Có bao nhiều loại chấn thương thường gặp trong tập luyện và thi đấu các môn võ thuật
|
Bài viết
Trong tập luyện võ thuật nói chung, đặc biệt là các môn võ có tính đối kháng như Taekwondo, Muay Thái, Boxing... nguy cơ gặp phải chấn thương là điều luôn hiện hữu. Nhẹ thì có thể là đau cơ, bong gân dẫn đến nghỉ tập vài ngày nhưng các chấn thương nặng hơn như đứt dây chằng, gãy xương có thể khiến bạn phải dừng tập luyện mãi mãi. Đó là điều không ai mong muốn, vì vậy chúng ta cần hiểu rõ các dạng chấn thương cơ bản, cách điều trị để có thể phòng tránh một cách tốt nhất. Chấn thương là nỗi ám ảnh không chỉ của các VĐV mà còn của bất cứ người tập võ nào Các chấn thương thể thao thường gặp có thể chia ra thành các dạng như sau: 1. Chấn thương phần mềm Máu bầm: Thường gọi là vết bầm hay cục máu bầm, do máu thoát ra tụ dưới da. Không sưng, từ màu đỏ chuyển sang xanh và cuối cùng là màu vàng. Vết bầm biến mất sau 2 hoặc 3 tuần lễ. Trị liệu: Sử dụng túi chườm đá, sau một thời gian thì xoa bóp với thuốc. Sưng tụ máu: Máu tập trung tại một điểm, một cục u xuất hiện tiếp đó do đứt mạch máu. Trị liệu: Sử dụng túi chườm đá, dùng tay ấn vào cục u để làm tan việc xuất huyết và chận dòng chảy, trong vài trường hợp quan trọng, phải cần đến phẫu thuật để rút máu (châm chích). Xây xát: Sau khi bị va chạm, không thấy có vết thương. Nhưng sự va đập có thể đã gây đứt đoạn những tĩnh mạch, hay động mạch,v.v… Cũng có thể cơ bị rách. Phải lưu ý với những tai nạn kiểu này. Trị liệu: Không xoa bóp, không chườm nóng vì sẽ khiến gây giãn nở mạch máu và làm tăng xuất huyết. Lau sạch vết thương bằng chất sát trùng và bao che bảo vệ. Nếu trầm trọng cần đến y sĩ hoặc bệnh viện. Chấn động ở vùng bụng: Bề ngoài có vẻ không gây hậu quả trầm trọng, các chấn thương có thể dẫn tới viêm niêm mạc bụng, hoặc xuất huyết nội. Triệu chứng: mặt tái mét, xuất hạn, nôn mữa, buồn nôn, sốt nhẹ, khoang bụng cứng và đau. Trị liệu: đưa ngay bệnh nhân đến y sĩ hoặc bệnh viện. Đối với các chấn thương phần mềm chườm đá là cách đơn giản và tốt nhất nên áp dụng 2. Chấn thương cơ Giãn cơ: Là tổn thương cơ dạng nhẹ do dây chằng, gân, cơ bị kéo giãn quá mức cho phép. Số lượng bó sợi cơ bị đứt là dưới 25%. Ngay lúc bị chấn thương, người bệnh thấy đau nhói ở vùng gân cơ, nhưng không bị máu bầm, không làm ngưng cử động. Sau ít phút, cảm giác đau giảm và vùng bị tổn thương sẽ sưng nhẹ. Trị liệu: Thoạt tiên chườm nước đá. Sau đó, thoa nhẹ thuốc bóp thích hợp. Sử dụng hơi nóng, gạc, dấm, nước, hồng ngoại. Căng cơ: Một vài sợi cơ bị đứt. Đau nhiều và phải ngưng hoạt động. Vết máu bầm sau một thời gian. Trị liệu: Chườm đá trong vòng hai ngày. Không xoa bóp; nghỉ ngơi. Sau 15 ngày, có thể xoa bóp cộng với tái tập luyện. Rách cơ: Số cơ bị rách chiếm 25 - 75% bó sợi. Xuất hiện vết bầm do các sợi cơ bị đứt nhiều hơn. Bệnh nhân có thể nghe tiếng "bựt" hay "rắc" tại chỗ bị thương, khớp có thể bị mất độ vững, cảm giác đau dữ dội và có thể gây ngất xỉu. Hoạt động chức năng của cơ bị tê liệt hoàn toàn. Trị liệu: Chườm đá, tránh xoa bóp. Cần có y sĩ vì nếu việc rách cơ không được chăm sóc thích hợp, sẽ có khả năng canxi hóa u máu. Sau khi tái luyện 8 tới 10 tuần tiếp theo tai nạn, có thể trở lại luyện tập một cách chậm rãi từ nhẹ đến nặng. Đứt cơ hoàn toàn: Số cơ bị rách chiếm trên 75% bó sợi, cơ bị đứt hoàn toàn hay bị tách ra khỏi xương, một lỗ trũng xuất hiện do cơ rút lại làm máu bầm tụ nhiều ngày sau đó, khớp sưng nhiều và trở nên lỏng lẻo. Mất khả năng hoàn toàn. Nạn nhân không thể sử dụng chi bị tổn thương. Trị liệu: Hoàn toàn bất động, cần phải phẫu thuật để may lại cơ hoặc gắn lại nó vào xương. Chấn thương cơ có rất nhiều mức độ, cần hiểu rõ để có cách xử lí phủ hợp 3. Chấn thương khớp, xương Trật khớp: Do một động tác không ăn khớp, xương ra khỏi ổ khớp, nhưng rồi trở lại đúng vị trí. Sự việc gây ra chấn thương dây chằng. Theo tầm quan trọng của chấn thương, ta có thể xếp thành 3 nhóm: a. Trật khớp cấp một: Các dây chằng bị kéo dài. Trị liệu: Chườm nước đá, rồi thoa bóp với thuốc. Nghĩ ngơi. Có thể luyện tập trở lại sau 8 đến 10 ngày. b. Trật khớp cấp hai: Dây chằng bị đứt một phần. Chỗ bị chấn thương sưng lên. Đau nhiều và hoạt động chức năng bị ngưng. Trị liệu: Chườm nước đá, đưa nạn nhân đi khám. Các phương thuật như xoa bóp, thuốc chống viêm, tập vật lý trị liệu, điều trị để có thể áp dụng cho loại chấn thương này. c. Trật khớp cấp ba: Loại trầm trọng hơn cả. Các dây chằng bị đứt hẳn hay tách khỏi đầu xương. Đau nhiều. Cử động bị tê liệt. Trị liệu: Bất động hóa và đưa nạn nhân đến một trung tâm y khoa khám. Có thể phải cần đến phẫu thuật. Nên tránh: Trường hợp trật ở cổ chân, không nên cho bệnh nhân “đi lại xem có đau không”. Dù mức độ trầm trọng như thế nào thì điều này cũng làm nạn nhân đau. Rã khớp: Đầu xương bung ra khỏi ổ khớp gây giãn hoặc rách các dây chằng và chấn thương cho khoang khớp. Triệu chứng: Đau nhiều, sưng vù tại chỗ, bầm tím, mất toàn bộ vận động chức năng. Sơ cứu: Chườm nước đá hay “gạc” ướp lạnh. Băng nhẹ để hỗ trợ khớp. Đưa nạn nhân đến bệnh viện. Nên tránh: Cố gắng nắn lại khớp. Viêm màng xương: Màn xương bị viêm do: Bị dập liên tục hoặc cố gắng quá mức. Thường xảy ra ở mặt trước xương chày, gây đau khủng khiếp. Săn sóc: Chườm nước đá, nghỉ ngơi, thuốc kháng viêm. Chấn thương xương, khớp ít xảy ra hơn 2 loại trên nhưng lại rất nguy hiểm Một số kinh nghiệm để hạn chế chấn thương trong tập luyện và thi đấu Sử dụng trang thiết bị phù hợp với môn thể thao, thể hình và trình độ của bạn. Quần áo tập luyện phù hợp góp phần làm cho buổi tập an toàn và mang lại sự thoải mái. Trong lúc tập luyện, quần áo nên sử dụng các loại được làm từ chất liệu bông, cotton để cơ thể không bị tích nhiệt. - Khởi động kỹ trong khoảng 15 phút: chạy tại chỗ, nhảy, cử động các bộ phận trên cơ thể và duỗi người, đặc biệt chú ý đến những cơ bắp sẽ phải làm việc nặng. - Thường xuyên uống đủ nước. Nếu bị mất nước thì hiệu suất vận động và sự chú ý của bạn sẽ giảm sút, trong khi các cơ bắp sẽ không thể loại bỏ chất thải một cách hiệu quả. - Nên duy trì một chế độ ăn uống cân bằng, thích hợp với lối sống và mức độ hoạt động của bản thân.Hãy bổ sung đủ lượng natri cần thiết vì thiếu hụt chất này có thể làm bạn dễ mắc chứng chuột rút. - Tập luyện vừa sức. Tuân thủ theo đúng sự hướng dẫn tập luyện của người hướng dẫn, huấn luyện viên. - Gia tăng cường độ tập luyện một cách từ tốn. Các chấn thương thể thao thường rất dễ xảy ra trong thời tiết lạnh giá. Bạn cần phải gia tăng cường độ tập luyện của mình một cách chậm rãi. - Duỗi người. Việc duỗi người dần dần sẽ chuẩn bị cho cơ thể để sẵn sàng đối phó với những va chạm xảy đến với hệ thống gân và cơ. - Tự massage (hoặc đi massage). Hoạt động này giúp loại bỏ chất thải chứa trong cơ bắp, nguyên nhân gây ra hiện tượng chuột rút và đau nhức. - Đừng mạo hiểm khi không cần thiết, đặc biệt với những bài tập luyện ngoài trời. Điều kiện khí hậu khắc nghiệt thường có những ảnh hưởng nhất định đối với hiệu quả tập luyện thể thao. Để tránh những ảnh hưởng xấu (gây cảm giác khó chịu, nguy cơ gây chấn thương...) cần phải áp dụng các biện pháp phòng ngừa đặc biệt. Tránh tập luyện quá lâu dưới ánh nắng mặt trời gay gắt. BQT Sưu tầm. Các bạn có kinh nghiệm hay bí quyết hay trong vấn đề này hãy chia sẻ với mọi người ở mục nhận xét nhé. |
