Tối qua [6/4], dư luận xôn xao bởi bài viết của chị Dạ Thảo Phương với tựa đề "Người cưỡng hiếp tôi là đang là Ủy viên Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam". Trong đó, tác giả tố cáo trực diện ông L.N.A, hiện là Phó Tổng Biên tập Báo Văn nghệ, Ủy viên BCH Hội Nhà văn Việt Nam.
Bản tường trình của hoạ sỹ Lê Tâm - nhân chứng vụ việc xâm hại tình dục 22 năm trước [Ảnh: FBNV]
Ở nội dung tố cáo gửi đến Hội Nhà văn Việt Nam, chị Dạ Thảo Phương cho rằng đã "nhiều lần bị thao túng, khống chế, bạo hành, cưỡng bức" bởi ông L.N.A từ năm 1999, trong thời gian công tác tại Báo Văn nghệ, phòng Văn nghệ Trẻ. Chị khẳng định: "Tôi buộc phải làm việc này, vì đó là cách duy nhất để tôi có thể thực sự sống tiếp. Nỗi đau của tôi là nỗi đau do những giá trị sống cốt lõi mà tôi tin tưởng bị chà đạp.
Chia sẻ với PV Dân Việt, nhà thơ Nguyễn Thành Phong, người từng đảm nhiệm vị trí Trưởng ban, phụ trách tờ Văn nghệ Trẻ cho biết: "Sự việc xảy ra vào năm 1999, khi tôi đã rời khỏi Văn nghệ trẻ. Cả Dạ Thảo Phương và L.N.A [người bị tố cáo] đều là biên tập viên làm việc cùng chúng tôi vào giai đoạn sau, trước khi chúng tôi rời đi một thời gian ngắn.
Họ phụ giúp chúng tôi công việc hành chính, cộng tác viên, công tác tòa soạn và bước đầu tham gia biên tập. Lúc họ mới vào ban, cả hai không xuất hiện vấn đề gì cả. Câu chuyện diễn ra vào thời kỳ sau khi chúng tôi đã không làm ở đó nữa.
Sau khi tôi rời đi, một số người trong giới văn nghệ có xôn xao về câu chuyện này, nhưng theo hướng hai người từng có tình cảm và xảy ra xô xát. Tôi nghe vậy nhưng cũng không tìm hiểu thêm. Đến tối qua, đọc những gì Dạ Thảo Phương chia sẻ, tôi vô cùng choáng váng bởi mức độ nghiêm trọng của câu chuyện.
Nhà thơ Nguyễn Thành Phong. [Ảnh: FBNV]
Đây là một câu chuyện cực kỳ đáng buồn. Tôi cũng dành sự thương cảm cho chị Dạ Thảo Phương, nếu những chia sẻ của chị là đúng sự thật. Giá như biết điều này từ sớm, tôi đã có tiếng nói để góp phần xử lý vụ việc.
Bản thân tôi nghĩ việc chị Thảo Phương chia sẻ sau 23 năm cũng là điều khá dễ hiểu, bởi điều này phụ thuộc vào tổn thương tâm lý của mỗi người. Tôi không khẳng định câu chuyện này đúng hay sai, nhưng đây là chuyện không hề hi hữu. Có những nạn nhân bị lạm dụng tình dục tới cuối đời mới dám nói ra sự thật. Người ta sẽ nói khi họ đủ sức mạnh để đương đầu và chúng ta nên tôn trọng".
Nói thêm về sự việc, nhà thơ Nguyễn Thành Phong cũng cho rằng: "Về pháp luật hình sự thì vụ việc đã hết thời hiệu. Nhưng câu chuyện nhân phẩm, tư cách, ứng xử thì không có thời hiệu. Vì thế, phải có một cách thức nào đó để đưa ra kết luận rõ ràng đúng sai về vấn đề này".
Trong khi đó, khi PV Dân Việt liên hệ cho Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Nguyễn Quang Thiều, ông không nghe máy. Phó Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam Trần Đăng Khoa cho biết đang chờ chỉ đạo về sự việc mới có thể phát ngôn. Trong khi đó, một nhân sự của Hội Nhà văn khẳng định, hội sẽ có cuộc họp liên quan tới vấn đề này.
Vụ việc nhà thơ Dạ Thảo Phương đăng đàn tố cáo nhân vật L.N.A có hành vi cưỡng hiếp cô cách đây 23 năm tại Báo Văn Nghệ đang gây xôn xao dư luận.
Giữa thời điểm nóng, một số sao Việt hiếm hoi có động thái về vụ việc.
Trên trang Facebook của mình, ca sĩ Mỹ Linh đăng tải bài thơ của Dạ Thảo Phương cùng lời nhắn nhủ: "Be strong, brave girl!". [Tạm dịch: Mạnh mẽ lên nhé, cô gái dũng cảm!].
Cùng với đó, diva nhạc Việt dẫn link bài viết của nhà thơ Dạ Thảo Phương, về việc tố cáo nhân vật L.N.A cưỡng hiếp cô trong quá khứ.
Ca sĩ Mỹ Linh.
Chia sẻ gây chú ý của Mỹ Linh về vụ tố cưỡng dâm của nhà thơ Dạ Thảo Phương.
Trong khi đó, ca sĩ Thái Thùy Linh chia sẻ: "Nhà thơ Dạ Thảo Phương đã đăng đàn tố cáo bị *** cưỡng hiếp từ 23 năm trước. Các nạn nhân khác [nếu có] hãy mạnh dạn lên tiếng, cũng có thể inbox cho tôi nếu bạn cần trợ giúp! Ngừng tấn công nạn nhân".
Sau đó, nữ ca sĩ tiếp tục chia sẻ bài viết của chị gái nhà thơ Dạ Thảo Phương, kể về những ám ảnh, khổ đau, sang chấn từ thể xác đến tâm lý mà người em đã phải chịu đựng.
Ca sĩ Thái Thùy Linh.
Nữ ca sĩ có động thái đứng về phía nhà thơ Dạ Thảo Phương.
Cùng với Thái Thùy Linh và Mỹ Linh, ca sĩ Hà Trần mới đây cũng lên tiếng về vụ việc.
Theo lời nữ diva, dù rất hạn chế chia sẻ nội dung tiêu cực lên trang cá nhân, nhưng hôm nay cô quyết định phá lệ, đứng bên cạnh nhà thơ Dạ Thảo Phương trong câu chuyện không chỉ là của một cá nhân, mà còn là vấn đề nhức nhối trong xã hội.
"Những năm tháng giao lưu bạn bè tuổi trẻ, mình thấy chị Phương hay nhưng thất thường. Không hề biết chị chịu đựng ngần ấy năm dày vò tinh thần và oan ức.
Một trong những tội ác man rợ nhất của loài người là tội hiếp dâm, đối với mình, chỉ sau ăn thịt đồng loại. Phải chi khi mình trẻ chị chia sẻ, em đã có thể 'đứng bên Phương' từ đó, và biết đâu chẳng làm được điều gì đó theo cách của em?
Mong rằng sự sẻ chia hôm nay chưa muộn. Ôm chặt 23 năm của chị, Phương nhé", Hà Trần nhắn nhủ.
Chia sẻ của diva Hà Trần.
Đêm qua [6/4], nhà thơ Dạ Thảo Phương gửi bức thư ngỏ đến Ban chấp hành Hội Nhà văn Việt Nam, Tổng Biên tập báo Văn nghệ, tố cáo hành vi cưỡng hiếp đối với bà của ông L.N.A cách đây 23 năm tại Báo Văn Nghệ.
Trong bức thư ngỏ, nhà thơ Dạ Thảo Phương viết: “Trưa ngày 14/4/2000, khi tôi ở một mình trong phòng biên tập Văn nghệ Trẻ, L.N.A đã xông vào cưỡng hiếp tôi.
Trong lúc chống cự hoảng loạn, tôi kêu cứu, nhiều đồng nghiệp đã chạy tới và bắt quả tang L.N.A đang nằm đè lên tôi, bóp cổ tôi, trong khi tôi đang giãy giụa chống cự, váy áo bị xô vò, ngón tay bị bật máu.
Nhờ sự can thiệp của các đồng nghiệp, hành vi cưỡng hiếp của hắn chưa kịp thành công”.
Theo Dạ Thảo Phương, đây chỉ là lần nữ nhà thơ may mắn thoát nạn, bởi ông L.N.A đã nhiều lần cưỡng hiếp bà, xem như một nô lệ tình dục.
Để rộng đường dư luận, nhà thơ Dạ Thảo Phương đã liệt kê chi tiết từng mốc thời gian xảy ra vụ việc, kèm với đó là bản tường trình vụ việc ngày 14/4/2000 có chữ ký của người chứng kiến.
Liên quan tới sự việc, trao đổi với Infonet, nhân vật L.N.A cho biết đã biết việc có thư ngỏ tố cáo.
"Tôi không có ý kiến gì, vì cũng chưa biết việc này sẽ đi đến đâu và làm như thế nào”, ông A. nói. Tuy nhiên, ông cũng cho biết thêm, theo quan điểm của cá nhân ông thì những lời viết đó không phải đúng hoàn toàn, còn như thế nào thì chưa nói vội.
Cũng trao đổi với Infonet, ông Nguyễn Quang Thiều, Chủ tịch Hội Nhà văn Việt Nam nói: "Hội sẽ sớm có ý kiến".
Nhà thơ Dạ Thảo Phương tố bị cưỡng hiếp, ép làm nô lệ tình dục
Lam Anh
Theo Vietnamnet
Vụ nhà thơ Dạ Thảo Phương 'lên tiếng là quan trọng nhất'
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Hôm 3/4/2022, bà Dạ Thảo Phương, hiện đang sống tại Cyprus, đăng trên Facebook rằng bà từng bị ông Lương Ngọc An "cưỡng hiếp không thành hồi 2000" và rằng bà, với sự làm chứng của nhiều người, đã tố cáo ra cơ quan chủ quản của hai người khi đó là Báo Văn nghệ, nhưng lời tố cáo không được giải quyết thỏa đáng.
Sau đó, bà tiếp tục đăng bài trên trang Facebook cá nhân, cáo buộc ông Lương Ngọc An trong quãng thời gian 1999-2000 đã nhiều lần quấy rối tình dục, bất chấp những phản đối quyết liệt của bà.
Câu chuyện gần như ngay lập tức đã gây làn sóng tranh luận, thậm chí cãi vã gay gắt giữa những người bênh, chê việc đề cập tới một vụ việc xảy ra từ hàng chục năm trước, và cũng khiến người ta đặt câu hỏi về việc những cáo buộc như thế này cần được xử lý ra sao.
"Quan trọng nhất là lên tiếng"
Quảng cáo
"Việc các nạn nhân lên tiếng rất quan trọng ngay cả với trường hợp của Dạ Thảo Phương đã xảy ra cách đây mấy chục năm. Tôi nghĩ điều Dạ Thảo Phương mong muốn là - cô ấy dùng từ rất hay 'sòng phẳng với quá khứ', tức là sự thật được nhìn nhận." Tiến sĩ, bác sĩ Hoàng Tú Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Sáng kiến Sức khỏe và Dân số nói với BBC News Tiếng Việt.
‘Choáng, bất bình’ quanh vụ tố cáo Phó TBT báo Văn Nghệ ‘cưỡng hiếp’
Có ai đáng bị cưỡng bức?
Việt Nam: Tố cáo kẻ xâm hại tình dục để rồi bị lên án ngược?
"Khi sự thật được nhìn nhận để có một cuộc đối chất, người gây ra tội sẽ nhận tội, có thể không phải bị xét xử bởi pháp luật, nhưng sự việc được điều tra minh bạch. Gần đây có nhiều vụ tố cáo xâm hại tình dục bắt đầu chìm xuồng nhưng nhờ tác động của xã hội thì đã được giải quyết. Có một số trường hợp xử lý khá nhanh, như vụ bí thư ở huyện đảo Cô Tô [bị cấp dưới tố cáo cưỡng hiếp], sau khi có đơn tố cáo thì chính quyền xử lý rất nhanh."
Về mặt pháp lý, luật Việt Nam quy định thời hiệu khởi kiện đối với các án hiếp dâm là 20 năm, cho nên nếu chỉ dựa vào cáo buộc của bà Dạ Thảo Phương thì khả năng "khởi tố trách nhiệm hình sự thì khó như lên trời và gần như không thể làm được", luật sư Ngô Anh Tuấn nói với BBC Tiếng Việt.
Giới chuyên gia trong lĩnh vực giới cũng nhìn nhận rằng có những hạn chế rõ rệt trong cơ chế bảo vệ nạn nhân bị quấy rối tình dục tại Việt Nam.
Nguồn hình ảnh, Ảnh chụp màn hình
Chụp lại hình ảnh,
Tiến sĩ Hoàng Tú Anh [áo vàng] trong tọa đàm "LÊN TIẾNG - Không bao giờ là quá muộn"
Sáng 14/4, có buổi tọa đàm "Lên tiếng không bao giờ là quá muộn" do Mạng lưới Ngăn ngừa và Ứng phó Bạo lực Giới tại Việt Nam [GBVNET] tổ chức tại Hà Nội. Trong buổi toạ đàm tập trung vào chủ đề "lên tiếng", những người tham dự đồng ý rằng việc lên tiếng của các nạn nhân trong những vụ quấy rối tình dục 'không bao giờ là quá muộn'.
Trước đó, hôm 13/04 một nhà quan sát từ VN nói với BBC rằng:"Trường hợp của Dạ Thảo Phương cơ quan quản lý hơi lúng túng vì chưa có tiền lệ."
"Việc đầu tiên mà tôi và tổ chức của mình quan tâm là lập tức xây dựng bộ quy tắc ứng xử cùng với các nhà trường hoặc cơ quan đặc thù. Nếu tất cả các cơ quan, trường học, tổ chức đều có bộ quy tắc chống quấy rối tình dục, có quy trình xử lí thì sẽ đỡ lúng túng", bà Vân Anh, Chủ tịch Trung Tâm Nghiên Cứu Và Ứng Dụng Khoa Học Về Giới-Gia đình-Phụ Nữ Và Vị Thành Niên [CSAGA], cho biết thêm.
So sánh những vụ lạm dụng, quấy rối tình dục ở Việt Nam với những nơi khác trên thế giới, bà Vân Anh nói:
"Ở Hollywood, sau mấy chục năm thì nạn nhân vẫn tố cáo, có khi nhiều nạn nhân cùng tố cáo một đối tượng, thì tòa án vẫn xem xét. Các nạn nhân trong quá khứ hoặc hiện tại đã và đang bị xâm hại tình dục nên biết ngoài việc tố cáo để đưa sự việc ra ánh sáng còn giúp những người khác phòng ngừa."
Trong vụ việc Dạ Phương Thảo, bà Vân Anh nhận xét thêm rằng việc suy xét thận trọng, công tâm là cần thiết: "Tuy vẫn có nhiều ý kiến trái chiều, nhiều người cũng thận trọng xem những lời tố cáo có đúng sự thật hay không. Tôi rất tôn trọng tất cả những luồng ý kiến này."
Tôi hiểu khó khăn của các tổ chức khi đã nhận lại một câu chuyện từ rất lâu, nhưng câu chuyện của Dạ Thảo Phương nếu nhìn một cách tích cực mang lại tính cảnh báo, mặc dù lật lại một sự việc rất đau lòng nhưng rõ ràng rất nhiều người sẽ nhận được một bài học từ câu chuyện này, từ người làm luật pháp, quản lí cơ quan cho tới những người có ý định xâm hại tình dục."
"Thứ hai tôi quan tâm tới việc phòng ngừa, giới trẻ cần biết nếu bị xâm hại thì tới đâu để kêu cứu, tránh để bị gây hậu quả, những người có ý định xâm hại tình dục người khác cần biết họ sẽ bị đưa ra xét xử trước pháp luật và dư luận. Các cơ quan sẽ không bị lúng túng gây kéo dài và gây hệ lụy cho các bên liên quan."
Bà Vân Anh nói thêm về những người tấn công tình dục: "Theo quan điểm của tôi có thể sau nhiều năm thủ phạm sẽ có những thay đổi tích cực."
"Nếu người gây ra bạo lực tình dục có những thay đổi mang tính tiến bộ thì sự xin lỗi, ăn năn hối cải được thể hiện ra bằng hành động sẽ tốt hơn cho chính bản thân người đó và cho những người đang có ý định xâm hại tình dục".
Hiệu ứng cộng đồng
Một tuần sau khi nhà thơ Dạ Thảo Phương tố cáo ông Lương Ngọc An, người tại thời điểm bị tố cáo là Phó tổng biên tập báo Văn Nghệ, cưỡng hiếp, Tiến sĩ Hoàng Tú Anh nói: "Trường hợp của Dạ Thảo Phương sẽ tạo động lực cho phong trào Me too ở Việt Nam, điều này còn có tác dụng lớn hơn cả pháp luật xét xử."
"Chính Dạ Thảo Phương cũng chia sẻ rằng vụ hoa khôi Ngân Hà [tố bị trưởng khoa một trường đại học, chủ tịch bệnh viện tư hiếp dâm và khống chế làm nô lệ tình dục suốt thời gian dài] là động lực cho Phương có sức mạnh để nói ra sự việc sau hơn hai mươi năm chôn giấu", bà Tú Anh cho biết.
Bà Vân Anh nói bà "không bi quan trong vụ hoa khôi Ngân Hà và nhà thơ Dạ Thảo Phương".
"Bạo lực tình dục là một chủ đề cấm kỵ trong xã hội Việt Nam và nhiều xã hội khác nữa. Nhận thức về vấn đề này cách đây 23 năm với bây giờ đã rất xa. Hiện nay ý thức của mọi người đã khác trước rất nhiều, tìm cách bảo vệ và ủng hộ nạn nhân bị xâm hại tình dục."
Tối 13/04, trên mạng xã hội có thêm người thứ hai lên tiếng, cáo buộc ông Lương Ngọc An từng quấy rối tình dục mình.
Nguồn hình ảnh, Getty Images
Nhà văn Bùi Mai Hạnh, hiện sống tại Úc, trong bài đăng trên trang Facebook cá nhân tố cáo ông An từng tấn công tình dục bà nhưng hành vi cưỡng hiếp chưa được thực hiện đến cùng cách đây 25 năm.
Bà Bùi Mai Hạnh viết rằng bà "nói ra sự thật không nhất thiết để đòi công lý, hay vì muốn kẻ ác phải bị trả giá. Nói ra phải do tự nguyện, đầu tiên phải vì lợi ích của người nói. Và, trên tất cả, NÓI SỰ THẬT vì quyền của sự thật".
Trang Infonet ngày 12/04 đăng bức thư Hội Nhà văn Việt Nam, cơ quan chủ quản Báo Văn Nghệ trả lời bà Dạ Thảo Phương, trong đó có đoạn "BCH Hội nhà văn nhận thấy không có cơ sở thoả đáng cũng như thẩm quyền để xử lí hành chính lại vụ việc xảy ra năm 2000 tại Báo Văn nghệ... Bà nên gửi đơn, thư tới các cơ quan chức năng có thẩm quyền."
Trả lời báo chí trong nước, ông Lương Ngọc An cho biết "tôi không có ý kiến gì, vì cũng chưa biết việc này sẽ đi đến đâu và làm như thế nào".
Ông Lương Ngọc An cũng chưa lên tiếng quanh cáo buộc mà bà Bùi Mai Hạnh đưa ra.
Xem thêm:
Khởi tố bị can 'dâm ô trẻ em' ở Vũng Tàu
Vụ nữ sinh Thái Bình: 'Khởi tố thượng tá công an'
Phong trào #MeToo liệu có lớn mạnh ở Việt Nam?
Lewinsky: Bill Clinton 'lạm dụng quyền lực'