Nhân dịp bàn phím cơ Filco Majestouch Minila-R Convertible vừa mới ra lò đẹp lạ chất đang được bà con săn đón ráo riết, cụm từ swap trở nên nóng hơn bao giờ hết. Hòa cùng không khí náo nhiệt đó, hôm nay chia sẻ cùng anh em các bước chi tiết để thay switch[hay còn gọi là swap switch] cho bàn phím cơ.
Bàn phím cơ thì luôn cho cảm giác gõ đã hơn, sướng hơn bàn phím thường rất nhiều. Nhưng trong thế giới phím cơ thì cảm giác gõ lại có rất nhiều loại, nhiều trường phái khác nhau hoàn toàn. Trong một bài trước đây, mình cũng đã có nói về các yếu tố ảnh hưởng tới cảm giác gõ trên bàn phím cơ. Thì yếu tố đứng đầu bảng chính là switch.
Đã có một thời kỳ dài Cherry switch nắm giữ ngôi chủ quản và gần như độc quyền tuyệt đối. Nhưng giờ đây với hàng loạt sự ra đời của các switch clones nổi tiếng như Gateron, Kailh, Outemu, và thậm chí là một số hãng bàn phím cơ lớn cũng đã có loại switch riêng cho mình như Razer, Logitech, Realforce và HyperX thì việc tìm đến một loại switch khác để đơn giản là trải nghiệm mới hay thực tế hơn là thay thế cho con switch đã die không còn là một điều quá khó khăn nữa. Có hàng trăm lựa chọn ngoài kia đang chờ chúng ta. Lựa chọn hay thay thế để bộ switch trở nên hoàn hảo và hợp ý hơn, không chỉ là cánh cửa mở ra một trời cảm giác gõ mới, mà còn là niềm hứng thú mới, độ chính xác và tốc độ ở một level hoàn toàn khác.
Vậy nên trong bài viết này, mình muốn chia sẻ với các bác một vài bước căn bản để thay đổi switch đang có trên bàn phím cơ. Mỗi người nếu đã là dân chơi phím cơ thực thụ thì sẽ có các cách khác nhau để làm, không cách nào là tốt nhất hay chuẩn tuyệt đối, anh em hoàn toàn có thể chọn lọc và làm theo những gì mình thấy hợp nhất với bản thân.
Khi nào cần thay switch bàn phím cơ?
Thường cũng chỉ lòng vòng vài lý do chính dẫn tới quyết định đổi một/ một vài hay thậm chí là cả bộ switch bên dưới bàn phím cơ, anh em đọc xem mình nằm trong gạch đầu dòng nào.
- Khi muốn một phím đặc biệt có cảm giác gõ khác hoàn toàn với các phím còn lại trên cùng bàn phím. Lý do này hay gặp ở các game thủ, với một số trò chơi đặc thù, họ sẽ cần có một phím thường xuyên bấm hơn và có nhu cầu đổi cảm giác bấm cho phím này, để nhạy hơn hoặc chính xác hơn chẳng hạn.
- Hoặc bàn phím cơ bạn đang có lại không sẵn loại switch yêu thích. Nôm na là bình cũ rượu mới đấy.
- Hay đơn giản là vì có một switch bị hư trong quá trình dùng và cần phải được thay mới ngay.
- Thậm chí đơn giản như đùa với lý do là muốn trải nghiệm một cảm giác gõ hoàn toàn mới so với những gì đã biết, thì thay switch vậy thôi. Không vấn đề gì.
Cho tới nay thì giới dân chơi vẫn bảo nhau rằng thay switch chắc chắn sẽ ít tốn kém hơn mua một chiếc bàn phím cơ mới. Nhưng liệu việc thay switch có dễ dàng hơn mua một chiếc mới không thì vẫn chưa ai trả lời được. Vì các khâu diễn ra khá nhiều và khá phức tạp. Nếu bạn là tay mơ thì nó sẽ rất rắc rối và khó nhằn đấy.
Cách nào để swap switch một cách đơn giản nhất?
Bước 1: Mua switch mới
Nếu thường xuyên có nhu cầu thay switch thì mình khuyên chân thành là các bạn nên đầu tư một bộ Switch tester [khoảng 20-30 USD/bộ, có bán trên Amazon hoặc website của các hãng switch lớn. Nó sẽ rất hữu dụng nếu muốn so sánh hàng loạt các switch mới sau khi mua về và đo đạc các thông số khác nhau trên cùng một dòng switch.
Trước khi mua switch mới, anh em cần tham khảo và tìm hiểu đầy đủ thông tin nhất có thể. Nếu đã nhắm được chính xác hiệu nào cần mua thì dễ hơn, chỉ cần vào ngay website của hãng đó là tìm thấy ngay các thông số chi tiết của từng loại switch. Quan trọng nhất vẫn là loại switch/ tổng hành trình phím/ điểm truyền động/ lực bấm. Còn nếu vẫn lăn tăn chưa biết nên chọn cái nào thì có thể đọc qua các bảng so sánh các loại switch có cùng kiểu để xem các thông số khác nhau thế nào.
Tóm lại là có thể chưa quyết được chỉ số cần mua của switch nhưng chí ít phải biết mình đang cần loại nào trong các loại điển hình nhất: linear/ tacticle/ clicky/ low-profile/ optical
Anh em có thể tìm mua switch lẻ tại
- Amazon
- AliExpress
- MechanicalKeyboards
- 1UPKeyboards
- Drop
- Novelkeys
Mua trực tiếp từ các hãng sản xuất có khi cũng được nếu họ có nhận bán lẻ, nhưng tất nhiên họ có quá nhiều thứ để lo hơn là những order nhỏ lẻ kiểu này, nên giá sẽ cao, thời gian sẽ chậm và nhất là khâu qua lại liên hệ cũng khá phiền đấy.
Bước 2: Hãy chịu khó đầu tư một chiếc bàn phím Hotswap
Cách dễ nhất để thay switch là dùng một chiếc bàn phím cơ Hotswap. Tất nhiên là bàn phím cơ nào cũng có thể thay thế switch cả, nhưng việc thay switch luôn đòi hỏi khâu hàn, và không phải ai cũng làm được, hoặc nếu được cũng không đủ kiên nhẫn ngồi hàng giờ với các thao tác nhỏ xíu tỉ mỉ. Với các bàn phím hotswap thì khác, anh em có thể tha hồ thay thế mới hoặc đổi qua đổi lại các switch bên dưới phím rất là dễ dàng luôn, không cần biết hàn, thậm chí chưa có kinh nghiệm thay switch cũng có thể làm được. Trung bình sẽ mất khoảng 90-100 phút để thay toàn bộ switch cho bàn phím fullsize hotswap.
Cho nên nếu thường xuyên đổi switch, đặc biệt là với mấy bạn có sở thích trải nghiệm gõ switch mới thì thật sự phải phải mua một em phím cơ hotswap nhé. Thường các bàn phím dạng này được mô tả bằng một trong các từ: hot-swappable, hot swap hoặcmodular switches. Thấy có ghi vậy thì chắc mẩm là kiểu đang cần tìm đấy.
Trong trường hợp muốn việc thay switch có hiệu quả chính xác nhất, hoặc có thể làm mẫu cho các bàn phím cơ khác sau này, thì nên tìm loại hotswap keyboard có thêm các chức năng phụ như: phím macro, NKRO, anti-ghosting, phím đa phương tiện, biệt là hệ đèn LED vốn là thành phần dễ bị ảnh hưởng bởi khả năng xuyên LED của từng loại switch khác nhau. Một yếu tố khác cũng không thể xem nhẹ là kiểu keycap. Sự tương thích giữa keycap và switch là điểm quyết định khoanh vùng các dòng switch bạn có thể thay mới. Cherry hầu như tương thích với hầu hết các keycap [trừ các kiểu optical và Topre], còn các switch hãng khác thì cần đọc kỹ thông tin trước khi mua về nhé.
Có một lựa chọn khác để làm mới switch, khá hay ho nhưng ít ai dám làm: đó là build một chiếc bàn phím cơ từ đầu. Đây lại là một câu chuyện khác, nó đòi hỏi rất rất nhiều thứ và kỹ năng. Switch chỉ là một phần nhỏ trong toàn bộ quá trình đó. Nếu làm được việc này nghĩa là bạn đã đạt level thượng thừa trong giới chơi bàn phím cơ, nghĩa là bạn có khả năng tùy ý thay hay kết hợp đủ mọi loại switch với nhau trên cùng bàn phím, và cũng có nghĩa là việc hàn đối với bạn không là vấn đề.
Trong bài chia sẻ này mình dùng bàn phím Glorious Modular Mechanical Keyboard [GMMK] Pre-Built để thay switch. Đây là bàn phím cơ trung bình có giá phải chăng tầm 100 USD, bản built sẵn đang dùng switch Gateron Brown. Và mình sẽ thay vào đó với switch Kailh linear.
Thường các bàn phím cơ bây giờ khi mua về trong hộp đều kèm sẵn một keypuller [tốt nhất là kiểu puller được đựng trong khe măt sau bàn phím là đảm bảo không bao giờ bị lạc mất] giúp gắp keycap ra dễ dàng hơn. Hoặc nếu không thì trong túi switch mà anh em đã mua mới cũng có thể có luôn key puller.
[còn tiếp Phần 2]