn cầu dự kiến sẽ đạt 8,5 tỷ người vào năm 2030 và 9,7 tỷ người vào năm 2050.
Tháng 4/2023, Việt Nam đã trở thành quốc gia thứ 15 trên thế giới có trên 100 triệu dân. Theo UNFPA, Việt Nam hiện có tỷ lệ dân số trẻ cao nhất trong lịch sử đất nước với 21,1% tổng dân số là thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 10 đến 24.
UNFPA dự báo Việt Nam sẽ trở thành quốc gia có dân số già vào năm 2036 khi dân số từ 65 tuổi trở lên đạt 15,5 triệu người, chiếm hơn 14% tổng số dân.
Đến hết năm 2023, Việt Nam đạt 100,3 triệu người, chất lượng dân số được cải thiện, mức sinh giảm mạnh, tuổi thọ trung bình tăng.
Thông tin được Tổng cục Thống kê nêu trong thông cáo về tình hình kinh tế - xã hội quý IV và năm 2023, ngày 29/12.
Theo đó, dân số trung bình năm 2023 ước tính 100,3 triệu người, tăng gần 835.000 người [0,84%] so với năm 2022. Trong đó, dân số thành thị 38,2 triệu người, chiếm hơn 38%; dân số nông thôn hơn 62 triệu người, chiếm gần 62%; nam 50 triệu người, chiếm 49,9%; nữ 50,3 triệu người, chiếm 50,1%.
Báo cáo của Tổng cục Thống kê cũng cho thấy tỷ số giới tính của dân số năm 2023 là 99,5 nam/100 nữ. Tuổi thọ trung bình 73,7, tăng nhẹ so với năm 2022 là 73,6 tuổi, trong đó nam 71,1 tuổi và nữ 76,5 tuổi.
Lực lượng lao động từ 15 tuổi trở lên của cả nước 52,4 triệu người, tăng hơn 666.000 người so với năm trước. Tính chung năm 2023, lao động có việc làm là 51,3 triệu người, tăng 683.000 người [1,35%] so với năm trước.
Năm nay, thu nhập bình quân của lao động là 7,1 triệu đồng/tháng, tăng 6,9%, tương ứng tăng 459.000 đồng so với năm trước. Trong đó, thu nhập bình quân của lao động nam là 8,1 triệu đồng/tháng, lao động nữ 6 triệu đồng; thu nhập bình quân của lao động ở khu vực thành thị 8,7 triệu đồng/tháng, khu vực nông thôn 6,2 triệu đồng/tháng.
Tổng tỷ suất sinh năm 2023 Việt Nam là 1,95 con/phụ nữ, giảm so với năm ngoái [2,01 con] và dưới kế hoạch mức sinh thay thế 2,1 con. Hai khu vực báo động là vùng Đông Nam bộ và Đồng bằng sông Cửu Long, mức sinh tiếp tục xuống sâu [khoảng 1,5 con/phụ nữ]. Năm nay, mức sinh của TP HCM là 1,27 con/phụ nữ, thấp nhất nước.
Tuy vậy, hiện dân số Việt Nam chưa đạt đỉnh. Dự báo của Tổng cục Thống kê, dân số nước ta sẽ tăng lên 107 triệu người vào năm 2044, sau đó giảm xuống 72 triệu người vào năm 2100. Việt Nam đang ở giai đoạn chuyển từ mức sinh cao sang mức sinh thấp, từ mô hình sinh sớm sang mô hình sinh muộn, từ cơ cấu dân số trẻ sang giai đoạn già hóa dân số.
Người dân Hà Nội tập thể dục ở Hồ Gươm. Ảnh: Giang Huy
Ông Mai Trung Sơn, Phó vụ trưởng Quy mô dân số - Kế hoạch hóa gia đình, Cục Dân số, hôm 26/12, cho biết tỷ lệ tăng dân số Việt Nam giảm mạnh từ mức rất cao 3,9% [1960] xuống còn 1,14% [2019] và 0,95% [2021]. Tổng cục Thống kê cũng dự báo, ở phương án mức sinh trung bình, đến năm 2069, tỷ lệ tăng dân số bình quân Việt Nam sẽ về 0. Trong khi nếu ở phương án mức sinh thấp, chỉ 35 năm nữa, Việt Nam sẽ đối mặt với thực tế tỷ lệ tăng dân số ở mức âm.
Liên Hợp Quốc dự báo năm 2500 dân số Việt Nam chỉ còn 3,6 triệu người, bằng tỉnh Nghệ An bây giờ, nếu mức sinh tiếp tục giảm.