BÀI THU HOẠCHVề chuyến đi thực tế tại huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang-------------------Đi nghiên cứu thực tế là quá trình thâm nhập cuộc sống thực tế để đemnhững kiến thức đã được học tại trường, vận dụng vào việc ghi chép tài liệu, lấytư liệu từ đời sống, rèn luyện khả năng chắt lọc, tìm tòi những cái hay, cái đẹpcủa cuộc sống, phục vụ cho việc học tập. Đây cũng là một phần học trongchương trình đào tạo Trung cấp Lý luận Chính trị - Hành chính được nhà trườngtổ chức vào giữa hoặc cuối khóa học, có đánh giá bằng thông qua bài thu hoạch.Qua chuyến đi nghiện cứu thực tế học viên được nâng cao nhận thức ở nhiềulĩnh vực như: Về các khu di tích gắn liền với các cuộc đấu tranh giải phóng dântộc; về chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, về vị trí đặc biệt quan trọng củabiên giới, biển - đảo trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội; về quốc phòng,an ninh của đất nước.... Qua đó, khơi dậy tình cảm và ý thức trách nhiệm củatuổi trẻ trong c ng cuộc ây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủnghĩa.I. Thành phần của đoàn: Gồm có 60 đồng chí là giảng viên và học viêncủa Lớp Trung cấp Lý luận Chính trị - Hành chính tập trung K29.II. Thời gian, địa điểm và những hoạt động cụ thể của đoànTrong 03 ngày [từ ngày 20/10 đến ngày 23/10/2016], trường Chính trị tỉnhTrà Vinh tổ chức chuyến hành trình tham quan thực tế cho 60 đồng chí là giảngviên, học viên lớp Trung cấp lý luận chính trị - hành chính tập trung khóa K29tại huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang. Đây là nơi thực dân, đế quốc đã lấylàm nơi giam cầm, tra tấn các tù chính trị. Chúng lập nên hệ thống nhà tù, gôngcùm, xiềng ích và đủ các đòn tra tấn tàn bạo nhất để hòng dập tắt ngọn lửa đấutranh của các chiến sĩ cách mạng. Phú Quốc – vùng đất gắn liền với lịch sử ViệtNam hiện đại qua hai cuộc đấu tranh kháng chiến giữ nước chống thực dân Phápvà đế quốc Mỹ âm lược.Rời Thành phố Trà Vinh thân yêu sau 9 giờ đồng hồ đoàn của chúng tôiđến với Thị xã Hà Tiên, đây là vùng đất trọng điểm về du lịch của tỉnh KiênGiang và vùng Tây Nam bộ. Chúng tôi lên con tàu mang tên SUPERDONG IXhướng về Phú Quốc, địa danh với 22 hòn đảo lớn nhỏ inh đẹp. Phú Quốc đượcmệnh danh là Đảo Ngọc và là hòn đảo lớn nhất của Việt Nam nằm trong vùngvịnh Thái Lan, là mảnh đất hình tam giác, mũi hướng về phía Nam tổng diệntích khoảng 600 km², chiều dài của đảo khoảng 60 km, chiều ngang nơi rộngnhất khoảng 30km, nơi hẹp nhất khoảng 3km.Trang 1Sau gần 02 giờ lênh đênh ngoài biển khơi trên chuyến tàu SUPERDONGIX, cuối cùng đoàn chúng t i cũng đã đặt chân lên đất Phú Quốc. Buổi sáng trênPhú Quốc thật là đẹp, càng đến gần Phú Quốc, trong lòng chúng tôi càng cảmthấy rạo rực, xen lẫn cảm giác hồi hộp, khó tả. Bao nhiêu mong chờ, bao hồi hộpxen lẫn háo hức, Đoàn chúng tôi, mỗi người đều có những cảm nhận ban đầucho riêng mình. Nhưng cảm nhận chung nhất là hòn đảo này thật hoang sơ, thậtđẹp. Chúng tôi nhận thấy nơi đây thật hùng vĩ và cũng thật linh thiêng.Phú Quốc đã hiện ra ngày một rõ trong mắt chúng tôi. Nhìn từ xa, PhúQuốc tr ng như một chú gấu biển dũng mãnh đang săn mồi.Cảm nhận đầu tiên của chúng tôi về Phú Quốc là một hòn đảo mang vẻđẹp hoang sơ. Biển xanh ngắt và những bãi cát trãi dài, trắng mịn óng ả hiện radọc đường chúng t i đi về trung tâm thị trấn qua các địa danh như: DươngĐ ng, Dương Tơ, An Thới, Hàm Ninh, bãi Vòng, bãi Khem, bãi Sao, Gành Dầu,Cửa Cạn, suối Tranh, suối Đá Bàn… Không khí trong lành cùng với tiếng sóngbiển rì rào khiến mọi người đi dường như quên hết mệt mỏi, thay vào đó chỉ cònthấy tiếng nói cười và những lời khen tặng của các thành viên trong đoàn dànhcho cảnh đẹp của hòn đảo nhỏ này.1. Làng Chài Hàm NinhHáo hức theo người anh hướngdẫn viên du lịch chúng tôi bắt đầucuộc “hành trình” quay lại với lịch sửcách đây mấy chục năm về trước. Địađiểm đầu tiên của ngày thứ nhất,chúng t i đến đó là Làng chài HàmNinh nằm trên bờ biển phía Ð ng đảo,sau lưng là núi rừng, trước mặt là biểncả mênh m ng. Dân cư tập trung venbờ rạch Hàm, đến Hàm Ninh nhưngười hoài cổ trở lại làng ưa. CuộcLàng chày Hàm Ninhsống ở đây gần như còn giữ nguyên vẻhoang sơ với nhà tranh vách tre tạmbợ. Nghề chính vẫn là nghề lặn ngọc trai, bắt hải sâm [đồn đột] và giăng lướighẹ. Thăm Hàm Ninh vào sáng sớm hay những đêm trăng thì mới hưởng hết vẻđẹp của biển này. Tại đây du khách sẽ được thưởng thức cảnh nhật nguyệt tr ibồng bềnh trên mặt biển.Trang 22. Vườn TiêuĐến đảo Phú Quốc kh ng chỉ khám phá nhữngdanh lam, thắng cảnh mà còn thưởng thức nhữnghương vị độc đáo của ứ đảo này. Phú Quốc vốn làđảo có nhiều đặc sản mà bất kỳ ai khi đến đây đềukh ng thể bỏ qua đó chính là tiêu. Hồ tiêu Phú Quốccó vị thơm và cay nồng và đặc biệt là đậm vị hơnnhiều loại hồ tiêu đến từ những vùng miền khác,trong đó phải kể đến tiêu đỏ. Tiêu được người dânPhú Quốc thu hoạch từng đợt chín và chủ yếu làbằng thủ c ng, chọn lựa những quả chín phơi riênggọi là tiêu chín [tiêu đỏ], những quả còn anh sau khiNgười dân đang chăm sócphơi kh được gọi là tiêu cội [tiêu đen]. Do nhu cầuvườn hồ tiêucủa thị trường, người dân đã dùng tiêu đen tẩy bỏ vỏchỉ còn lại phần lõi hạt gọi là tiêu sọ. Trong các loại tiêu thì tiêu sọ là ngon nhấtvà đắt tiền nhất. Cây Hồ tiêu được trồng ở Phú Quốc hàng trăm năm với diệntích trung bình là 471 ha tập trung ở 3 ã Cửa Dương, Cửa Cạn và Dương Tơ.3. Vườn SimVào những năm gần đây rượu sim được bổ sung vào danh sách những đặcsản của Phú Quốc. Đến Phú Quốc, chúng ta sẽ được anh hướng dẫn vào nhữngcửa hàng bày trí sang trọng chuyên bán rượu sim. Sim là giống cây rừng có rấtnhiều trên đảo Phú Quốc. Từ ý tưởng chiết xuất loại quả rừng này, lúc đầunhững doanh nghiệp nhỏ, chỉ làm ở phạm vi thử nghiệm, cung cấp cho nhu cầuđịa phương. Từ từ rượu sim được quảng bá đến khách du lịch và được nổi tiếng.Mỗi du khách đến với Phú Quốc đều mua rượu sim về làm quà. Trái simnguyên liệu đưa về rửa sạch, chọn quả chín mọng xay nhuyễn và ủ lên men vớiđường cát theo một tỷ lệ nhất định trong m i trường hiếm khí từ 40 đến 45 ngày.Sau khi sản phẩm lên men hoàn chỉnh sẽ được một loại rượu màu hồng, uống cóvị cay chua ngọt như rượu vang nho với nồng độ khoảng 11,5%. Mỗi sản phẩmlu n được con người xứ đảo này trân trọng mong làm say lòng du khách để đưatiếng thơm Phú Quốc đi a.Trang 34. Suối TranhTừ thị trấn Dương Đ ng, theotuyến đường Dương Đ ng – HàmNinh khoảng 10 km là đến đượcSuối Tranh. Ở đây có phong cảnhthiên nhiên đẹp với hoa cỏ, núirừng, biển và suối. Con suối chảyhiền hoà bên những phiến đá nốitiếp nhau chạy dài a tít. Có đoạnsuối chảy qua các ghềnh đá tạo nênnhững con thác nhỏ với làn nướcmềm mại, trắng oá… Khung cảnhSuối tranh với những phong cảnh tuyệt đẹptựa như bức tranh thiên nhiên tuyệtđẹp [có lẽ vì thế mà người ta gọi là suối Tranh]. Suối Tranh được bao bọc bởicây cối anh tươi, hoa thơm cỏ lạ. Những chòm cây hình thù khẳng khiu rắn rỏi,thân cây ngả màu xanh xám, mọc chen vào đá, những nhánh phong lan bám vàothân cây, nơi năm ba nhánh nơi một vài chòm, hoa vàng, hoa trắng….5. Nhà tù Phú QuốcĐiểm đến của ngày thứ hai,đoàn chúng t i đến với Di tích quốcgia đặc biệt trại giam tù binh Chiếntranh Phú Quốc, hay Trại giam Tùbinh Cộng sản Phú Quốc là một trạigiam nằm tại thị trấn An Thới ở cựcnam đảo Phú Quốc. Trong Chiếntranh Đ ng Dương, trại giam này cótên là Nhà lao Cây Dừa. Thắp nénhương thành kính trước anh linh củanhững người chiến sĩ cộng sản kiênTrại Giam Phú Quốc – Phân khu B IItrung, biểu tượng anh hùng, bấtkhuất, sáng ngời trong đấu tranhđánh thắng kẻ thù âm lược, giải phóng dân tộc, đem lại cuộc sống độc lập, tựdo, ấm no, hạnh phúc cho nhân dân, trong lòng chúng t i ai cũng úc động.Càng đi vào bên trong, học viên như chúng t i càng khâm phục ý chí chiến đấucủa cha anh và nhận ra âm mưu thủ đoạn tàn độc, thậm chí man rợ của kẻ thù.Trang 4Từ năm 1966, trên khắp Việt Nam, Mỹ - ngụy cho xây hàng loạt trại giamtù binh để giam những người mà chúng có thể bắt được ở vùng giải phóng hoặcvùng tranh chấp, chúng gắn cho hai chữ Việt Cộng rồi tống vào nhà giam vớimục đích chính là để làm cạn nguồn nhân lực của cách mạng. Trong số đó,chúng xây dựng ở Phú Quốc nhà tù lớn nhất và chúng gọi là: “Trại giam tù binhcộng sản Việt Nam - Phú Quốc” do trung ương trực tiếp quản lý, hoạt động từngày 6/7/1967, vị trí tại thung lũng thị trấn An Thới ngày nay với diện tíchkhoảng 400 héc-ta. Chúng phân chia trại giam thành 12 khu, mỗi khu có 4 phânkhu và mỗi phân khu có 4 phòng. Mỗi khu chúng giam 3.000 tù nhân. Trongsuốt quá trình hoạt động, tại nhà tù này từ năm 1967 đến năm 1973, chúng đãgiam giữ 40.000 tù nhân, tính cả tù chính trị nhiều thời kỳ.Xung quanh nhà tù có nhiều lớp kẽm gai, có línhvà chó canh giữ xuyên suốtChung quanh mỗi khu vàphân khu đều được bao bọcnhiều lớp dây kẽm gai, bùngnhùng, có 4 tiểu đoàn quân cảnhvà chó bẹc-rê canh giữ nghiêmmật. Những người kh ng mai rơivào tay chúng và bị giam giữ ởđây có quê quán khắp các miềnNam-Trung-Bắc và với nhiềuthành phần từ cán bộ đến chiến sĩcách mạng và cả những nhà tu,những người chưa vị thành niên.Cả đoàn người chúng tôinín lặng, xót xa khi biết bọn chúng đã dùng mọi thủ đoạn thâm độc và tàn bạonhất với trên 45 kiểu tra tấn dã man điển hình như: Trói tay vào tường và đánhbằng roi là một trong những màn “nhập trại” đơn giản, nhẹ nhàng nhất, dùngván gỗ và ốc vít để ép vào ngực; Lại có người bị ép giữa hai tấm ván dày rồidùng vồ đập; đóng đinh 12 phân vào đầu, vai, gối; Kích điện tù nhân; dùngthanh gỗ để “đào” răng; Tống tù nhân vào thùng phuy đầy nước, một tên ấn đầuxuống, một tên dùng vồ đập mạnh vào thành phuy, tù nhân vừa sặc nước, vừanhư vỡ tai, đầy đau đớn; Bắt cởi trần, lộn người trên những thanh vĩ sắt đầy sắcnhọn khiến người tù bị lột da, chảy máu; Treo người lên rồi đánh bằng roi và vồbằng gỗ; lấy bao bố trùm lên người tù rồi ném vào chảo nước sôi, 03 người tù ởphân khu C6 đã bị luộc chết; Chôn sống tù nhân giữa trời nắng; Chúng còn dùngnhững cây kim chích đã cũ, đóng từ từ vào 10 đầu ngón tay.... và nhiều hìnhthức tra tấn dã man khác hòng khuất phục ý chí chiến đấu của các chiến sĩ cáchmạng đến mức mọi người gọi nơi đây là “Địa ngục trần gian”.Trang 5Một trong số kiểu tra tấn rất dã man tại Nhà tù Phú QuốcChuồng cọp kẽm gai là một trong những sáng chế dã man nhất mà Mỹ Nguỵ đã dùng để hành hạ, tra tấn tù binh mà chúng gọi là chuồng cọp. Chúngdùng dây kẽm gai đan chằng chịt xung quanh và trên nóc. Chuồng cọp này đặt ởngoài trời trong các phân khu và có kích thước khác nhau, có loại chúng nhốtmột người, có loại chúng nhốt 5-6 người. Chúng bắt tù nhân phải cởi áo, quầndài, chỉ được mặc quần cụt nằm trên đất cát hoặc có thể chỉ ngồi lom khom đểphơi nắng, phơi sương, dầm mưa suốt ngày đêm. Tất cả các loại chuồng cọpnày, chỉ cần người tù nhúc nhích thay đổi tư thế là bị kẽm gai đâm vào cơ thể.Giữa trời nắng hoặc đêm lạnh, những tù binh bịt lột trần chỉ có thể ngồi khom.Khi mỏi quá thẳng người lên là bị kẽm gai chọc thẳng vào đầu. Ở đây tù binh chỉđược ăn một ít cơm với muối hoặc không có muối phải ăn nhạt, mỗi ngày chỉđược 1-2 ca nước uống, phải đi tiêu, tiểu tại chỗ. Những đêm lạnh cóng, chúngcho dội nước lên người tù binh mà chúng gọi là “giải khát cho cọp” hoặc “rửachuồng”. Những ngày nóng nực, chúng cho dội nước muối lên người, và gọi làướp cho mau lên cân, có khi chúng cho đốt lửa cạnh chuồng cọp. Tù binh bịnhốt trong chuồng cọp vài ngày là toàn thân bị lột da. Nhiều người bị nhốt lâungày, da non mọc lên rồi lại bị cháy, bị lột nhiều lần. Nhiều người chịu đựngkhông nổi với cái nóng, cái lạnh, đói khát nên đã chết ngay tại chuồng cọp này.Trang 6Nhiều tù binh đã chết vì bị phơi nắng trong “chuồng cọp” giữa trời như thế nàyChúng đã nghĩ ra những cách tàn độc nhất để tra tấn, những hình thứcnghe qua đã thấy rợn người nhưng bọn chúng sẵn sàng ra tay trên cơ thể nạnnhân, đó là đục răng và bẻ răng. Chúng kê chiếc đục vào sát chân răng củangười tù, dùng búa đóng làm răng gãy văng ra.Hơn thế nữa, chúng dùng đinh 3 phân để đóng vào các ngón tay của tùnhân trong quá trình tra tấn. Mỗi lần bị đóng đinh, ương ngón tay của người tùbị vỡ nát. Ngoài ra còn có loại đinh 7, 8 phân hoặc cả tấc để đóng các cổ chân,khớp vai, mắt cá, ống quyển, đầu. Có người bị đóng đinh đến chết. Đây là bằngchứng man rợ của chúng. Những lần khai quật tìm hài cốt những chiến sĩ cáchmạng bị giam tại đây vẫn còn đinh trong trong ương.Trong thời gian tồn tại kh ng đầy 06 năm của trại giam này, có hơn 4.000người chết, hàng chục ngàn người bị thương tật tàn phế.Kẻ địch càng tra tấn tàn bạo bao nhiêu thì càng làm bừng lên khí pháchkiên trung, bất khuất của người cộng sản, tuyệt đối trung thành với Đảng, với Tổquốc, với nhân dân bấy nhiêu. Những người chiến sĩ cộng sản này được ví nhưthép trong ngục lửa. Những dòng người đến thăm nơi đây lu n đi trong nín lặng,nghe cổ mình mặn đắng bởi dòng lệ nén vào trong. Và có lẽ trong số nhữngngười đến đây cảm nhận được cái giá rất đắc, đó là ương máu của những ngườichiến sĩ cộng sản này để đổi lấy hòa bình độc lập cho hôm nay.Tại đây các chúng tôi được nghe những câu chuyện kể về khí tiết của nhữngngười anh hùng ấy, mỗi chúng t i đều khâm phục họ, họ hy sinh vì tổ quốc khicòn rất trẻ, nhưng họ không phí hoài tuổi xuân của mình vì đã làm những việc cóích cho đất nước cho dân tộc. Tất cả những thời khắc ấy thật thiêng liêng và xúcđộng, giúp chúng t i được lắng lòng mình lại, suy nghĩ về chính bản thân mình,Trang 7phải sống sao cho thật xứng đáng là một người con của dân tộc Việt Nam anhhùng. Lấy tấm gương của các thế hệ cha anh đi trước làm ánh sáng soi lối chochúng t i bước đi h m nay.Có đi, có chứng kiến tận mắt có lẽ bạn cũng chưa thể tin được rằng trongcuộc sống này lại có những con người tàn bạo đến thế, có những hình thức tratấn khủng khiếp đến thế. Và có lẽ bạn lại càng không thể tin rằng sức chịu đựngcủa con người lại lớn như thế, ý chỉ của người chiến sĩ cách mạng kiên định đếnvậy. Nhưng đó lại là một sự thật. Sự thật của lịch sử, sự thật về một dân tộc anhhùng, về một đất nước kiên cường và những con người vĩ đại. Chỉ có thể dùnghai từ “phi thường” để nói lên sức chịu đựng và ý chí mãnh liệt của người chiếnsĩ cách mạng Việt Nam.Càng tìm hiểu về những địa danh lịch sử của Phú Quốc, các bạn trongđoàn càng thêm khâm phục ý chí kiên cường bất khuất của những thế hệ cha anhđi trước, càng hun đúc thêm cho mỗi chúng t i lòng yêu nước, càng tự hào hơnvì được là người con của tổ quốc Việt Nam anh hùng. Chuyến đi tuy đã kết thúc,vẫn còn đó những hoài niệm, tiếc nuối. Nhưng với mỗi thành viên trong đoàn đóchắc chắn là những kỷ niệm không bao giờ quên. Rồi đây chúng t i sẽ tự hào vìmình đã từng được đến thăm Phú Quốc, tự hào được nghe kể chuyện “tù” từchính những người cựu tù chính trị, và các bạn sẽ lại đem những câu chuyện ấykể lại cho bạn bè mình nghe, để họ hiểu thêm về lịch sử hai cuộc đấu tranh củaViệt Nam, để họ và chúng t i hun đúc thêm lòng yêu nước cũng như là động lựcđể mỗi chúng t i được chỉnh sửa lại mình, sống sao cho xứng đáng với bản thân,gia đình và ã hội, góp phần xây dựng tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa giàumạnh và văn minh.6. Một số địa danh nổi tiếng khácDịp này, các học viên còn được đến tham quan các địa điểm như: Cơ sởnuôi cấy Ngọc Trai lớn nhất tại Phú Quốc; Tắm biển và câu cá tại Bãi Sao, mộttrong những bãi biển đẹp nhất của Phú Quốc với cát trắng lấp lánh trãi dài gần07km. Tham quan Thiền viện trúc lâm Hộ quốc, đây là một trong những côngtrình kiến trúc tâm linh lớn nhất của Phú Quốc cho đến thời điểm này. Nằm ở ấpSuối Lớn, ã Dương Tơ, tổng diện tích của khu vực xây dựng Chùa Hộ Quốchơn 100ha có kinh phí ây dựng cả 100 tỷ đồng.III. Đánh giá chung1. Mặt đạt được:Trải qua 3 ngày cùng nhau đi đến một vùng đất mới, tập thể lớp trung cấplý luận chính trị - hành chính tập trung K29 đã có những trải nghiệm v cùng tốtTrang 8đẹp. Được cùng nhau giao lưu, tìm hiểu những điều mới mẻ – những thực tế màkh ng quyển sách nào có thể phản ánh hết được. Hẳn câu nói đi “Đi một ngàyđàng học một sàng khôn”. Chỉ vỏn vẹn 3 ngày nhưng đó là thời gian để chúngt i gần nhau hơn, hiểu nhau hơn, và học tập được nhiều điều hơn từ thực tế củacuộc sống. Th ng qua chuyến hành trình thực tế lần này giúp cho chúng tôi vàhọc viên hiểu sâu sắc hơn về những hy sinh mất mát của thế hệ cha anh đi trước,nhưng mà đầy vinh quang của Đảng và của dân tộc, th ng qua đó để giúp chocác học viên hiểu sâu sắc hơn những hy sinh mất mát đó và giúp cho các họcviên có thể tự hào truyền thống của cha anh đi trước để ây dựng và bảo vệ tổquốc Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.Nguyên nhân mặt đạt được: Được sự quan tâm, tạo điều kiện của TrườngChính trị, sự dẫn dắt nhiệt tình của giáo viên chủ nhiệm lớp và sự phục vụ chuđáo của C ng ty du lịch và nhất là sự tự ý thức của mỗi học viên tham giachuyến đi thực tế, đa số các học viên đều tuân thủ giờ giấc, biết tự chăm lo chosức khỏe bản thân và năng động trong chuyến đi, góp phần chuyến đi thành côngtốt đẹp.2. Hạn chếBên cạnh những kết quả đạt được, chuyến đi thực tế của đoàn t i thấy vẫncó một số hạn chế như: thời gian Ban tổ chức sắp ếp tham quan Nhà tù PhúQuốc rất ngắn nên kh ng thể tham quan hết toàn cảnh nhà tù, khi tham quan nhàtù Ban tổ chức kh ng sắp ếp đi theo đoàn và kh ng có hướng dẫn viên thuyếtminh cho đoàn, mỗi học viên tự tham quan hoặc đi theo nhóm nên chưa đượcgiải thích chu đáo về tất cả các hoạt động của nhà tù. C ng ty du lịch tuy cóphục vụ chu đáo nhưng vẫn còn thiếu soát trong việc cung cấp nón du lịch chođoàn, nón không được cung cấp đầy đủ và kh ng giống nhau giữa các e; hướngdẫn viên trên e số 01 tuy có hoạt náo năng động nhưng chưa sắp ếp chu đáotrong việc ăn uống cho những thành viên trên e.IV. Kiến nghị, đề xuấtĐề uất trong thời gian tới trường tiếp tục cho các lớp học sau đi thực tếnhững nơi có ý nghĩa như đảo Phú Quốc hay những địa điểm có truyền thống cáchmạng vẻ vang để góp phần giáo dục lòng tự hào dân tộc cho cán bộ, c ng chức.Đề uất có sự chỉ đạo Ban tổ chức dẫn đoàn đi thực tế cần ác định trọngtâm, trọng điểm trong chuyến đi để có sự sắp ếp thời gian tham quan hợp lý,chẳng hạn đi Phú Quốc, ban tổ chức đoàn nên sắp ếp thời gian tham quan Nhàtù Phú Quốc dài hơn những địa điểm khác.Trang 9Đề uất trường nên kiến nghị lãnh đạo tỉnh bố trí nguồn kinh phí cho trườngđể hỗ trợ toàn phần hoặc phần nào kinh phí cho học viên, vì đa số học viên tự lokinh phí, cơ quan kh ng có nguồn hỗ trợ kinh phí cho học viên đi thực tế.Hết.Trang 10