Khoa Ngoại lồng ngực tiết niệu
1. Giới thiệu bệnh nhân:
Bệnh nhân nam 42 tuổi vào viện vì bị ngã, đạp vùng tầng sinh môn vào bậc tam thềm. Ghi nhận lúc vào viện:
Bệnh nhân đau vùng tầng sinh môn, cầu bàng quang căng to, có máu tươi chảy ra từ miệng sáo thấm ướt quần. Dương vật, bìu và tần sinh môn không phát hiện phù nề, không phát hiện máu tụ.
Tại khoa cấp cứu bệnh nhân được được đặt sond niệu đạo nhưng không ra nước tiểu, không thấy ra máu miệng sáo.
2. Nguyên nhân – cơ chế chấn thương niệu đạo trước:
Niệu đạo trước là đoạn niệu đạo nằm trong vật xốp gồm hai phần: – Phần di động trước xương mu là niệu đạo dương vật, ít khi bị tổn thương chỉ bị giập vỡ khi dương vật bị bẻ lúc cương, bị cắt, bị vật nhọn chọc vào hoặc do bị chó hoặc lợn cắn. – Phần cố định là niệu đạo tầng sinh môn hay bị dập hoặc đứt. Nguyên nhân do ngã ngồi trên vật cứng như trượt ngã ngồi trên mạn thuyền, trên
\ cầu thang hay xoạc chân trên dàn giáo. Trọng lượng cơ thể dồn xuống xương mu, tầng sinh môn bị ép giữa vật cứng và bờ dưới xương mu làm dập hay đứt niệu đạo. Do bị lực tác động mạnh trực tiếp vào tầng sinh môn: Cơ chế tương tự.
3. Chẩn đoán:
Trường hợp điển hình: Bệnh nhân té ngồi trên vật cứng, sau thấy đau chói tầng sinh môn và có ra máu ở lỗ sáo.
Sau chấn thương: Sau ngã ngồi trên vật cứng, bệnh nhân bị bí tiểu.
Thăm khám có máu ra ở lổ sáo:
- Tầng sinh môn có mảng máu bầm tím hình cánh bướm to hoặc nhỏ tùy mức độ, có thể có bìu sưng to bầm tím do tụ máu. Khi có dấu hiệu hình cánh bướm thì là triệu chứng chắc chắn có vỡ niệu đạo trước.
- Lấy ngón tay ấn nhẹ vào điểm niệu đạo ở tầng sinh môn, bệnh nhân thấy đau chói và có máu chảy ra ở niệu đạo.
- Khám bệnh nhân sẽ có cầu bàng quang.
Chẩn đoán vỡ niệu đạo trước chủ yếu dựa vào triệu chứng lâm sàng:
+ Bệnh nhân té trên vật cứng.
+ Đau chói tầng sinh môn; có dấu hiệu hình cánh bướm.
+ Máu ra ở lổ sáo.
+ Bệnh nhân bí tiểu, cầu bàng quang căng.
Để chẩn đoán xác định rõ thương tổn cần:
– Chụp niệu đạo ngược dòng + thuốc cản quang tràn ra ngoài niệu đạo. + Thuốc cản quang đọng ở tầng sinh môn. – Soi niệu đạo chẩn đoán đứt niệu đạo hoàn toàn hay không hoàn toàn.
– Tuyệt đối không được thăm dò bằng Sonde tiểu vì có thể gây tổn thương thêm và dễ nhiễm khuẩn.
Tin mới hơn:
Tin cũ hơn:
>
06/08/2019 11:11
Chấn thương niệu đạo trước là một cấp cứu ngoại khoa, hay gặp nhất là do tai nạn giao thông, ngã cao, ngã ngồi lên vật cứng hoặc bị đá vào tầng sinh môn, vết thương do đạn bắn, gây tổn thương ở niệu đạo dương vật và niệu đạo hành với tỷ lệ tương đương nhau. Vết thương niệu đạo có thể kèm với vết thương dương vật, tinh hoàn. Ít khi phối hợp với vết thương đường tiết niệu trên. Tuy nhiên lại hay gặp với vết thương trực tràng, là nguyên nhân gây nên tình trạng nhiễm khuẩn và áp xe trong tiểu khung. Vết thương niệu đạo còn có thể do súc vật cắn làm mất toàn bộ hay một phần dương vật. Nếu không được xử lý kịp thời sẽ dẫn đến những biến chứng khó lường như: Bí đái, viêm tấy nước tiểu tầng sinh môn, áp xe vùng tầng sinh môn, hẹp niệu đạo.
PGS.TS Đỗ Trường Thành, Trưởng khoa Phẫu thuật Tiết niệu, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết khi bị chấn thương niệu đạo trước, người bệnh sẽ gặp phải những triệu chứng sau khi ngã trên một vật rắn bệnh nhân thấy đau chói ở vùng tầng sinh môn và thấy có máu chảy ra ở miệng sáo. Nếu bệnh nhân đến khám muộn, đau tăng lên, bí dái và có dấu hiệu nhiễm trùng : Đau khi tiểu tiện hoặc không thể tiểu tiện được; miệng sáo có máu rỉ, thấm ướt quần, dương vật sưng tím; tụ máu ở bìu và tầng sinh môn ; có thể khám thấy cầu bàng quang do bệnh nhân bí đái lâu.
Một số biến chứng hay gặp:
Bí đái : Có thể do phản xạ, đau làm nạn nhân không dám tiểu tiện hoặc do đứt niệu đạo thực sự.
Viêm tấy nước tiểu tầng sinh môn :
Trong những ngày đầu: nếu không được điều trị kịp thời, nước tiểu chảy ra chỗ bị thương cùng với máu tụ gây viêm tấy nước tiểu ngày một phát triển. Bìu và TSM căng mọng, toàn thân suy sụp nhanh chóng, nhiễm trùng, nhiễm độc. Nếu không xử trí kịp thời bệnh nhân có thể tử vong.
Áp xe vùng tầng sinh môn: xảy ra sau viêm TSM, ổ viêm được khu trú lại thành ổ mủ, có khi vỡ ra ngoài da gây rò nước tiểu và xơ hẹp niệu đạo lan rộng.
Hẹp niệu đạo: là hậu quả thường gặp sau đứt niệu đạo nếu không được điều trị kịp thời.
Khi bị chấn thương niệu đạo trước với trường hợp đứt niệu đạo không hoàn toàn, nếu bệnh nhân đái được, bác sĩ sẽ điều trị bằng thuốc kháng sinh kết hợp với theo dõi tình hình của người bệnh.
Với trường hợp đứt niệu đạo hoàn toàn: Nếu chảy máu niệu đạo nhiều, tụ máu tầng sinh môn lớn, bệnh nhân cần được mổ cấp cứu – dẫn lưu bàng quang và mở tầng sinh môn lấy máu tụ, cầm máu vật xốp và nối niệu đạo ngay thì đầu. Nếu tụ máu tầng sinh môn ít và chảy máu niệu đạo không nhiều, bệnh nhân sẽ được dẫn lưu bàng quang và mổ giải quyết tổn thương niệu đạo trong tuần đầu sau tai nạn. Trường hợp khi bệnh nhân đến muộn, đã có áp xe tầng sinh môn, hay viêm lan tấy nước tiểu, cần dẫn lưu bàng quang, rạch rộng vùng bìu và tầng sinh môn, dẫn lưu ổ nhiễm trùng bằng gạc tẩm Betadin. Trong trường hợp bị tổn thương niệu đạo đã thành sẹo gây chít hẹp, cần phẫu thuật cắt bỏ mô sẹo và lập lại lưu thông niệu đạo. Đối với trường hợp sẹo nhỏ và ngắn, có thể điều trị bằng cắt bên trong niệu đạo bằng nội soi.
Nằm trong chương trình “KHÁM VÀ TƯ VẤN MIỄN PHÍ BỆNH LÝ SỎI TIẾT NIỆU VÀ U TUYẾN TIỀN LIỆT ” diễn ra vào ngày 10/8 tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, người dân sẽ được khám và tư vấn trực tiếp với PGS.TS Đỗ Trường Thành – Trưởng khoa Phẫu thuật Tiết niệu, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức – Chuyên gia hàng đầu về tiết niệu.
Thời gian: Ngày 10 tháng 8 năm 2019 [Thứ Bảy]
Địa điểm: Phòng khám số 06, tầng 2, nhà C4, Khu khám bệnh theo yêu cầu, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, 40 Tràng Thi – Hoàn Kiếm – Hà Nội.
Để được hỗ trợ, người dân có thể đăng kí trực tiếp qua TỔNG ĐÀI chăm sóc khách hàng 19001902.
Phòng Công tác xã hội
Chấn thương niệu đạo là một cấp cứu ngoại khoa thường gặp ở nam giới. Nếu không được phát hiện, điều trị kịp thời và đúng cách, chấn thương sẽ để lại nhiều biến chứng nặng nề cho tiết niệu và sinh dục.1. Các nguyên nhân gây chấn thương niệu đạo
2. Các triệu chứng chấn thương niệu đạo ở nam giới
- Ngoài các triệu chứng toàn thân như sốc do đau, mất máu; nhiễm khuẩn khi bệnh nhân đến muộn. Chấn thương niệu đạo trước và chấn thương niệu đạo sau có các triệu chứng đặc trưng khác nhau như:
– Các triệu chứng chấn thương niệu đạo trước
- Sau tai nạn dẫn đến chấn thương, người bệnh bị đau nhói, có thể đau đến mức ngất đi hoặc không thể ngồi dậy, đi lại được.
- Chảy máu miệng sáo nhiều hoặc ít. Tầng sinh môn tụ máu bầm tím hình cánh bướm to hoặc nhỏ. Máu tụ có thể lan rộng sang hai bên bẹn và ra phía trước, bìu căng to.
- Người bệnh bị bí đái do gián đoạn lưu thông của niệu đạo. Bí đái có thể xuất hiện ngay sau chấn thương hoặc xuất hiện muộn. Sau chấn thương người bệnh vẫn tiểu tiện được một vài lần sau đó mới bị bí đái, thường gặp do thủng niệu đạo, phù nề hoặc tắc cục máu đông.
– Các triệu chứng chấn thương niệu đạo sau
- Bệnh nhân bị sốc vừa hoặc nặng với các triệu chứng mạch nhanh, huyết áp hạ.
- Tụ máu ở sâu do tổn thương khung chậu thường xuất hiện muộn. Hình ảnh máu tụ có màu xanh nhạt thường xuất hiện ở vùng bẹn, mặt trong đùi và vùng quanh lỗ hậu môn.
- Khi bị tổn thương xương chậu, cần nghĩ tới khả năng bệnh nhân bị chấn thương niệu đạo sau, đặc biệt khi bệnh nhân có chảy máu niệu đạo, bí đái, khối máu tụ,…
3. Điều trị chấn thương niệu đạo
– Chấn thương niệu đạo nam nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách sẽ để lại nhiều biến chứng nặng nề cả về tiết niệu và sinh dục. Nguyên tắc điều trị là phòng chống nhiễm khuẩn bằng kháng sinh toàn thân và tại chỗ. Phát hiện sớm và xử trí kịp thời các tổn thương, đồng thời cầm máu và giải thoát ổ máu tụ, dẫn lưu nước tiểu và phục hồi lưu thông niệu đạo.
– Các phương pháp phục hồi lưu thông niệu đạo
- Không phẫu thuật:
- Áp dụng với bệnh nhân dập niệu đạo đơn thuần. Bác sĩ chỉ định đặt thông tiểu qua niệu đạo và lưu sonde trong 7-10 ngày. Băng ép và chườm lạnh tại chỗ vùng sinh môn. Cho bệnh nhân dùng kháng sinh tại chỗ và toàn thân. Sau khi rút sonde, tiến hành nong niệu đạo. Người bệnh cần tái khám định kỳ theo lịch hẹn để phát hiện sớm biến chứng hẹp niệu đạo.
- Phẫu thuật:
- Phẫu thuật 1 thì: ê-kíp phẫu thuật sẽ tiến hành xử trí các tổn thương kết hợp. Các chấn thương niệu đạo nếu có thể sẽ được dẫn lưu bàng quang, khâu tổn thương, đặt nòng niệu đạo trên nòng plastic hoặc foley để niệu đạo tự liền.
- Phẫu thuật 2 thì: chỉ định với những bệnh nhân có sốc nặng không cho phép thực hiện cuộc mổ kéo dài. Ở thì 1, bệnh nhân sẽ được dẫn lưu bàng quang trên xương mu. Thì 2, bác sĩ sẽ tiến hành tạo hình niệu đạo, thì này được thực hiện sau 7 ngày-1 tháng khi bệnh nhân đã hồi phục.
– Điều trị cụ thể các loại chấn thương niệu đạo
- Dập niệu đạo:
- Nếu bệnh nhân đến sớm, sẽ được điều trị bằng cách đặt sonde foley qua niệu đạo, lưu sonde trong 7 ngày. Băng ép cầm máy, kết hợp chườm đá và dùng kháng sinh.
- Với bệnh nhân đến muộn, tiến hành băng ép tại chỗ, dẫn lưu bàng quang trên xương mu và dẫn lưu máu tụ tầng sinh môn. Cho bệnh nhân dùng kháng sinh toàn thân.
- Đứt niệu đạo:
- Các bước điều trị gồm:
- Dẫn lưu bàng quang trên xương mu, lấy máu tụ tầng sinh môn
- Đặt nòng niệu đạo kín, rút sau 3-4 tuần, nong niệu đạo định kỳ sau rút nòng.
- Phẫu thuật tạo hình niệu đạo để phục hồi lưu thông [kỳ 2].
- Gấp khúc niệu đạo:
- Với chấn thương niệu đạo nam kiểu gấp khúc niệu đạo, người bệnh sẽ được dẫn lưu bàng quang trên xương mu, kết hợp đặt nòng niệu đạo. Nòng niệu đạo sẽ được rút sau 3-4 tuần. Bệnh nhân phải tái khám để nong niệu đạo định kỳ sau rút nòng, nếu không được phải mổ tạo hình niệu đạo kỳ 2.
Chấn thương niệu đạo nếu không được cấp cứu và điều trị sớm có thể để lại biến chứng nguy hiểm, nhất là chấn thương niệu đạo ở nam giới. Vì thế khi gặp phải chấn thương niệu đạo cần nhanh chóng di chuyển người bệnh đến các trung tâm y tế để thăm khám và điều trị.
Nguồn: BS Phan Thanh Hải.
Trung tâm Y khoa Pasteur Đà Lạt
Hotline: 19001042